1-amaliy mashg‘ulot

1-AMALIY MASHG‘ULOT: O‘zbek tili tarixini davrlashtirish xususida o‘zbek tilshunoslari dunyoqarashi

1.O‘zbek adabiy tili tashkil topishi va shakllanishi

2.O‘zbek adabiy tili tarixini davrlashtirish bo‘yicha olimlar tomonidan ilgari surilgan nazariy fikrlar

1-topshiriq. “y” o‘rnida “d” qo‘llash hodisasiga misollar toping va ularni izohlang.

Budun tili yovloq seni so`zlagay,
Kishi qilg`i kirtuch etingni egay.

 

Biliklik bilik berdi tilqa boshig`,

Ayo til idisi kudozgil bishig`.

 

Esonlik tilasa soni bu o`zung,

Tilingdan chiqorma yarog`siz so`zung.

 

Iki nang bila ar qarimaz o`zi:

Bir azgu qilinji bir azgu so`zi.

 

Kishi tug`di, o`ldi, so`zi qoldi ko`r,

O`zi bordi, yaling`uq oti qoldi ko`r.

 

Tiriklik tilasa o`zung o`lmagu,

Qilinjing, so`zung azgu tutgay bo`ku.

 

Sanga so`zladim man so`zum ay o`g`ul.

Sanga berdi bu pand o`zum ay o`g`ul.

 

Ko`mush qolsa oltun maningdin sanga,

Ani tutmog`il san bu so`zga teng-a.

 

Tilagim so`z erdi ay bilka, bo`ku,

O`qushlug`, biliklik o`zum so`zlagu.

 

Uqush ul yo`la tak qorong`u tuni,

Bilik ul yoruqlug` yorutti sani.

 

O`qushin og`or ul bilikin bazur,

Bu ikki bila ar og`irlik ko`rur.

Foydalanadigan adabiyot:

1.U.Sanaqulov O‘zbek adabiy tili tarixining ilk davrlari. G‘afur G‘ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi. Tosh-2004 y.

2.A.Muxtarov, U.Sanaqulov O’zbek adabiy tili tarixi. – Toshkent: O’qituvchi, 1995.

3.Tursunov U., O’rinboyev B. O’zbek adabiy tili tarixi. – Toshkent: O’qituvchi, 1995.

Izoh: (O‘zbek tilshunos olimlarining davrlashtirish xususida olib borgan tadqiqotlarini yozing).