1. Elektron tijorat tarixini yoritib bering. Elektron tijorat foaliyatini ta’rflab bering

Savollar

..1.Elektron tijorat tarixini yoritib bering.

2.Elektron tijorat foaliyatini ta’rflab bering.

3.Internet inqilobi tarixini yoritib bering.

4. Axborot iqtisodiyotini izoh bering.

5. Biznes yuritishning asosiy munosabatlari va modellari o’zgarishini yoritib bering (ishlab chiqaruvchi ,dallol,istimolchi hokimligi)

6.Omaviy ishlab chiqarish va buyutmaga ishlab chiqarishni tushuntirib bering.

7.Elektrton tijorat va eliktron biznesni ta’rflarini keltering va ular urtasidagi farqni tushuntiring.

8. Istimolchi talabi urganishda internet texnologiyalari foydalanish jarayoni tushuntirib bering.

9. Elktron tijoratning rivojlanishiga ta’sir kursatuvchi omillarni kursating.

10.Elektron tijoratning rivojlanishiga salbiy ta’sir kursatadigan omillarni keltirib izohlang.

11ning rivojlanishi jamiyat uchun qanday ijobiy natijalar olib kiladi.

…12. . Elektron tijoratning ananaviy tijoratdan farqi nimada.

13. . Elektron tijoratning afzallik va kamchlilklari sanab uting va izohlang.

14. . Elektron tijorat nima? Raqamli iqtisodiyot nima?

15. . Elektron tijoratda real va electron maxsulotlar farqini tushuntiring va misolllar kiltiring.

16. Mamlakatimizda electron biznesni yo’lga quyish,yuritish va uni yanada rivojlanish buyicha qabul qilingan qonunlarni keltirib qisqacha izoh berng.

17. Mamlakatimizda axborot texnologiyalari sohasiga oid qonunga xilof harakatlarni sanab uting va ular qanday tartibga solinadi.

18. Axborotlash sohasidagi davlat siyosatining asosiy yunalishlari nimalardan iborat?

1.Elektron tijorat tarixini yoritib bering.

1-j

Elektron tijorat (savdo) rivojlanish tarixi 1960 yil oxirida AQSH Xavfsizlik vazirligi xarbiy bo’limning ARPANET (Advanced Research Projects Agency Network) nomli kompyuterlar tarmog’ini yaratishidan boshlangan. Bunday tarmoqning foydaliligini tez orada anglagan universitet va kolledj olimlari ma‘lumot almashinuvi uchun o’xshash tarmoq yaratdilar. Sekin-sekin o’zaro bog’langan yangidan-yangi lokal tarmoqlar paydo bo’la boshladi. Shunday qilib, XX asrning 80 yil oxirlariga kelib, Internet deganda xalqaro "tarmoqlar tarmog’i" tushunila boshlandi. Internet rivojlanishi davomida individual va korporativ foydalanuvchilar elektron aloqalari shakllandi. Bu esa axborotni ancha qiymatga ega va topish ancha oson bo’lgan yangi elektron sohaning yaratilishiga asos bo’lgan. Internetda bunday yangi iqtisodiyot ko’rinishi paydo bo’lishining ham sababi, ham natijasi, fundamental texnologik va iqtisodiy o’zgarishlar mahsuli hamda uning muhiti va bozor hisoblanadi. Bularning hammasi iqtisodiyotda sezilarli o’zgarishlarni keltirib chiqardi. Biznes yuritishning asosiy munosabatlari va modellari o’zgardi: - to ishlab chiqaruvchi hokimiyatidan, dallolning keyin - iste‘molchining etakchi roligacha; - to ommaviy ishlab chiqarishdan buyurtmaga ishlab chiqarishgacha; biznes rivojlanishining mufassal suvratini yaratish uchun uning rivojlanish qonunlarini tushunish, elektron va an’anaviy marketing tizimlarini o’zaro solishtirish va elektron tijorat, elektron marketingni qo’llash bo’yicha qaror qabul qilishda alohida diqqat-e’tiborni qaratish kerak.

Elektron tijorat paydo bo’lishining boshlang’ich davri XX asr oxirlarida tijorat shakllarining sezilarli transformatsiyasi bo’ldi. O’tgan asrning oxirlarida iste‘molchilarni arzon mahsulot va xizmatlar bilan ta‘minlay olgan yapon ishlab chiqaruvchilarining yutug’i bilan tugagan ommaviy ishlab chiqarish davri sifat davriga almashdi. Bu davrda asosiy maഀ刀 uch asosiy modeli paydo bo’lishiga olib keldi. Birinchi model ishlab chiqaruvchi bozori deyilib, unda hukmron o’rinni ishlab chiqaruvchi egallaydi . Aynan u, qaysi tovar, qanday hajmda, qanday narxda ishlab chiqarish, kimga va qaerda uni taklif qilish, iste‘molchilarga tovarning mavjudligi va xarakteristikalari xaqida qanday xabar berishni belgilaydi. XX asrning 90 yillar boshlarigacha ustunlikka ega bo’lgan etakchi kompaniyalar biznes modellari kuchli material bazaga asoslangan. Bu baza aktivlari ishlab chiqarish, taqsimlash, tovarlar sotish va xizmat ko’satish uchun biznes xususiyatlariga bog’liq holda ishlatilgan. Bunday korxonalarning asosiy indikatorlari ishlab chiqarish, zaxira aylanmasi, sarmoya samarasi bo’lgan. Bunday korxonalar qo’llab-quvvatlanishi axborot texnologiyalari tomonidan eRP(Enterprise Resource Planning) korxonalari resurslarni rejalashtirish tizimlarini yaratish va tadbiq etish yo’li bilan amalga oshirilgan.

12. . Elektron tijoratning ananaviy tijoratdan farqi nimada.

12-j

Elektron tijoratning an'anaviy savdo turlaridan farqi Elektron tijoratning an'anaviy savdo turidan quyidagi xarakterli xususiyatlari bilan farqlanadi:  xaridor o’ziga qulay vaqt, joy va tezlikda mahsulotni tanlash va sotib olish imkoniyatiga ega;  savdo-sotiq faoliyatini ish faoliyati bilan birga parallel ravishda, ya'ni ishlab chiqarishdan ajralmagan holda olib borish imkoniyati mavjud;  ko’p sonli xaridorlarning bir vaqtning o’zida bir nechta firmalarga murojaat qila olishi. Bu ko’p sonli xaridorlarning aloqa vositalari yordamida sotuvchilar bilan muloqotda bo’lish imkoniyati;  kerakli mahsulotlarni tezlikda izlab topish va shu mahsulotlari bor firmalarga murojaat qilishda texnika va transport vositalaridan samarali foydalanish, mahsulotlarni bir joyga yig’ish va ularni sotib olishda aniq manzillarga murojaat qilish. Ortiqcha vaqt va xarajatlarni kamaytiradi;  xaridorning yashash joyi, sog’lig’i va moddiy ta'minlanish darajasidan qat'iy nazar hamma qatori teng huquqli mahsulot sotib olish imkoniyati;  hozirgi kunda chiqqan jahon standartlariga javob beradigan mahsulotlarni tanlash va sotish imkoniyati;  elektron tijorat sotuvchining mahsulotlarini (ish, xizmatlarini) sotish jarayonidagi imkoniyatini yanada kengaytiradi va yangilaydi. Endi sotuvchi mahsulotlarini sotish jarayonini tezlashtirishi, yangi va sifatli mahsulotlarni muntazam almashtirishi, mahsulotlarning aylanma xarakatini tezlashtirishi kerak bo’ladi.