1. Gulli o’simliklar va o’simliklarni hayotiy shakllari. Ikki yillik o’simliklarlarga qaysi o’simliklar kiradi?

Download 0.61 Mb.

bet	42/48
Sana	17.09.2020
Hajmi	0.61 Mb.
	#129973

1 ... 38 39 40 41 42 43 44 45 ... 48

Bog'liq
umumiy test @Biologiya

Hayvon va o

_a₎_{R.S Muhamedov}

_b₎_{Z. Bo’riyev}

_c₎_Sh.S.Azimova

_d₎_{O.G. Odilova}

_{115. Adliya vazirligining sud med-eskspertiza bo’limi ,,Geninmar’’ bilan hamkorlikda qaysi usulni tadbiq etishdi?}

_{a) polidaktiliya}

_{b) braxidaktiskopiya}

_{c) daktiloskopiya}

_{d) dermatoglifika}

_{116. Respublika kardiomarkazi qaysi genning irsiylanishini o’rganmoqda?}

_a_)d_{ilyatatsion kardiomiopatiya}

_b₎_{miokard infarkti}

_c_)i_shemiya

_d_)i_nsult

_{117. AQSh qishloq xo’jaligi va mexanika universiteti biotexnologiya markazi bilan hamkorlikda qanday genlar ajratib olingan?}

_a₎_{poliedr virusi genlari}

_b_)r_{izosfera bakteriyasi genlari}

_c₎_{bug’doyning gullashini boshqaradigan}

_d₎_{g’ozaning gullashini boshqaradigan}

₁₁₈_{.S.Jatayev va F. Muhamedovalar genetik injeneriya sohasida qanday ish olib borishgan?}

_a₎_{quyon zigotasiga o’stiruvchi gen kiritishdi}

_b_)g_{’o’za va bug’doyning gerbitsidga chidamli navlarini yaratishdi}

_c₎_paxt_a_{ning gullashini boshqaradigan formalarini yaratishdi}

_d_)p_{oliedr virusining geniniolishdi}

_{119. F. Grifit tajribalaridan olingan natijalarni qaysi olim tushuntirib bergan ?}

_{a) J. Tomson}

_{b) J. Gyordan}

_{c) F. Grifit}

_{d) O. Eyveri}

_{120. Organizimga kirgan begona gen qanday nomlanadi ?}

_{a) antibioz}

_{b) antitoksin}

_{c) antigen}

_{d) antitana}

_{121. J. Hamidov qanday transgen formani yaratdi ?}

_{a) tuproqni gerbitsid va pestitsidlardan tozalovchi bakteriyalar}

_{b) bug`doy va g`o`zani gerbitsidga chidamli navlarini}

_{c) tuproqdagi simobni o`zlashtradigan o`simlik}

_{d) tez o`suvchi va yirik quyon}

_{122. Biotexnologiya sohasiga oid ilmiy ishlar o`tkazishda qatnashmagan O`zbekiston olimlarini aniqlang ?}

_{a) R. Muhammedov b) O. Odilova c) j. Musayev}

_{d) N. Nazirov e) J. Hamidov f) O Jalilov j) Sh. Azimova}

_{k) I. Abdurahmonov i) D. Abdukarimov}

_{a) a, b, e, j, k}

_{b) a, b, c, d}

_{c) e, f, j, k, i}

_{d) c, d, f, i}

_{123. Rekombinat DNK olish va genlarni kodlash biotexnologiyasini ilk bor qaysi olim amalga oshirgan?}

_{a) J.Gyordon c) Keller}

_{b) Roslin f) Milshteyner}

_{c) J.Tomson j) Boyer}

_{d) I.Abdukarimov k) Koen}

_{a) c,d}

_{b) a,b}

_{c) j,k}

_{d) e,f}

_{124. Transpozon tarkibidagi gen tomonidan kodlangan DNK malekulasini “yopishqoq” uchlar hosil qilib kesuvchi fermentni aniqlang.}

_{a) transpozaza}

_{b) endonukleaza}

_{c) ligaza}

_{d) resrtriktaza}

_{125. Transgen banan qanday yaratilgan va uning xususiyatlarini aniqlang.}

_{a) banan genomiga yuqumli kasalliklarga qarshi vaksina ishlab chiqaradigan gen kiritib}

_{b) zigotasiga somatik hujayrasining yadrosi ko’chirib o’tkazilgan}

_{c) mevasini iste’mol qilganda ayrim yuqumli kasalliklarga immunitet hosi bo’ladi}

_{d) urug’ va mevasidan vaksinalar tayyorlanadi va bolalar emlanadi}

_{a) a.b.c.d}

_{b) a.c.}

_{c) c.d}

_{d) a.b}

_{126. Qaysi olimlar hayvonlar klonini yaratishda o`z xisalarini qo`shishgan ?}

_{a. J. Gyordon; b. Roslin; c. J. Tomson; d. I. Abdukarimov;}

_{e. Keler; f. Milshteyn; j. Koen}

_{a) j, k}

_{b) c, d}

_{c) e, f}

_{d) a, b}

_{127. DNK ning ikki hissa ortishi nima deyiladi ?}

_{a) reduplikatsiya}

_{b) degeneratsiya}

_{c) renaturatsiya}

_{d) denaturatsiya}

_{130. Transformatsiya jarayonini kashf etgan olimni aniqlang ?}

_{a) J. Gyordon}

_{b) J. Tomson}

_{c) O. Eyveri}

_{d) F. Grifit}

_{131. Ko’chib yuruvchi genlar majmuasi qanday nomlanadi?}

_{a) endonukleaza b) plasmid}

_{c) gibridoma d)transpazon}

₁₃₂_._H_{ayvonlarda ko’chib yuruvchi genlarni kashf etgan olimni aniqlang?}

_{a) A. Buxoriy}

_{b) G. Georgiyev}

_{c) B. Mak-Klintok}

_{d) J. Bisho}_p

₁₃₃_{. Yangi organlar yaratish texnalogiyasini qaysi olim(lar) kashf etgan?}

_{a) J.Gyordon b) Ro}_s_{lin c) J.Tomson d) I.Abdukarimov}

_{e) Keler f) Milshteyn j) Boyer k) Koen}

_{a) a,b,d}

_{b) j,k}

_{c) e,f}

_{d) c}

₁₃₄_{. Organizmning irsiyatini o’zgartirishda qaysi jarayonlardankeng foydalaniladi?}

_{a) trasformatsiya b) trasduksiya c) simbioz d) klonlash}

_{a) a,d}

_{b) b,d}

_{c) a,b}

_{d) a,b,c,d}

_{135. Yot genni hujayraga kiritib, undan sun’iy sharoitda yaratilgan yangi xususiyatli o’simlik-.....}

_{a) lizogen}

_{b) gibridoma}

_{c) klon}

_{d) transgen}

₁₃₆_{. Mikrorganizmlarda ko’chib yuruvchi genlarni kashf etgan olim (lar) ni aniqlang?}

_{a) J. Bishop}

_{b) A. Buxoriy, J.Bishop}

_{c) B. Mak}_k_linton

_{d) G. Georgiyev, A. Buxoriy}

₁₃₇_{. DNK bo’lagini klonlashda vektor sifatida nimadan foydalanish mumkin?}

_{a) virusning DNK molekulasidan b) traspozondan}

_{c) plazmidlardan d) endonukleazadan e) gormonlardan}

_{a) c,d,e}

_{b) a,b,c}

_{c) b,c,e}

_{d) a,b,d}

₁₃₈_{. Bakteriya hujayrasiga ma’lum genlarni kiritish usuli nima deb ataladi?}

_{a) gen muhandisligi}

_{b) xromosoma muhandisligi}

_{c) hujayra muhandisligi}

_{d) genom muhandisligi}

₁₃₉_{. ... o`rtacha 3-10 dona genlardan iborat bo`lib, ularning 2 xili farqlanadi.}

_{a) restriktazalar}

_{b) transpozonlar}

_{c) antigenlar}

_{d) plazmidlar}

₁₄₀_{. O. Odilova qanday transgen formani yaratgan?}

_{a) tuproqdagi simobni o`zlashtiradigan o`simlik}

_{b) tuproqni gerbitsid va pestitsidlardan tozalovchi bakteriya}

_{c) tez o`suvchi va yirik quyon}

_{d) bug`doy va g`ozaning gerbitsidga chidamli}_navi

₁₄₁_{. Sun’iy sharoitda tez ko`payadigan va antitana sintezlovchi duragay hujayrani yaratgan olimlarni aniqlang.}

_{a) J. Gyordon b) Roslin c) J. Tomson d) I. Abdukarimov}

_{e) Keler f) Milshteyn j) Boyer k) Koen}

_{a) c, d}

_{b) e, f}

_{c) a, b}

_{d) j, k}
₄₅_{.Evalyutsion ta’limot}
_{1.O`zbekistonda karam turkumining qanday navlari ekiladi?}

_{1. bosh karam 2. qizil karam 3. gulkaram 5. kolrabi}

_{karam 6. bryussel karami}

_{a) 1.3.5.6}

_{b) 1.2.3.4}

_{c) 1.4.5.6}

_{d) 1.3.4.5}

_{2. Nima uchun lolaning bargi mumsimon qavat bilan qoplangan?}

_{a) hasharotlardan hmoya qilish uchun}

_{b) gaz alashinuvini yaxshilash uchun}

_{c) bargning kam suv bug`latishi uchun}

_{d) haroratni bir xil saqlash uchun}

_{3.Quyidagi berilgan kserofit o`simliklarning kam suv bug’latishga moslashish belgilarini aniqlang.}

_{1. lola. 2. qorabayalich 3. sigirquyruq 4.saksovul 5. kaktus}

_{a. yoz oylalarida bargini to`kib yuboradi}

_{b. barg sirti mumga o`xshash dog`lar bilan qoplangan}

_{c) barglari tangachalarga aylangan}

_{d) barglari qalin tuklar bilan qoplangan}

_{a) 1 – a 2 – b 3 – c 4 – d}

_{b) 1 – c 2 - b 3 - a 4 - b}

_{c) 1 – b 2 – a 3 – d 4 – c}

_{d) 1- d 2 – c 3 – a 4 – b}

_{4. Yozda suvni kam bug`latishga moslashgan o`simliklar guruhini belgilang?}

_{1 na’matak 2 lola 3 g`o`za 4 shuvoq 5 lolaqizg`aldoq 6 akatsiya 7 sigirquyruq}

_{a) 1.3.5}

_{b) 1.5.6}

_c)2.5.6

_{d) 2.4.7}

_{5. Qaysi o`simlikni bargini ustki qismi qalin tuklar bilan qoplangan?}

_{a) sariqchoy}

_{b) fikus}

_{c) mingdevona}

_{d) sigirquyruq}

_{6. Tropik cho`llarda tarqalgan, bargining usti mum bilan qoplangan o`simliklarni aniqlang .}

_{a) aloe, shuvoq}

_{b) monstera, agava}

_{c) yantoq, qoraboyalich}

_{d) kaktus, juzg`un}

_{7. Qiyofadosh turlar deb nimaga aytiladi?}

_{a) tashqi tomondan juda o’xshash, lekin o’zaro chatishmaydigan turlarga}

_{b) tashqi tomondan o’xshash, erkin chatishadigan turlar}

_{c) morfologik jihatdan farq qiladigan, lekin o’zaro chatishadigan turlarga}

_{d) morfologik, fiziologik, biokimyoviy jihatdan o’xshash turlarga}

_{8. Mevasi iste’molchilar yordamida hayvonlar juniga ilashib tarqaladigan o`simliklar guruhini aniqlang.}

_{1 qoqio`t 2 qo`ytikan 3 terak 4 qariqiz 5 beda 6 yantoq}

_{a) 2.4}

_{b) 1.3}

_{c) 5.6}

_{d) 1.5}

_{9. Meva va gulida ilgak, tikan, tuklar bo`lgan o`simlik guruhini toping?}

_{1 ittikan 2 sachratqi 3 qayrog`och 4 zarang 5 qariqiz 6 qayin 7 yovvoyi sabzi 8 aylant 9 qo`ytikan}

_{a) 4.5.3.8.7}

_{b) 2.7.9.5.1}

_{c) 6.7.9.4.1}

_{d) 9.2.1.5.3}

_{10. Sersuv, seret o`simliklar guruhini belgilng ?}

_{a) kaktus, aloe, agava}

_{b) momaqaymoq, ayiqtavon}

_{c) ebalak, jag` - jag`, cherkez}

_{d) keyreuk, shirach, andiz}

_{11. Bug`doy o`simligida xromosomaning gaploid to`plami nechtaga teng?}

_{a) 28}

_{b) 42}

_{c) 14}

_{d) 7}

_{12. Populyatsalarning geogegrafik alohidalanishi ko`proq qayerda ro`y beradi ?}

_{a) tur egalagan arealning chetki qismilarida}

_{b) populyatsa arealida alohidalanish ro`y beradi}

_{c) tur egallagan arealning barcha qismida}

_{d) tur egallagan aeralning markazida}

_{13. Organizmlarning ko’payish xususiyati tur mezonining qaysi tipiga misol bo’ladi?

a) ekologik}

_{b) genetik}

_{c) fiziologik}

_{d) etologik}

_{14. Birlamchi organizmlar hayotiy xususiyatga ega bo’lishi uchun ular tanasiga …. kirishi lozim.}

_{a) fermentlar}

_{b) atomlar}

_{c) malekulalar}

_{d) flyuidlar}

_{15. Tashqi muhitga javob reaksiyasiga qarab J.B.Lamark organizmlarni necha guruhga ajratdi?}

_{a) 2 ta}

_{b) 3 ta}

_{c) 4 ta}

_{d) 6 ta}

_{16. G`o`zaning tetraploid turi berilgan javobni aniqlang.}

_{a) G. Xirzutum}

_{b) G. Xerbatseum}

_{c) G. Meksikanium}

_{d) G. Arbareum}

_{17. Zot va navlar evolyutsiyasini harakatlantiruvchi kuchlar nima?}

_{a) irsiy o’zgaruvchanlik, sun’iy tanlash}

_{b) irsiy bo’lmagan o’zgaruvchanlik, sun’iy tanlash}

_{c) irsiy o’zgaruvchanlik, tabiy tanlanish}

_{d) yashash uchun kurash va tabiy tanlanish}

_{18. Filetik yo’nalish deganda nima tushuniladi?

a) mavjud turlarni duragaylash tufayli yangi turlarning paydo bo’lishi}

_{b) A va B turlarni duragaylash natijasida C turni paydo bo’lishi}

_{c) A turdan uzoq yillar davomida B turni kelib chiqishi}

_{d) A tur irsiy o’zgaruvchanlik tufayli A va B turlarga aylanishi}

_{19. “Baquvat organizmdan kuchli, nimjondan kuchsiz organizm rivojlanadi.” Bu qaysi olim fikri?}

_{a) Levkipp}

_{b) Empedokl}

_{c) Gippokrat}

_{d) Aristotel}

_{20. Qaysi olim gen mutatsiyalarini fizik omillar ta’sirida olish mumkinlagini tajribada isbotlab berdi?}

_{a) I.Michurin}

_{b) T.Morgan}

_{c) G.Miller}

_{d) De-Friz}

_{21. Qaysi olim “ Bir o’simlik turi boshqa o’simlik turiga aylanishi mumkin” degan fikirni aytgan?}

_{a) Fales}

_{b) Aristotel}

_{c) Teofrast}

_{d) Levkipp va Demokritlar}

_{22. Aneuploid turlarni ko’rsating.}

_{a) iloq avlodi}

_{b) skedra avlodi}

_{c) iloq va skedra avlodi}

_{d) yon suzar qisqichbaqa avlodi.}

_{23. G’o’za avlodi turlari qaysi davrda alohidalashgan?}

_{a) Yura}

_{b) Bo’r}

_{c) Perm}

_{d) Trias}

_{24. Nima sababdan populyatsiya ichida chatishish imkoni qo’shni populyatsiyalar bilan chatishishga qaraganda yuqori bo’ladi?}

_{a) populyatsiya individlari bir vaqtda jinsiy jihatdan yetiladi}

_{b) bir populyatsiya individlari barcha belgi va xossalari bilan o’xshash}

_{c) qoshni populyatsiyada organizmlar har-xil vaqtda jinsiy jihatdan yetiladi}

_{d) erkak va urg’ochi individlarni urchish imkoni yuqori bo’ladi.}

_{25. Yangi dunyo g’o’za navlari qaysi turlar asosida yaratilgan?}

_{a) g. xirzitum, g. xerbatseum}

_{b) g. xirzitium, g. barbadanze}

_{c) g. xerbatseum, g.arboreum}

_{d) g. xirzitium, g. arboreum}

_{26. Quyidagilardan qaysi biri allopatrik yo’nalishda turlar hosil bo’lishiga misol bo’ladi?}

_{1. arealni bo’linishi 2.duragaylash natijasida 3. allopoliploidiya yo’li bilan 4. arealda geografik to’siqlar paydo bo’lish bilan 5. avtopoliploidiya yo’li bilan}

_{a) 1.4}

_{b) 2.3}

_{c) 1.3}

_{d) 2.4}

_{27. Bir yovvoyi turdan kelib chiqqan zot va navlarni toping?}

_{a) qoramol, kaptar, cho’chqa, karam}

_{b) qo`y, xonaki kaptar, qand lavlagi}

_{c) tovuq, kaptar, karam, qand lavlagi}

_{d) qo`y, it, qoramol, g`o`za}

_{28. K. Linney o`simliklarning qaysi belgilariga asoslanib ularni 24 sinfga ajiratdi ?}

_{a) gulqo`rg`onlarinng shakli va soniga}

_{b) changdonlar soniga, chang iplarining uzun – kaltaligiga}

_{c) gul urug`chi tumshuqchasining shakliga}

_{d) urug` tugunchasining joylanishiga}

_{29. Duragaylashda … o`zgaruvchanlik hosil bo`ladi.}

_{a) mutatsion}

_{b) modifikatsion}

_{c) kombinativ}

_{d) rekombinativ}

_{30. Umurtqasiz hayvonlarning qishki uyquga ketishi … hisoblanadi.}

_{a) tur ichidagi kurash}

_{b) turlararo kurash}

_{c) tabiiy tanlanish}

_{d) tabiatning noqulay sharoitiga qarshi kurash}

_{31. Beshiktervatarning tuzilishi moslanishining qaysi turiga mansub ?}

_{a) himoya rangi}

_{b) mimikriya}

_{c) himoya, maskirovka}

_{d) maskirovka}

_{32. Paxtazorlarda o`sadigan begona o`tlar bilan g’o’za o`rtasidagi kurash yashash uchun kurashning qaysi shakliga mansub ?}

_{a) turlararo kurash}

_{b) tur ichida kurash}

_{c) tabiatning noqulay ta’siriga qarshi kurash}

_{d) o`simliklar o`rtasida kurash}

_{33. Mikroevolutsiyaning oxirgi natijasi nima ?}

_{a) yangi turlar hosil bo`ladi}

_{b) turlar qirilib ketadi}

_{c) yangi turkum hosil bo`ladi}

_{d) yangi oila hosil bo`ladi}

_{34. Stabillashtiruvchi tanlanish deb nimaga aytiladi ?}

_{a) tashqi muhitning deyarli o`zgarmagan mo`tadil sharoitida, avlod–ajdod belgilari o`zgarmagan individlarning saqlab qolinishi, o`zgarganlarining qirilib ketishiga}

_{b) tashqi muhitning o`zgarmas sharoitida avlod – ajdod belgilari o`zgargan individlarning saqlanib qolib ozgarmaganlarning qirilib ketishi}

_{c) muayyan joyda tarqalgan bir turga mansub organizmlar orasida bir – biridan farq qiluvchi ikki va ortiq individlar uchrashiga}

_{d) organizmlarning qaror topgan belgi–xossalarini o`zgarishiga, yangi belgi–xossalar hosil bo`lishi va rivojlanishning ta’minlashiga}

_{35. Ayrim hayvonlarning tashqi qiyofasi, rang – barang bo`lib ko`zga yaqqol tashlanadi. Bu moslanishning qaysi biraga misol bo`ladi ?}

_{a) himoya rangi}

_{b) maskirovka}

_{c) ogohlantiruvchi}

_{d) mimikriya}

_{36. Nami kam bo`lgan joydagi o`simliklarning qisqa muddat ichida gullab, urug` berishi, yashash uchun kurashning qaysi shakliga misol bo`ladi ?}

_{a) tur ichidagi}

_{b) turlararo}

_{c) noqulay sharoitga qarshi}

_{d) A va B javoblar to`g`ri}

_{37. Zaharsiz Amerika suvilonining zaharli korall aspidiga o`xshab qolishi qanday hodisa va evolutsion o`zgarishlar yo`nalishining qaysi biriga mansub ?}

_{1 maskirovka a) auromorfoz}

_{2 mimikriya b) idioadaptatsiya}

_{3 himoya rangi v) umumiy degeneratsiya}

_{4 ogohlantiruvchi rang}

_{a) 2 – v}

_{b) 3 – v}

_{c) 4 – v}

_{d) 2 – b}

_{38. Hatakatlantiruvchi tanlanish natijasida kelib chiqqan o`simlikni belgilang ?}

_{1 bo`yimadoron 2 qizil tikan 3 isfarak 4 palma 5 zirako`t}

_{a) 4.1}

_{b) 4.2}

_{c) 1.3}

_{d) 2.5}

_{39. Misrliklar qaysi hayvonlarni xonakilashtirganlar ?}

_{1 eshak 2 maymun 3 echki 4 qo`y 5 g`oz 6 o`rdak}

_{a) 1.3.4}

_{b) 2.5.6}

_{c) 3.4.5}

_{d) 2.4.5}

_{40. Mutagenez qanday o`zgaruvchanlikda yuzaga keladi ?}

_{a) kombinativ}

_{b) rekombinogenez}

_{c) irsiyatni o’zgarishida}

_{d) modifikatsion}

_{41. Populyatsiyadagi kombinatsion o`zgaruvchanlik manbai nima ?}

_{a) mutatsiya}

_{b) genofor}

_{c) chatishtirish}

_{d) evolutsiya}

_{42. Turning xromosoma yig`indisi, soni, shakli, va katta – kichikligi qaysi tur mezoniga bog`liq ?}

_{a) geografik}

_{b) ekologik}

_{c) fizologik}

_{d) genetik}

_{43. Kambala, skatlarning rangi suv tubi rangiga o`xshashligi evolyutsiyaning qaysi yo’nalishiga bog`liq?}

_{a) rudiment}

_{b) aromorfoz}

_{c) idiodaptatsiya}

_{d) degeneratsiya}

_{44. Evalutsiyaning harakatlantiruvchi kuchlarini belgilang ?}

_{a) irsiyat, biologik regress, tabiy tanlanish}

_{b) irsiy o`zgaruvchanlik, gradatsiya, yashash uchun kurash}

_{c) tabiy tanlanish, biologik progress, o`zgaruvchanlik}

_{d) irsiy o`zgaruvchanlik, yashash uchun kurash, tabiiy tanlanish}

_{45. Tur ichida kechadigan va uni o`zgarishiga olib kelgan jarayon qanday ataladi ?}

_{a) elementar evolutsiya}

_{b) makroevolyutsiya}

_{c) mikroevolyutsiya}

_{d) konvergensiya}

_{46. Sun’iy tanlanish natijasida nima hosil bo`ladi ?}

_{a) populyatsiya}

_{b) kenja tur}

_{c) zot va nav}

_{d) nav va yangi tur}

_{47. Makroevolyutsiya qanday evalutsiya hisoblanadi ?}

_{a) populyatsiya ichida boradigan}

_{b) kenja turlar ichida boradigan}

_{c) turdan yuqori sistematik birlik ichida boradigan}

_{d) har xil populyatsalar ichida boradigan}

_{48. Turning yaxlitligi nimaga bog`liq?}

_{a) tur individlari o`rtasidagi munosabatlarga}

_{b) tur mezonlarini xilma-xilligiga}

_{c) turning areal bo’ylab tarqalishiga}

_{d) tur individlarining o’zgaruvchanligiga}

_{49. Bir tur arealining ma’lum qismida uzoq vaqt yashab kelayotgan, mazkur turning boshqa individlari yig’indisidan nisbatan alohidalashgan, bir-biri bilan erkin chatishadigan individlar yig’indisi nima deb ataladi?}

_{a) tur}

_{b) kenja tur}

_{c) populyatsiya}

_{d) biogeotsenoz}

_{50. 1892-yil Shimoliy Amerikada qattiq qor bo’ronida chumchuqlarning qanday xususiyatga ega bo’lganlari nobud bo’lgan?}

_{a) kalta qanotli}

_{b) uzun qanotli}

_{c) normal qanotli}

_{d) kalta va uzun qanotlilar}

_{51.Cho’tka qanotli baliqlar va gatteriyaning o`zgarmay qolishiga nima sabab ?}

_{a) yashash sharoitiga moslashish}

_{b) yashash uchun kurash}

_{c) tabiy talanish ta’siri}

_{d) muhit sharoitining doimiy bo`lishi}

_{52. Barcha hayotiy jarayonlarning o`xshashligiga bog`liq bo`lgan mezonni aniqlang ?}

_{a) geografik}

_{b) ekologik}

_{c) fiziologik}

_{d) genetik}

_{53. J.B.Lamark evolyutsiyaga doir qanday tushunchalarni noto’g’ri talqin qilgan?}

_{1. muhit sharoiti ta’sirida moslanuvchanlik paydo bo’lish sabablari 2. turlar o’zgarmas degan fikrni tanqid qilgan 3.faqat foydali o’zgarishlar nasldan-naslga o’tadi 4.evolyutsiya protsessida hayotning tuban shakllaridan oily shakillari kelib chiqqan}

_{a) 1.3}

_{b) 1.2}

_{c) 4.3}

_{d) 1.4}

_{54. Yo’naltirish ahamiyatiga ega bo’lgan birdan-bir evalyutsiya faktori bu ….}

_{a) yashash uchun kurash}

_{b) tabiy tanlanish}

_{c) irsiyat}

_{d) o’zgaruvchanlik}

_{55. Zotlar va navlar evalyutsiyasini harakatlantiruvchi kuchlar….}

_{1. yashash uchun kurash 2.irsiy o’zgaruvchanlik 3.sun’iy tanlash 4. tabiiy tanlanish 5.tur ichidagi yashash uchun kurash}

_{a) 1.2}

_{b) 2.3}

_{c) 3.4}

_{d) 4.5}

_{56. Qaysi olim Hindiston, Markaziy Osiyo, Xitoy o’simliklari va hayvonot dunyosi haqida qimmatli ma’lumotlar to’plagan?}

_{a) Abu Nasr Forobiy}

_{b) Ahmad ibn Nasr Jayhoniy}

_{c) Abu Rayhon Beruniy}

_{d) Abu Ali ibn Sino}

_{57. Turning elementar struktura birligi nima?}

_{a) populyatsiya}

_{b) genofond}

_{c) irsiyat}

_{d) mutatsiya}

_{58. Yantoq barglarining mayda, ildizining uzun bo’lishi yashash uchun kurashning qaysi shakliga misol bo’ladi?}

_{a) tur ichida}

_{b) tur ichdagi, turlar aro}

_{c) tabiatning noqulay sharoitiga qarshi}

_{d) turlar aro}

_{59. Bir turga mansub organizmlar orasida bir-biridan farq qiladigan bir necha shaklli individlarni uchrashi tabiiy tanlanishning qaysi shakliga misol bo’ladi?}

_{a) stabillashtiruvchi}

_{b) harakatlantiruvchi}

_{c) dizruptiv}

_{d) divergensiya}

_{60. Lattachi baliqning suv ostidagi o’simliklarga o’xshash bo’lishi, moslanishning qaysi turiga misol bo’ladi?}

_{a) maskirovka}

_{b) ogohlantiruvchi}

_{c) mimikriya}

_{d) himoya rangi}

_{61. Evolyutsiyaning boshlang’ich hodisasi deb nimaga aytiladi?}

_{a) populyatsiya genofondining uzoq davom etadigan yo’naltirilgan o’zgarishlariga}

_{b) populyatsiya ichidagi mutatsion va kombinativ o’zgaruvchanlikka}

_{c) populyatsiya genofondida genlarning tasodifiy o’zgarishiga}

_{d) turlar o’rtasida vujudga keladigan alohidalanishga}

_{62. Xonqizi qo’ng’izining rangini yashash muhitidan aniq ajralib turishi moslanishning qaysi turiga misol bo’ladi?}

_{a) himoya rangi}

_{b) maskirovka}

_{c) mimikriya}

_{d) ogohlantiruvchi}

_{63. Suyakli baliqlarning har-xil turlarida tana shakli, rangi, suzgich qanotlarini shakli va tuzilishini evolyutsiyaning qaysi yo’nalishiga kiritish mumkin?}

_{a) aromorfoz}

_{b) idioadaptatsiya}

_{c) degenaratsiya}

_{d) konvergensiya}

_{64. O’simliklarni spora bilan ko’payishdan, urug’dan ko’payishga o’tishini evolyutsiyaning qaysi yo’nalishiga kiritish mumkin?}

_{a) aromorfoz}

_{b) idioadaptatsiya}

_{c) degenaratsiya}

_{d) konvergensiya}

_{65 .Kushandalari tomonidan ko’p qiriladigan hayvonlarning ogohlantiruvchi rangga ega organizmlarga taqlid qilishi qanday hodisa deyiladi?}

_{a) himoya rangi}

_{b) maskirovka}

_{c) mimikriya}

_{d) ogohlantiruvchi}

_{70. Hayvonlardagi himoya rangini evolyutsiyaning qaysi yo’nalishiga kiritish mumkin?}

_{a) aromorfoz}

_{b) idioadaptatsiya}

_{c) degenaratsiya}

_{d) konvergensiya}

_{71. Bir tur individlarining ko’payish jaroyonlarini o’xshashligiga, birinchi navbatda ko’payish usulini o’xshashligiga asoslangan mezonni belgilang.}

_{a) genetik}

_{b) ekologik}

_{c) morfologik}

_{d) fiziologok}

_{72. Qaysi olim mutatsiyalarni tajriba orqali o’rganish mumkinligini isbotladi?}

_{a) Chetverikov}

_{b) Kamarov}

_{c) Seversev}

_{d) Miller}

_{73. Evolyutsiyaning boshlang’ich materiali … hisoblanadi.}

_{a) populyatsiya, turlarning hosil bo’lishi}

_{b) modifikatsion va kombinativ o’zgaruvchanlik}

_{c) mutatsion va kombinativ o’zgaruvchanlik}

_{d) organizmlarning erkin chatishuvi}

_{74. Qonli hayvonlarning barchasida ichki a’zolar o’zaro o’xshash va bir xilda joylashgan degan fikrni qaysi olim ilgari surgan?}

_{a) Aristotel}

_{b) Teofrast}

_{c) Fales}

_{d) Gippokrat}

_{75. Odamlarning rangi, qiyofasi, tabiati, ahloqi turlicha bo’lishi irsiyatgagina emas, balki tashqi muhitga bog’liq ekanligini etirof etgan olimni aniqlang.}

_{a) Beruniy}

_{b) Forobiy}

_{c) ibn Sino}

_{d) Bobur}

_{76. Atomistik nazariyani qaysi olimlar yaratgan?}

_{a) Anaksiman}

_{b) Anaksimandr}

_{c) Gippokrat}

_{d) Levkipp va Demokrit}

_{77. O’simliklar tuzilishining qaysi xususiyati idioadaptatsiyaga misol bo’ladi?}

_{a) ildizning popuk ildizdan iboratligi}

_{b) barglarning yashil rangda ekanligi}

_{c) gullarning hasharotlar yordamida changlanishga moslashishi}

_{d) poyaning sershox bo’lishi}

_{78. Tur ichida kechadigan yangi populyatsiya va kenja turlarning hosil bo’lishiga olib keladigan jarayonni belgilang.}

_{a) regres}

_{b) degeneratsiya}

_{c) makroevolyutsiya}

_{d) mikroevolyutsiya}

_{79. Agarda sanot markazlashgan tumanlarda havoning ifloslanishi kamaysa yoki umuman to’xtasa, daraxtlarning poyasi och rangga kirsa, qoramtir rangli hasharotlarda qanday o’zgarish kuzatiladi?}

_{a) o’zgarmaydi}

_{b) soni kamayadi}

_{c) rangi qorayadi}

_{d) rangi och rangli bo’lib qoladi}

_{80. Yashash sharoiti o’zgarganda tur ichida belgilarning ajralish jarayoni nima deyiladi?}

_{a) divergensiya}

_{b) konvergensiya}

_{c) konyugatsiya}

_{d) regeneratsiya}

_{81. Yashash muhitiga bir xildagi o’xshash moslanishlarni vujudga kelishi nima deb ataladi?}

_{a) divergensiya}

_{b) konvergensiya}

_{c) konyugatsiya}

_{d) regeneratsiya}

_{82. Populyatsiyalarning aralashib ketishiga xalaqit beradigan asosiy to’siqlarni aniqlang.}

_{a) biologik va morfologik}

_{b) geografik va genetik}

_{c) biologik va geografik}

_{d) ekologik va genetik}

_{83. Quyida keltirilganlardan qaysi biri tabiiy tanlanish natijasida hosil bo’ladi?}

_{a) quyonlarning turli zotlari}

_{b) itlarning odamlarga o’rganishi}

_{c) ot zotlari}

_{d) tovuqlarning tuxumlar orqali ko’payishi}

_{84. Kit muskullari orasidagi dumg’aza suyaklarining bo’lishi evolyutsiyaning qaysi yo’nalishiga kiradi?}

_{a) aromorfoz}

_{b) idioadaptatsiya}

_{c) degeneratsiya}

_{d) konvergensiya}

_{85. Oddiy asalari, nayzasi yo’q jaydari asalarini siqib chiqarishi, yashash uchun kurashning qaysi shakliga misol bo’ladi?}

_{a) tur ichida}

_{b) tur ichdagi, turlar aro}

_{c) tabiatning noqulay sharoitiga qarshi}

_{d) turlar aro}

_{86. Karl Linneyning biologiya faniga qo’shgan xissasi nimadan iborat?}

_{1.evolyutsiya ta’limotiga asos soldi 2. metafizik tushunchalarni ilgari surdi 3.sun’iy sistemani yaratdi 4.turlar o’zgarmas degan fikrni rivojlantirdi 5. binar nomenklaturani fanga olib kirdi 6.botanika tilini takomillashtirdi}

_{a) 1.3.4}

_{b) 3.5.6}

_{c) 6.4.2}

_{d) 2.5.1}

_{87. Baykal ko’lida ayrim hayvonlarning boshqa hech qayerda uchramaydigan ko’p turlari va avlodlari yashaydi. Bunga sabab nima?}

_{a) bu ko’lning tahminan 20 yildan beri boshqa suv havzalardan ajralib qolganligi}

_{b) unga faqat tog’ daryolarining suvlari kelib tushganligi}

_{c) barcha suv havzalari bilan bog’langanligi}

_{d) bu ko’lning taxminan 20 mln dan beri boshqa suv havzalardan ajralib qolganligi}

_{88. Yashash uchun kurashning qanday shakllari farq qilinadi?}

_{1.oilalararo 2.turlararo 3.turkumlararo 4.uzoq formalar o’rtasida 5. tur ichidagi 6.sinflararo 7. noqulay sharoitga qarshi}

_{a) 1.3.6}

_{b) 2.3.4}

_{c) 3.5.6}

_{d) 2.5.7}

_{89. Ayollarda tabiiy abort qachon ro’y beradi?}

_{a) X jinsiy xromosoma yetishmasa}

_{b) Y jinsiy xromosoma yetishmasa}

_{c) X jinsiy xromosoma ortiq bo’lsa}

_{d) ota Rh- bo’lganda}

_{90. Ikki nuqtali xonqizida qattiq qanotning qizg’ish va qoramtir formalari uchraydi, bu tabiiy tanlanishning qaysi biriga misol bo’ladi?}

_{a) stabillashtiruvchi}

_{b) harakatlantiruvchi}

_{c) dizruptiv}

_{d) divergensiya}

_{91. Hayvonlarda xatti-harakati bilan bog’liq alohidalanishni aniqlang.}

_{a) genetik}

_{b) etologik}

_{c) morfologik}

_{d) fiziologok}

_{92. Gulli o’simliklar meva va urug’larining tarqalishi bilan bog’liq moslanishlarni evolyutsiyaning qaysi yo’nalishiga kiritish mumkin?}

_{a) aromorfoz}

_{b) idioadaptatsiya}

_{c) degenaratsiya}

_{d) konvergensiya}

_{93.Yer yuzining o`zgarishi o`simlik va hayvonlarning o`zgarishiga olib keladi . Bu fikrni qaysi olim bayon etgan?}

_{a) Abu Ali ibn Sino}

_{b) Abu Rayhon Beruniy}

_{c) Abu Nasr Forobiy}

_{d) Zaxiriddin Muhammad Bobur}

_{94. Kombinativ o`zgaruvchanlik qanday namoyon bo`ladi ?}

_{a) ota–ona organizmining chatishtirishidan olingan duragay avlodlarda xromosomalar genlarining har xil variantda qayta taqsimlanib irsiylanish oqibatida}

_{b) gomologik xromosomalarning meyoz bo`linish vaqtida sodir bo`luvchi krossingover tufayli birikkan genlarning o`zaro ajralib irsiylanishi oqibatida}

_{c) irsiyatning moddiy asoslari bo`lgan genlar, xromosomalarning o`zgarishi oqibatida}

_{d)tashqi muhit ta’sirida vujudga kelgan o`zgaruvchanlik}

_{95. Turning yaxlitligi nimaga bog`liq ?}

_{1 individlar orasidagi panmiksiya xususiyatining mavjudligiga 2 turlarning tashqi tuzilishiga 3 har bir individlarning bir – biriga nisbatan moslashganligiga 5 turning boshqa turlardan alohidalanlashganligiga}

_a)1.2.3

_{b) 1.3.4}

_{c) 1.4.5}

_{d) 2.3.4}

_{96. Tabiiy tanlanishdan evalyutsiyaning boshlang`ich omillari qanday farq qiladi ?}

_{a) ma’lum yo`nalishga ega bo`ladi}

_{b) ma’lum yo`nalishga ega bo`lmaydi}

_{c) ma’lum turlar tarqalishini kamaytiradi}

_{d) tur ichidagi turlarning chatishmasligiga olib keladi}

_{97. Tabiy tanlanishda foydali o`zgarishlarga ega organizmlarning taqdiri qanday bo`ladi ?}

_{a) ko`pincha yashab qoladi va nasl beradi}

_{b) tanlanadi va nasl beradi}

_{c) ko`pincha yashab qoladi, lekin nasl bermaydi}

_{d) ko`pincha qirilib ketadi va nasl bermaydi}

_{98. Yashash uchun kurash qanday shakllarga bo`linadi va ular uchun xos misolar to`g`ri berilgan javoblarni toping ?}

_{1 tur ichidagi; 2 kenja turlar ichidagi; 3 turlararo; 4 turkumlaro}

_{5 noqulay sharoitga qarshi}

_{a) katta chittakning muhit sharoitiga moslashuvi b. chittak ko`p tuxum qo`yganda ayrim bolalarini bosib o`ldiradi v. jigar qurtining hayot kechirishi g. nami kam joydagi o`simliklarning qisqa muddatda urug` berishi}

_{d. umurtqasiz hayvonlarning qishki uyquga ketishi}

_{a) 1 – v: 2 – b : 3 – a}

_{b) 1 – b: 2 – v : 4 – g}

_{c) 1 – a : 2 – b : 4 – d}

_{d) 1 – a : 2 – b : 4 – v}

_{99. Ma’lum yo`nalishga ega bo`lmagan evalyutsiyaning boshlang`ich omillarini belgilang ?}

_{1 mutatsiya 2 genlar dreyfi 3 tabiiy tanlanish 4 populuatsiya}

_{5 migratsiya 6 alohidalanish 7 kombinativ o`zgaruvchanlik}

_{8 populyatsiya to`liqini}

_{a) 8.6.2.5}

_{b) 3.6.2.8}

_{d) 2.4.6.3}

_{d) 2.8.3.5}

_{100. Evalyutsiya ta’limoti muallifi kim?}

_{a) Darvin}

_{b) Shleydn, Shvann}

_{c) Morgan}

_{d) Miller, Gekkel}

_{101. Hayvonlar arealining hajmi … bog`liq.}

_{a) oziqlanish usuliga}

_{b) ko`payish jarayoniga}

_{c) harakatlanish tezligiga}

_{d) ekologik omilga}

_{102. O`simliklar arealining hajmi… bog`liq.}

_{a) oziqlanish usuliga}

_{b) urug`lanish jarayoniga}

_{c) chetdan changlanishiga}

_{d) urug`ning tarqalish jarayoniga}

_{103. Zoofitlar deb nimaga aytiladi ?}

_{a) bir tomondan o`simliklarga bir tomondan hayvonlarga o`xshagan organizmlarga}

_{b) o`simliklarga o`xshagan hayvonlarga}

_{c) suvdagi mayda jonzotlarga}

_{d) suvo`tlarning jinsiy sistemasiga}

_{104. Hayvonlarning harakatlanish tezligi, o`simliklarning chetdan changlanish masofasi nimaga bog`liq ?}

_{a) areal hajmiga}

_{b) muhitga}

_{c) yoshiga}

_{d) ekologiyasiga}

_{105. Bir tur doirasidagi organizmlarning har xil vaqtda jinsiy faolligi va balog’atga yetishi alohidalanishning qaysi xiliga aloqador ?}

_{a) ekologik}

_{b) etalogik}

_{c) biologik}

_{c) geografik}

₁₀₆_{.Lamark ta’limotiga ko’ra nurlilar va chuvalchanglar rivojlanis}_h_{ning qaysi pog’onasida joylashgan ?}

_{a) 2}

_{b) 1}

_{c) 6}

_{d) 5}

_{107. Muhit ta’siriga javob reyaksiyasiga ko’ra infizoriya,polip,chuvalchanglarni Lamark qaysi guruhga joylashtirgan ?}

_{a) 2}

_{b) 1}

_{c) 4}

_{d) 3}

₁₀₈_{. Quy}_i_{dagi qaysi baliq “dengiz masxarabozi” deb}

_h_{am ataladi?}

_{a) sargon}

_{b) oybaliq}

_{c) lattachi baliq}

_{d) uzun burunli kapalak baliq}

_{109.Lamark ma’lumotiga ko’ra,baliqlar va reptilyalar sinfi rivojlanishining qaysi pog’onasiga joylashtirilgan?}

_{a) 2}

_{b) 1}

_{c) 6}

_{d) 5}

₁₁₀_{.Som balig’ida nasl}_h_{aqida qayg’urish nimalarda namoyon bo’ladi?}

_{a) tuxumlarini qorniga yopishtirib olib yuradi}

_{b) chavoqlarini og’zida olib yuradi}

_{c) qo’riqlab yuradi}

_{d) gavdasining orqa tomonida opichlab olib yuradi.}

_{111.Qonli hayvonlarning barchasida ichki a’zolar o’zaro o’xshash va bir xilda joylashgan degan fikrni qaysi olim ilgari surgan?}

_{a) Anaksiman}

_{b) Fales}

_{c) Aristotel}

_{d) Teofast}

_{112. Pavituxa deb ataluvchi qurbaqa o’z naslini qanday himoya qiladi?}

_{a) otalangan tuxumlardan yosh qurbaqa rivojlanguncha gavdasining orqa tomonida “opichlab” yuradi}

_{b) otalangan tux}_u_{mlarni qorin tomonida yopishtirgan}_h_{olda yuradi}

_{c) urg’ochilari tashlagan tuxumlarni erkak qurbaqa og’iz bo’shlg’ida olib yuradi}

_{d) tuxumlar}_i_{ni maxsus iplarga qo’yib, o’z tana}_h_{arorati bilan ularni isitadi}

₁₁₃_{. Sudralib yuruvchilar sinfiga mansub relikt formani aniqlang.}

_{a) gatteriya}

_{b) opposium}

_{c) ye}_x_idna

_{d) latimeriya}

_{114. Quyosh chiqqan kunlari qorga qalin soya solib o’zini yirtqich hayvonlarga sezdirib qo’yadigan hayvonni aniqlang.}

_{a) tovushqon}

_{b) yer iguanasi}

_{c) yumronqoziq}

_{d) toshbaqa}

₁₁₅_{. Sirdaryo atrofida uchrovchi arixo’r qush qaysi oilaga mansubligini belgilang.}

_{a) qarchig’aysimonlar}

_{b) chumchuqsimonlar}

_{c) tuvaloqsimonlar}

_{d) boyo’g’lisimonlar}

₁₁₆_{. Qarchig’aysimonlar oilasi vakili - ....}

_{a) jo’rchi}

_{b) quzg’un}

_{c) qirg’iy}

_{d) arixo’r qush}

_{117. Kakku qushi tuxumini qaysi qushlar iniga qo’ymaydi?}

_{a) jiblajibon}

_{b) qorayaloq}

_{c) laylak}

_{d) sirchumchuq}

_{118. Qaysi hayvon qo’ygan tuxumlarining rangi shakli va hajmi in egalarining tuxumlariga o’xshash bo’ladi?}

_{a) qorayaloq}

_{b) kakku}

_{c) ka}_y_ra

_{d) kaltakesak}

_{119. Qirg’ovul kenja turlarining}_h_{osil bo’lishi quy}_i_{dagilarning qaysi biriga misol bo’ladi?}

_{a) makroevolyusiya}

_{b) konvergensiya}

_{c) regress}

_{d) mikroevolyusiya}

_{120. O’zbekistonda butunlay yo’qolib ketgan hayvonlarni aniqlang.}

_{a) turon yo’lbarsi}

_{b) o}_h_{u, ko’k sug’ur}

_{c) jayron, oqquyruq}

_{d) sher, buxoro bug’usi}

_{121. Sut emizuvchilar sinfiga mansub relikt formani aniqlang.}

_{a) opossum}

_{b) gatteriya}

_{c) ixtiozavr}

_{d) latimeriya}

_{122. Zarpechakning mevasi o’txo’r hayvonlar oziqlanish a’zolarida hazm bo’lmasligi evolyusiya yo’nalishining qaysi turiga xos?}

_{a) degenara}_t_siya

_{b) aromorfo}_z

_{c) id}_i_oadaptasiya

_{d) konvergensiya}

₁₂₃_{. Dumbal}_i_{qo’ylar qaysi ajdoddan olingan?}

_{a) arxar}

_{b) muflon}

_{c) arxamerino}_s

_{d) argali}

_{124. Kalta dumli shimol qo’ylari qaysi ajdoddan kelib chiqqan?}

_{a) arxar}

_{b) muflon}

_{c) arxamerinoz}

_{d) argali}

_{125. Yog’dor va uzun dumli qo’ylar qaysi ajdoddan olingan?}

_{a) arxar}

_{b) muflon}

_{c) arxamerinoz}

_{d) argali}

_{126. Ko’z boshlang’ich embr}_i_{on varaqasining qaysi biridan}_h_{osil bo’lgan?}

_{a) endoderma va ektoderma tutashgan joydan}

_{b) ektodermadan}

_{c) mezodermadan}

_{d) entodermadan}

₁₂₇_{. Linney sistematikasining sun’iyligi nimada ko’rinadi?}

_a₎_{murakkabdan oddiyga tomon joyladi}

_b₎_{umurtqasizlarning hasharotlardan boshqa barcha vakillarini chuvalchanglarga kiritdi}

_c₎_{hayvonlarni 6 sinfga bo’ldi}

_d₎_{hayvonlar orasida qarindoshlik borligini e’tirof etdi}

₁₂₈_{. Ke}_m_{bridj Universitetida Darvinga tabiiy fanlardan ustozlik qilgan olimlarni aniqlang.}

_a₎_{E.Gekkel, F. Myuller}

_b₎_{K.Ber, N. Seversov}

_c₎_{D. Guker, A. Sedjvik}

_d₎_{Sukerkandl, Poling}

₁₂₉_{. Gippokrat qanday nazariyani yaratishda biologik bilimlardan keng foydalangan?}

_a₎_irsiyat

_b₎_tibbiyot

_c₎_mutatsiya

_d₎_evolyutsiya

₁₃₀_{. Aristotel embrionning ma’lum izchillikda rivojlanishini qaysi asarida uqtirdi?}

_a₎_{,,Hayvonlar tarixi’’}

_b₎_,,_H_{ayvonlarning paydo bo’lishi’’}

_c₎_{,,Hayvon tanasining qismlari’’}

_d₎_{,,Zoologiya falsafasi’’}

₁₃₁_{. Vatandoshlarimizdan Abu Nasr F}_o_{robiy(I) , Abu Rayhon Beruniy (II) evolyutsiyaning qaysi harakatlantiruvchi kuchlarini e’tirof etgan?}

_{1. tabiiy tanlanish 2. sun}_’_{iy tanlanish}

_{3. yashash uchun kurash}

_{4. irsiy o’zgaruvchanlik}

_{a. I-1.2,II-1,3}

_{b. I-1.2,II-3.4}

_{c. I-1.3,II-2.4}

_{d. I-2.3,II-3}

₁₃₂_{. Karl Linney sistematikasida umurtqasizlar qanday sinflarga kiritilgan?}

_a₎_{hasharotlar, chuvalchanglar}

_b₎_{bo’g’imlilar , chuvalchanglar}

_c₎_{hasharotlar, bo’g’imlilar}

_d₎_{hasharotlar, nursimonlar}

₁₃₃_{. Karl Linney sistematikasida amfibiyalar sinfiga qaysi hayvonlar kiritilgan?}

_a₎_{baliqlar, sudralib yuruvchilar}

_b₎_{suvda ham quruqda yashovchilar}

_c₎_{suvda ham quruqda yashovchilar va baliqlar}

_d₎_{suvda ham quruqda yashovchilar , sudralib yuruvchilar}

₁₃₄_{. Darvin qayd qilishicha tashqi muhit omillari ... ta’sir etadi}_.

_a₎_bevosita

_b₎_bilvosita

_c₎_{bevosita va bilvosita}

_{d) muayyan va nomuayyan}

_{135. Nav va zotlarda inson ehtiyojiga mos bo’lmagan belgi va xossalarning paydo bo’lishi nimaga bog’liq?}

_a₎_{korellyativ qonunga}

_b₎_gemmulalarga

_c₎_flyuidlarga

_d₎_{tashqi muhit ta’siriga}

₁₃₆_{. Xromosomalar qanday holatda bo’lganda tabiiy abort yuz beradi?}

_a₎_44+XO

_b₎_44+OY

_c₎_{44+ XYY}

_d₎_44+XXXY

₁₃₇_{. Koral}_l_{aspidining moslashuvi qanday?}

_a₎_niqoblanish

_b₎_{himoya rangi}

_c₎_{ogohlantiruvchi}

_d₎_{taqlid qilish}

₁₃₈_{. Chepishka o'simligining mevasi nima yordamida tarqaladi?}

_a₎_shamol

_b₎_hayvonlar

_c₎_suv

_d₎_avtoxor

₁₃₉_{. Qaysi turlarda o'zaro chatishish va nasl berish kuzatiladi?}

_a₎_{tovushqon va teraklar, tol}

_b₎_{qayin va kanareyka, tol}

_c₎_{tovushqon va chinor, tol}

_d₎_{tol va quyon, kalamush}

₁₄₀_{. Poliploid turlar hosil bo'lishi tur tarqalgan arealning qaysi qismida ro'y beradi?}

_a₎_{arealning chetki qismida}

_b₎_{arealning o'rta qismida}

_c₎_{arealning hamma qismida}

_d₎_{arealga bo'g'liq emas}

₁₄₁_{. Qaysi o'simlik poyasining yuqori qismidagi barglari lansetsimon 7-8 mm bo'ladi?}

_a₎_{konvolvulus lineatus}

_b₎_{konvolvulus arvensis}

_c₎_{konvolvulus sulfirfutus}

_d₎_{konvolvulus gibiskus}

₁₄₂_{. Turning asosiy mezoni ... ekanligi e'tiborga olinsa, mazkur mezonni ... organizmlarga qo'llab bo'lmaydi?}

_a₎_{jinsiy alohidalanish/jinsi ya}_x_{shi ifodalanmagan}

_b₎_{genetik/ikki jinsli}

_c₎_{biokimyoviy / chetdan changlanadigan}

_d₎_{morfologik / qiyofadosh}

₁₄₃_{.Organizmlarning anorganik tabiatning noqulay sharoitlariga qarshi kurashi berilgan javobni aniqlang}

_a₎_diapauza.

_b₎_{g'o'zaning changlanishga moslanishi}

_c₎_{tugmacha qo'ng'izning shira bilan oziqlanishi}

_{d) mayda urug'larning zich ekilishi}

_{144. Populyatsiyalarda turli sharoitda turli xil formalarni saqlashga qaratilgan tanlash shakli qanday ataladi?}

_a₎_tabiiy

_b₎_{stabillashtiruvchi}

_c₎_{harakatlantiruvchi}

_{d) dizruptiv}

_{145. Hozirgi paytda yangi nav va zotlarni chiqarishda qanday usullardan foydalaniladi?}

_{1. fizik omillar yordamida mutant olish}

_{2. har xil turga mansub hujayralarni duragaylash}

_{3. bir hujayra xromosomasini boshqa hujayraga kiritish}

_{4. alohida hujayrani sun'iy muhitda o'stirish}

_{a) 1.3.4}

_{b) 2.3.4}

_{c) 1.2.4}

_{d) 1.2.3.4}

₁₄₆_._{Organizmning o'zi tarqalgan muhitda genotipini keskin o'zgartirmagan holda yashashi nima deyiladi?}

_a₎_{yashovchanlik}

_b₎_{raqobatchanlik}

_c₎_{himoya rangi}

_d₎_{moslanuvchanlik}

₁₄_{7. Qanday organizmlarning populyatsiyalari to'liq o'rganilmagan?}

_a₎_{o'z-o'zidan changlanadigan o'simliklar}

_b₎_{chetdan changlanadigan o'simliklar}

_c₎_{jinsiy ko'payadigan}

_{d) ikki jinsli}

_{148. Qaysi olimning fikricha tog’lar suv ta’sirida yoki yerning ko’tarilishidan hosil bo’lgan?}

_a₎_{Ahmad ibn Nasr Jayhoniy}

_b₎_{Abu Nasr Farobiy}

_c₎_{Abu Rayhon Beruniy}

_d₎_{Abu Ali ibn Sino}

₁₄₉_{. Jan Batist Lamark ta’limoti organik olam evolyutsiy}_a_siga_o_{id qaysi masalarni qa}_m_{rab o}_lg_an?

_{1. biologik tur 2. tashqi muhitning organizmga ko’rsatgan ta’siri 3. evolyutsion jarayonda organizm ichki xossalarining ahamyati 4. irsiyat 5. o’zgaruvchanlik}

_a₎_1.3,5

_b₎_2.4.5

_c₎_2.3.4

_d₎_barchasi

_{150. Darvin qanday o’zg`ruvcha}_n_t_u_{rlarini e}_t_{irof etgan?}

_{1. muayya}_n_{2. nomuayyan 3. guruhli 4. individual 5. korrelyativ 6. mutatsion}

_a₎_3.4.5

_b₎_3.4_.₆

_c₎_1.2_.₃

_d₎_barchasi

₁₅₁_{. Ongsiz t}_a_nl_a_{sh tufayli kelib c}_h_ip_g_{an navni belgi}_l_ang_.

_a₎_yirik_k_{o’sakli go}_’_za

_b₎_{doni to’kilmaydigan bug’doy}

_{c) tola chiqimi ko’p g’o’za}

_{d) tezpishar g’o’za}

_{152. Yashash u}_c_{hun kurashning qays}_i_{shakli bir turga kiruv}_c_{hi individlar}_s_{onini c}_h_{eklab turadi?}

_a₎_turlararo

_b₎_{tur ichida}

_{c) anorganik muhit omillariga qarshi}

_{d) hech qaysisi}

_{153. Lamark ta’li}_m_{otiga ko’ra o’zgargan tashqi muhit ta’sirining ketma-k}_e_{tligini ko}_’_rsating_.

_{1. harakatn}_i_{ng o’}_zgaris_{hi 2.}_x_{ulq atvorning o}_’_{zgarishi 3}_._{talabning o’zgar}_i_{shi 4. ba’zi}_or_{ganlarning mashq qilinishi, boshqalarinin}_g_{mashq qilinmasligi}

_{a) 1.2.3.4}

_{b) 4.3.2.1}

_{c) 3.1.2.4}

_{d) 4.2.1.3}

_{154. Uzoq vaqt asosiy hisoblangan(I) , asosan yuksak hayvonlar uchun xos(II) va yetarli darajada barqaror bo’lgan (III) tur mezonlarini aniqlang.}

_{1. morfologik 2. fiziologik}₃_{. biokimyoviy}

_4._g_{eografik 5. ekologik 6. genetik 7. eto}_l_ogik

_a₎_I_-_{1 II-7 III-6}

_b₎_{I-1 I-4 III-3}

_c₎_{I-2 II-1 III-6}

_d₎_{I-1 II}_-_{2 III-3}

_{155. Qaysi o’simlikning 2n, 4n, 10n xromasoma to’plamli turlari bor(n=9)?}

_a₎_iloq

_b_{) x}_rizantema

_c₎_tamaki

_{d) bug’doy}

_{156. Tamaki avlodida 2n, 4n va 6n xromosoma to’plamli turlari bor . n qiymati nechaga teng?}

_{a) 13}

_{b) 9}

_{c) 12}

_{d) 7}

_{157. Populyatsiyaning qaysi ko’satkichi hayvonlarda harakatlanish tezligi, o’simliklarda chetdan changlanish masofasiga bog’liq?}

_a₎_{areal hajmi}

_b₎_zichligi

_{c) hududiylik}

_{d) organizmlar soni}

_{158. Odam bi}_l_{an sutemizuvchilarning primatlardan b}_o_{shqa turk}_u_{mlari orasidagi gemoglobin zanjiridagi farqi qanchaga teng}_?

_a₎_28-33

_b₎_16-19

_c₎_14-33

_d)₁_-₂₅

₁₅₉_._M_evalarn_i_{ng tarqalishga moslanishi nima uchun idoadaptatsiyaga misol bo’ladi?}

_a_)y_{angi sistematik guruhlar hosil etishi mumkin}

_{b) arealni kengaytiradi}

_{c) miqdor jihatdan ko’payishini ta’minlaydi}

_{d) barcha javoblar to’g’ri}

_{160. Qaysi qush ko’proq evolyutsion muvaffaqiyatga erishadi?}

_a₎_{9 tuxum qo’ygan , 9 ochgan 3 tasi urchigan}

_b₎_{2 tuxum qo’ygan , 2 ochgan 2 tasi urchigan}

_c₎_{5 tuxum qo’ygan , 5 ochgan 3 tasi urchigan}

_d₎_{7 tuxum qo’ygan , 5 ochgan 4 tasi urchigan}

_{161. Teofrastni fikrini aniqlang?}

_{a) o`simlik rivojlanishining quyi bosqichida, hayvonlar o`rta bosqichida, odam eng yuqori bosqichda turadi}

_{b) bir o`simlik turi boshqa turga aylanishi mumkin}

_{c) tirik mavjudodlar orasida yashash uchun kurash boradi}

_{d) qonli hayvonlarning ichki organlari o`zaro o`xshash va bir xil joylashgan}

_{162. Ongsiz tanlash yo`li bilan nav, zotlarni yaratish mumkinmi ?}

_{a) ha, lekin uzoq muddat talab etiladi}

_{b) navlar, zotlar faqat tabiy tanlashda yaratiladi}

_{c) ha, lekin qisqa muddat talab etiladi}

_{d) mumkin emas}

_{163. Qarmoqli savatcha qaysi o`simlik turi uchun xos?}

_{a) aylant}

_{b) beda}

_{c) qariqiz}

_{d) temirtikan}

_{164. Maskirovka moslanish turiga xos misolni belgilang ?}

_{a) baqachanoqlarning daraxt kurtagiga o`xshashligi}

_{b) zaharli gelikonius kapalagi}

_{c) korall aspidiga Amerika suviloni rangining o`xshashligi}

_{d) ninachilarning yashil barglar orasida yashashi}

_{165. Muayyan joyda tarqalgan bir turga mansub organizmlar orasida bir – biridan farq qiluvchi ikki va undan ortiq organizimlar guruhining uchrashi qaysi tabiiy tanlanish natijasidir ?}

_{a) stabillashtiruvchi}

_{b) harakatlantiruvchi}

_{c) dizruptiv}

_{d) divergent}

_{166. Yevropaning o`rta mintaqasida yashovchi tulki, tovushqon, kuropatka qishda bir, yozda ikkinichi xil rangda bo`lishi moslanishning qaysi turiga misol bo`ladi ?}

_{a) ogohlantiruvchi rang}

_{b) himoya rang}

_{c) maskirovka}

_{d) mimikriya}

_{167. Ogohlantiruvchi rangga ega bo`lgan hayvonni belgilang ?}

_{a) tukli ari}

_{b) suvarak}

_{c) nina baliq}

_{d) kuropatka}

_{168. Quyidagi hodisalardan qaysilari organizmlarning anorganik tabiatning noqulay sharoitiga qarshi kurashishiga misol bo’ladi?}

_{a) bo’ri,tulki,quyon orasidagi munosabat}

_{b) hasharotlar bilan gullar orasidagi munosabat}

_{c) chigirtkalar bilan tuyoqlilar orasidagi munosabat}

_{d) zich ekilgan o’simlik maysalarining nimjon o’sishi}

_{e) qushlarda erkak organizmlar o’rtasida urg’ochi bilan qo’shilish uchun kurash}

_{f) suv usti qalin muz bilan qoplanishi natijasida baliqlarning halok bo’lishi}

_{j) namlik yetishmasligi oqibatida cho’l o’simliklarining ko’pi nobud bo’lishi}

_{a) d.e}

_{b) f.j}

_{c) a.b.c}

_{d) a.c.f}

_{169. J.B. Lamarkning ijobiy(1) va (2)salbiy g’oyalarini aniqlang.}

_{a) sistematik guruhlarni taklif qilgan b) sun’iy sistema tuzgan c) o’simlik changdonlarini soniga va changchi iplarining uzun qisqaligiga qarab birlashtirilgan d) turlar o’zgarmaydi degan e) turlar o’zgaradi degan f) sodda hayvonlar o’z-o‘zidan anorganik tabiatdan paydo bo’ladi j) turlar tabiatda real emas k) birinchi evalutsion ta’limotni yaratdi l) birinchi nomalekulyar namenklatura talklif qilgan m) o’zgarish soddadan murakkablashish tomon boradi}

_{a) 1-e,k,m 2-f,j}

_{b) 1-a,l 2-b,c,d}

_{c) 1-f,j 2-e,k,m}

_{d) 1-b,c,d 2-a,l}

_{170. Zaharli ayiqtovon turi qayerda tarqalgan?}

_{a) sernam joylarda}

_{b) dala,o’tloqlarda}

_{c) botqoqlikda}

_{d) cho’lda}

_{171. Nima sababdan tur ichidagi kurash shiddatli bo`ladi ?}

_{a) yashash areali o`xshash b) oziqlanishi o`xshash c) yashash areli farqlanadi d) dushmanlari o`xshash e) urchish davri o`xshash f) urchish davri farqlanadi}

_{a) a, b, d, e}

_{b) c, b, d, f}

_{c) a, b, d, f}

_{d) b, c, d, e}

_{172. Quyidagi fikr qaysi olimga tegishli ?}

_{Organlar alohida – alohida paydo bo`lgan. Organlarning muvofiq qoshilishidan normal organizmlar, nomuvofiq qoshilisgidan anormal organizmlar vujudga kelgan .}

_{a) Empedokl}

_{b) Fales}

_{c) Teotrast}

_{d) Aristitel}

_{173. K. Linneyning ijobiy (1) va salbiy (2) g`oyalarini aniqlang?}

_{a. sistematik guruhlarni taklif qilgan b. suniy sistema tuzgan c. o`simliklarni changdonlari soniga va iplarining uzun – qisqaligiga qarab birlashtirgan d. turlar o`zgarmaydi degan e. turlar o`zgaradi degan f. sodda hayvonlar o`z – o`zidan anorganik tabiatda paydo bo`ladi j. turlar tabiatda real emas k. birinchi evalutsion ta’limotni yaratgan l. binar nomenklatura taklif qilgan m. o`zgarish soddadan murakkablashish tomonga boradi}

_{a) 1a,l / 2b, c, d}

_{b) 1b, c, d / 2a, l}

_{c) 1f, j / 2e, k, m}

_{d) 1e, k, m / 2f, j}

_{174. Matkaziy Osiyo olimlarining qaysi biri tabiiy tanlanishni etrof etgan?}

_{a. Ahmad Jayhoniy b. Abu Nasr Forobiy c. Abu Rayhon Beruniy d, Zahiriddin Bobur}

_{a) d, b}

_{b) c, d}

_{c) b, c}

_{d) a, b}

₁₇₅_{. Qaysi}_h_{odisalar tur ichidagi kurashga misol bo’ladi?}

_{a) bo’ri, tulki, orasidagi munosabat b) xasharotlar bilan gulli o’simnliklar orasidagi munosabat c) chigitkalar va tuyoqlilar orasidagi munosabat d) zich ekilgan o’simlik maysalarining nimjon o’sishi e) qushlarda erkak organizmlar o’rtasida urg’ochi bilan qo’shilish uchun kurash f) suv usti qalin muz bilan qoplanishi natijasida baliqlarning halok bo’lishi j) namlik yetishmasligi oqibatida cho’l o’simliklarning ko’plab nobud bo’lishi}

_{a) a,s,f}

_{b) f,j}

_{c) d,e}

_{d) a,b,s}

₁₇₆_{. Abu Nasr F}_o_{robiy fikrlarini aniqlang.}

_{a) inson organizmi yaxlit sistema b) inson hayvonot dunyosidan ajralib chiqqan c) yer yuzasida doimo o’zgarishlar sodir bo’ladi d) tirik mavjudotlar orasida yashash uchun kurash boradi e) tabiiy va sun’iy tanlashni e’tirof etgan f) kasalliklar oziqlanish tartibiga bog’liq j) yer yuzasining o’zgarishi o’simlik va hayvonlarning o’zgarishiga olib boradi k) odamlarning rangi va qiyofasi faqat irsiyatga bo’g’liq emas.}

_{a) e,f,j,k}

_{b) a,b,c,d}

_{c) c,d,j,k}

_{d) a,b,e,f}

₁₇₇_._H_{ar xil turga kiruvchi populyatsiyalar bir biridan nima bilan farqlanadi?}

_{a) egallagan areal hajmi}

_b)_h_{arakatlanishining bir xilligi}

_{c) faqat biologik}_h_{arakatlanish turi}

_{d) genlarning bir xil o’zgarishi}

₁₇₈_{. Aristotel tomonidan qaysi tip vakillari “zoofitlar” deb ataladi?}

_{a) sodda}_h_ayvonlar

_{b) bo}_’_{shliqichlilar}

_{c) to’garak chuvalchanglar}

_{d) yassi chuvalchanglar}

₁₇₉_{. Zoofitlar tushunchasini taklif qilgan olimni aniqlang?}

_{a) Empedokl}

_{b) Abu Nasr F}_o_robiy

_{c) Aristotel}

_{d) Abu Rayxon Beruniy}

_{180. Sudraluvchi ayiqtovon turi qayerda tarqalgan?}

_{a) botqoqlikda}

_{b) sernam joylarda}

_{c) cho’lda}

_{d) dala}_va_{o’tloqlarda}

₁₈₁_{. Achishtiruvchi ayiqtovon turi qayerda tarqalgan?}

_{a) dala, o’tloqlarda}

_{b) cho’lda}

_{c) sernam joylarda}

_{d) botqoqlikda}

₁₈₂_{. Ogohlantiruvchi moslanish turiga xos misolni belgilang}_?

_{a) zaharli gel}_i_{konius kapalagi}

_{b) baqachanoqlarning daraxt kurtaklariga o`xshashligi}

_{c) ninachilarning yashil barglar orasida yashashi}

_{d) korall aspidiga Amerika suviloni rangining o`xshashligi}

₁₈₃_{. Yashash uchun kurashning qaysi xili shiddatli bo`ladi?}

_{a) turlararo}

_{b) anorganik tabiatning noqulay sharoitlariga qarshi}

_{c) turlararo va tur ichidagi}

_{d) tur ichidagi}

₁₈₄_{. Abu Rayhon Beruniy fikrlarini aniqlang.}

_{a) inson organizmi yaxlit sistema b) inson hayvonot dunyosidan ajralib chiqqan c) yer yuzasida doimo o`zgarishlar sodir bo`ladi d) tirik mavjudotlar orasida yashash uchun kurash boradi e) tabiiy va sun’iy tanlanishni}

_{e’tirof etgan f) kasalliklar oziqlanish tartibining buzilishiga bog`liq j) yer yuzasini o`zgarishi o`simlik va hayvonlarning o`zgarishiga olib keladi k) odamlarning rangi va qiyofasi faqat irsiyatga bog`liq emas}

_{a) a, b, c, d}

_{b) e, f, j, k}

_{c) a, b, e, f}

_{d) c, d, j, k}

₁₈₅_{. Kalamushning ikkita qiyofadosh turining chatisha olmasligi sababi qaysi mezon yordamida aniqlangan?}

_{a) genetik}

_{b) fiziologik}

_{c) ekologik}

_{d) geografik}

₁₈₆_{. Ochiq urug`lilarning eng qadimgi vakilini belgilang.}

_{a) gingko biloba}

_{b) sarv}

_{c) archa}

_{d) sharq sauri}

₁₈₇_{. Ch. Darvin qaysi hayvonlarning Shimoliy Amerikada uchramaydigan, lekin Janubiy Amerikada uchraydigan turlarini aniqlagan?}

_{a) yalqov b) tapir c) vyurok d) toshbaqalar e) lama}

_{a) b,c, e}

_{b) b, d}

_{c) a, b, e}

_{d) a, c, e}

_{188. Qaysi o'simlik g'arbiy Sibirning o'rmonlarida kichik -kichik daraxtzorlar holida uchraydi?}

_a₎_qayin

_b₎_qayrag'och

_c₎_qoraqarag'ay

_{d) qatrong'i}
_{46. Evalyutsiya dalillari}
_{1. Quyidagi o`simliklarning tikanlari qaysi a’zolarning o`zgarishidan hosil bo`lganligini juftlab ko`rsating.}

_{1.zirk 2.do`lana 3. oq akatsiya 4. maymunjon}

_{a) – bargining b) – novdaning c) – yon bargning d) – po`stloqning}

_{a) 1 –a 2 – b 3 – c 4 – d}

_{b) 1 – c 2 – a 3 – d 4 – b}

_{c) 1 - b 2 – c 3 – a 4 – d}

_{d) 1 – d 2 – b 3 – c 4 – a}

_{2. G`o`zaning qaysi turida poyadagi barcha barglari yaxlit plastinkadan iborat?}

_{a) meksikanum, xerbatseum}

_{b) meksikanum, kloshsianum}

_{c) raymondi, kloshsianum}

_{d) raymondi, xerbatseum}

_{3. Quyida berilgan o`simliklarning qaysi birida o`simlikning o`tkir tikani poyaning po`stlog’idan hosil bo`ladi?}

_{a) na’matak}

_{b) kaktus}

_{c) do`lana}

_{d) gledichiya}

_{4. Ikki oqsil o`rtasidagi farq ularning … ko`rsatadi.}

_{a) divergensiyasini}

_{b) konvergenstiyasini}

_{c) birlashganligini}

_{d) duplikatsiyasini}

_{5. Oqsil evolutsiyasi darajasining tezligi … bilan belgilanadi.}

_{a) aminokislatalarning almashinuvi}

_{b) nukleotidlar almashinuvi}

_{c) mutatsiyalarning vujudga kelishi}

_{d) indamas genlar}

_{6. Oraliq forma hisoblangan organizmni belgilang.}

_{a) molyuskalar}

_{b) delfin}

_{c) kenguru}

_{d) latimeriya}

_{7. Ahyon-ahyonda toychalar zebrasimon bo’lib tug’iladi.Bu-…deyiladi.}

_{a) rudiment}

_{b) konvergensiya}

_{c) atavizm}

_{d) aromorfoz}

_{8. Bosh oyoqli molyuskalarda ko’z nimadan hosil bo’ladi?}

_{a) ektodermaning cho’zilishidan}

_{b) yon o’simtadan}

_{c) mezodermaning cho’zilishidan}

_{d) endodermadan}

_{9. Atavizm hodisasiga misollar keltiring.}

_{1. paparotnik ildizpoyasidagi qobiqlar 2. toychalarning ba’zan zebrasimon tug’ilishi 3. otning 2-va 4-barmoqlari 4. yungli odam tug’ilishi 5. har xil turga kiruvchi organizmlarning o’xshash belgilar hosil qilishi 6.dumli bola tug’ilishi}

_{a) 6.4.3}

_{b) 1.3.6}

_{c) 3.4.1}

_{d) 2.4.6}

_{10. Markaziy Osiyo teritoryasi quyidagi geografik viloyatlarning qaysi biriga tegishli?}

_{a) polearktik}

_{b) neoarktik}

_{c) xabashiston}

_{d) hindomolay}

_{11. Atavizm deyilganda nima tushuniladi?}

_{a) evolutsiya jarayonida o’z ahamyatini yo’qotgan va yo’q bo’lish arafasida turgan organlar}

_{b) ayrim individlarda ajdod belgilarning takrorlanishi}

_{c) turli sistematik guruhlarning bir xil tashqi muhit sharoiti tufayli belgilarning o’xshash bo’lishi}

_{d) tuzilishi va kelib chiqishi bir-biriga o’xshash bo’lgan organlar}

_{12. Organik olam rivojlanishidagi biologik regressning asosiy belgilarini ko’rsating.}

_{a) individ soni kamayadi}

_{b) individ soni kamayadi,areal torayadi}

_{c) turlar,populyatsiyalar soni kamayadi,areal torayadi}

_{d) individlar,turlar,populyatsiyalar soni kamayadi,areal torayadi}

_{13. Bajaradigan funksiyasidan qat’i nazar,kelib chiqishi va tuzilishi bir xil bo’lgan organlar nima deb ataladi?}

_{a) gomologik}

_{b) analogik}

_{c) rudiment}

_{d) konvergent}

_{14. Har bir individ o’z rivojlanish jarayonida o’z turining tarixiy rivojalanishini qisqacha takrorlashi nima deb ataladi?}

_{a) Mendel qonunlari}

_{b) gomologik qatorlar qonuni}

_{c) filembriogenez nazryasi}

_{d) biogenetik qonuni}

_{15. O’simliklarning bargiga gomologik bo’lgan organlarni belgilang.}

_{1.no’xatning gajaklari 2.do’lananing tikanlari 3.zirkning tikani 4.malinaning tikani 5.kaktus tikani 6.atirgulning tikani}

_{a) 1.2.3}

_{b) 1.3.5}

_{c) 1.4.6}

_{d) 1.2.5}

_{16. Gomologik organlar guruhini belgilang.}

_{a) no’xatning gajaklari,kaktusning tikanlari}

_{b) zirkning tikanlari,no’xatning gajaklari}

_{c) atirgulning tikanlari,no’xatning gajaklari}

_{d) kapalak va qushning qanotlari}

_{17. Quyidagi hayvon orasidan “tirik qazilmalar”ni aniqlang.}

_{a) lansetnik}

_{b) latimeriya}

_{c) delfin}

_{d) arxeopteriks}

_{18. Qaysi o’simliklarning tikanlari bargning o’zgarishidan hosil bo’lgan?}

_{1.do’lana 2.kaktus 3.zirk 4.akatsiya 5.maymunjon 6.malina}

_{a) 1.2.5}

_{b) 2.3.4}

_{c) 2.4.5}

_{d) 2.3.6}

_{19. Bosh oyoqli molyuskalar bilan umurtqalilarning ko’zlari qaysi qismlardan hosil bo’lgan?}

_{a) ektoderma qavatning cho’zilishidan}

_{b) miyaning yon o’simtasidan}

_{c) endoderma qavatning cho’zilishidan}

_{d) A.B}

_{20. Qizil jannat qushi qaysi geografik viloyatga kiradi?}

_{a) avstralya}

_{b) xabashiston}

_{c) neotropik}

_{d) hindomalay}

_{21. Teropsidlarning ba’zi vakillari…orasida oraliq forma hisoblanadi.}

_{a) baliqlar bilan lansetniklar orasida}

_{b) baliqlar bilan suvda va quruqlikda yashovchilar orasida}

_{c) suvda va quruqlikda yashovchilar bilan sudralib yuruvchilar}

_{d) sudralib yuruvchilar bilan sutemizuvchilar}

_{22. Quyidagilarning qaysi biri relikt forma hisoblanadi?}

_{a) gingko biloba}

_{b) riniya}

_{c) rafleziya}

_{d) agava}

_{23. G’uddalilar sinfining vakilini aniqlang.}

_{a) gingko biloba}

_{b) yong’oq}

_{c) baqaterak}

_{d) zaytun}

_{24. Qaysi javobda odamdagi rudiment organlar ko’rsatilgan?}

_{a) dumli bola}

_{b) junli odam}

_{c) eshitish suyakchalari}

_{d) quloq suprasi}

_{25. Evolyutsion soat yordamida …}

_{1 muayyan oqsil tuzilishida ro`y bergan mutatsiyalarni o`lchash mumkin 2 genlarning hosil bo`lish vaqti belgilanadi}

_{3 turlar hosil bo`lish vaqti belgilanadi 4 tarixiy rivojlanish jarayoni belgilanadi 5 evolutsiya bosqichlari belgilanadi}

_{a) 2.3}

_{b) 1.2}

_{c) 4.5}

_{d) 3.4}

_{26. Makroevalutsiya qanday evalutsion jarayonlar bilan izohlanadi ?}

_{a) tur doirasidan tashqaridagi yuqori toksonlar ichida boradigan}

_{b) turdan kichik sistematik birliklar ichida boradigan}

_{c) populyatsiya ichida boradigan}

_{d) har xil populyatsalar ichida boradigan}

_{27. Oddiy va xaltali krotlarda tashqi qiyofaning o`zaro o`xshashligi qanday jarayon hisoblanadi ?}

_{a) konvergensiya}

_{b) atavizim}

_{c) divergensiya}

_{d) idioadaptatsiya}

_{28. Qaysi hayvon lichinkasida regressiv metamorfoz kuzatiladi?}

_{a) askarida}

_{b) gijja}

_{c) baqa}

_{d) cho’chqa solyotiri}

_{29. Mutatsiya tez – tez takrolanadigan nukleotid juftlari nima deb ataladi ?}

_{a) letal mutatsiya}

_{b) qaynoq nuqtalar}

_{c) indamas mutatsiyalar}

_{d) nuqtali mutatsiyalar}

_{30. Genlarning evolutsiya tezligi qaysi moddalarning almashinuviga bog`liq ?}

_{a) DNK}

_{b) aminokislatalar}

_{c) oqsillar}

_{d) nukleotidlar}

_{31. Turlarda yangi avlodlar va ulardan yangi organizmlarning hosil bo`lish jarayonini belgilang ?}

_{a) evalutsiya}

_{b) mikroevalutsiya}

_{c) aromorfoz}

_{d) makroevalutsiya}

_{32. Gen tarkibida har bir nukleotid juftning mutatsiyaga uchrashi qanday mutatsiya deyiladi ?}

_{a) qaynoq}

_{b) neytral}

_{c) nuqtali}

_{d) betaraf}

_{33. Banyan daraxti qaysi biogeogranik viloyatda o`sadi ?}

_{a) Hindomalay}

_{b) Neotropik}

_{c) Avstraliya}

_{d) Xabashiston}

_{34. Yava, Sumatra orollari qaysi biogeografik viloyatga mansub ?}

_{a) neoarktik}

_{b) peleoarktik}

_{c) hindomalay}

_{d) neotropik}

_{35. Bermud orollari qaysi biogeografik viloyatga mansub?}

_{a) neoarktik}

_{b) paleoarktik}

_{c) neotropik}

_{d) hindomalay}

₃₆_{.Kapalak qanoti ...}

_{a) oldingi oyog’ining o’zgarishi hosilasi}

_{b) ko’kragining orqa tomonidan chiqqan hosila}

_{c) ko’kragining o’rta bo’g’inidan chiqqan hosila}

_{d) ko’krak oyog’larining shakli o’zgarishi}

_{37. Sudralib yuruvchilarning tangachalari qaysi to’qima hujayralaridan hosil bo’lgan?}

_{a) epiteli}_y_{,biriktiruvchi}

_{b) muskul biriktiruvchi}

_{c) epiteli}_y_{, muskul}

_{d) nerv, epiteli}_y_{, muskul}

_{38. Sut emizuvchilarning yungi qaysi turkumlarning}_h_osilalari_h_isoblanadi?

_{a) epidermis, muskul}

_{b) epiteli}_y_{, muskul}

_{c) biriktiruvchi, nerv}

_{d) epiteliy, biriktiruvchi}

_{39. Tuxum qo’yib ko’payadigan sut emizuvchilar tarqalgan biogeografik viloyat-}_…

_{a) Avstralya}

_{b) Ne}_a_rktik

_c)_H_abashiston

_{d) Neotropik}

₄₀_{. Xameleonlar qaysi zoogeografik viloyatda uchraydi?}

_a₎_neotropik

_b₎_hindomalay

_c₎_xabashiston

_{d) avstraliya}

_{41. Odam va boshqa hayvonlar gemoglobin zanjiridagi aminokislotalar tarkibidagi farqlarni kim o'rgangan?}

_a₎_{E.Sukerkandl L.Poling}

_b₎_B.Grant

_c₎_N.P.Yarosh

_d₎_A.N.Sevrsov

₄₂_{. Qadim Pangeyaning ajralishi bundan necha mln yil oldin kuzatilgan?}

_{a) 250}

_{b) 230}

_{c) 195}

_{d) 300}

_43._Magel_l_{an pingivini qaysi zoogeografik viloyat}_d_{a tarqalgan?}

_{a) neatropik}

_{b) xabashiston}

_{c) avstraliya}

_d₎_xindomalay.

₄₄_{. Hayotning biokimyoviy evolyutsiyasining 5-bosqichida qanday hodisa yuz bergan?}

_a₎_{koatservatlarning hosil bo'lishi}

_b₎_{oddiy membrana hosil bo'lgan}

_c₎_{moddalar almashinuvi yuzaga kelgan}

_d₎_{matritsali sintez usuli yuzaga kelgan}

₄₅_{. Yalqovlar oilasi qaysi turkumga mansub?}

_a₎_{oz tishli}

_b₎_chumolixo'r

_c₎_zirhli

_d₎_yalqovlar

₄₆_{. Nima uchun makroevolyutsiya mikroevolyutsiyaning davomi sanaladi?}

_{1. mikroevolyutsiyadagi mutatsion va kombinativ o'zgaruvchanlik makroevolyutsiyaga ham ta`sir etadi}

_{2. populyatsiyaning genetik va ekologik jihatdan xilma-xil bo'lishi makroevolyutsiyaga ham ta`sir etadi}

_{3. evolyutsiyaning boshlang'ich omillari makroevolyutsiyaga ham ta`sir etadi}

_{4. tur hosil bo'lishi makroevolyutsiyaga ham ta`sir etadi}

_a₎_1.2.3

_b₎_1.3.4

_c₎_1.2.

_d₎_1.3

₄₇_{. Paleontologik izlanishlar natijasida nimalar isbotlandi?}

_a₎_{,,tirik qazilmalar''}

_b₎_{oraliq formalar}

_c₎_{murtak organlar}

_d₎_{suyaklar o'xshashligi}

₄₈_{. Biologik evolyutsiyaning boshlanishi nima bilan bog’liq ?}

_a₎_{koatservantlar hosil bo’lishi}

_b₎_{protobiontlar hosil bo’lishi}

_c₎_{membrana hosil bo’lishi}

_d₎_{hujayra hosil bo’lishi}

₄₉_{. Populyatsiyalarning aralashuvi qaysi davrda kuzatilgan?}

_a₎_yura

_b₎_bor

_c₎_uchlamchi

_{d) to'rtlamchi}

_{50. Globin oqsilini shajarasini o’rganish natijasida uning tuzilishi bundan qancha vaqt avval yexidna bilan odam ajdodlarida}

_{o’xshash bo’lgan?}

_a₎_{500 mln}

_b₎_{400 mln}

_{c) 225 mln}

_{d) 70 mln}

_{51. Qaysi biogegrafik viloyatlarda daraxtda yashovchi ilonlar (1) chala maymunlar – tupaylar (2) lemur (3) oq va qora ikki shoxli nosoroglar (4) uchiraydi?}

_{a) Hindomalay; b) Neotropik;}

_{c) Habashiston ; d) Neoarktik;}

_{a) 1a 2c 3c 4d}

_{b) 1b 2a 3c 4c}

_{c) 1b 2a 3c 4d}

_{d) 1c 2a 3d 4b}

_{52. Mikroevolyusiya (1) va makroevolyutsiyaning (2) farqini aniqlang.}

_{a. tur dirasida sodir bo’ladi b. turdan yuqori sistematik guruhlarda sodir bo’ladi c.qisqa muddatda amalga oshadi d. million yillar davomida amalga oshadi e. to’g’ridan to’g’ri o’rganish mumkin f. bevosita kuzatib bo’lmaydi}

_{a) 1-a.d.f / 2-b.c.e}

_{b) 1-b.c.e / 2-a.d.f}

_{c) 1-a.c.e / 2-b.d.f}

_{d) 1-b.d.f / 2-a.c.e}

_{53. Gemoglobulin oqsilining β zanjirida nechta aminokislota bor?}

_{a) 145}

_{b) 141}

_{c) 151}

_{d) 149}

_{54. Odam DNK molekulasining tuzilishi ho`kiz 1) losos balg`i (2) va kalamush (3) DNK tuzilishiga nechta foiz o`xshashligi aniqlang ?}

_{a.2 b.8 c.66 d.28 e.17}

_{a) 1a, 2c, 3b}

_{b) 1b, 2a, 3e}

_{c) 1c, 2a, 3d}

_{d) 1d, 2b, 3e}

_{55. Gemoglobinning 2 ta tuzilishi bir – biriga yaqin bo`lgan zanjirlardan tashkil topganligi sababini aniqlang ?}

_{a) bitta polipeptid zanjirining divergensiyasi natijasi}

_{b) bitta polipeptid zanjirning konvergensiyasi natijasi}

_{c) 2 xil polipeptid zanjirlarning konvergensiyasi natijasi}

_{d) sun’iy tanlash va kombinativ o`zgaruvchanlik natijasi}

₅₆_{. Yevro’pa zubri (1) sibir bug’}_u_{si maral (2) Yevro’pa mufloni (3) qaysi}_h_{ayvonlarga o’xshashligini aniqlang.}

_{a) Shimoliy Amerikadagi bizonga b) Amerika vapitasiga}

_{c) Amerika tog’ qo’yiga}

_{a) 1-b, 2-a, 3-c}

_{b) 1-a, 2-c, 3-b}

_{c) 1-a, 2-b, 3-c}

_{d) 1-c, 2-a, 3-b}

₅₇_{. Habashiston biogeografik viloyatining sutemizuvchi hayvonlarini belgilang.}

_{a) qiloyoq, kanna}

_{b) malla revun, shinshilla}

_{c) kafr buyvoli, maral}

_{d) mindano, vapita}

₅₈_{. Panjaqanotli baliqlar, arxeopteriks, teropsid – bular ....}

_{a) mezozoy erasi hayvonlari}

_{b) qadimgi sudralib yuruvchilar}

_{c) qadimgi yirtqichlar}

_{d) oraliq formalar}

₅₉_{. Odamning gemoglobin oqsili tarkibidagi aminokislotalar izchilligi qaysi hayvonlarnikiga deyarli o`xshash?}

_{a) ot}

_{b) odamsimon maymunlar}

_{c) echki}

_{d) quyon}

_{60. Biogenetik qonun (1), filoembriogenez nazariyasi (2), korrelatsiya qonuni (3)ni kashf etgan olimlarni aniqlang.}

_{a) A. Seversev b) E. Gekkel c) J. Kyuve d) F. Myuller e) K. Ber}

_{a) 1-b, d; 2-a; 3-e}

_{b) 1-a, b; 2-d; 3-c}

_{c) 1-b, d; 2-a; 3-c}

_{d) 1-b, d; 2-e; 3-a}
_{Biogegrafik fan dalilalar}

	_{Hayvon va o}_’_{simliklarni nomi}	_Polear	_Neoark	_Neo_-_tropik	_Hi_ndom_alay	_Haba_- _shiston	_Astrali_-_ya
₁	_{Taroq barmoq gekkon}
₂	_{Baqra baliq}
₃	_{Afrika tuyaqushi}
₄	_{Afrika fili}
₅	_Agama
₆	_Akatsiya
₇	_Aligator
₈	_{And kondori}
₉	_Antilopalar
₁₀	_{Ara toti}
₁₁	_Archa
₁₂	_Arslon
₁₃	_{Badbo`y kaltadum}
₁₄	_Bambuk
₁₅	_{Bambuk ayiq}
₁₆	_Banan
₁₇	_{Bankiv tovuq}
₁₈	_Baobab
₁₉	_Begamot
₂₀	_Bizonga
₂₁	_Bo’ri
₂₂	_Bug’u
₂₃	_{Butaguldoshlar}
₂₄	_Chumchuqlar
₂₅	_{Chala maymunlar}
₂₆	_Chittak
₂₇	_{Chumolixo’r}
₂₈	_{Darahtda yasovchi ilonlar}
₂₉	_{Daraxt jayralari}
₃₀	_{Dengiz cho’chqa}
₃₁	_{Dengiz mushugi}
₃₂	_{Dingo iti}
₃₃	_Echkiemar
₃₄	_Eman
₃₅	_Emu
₃₆	_Epifitlar
₃₇	_{Er iguana}
₃₈	_Evkalipt
₃₉	_Exidna
₄₀	_Fil
₄₁	_{G’alladoshlar}
₄₂	_{Gajak dumli ayiq}
₄₃	_{Gajak dumli maymun}
₄₄	_{Gatteriya tuatara}
₄₅	_Gibbon
₄₆	_{Giena iti}
₄₇	_Gledichiya
₄₈	_Gorilla
₄₉	_Iguana
₅₀	_{Ilon bo’yinli toshbaqa}
₅₁	_Ilvirs
₅₂	_{Itsimon ohu}
₅₃	_{Janat kush}
₅₄	_Jirafa
₅₅	_Kabarga
₅₆	_{Kafr buyvoli}
₅₇	_Kakadu
₅₈	_Kalibra
₅₉	_Kaltakersak
₆₀	_Kanna
₆₁	_{Kapachi qush}
₆₂	_Kar

Download 0.61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 ... 38 39 40 41 42 43 44 45 ... 48