1. Бир мартали блокнот, ундан фойдаланишнинг афзаллик ва камчиликлари?


Download 113.91 Kb.
Sana14.12.2020
Hajmi113.91 Kb.
#166775
Bog'liq
5-lab Axamdov Biloliddin


Назорат саволлари

1. Бир мартали блокнот, ундан фойдаланишнинг афзаллик ва камчиликлари?

2. Бир мартали блокнотда битта калитдан кўп марта фойдаланишнинг камчилигини тушунтиринг?

3. Кодлар китобида маълумотларни шифрлаш тартиби қандай?

1.Bir martalik blaknot(one time pad) ya’ni vernam shifri bu ma’lum bir P ochiq matn olib uni P ochiq matnga teng miqdordagi K kalit bilan ikkining moduli bo’yichsa xisoblashga asoslangan.

Bir martalik maydonchani shifrlashdagi kalit, shifrlanadigan xabar bilan bir xil uzunlikdagi kalitdir. Shunday qilib, agar 1 megabaytli xabarni shifrlash va uni yuborish kerak bo’lsa, qabul qiluvchiga 1 megabaytlik kalitni xavfsiz tarzda yetkazishimiz kerak bo’ladi.

Xabar: ONETIME

O: 01001111

N: 01001110

E: 01001010

T: 01010100

I: 01001001

M: 01001101

E: 01001010

Ochiq matnni ikkilikdagi ko’rinishi: 01001111 01001110 01001010 01010100 01001001 01001101 01001010

Kalitimiz K= encrypt teng bo’lsin

Ochiq matn: 01001111 01001110 01000101 01010100 01001001 01001101 01000101

Bir martalik kalit: 11010111 11100101 10001111 00110000 10100010 00001010 01000000



Shifrmatn: = 10011000 10101011 11001010 01100100 11101011 01000111 00000101


Bu shifrmatnni deshifrlash uchun kalit shifrmatnga 2ning moduli bo’yicha qo’shiladi.

Bir martalik bloknotning asosiy afzalligi shundaki, agar bir martalik kalit tasodifiy bo'lsa va faqat bir marta ishlatilsa, u umuman buzilmaydi. Bir martalik maydonchaning har bir biti bir yoki nolga teng bo'lishi ehtimoli teng bo'lganligi sababli, shifrmatndagi nol yoki bir ochiq matnda nol yoki bir bo'lish ehtimoli tengdir. Bir martalik bloknot kompyuterning yordamisiz ishni qo'l bilan bajarish kerak bo'lgan eng yaxshi kriptografik protokollardan biridir. Bu kompyuterdan paydo bo’lmasdan oldingi davrda keng .

Kamchiligi

Bir martalik blaknot bilan shifrlashning asosiy kamchiligi shundaki, u shifrlash uchun xabar bilan bir xil uzunlikdagi matnni talab qiladi. Har bir kalit faqat bir marta ishlatilishi mumkin bo'lganligi sababli, bu umumiy xabar bilan bir xil uzunlikdagi maydonchani almashish zarurligini anglatadi. Xabarning maxfiyligini himoya qilish uchun ushbu panel to'liq xavfsiz usulda taqsimlanishi kerak. Buni real vaqt rejimida bajarish mantiqsizdir, chunki maydonchani almashish uchun xavfsiz usul mavjudligi xabarni faqat shu usul yordamida yuborish mumkinligini anglatadi.

2.Kriptotaxlil osonroq bo’lishi uchun alifboda 8 ta belgi bor deb faraz qilami


Belgilar

B

C

L

I

M

O

S

.

ikkilikda

000

001

010

011

100

101

110

111

1.Ochiq matn1 M1=cms.bilol M2=bmsiislom

Kalit K=comicsmbi

M1:001 100 110 111 000 011 010 101 010

K: 001 101 100 011 001 110 100 000 011

C1: 000 001 010 100 001 101 110 101 001

M2:000 100 110 011 011 110 010 101 100

K: 001 101 100 011 001 110 100 000 011

C2:001 001 010 000 010 000 110 101 111

Bizda bir xil K kalit bilan shifrlangan 2ta C1 va C2 shifrmatn bor. Endi ikkita shifrmatnni iikining moduli bo’yicha qo’shsak K kalit o’z o’zidan yo’qoladi va ovhiq matnlarning mod2 bo’yicha yig’indisi qoladi chunki:

(C1⨁C2)=(M1⨁K) ⨁(M2⨁K)=M1⨁M2

Ifoda xosil bo’ladi.


C1: 000 001 010 100 001 101 110 101 001

C2: 001 001 010 000 010 000 110 101 111

C1⨁C2: 001 000 000 100 011 101 000 000 110

Bundan bilishimiz mumkinki M1 ochiq matndagi 2 3 7 8 belgilar M2 ochiq matndagi 2 3 7 8 belgilarga tengdir.



3.Kodlar kitobidagi so’z ibora;ardan tuzilgan lug’at ko’rinishida bo’ladi. Matnni shifrlayotganda ochiq matndagi so’z(ibora) o’rniga maxsus kod yoziladi. Shifrmatnni deshifrlayotganda esa maxsus kod o’rniga so’z(ibora) qo’yiladi.Hamma kodlarning o’rniga so’zlarni qo’ygandan so’g yaxlit bir matn hosil bo’ladi.

Kodlar kitbida kodlash bir belgiga emas balki so’z yoki iboraga nisbatan amalga oshiriladi
Download 113.91 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling