1-amaliy ish Mavzu: O’lchov priborlari va qurilmalarining xususiyatlari tasnifi. Radar tizimi nima? Ishdan maqsad


Download 1.09 Mb.
Sana08.01.2022
Hajmi1.09 Mb.
#244304
Bog'liq
tat1 amaliy


1-amaliy ish

Mavzu: O’lchov priborlari va qurilmalarining xususiyatlari tasnifi.

Radar tizimi nima?

Ishdan maqsad: Real vaqt tizimlari asosida ishlovchi o’lchov priborlari va qurilmalarini o’rganish. Ularning xususiyatlari va ishlash tizimini tavsiflash.

Nazariy qism:

RADAR "Radio Detection and Ranging System" ma'nosini anglatadi. Bu asosan ob'ektning joylashishini va RADAR joylashtirilgan joydan masofasini aniqlash uchun ishlatiladigan elektromagnit tizimdir. U kosmosga energiya tarqatish va ob'ektlardan aks sado yoki aks etgan signalni kuzatish orqali ishlaydi. UHH va mikroto'lqinli pechda ishlaydi.


Radar - bu ma'lum masofada joylashgan turli xil ob'ektlarni ko'rish, kuzatish, joylashtirish va aniqlash uchun ishlatiladigan elektromagnit sensor. Radarning ishi bu aks sadolarni kuzatish uchun maqsadlar yo'nalishi bo'yicha elektromagnit energiyani uzatadi va ulardan qaytadi. Bu erda maqsadlar faqat kemalar, samolyotlar, astronomik korpuslar, avtotransport vositalari, kosmik kemalar, yomg'ir, qushlar, hasharotlar va boshqalardan iborat. Maqsadning joylashuvi va tezligini sezish o'rniga, ba'zida ularning shakli va hajmini ham oladi.
Infraqizil va optik sezgir qurilmalar bilan taqqoslaganda radarning asosiy maqsadi qiyin iqlim sharoitida uzoq maqsadlarni aniqlash va ularning masofasini, masofasini aniqlik bilan aniqlashdir. Radar nishonlarni joylashtirish uchun yorug'lik manbai sifatida tanilgan o'z transmitteriga ega. Odatda, u chastotalar 400 MGts dan 40 GGts gacha cho'zilganda gertsda hisoblanadigan elektromagnit spektrning mikroto'lqinli qismida ishlaydi. Radarda ishlatiladigan muhim tarkibiy qismlar

Radar ishlash prinsilari.

Radarning ishlash printsipi juda oddiy, chunki u elektromagnit quvvatni uzatadi, shuningdek maqsadga qaytarilgan energiyani tekshiradi. Agar qaytarilgan signallar yana ularning manbasi holatida qabul qilinsa, u holda uzatish yo'lida to'siq bo'ladi. Bu radarning ishlash printsipi.

RADAR tizimi odatda antenna orqali kosmosga tarqaladigan elektromagnit signalni ishlab chiqaruvchi transmitterdan iborat. Ushbu signal ob'ektga tegsa, u aks ettiriladi yoki ko'p yo'nalishlarda radiatsiya qilinadi. Ushbu aks ettirilgan yoki aks sado beruvchi signal qabul qiluvchiga etkazib beradigan radar antennasi tomonidan qabul qilinadi va u erda ob'ektning geografik statistikasini aniqlash uchun ishlov beriladi. Diapazon RADAR-dan nishonga va orqaga o'tish uchun signal tomonidan sarflangan vaqtni hisoblash bilan aniqlanadi. Maqsadning joylashuvi maksimal amplituda aks sado yo'nalishi bo'yicha antenna ko'rsatadigan burchak bilan o'lchanadi. Harakatlanayotgan narsalarning diapazoni va joylashishini o'lchash uchun Dopler effekti qo'llaniladi.
Dopler effekti

Buni ob'ekt yo'nalishi bo'yicha elektromagnit signallarni uzatish orqali olish mumkin, shunda u ob'ekt harakati qaytarilgan signal chastotasiga qanday ta'sir qilganini tahlil qiladi.

Ushbu o'zgarish radarga nisbatan ob'ekt tezligining radial komponenti uchun juda aniq o'lchovlarni beradi. Ushbu radarlarning qo'llanilishi meteorologiya, aviatsiya, sog'liqni saqlash va boshqalar kabi turli sohalarni o'z ichiga oladi.

Radardan foydalanish real vaqt tizimlari asosida ishlaydi. Chunki aniqlagich hamma mashinalarni tekshiruvdan o’tkazib turadi .Bunda avtomatlashtirilgan tizim shundayki kim tezligini ko’rsatilgandan ortib ketadigan bo’lsa uni moshina egasining ma’lumotlarni topib unga shikoyat biriktirish bilan ishlaydi . Bularning barchasi bir vaqtda amalga oshadi. Radarlar nafaqat tezlik naiqlovchi qurilma sifatida ishlatiladi , balki havoyo’llarida ham juda muhim ahamiyatga ega . Chunki to’qnashuvlarni aniqlashda kelayotgan samalyotlardan to’xtovsiz signallar tarqatib turiladi , unda radar aniqlsh chastotasi uzaytiriladi bu esa to’lqin uzunligini uzaytiradi. Uzoqdan ham aniqlash imkonini beeradi



Qollanilish sohalari:

.

Havo yo’’arida foydalanish.Bunda samalyotlar harakati kuzatib borilib to’qnashuvlar bartaraf etiladi.



Moshinalar tezligini aniqlashda ishlarilishi.



Harbiy sohalarda ishlatilishi.



Xulosa:

Men bu amaliy ishni qilish davomida radar ishlash prinsipi va qo’llanish sohalari bilan tanishib chiqdim. Real vaqt tizimida ishlashi juda muhim sifat ekanligini bilib oldim. Har xil sohalarda qo’llanganligini oladigan bo’lsak juda muhum qurilma sifatida olish mumkin ekan.Idintifiqatiya jarayonini oladigan bo’lsak real vaqt tizimida uzulishsiz natija olish imkoni berar ekan. Radar insoniyat tomonidan yaratilgan juda muhim kashfiyot hisoblanadi. Radar borligi havo tizimini va suv osti tizimini ayniqsa tartibga solidi. Uning yordamida barcha atrofdagi harakatlanayotgan obyektlar haqida ma’lumot olish mumkin. Bundan tashqari radar ayniqsa harbiy sohada juda muhim hisoblanadi. Bu orqali harbiy kuchlarni boshqarish va dushman harbiylari kuchlari haqidagi ma’lumotlarni olish mumkin. Hozirda ishlab chiqarilayotgan radar tizimlari real vaqt tizimining so’ngi yutuqlarini o’zida jamlagan bo’lib uning uzilishlarsiz ya’ni qat’iy real vaqt tizimi sifatida ishlashi muhim hisoblanadi. Chunki radar ma’lumotining har bir soniya kechikishi uning qiymatini tushirib yuboradi. Buning natijasida turli ko’ngilsizliklar ro’y berishi mumkin. Ayniqsa bu havo harakti, samaliyot va aeroportlardagi radarlar uchun muhim hisoblanadi. Men bu amaliy ish davomida radar va real vaqt tizimlari haqida kerakli bilimlarni o’rgandim.
Download 1.09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling