1-Ma’ruza mashg’uloti.
Mavzu: Shaxsiy kompyuterlarning ta’minoti va uning turlari, dasturlar va
apparat ta’minoti,
dasturiy ta’minot.
Reja:
1. Shaxsiy kompyuterlarning ta‘minoti va uning turlari.
2. Kompyuterning zamonaviy dasturiy ta‘minoti, dasturiy ta‘minot turlari.
3. Dasturlar va apparat ta‘minoti orasidagi bog‘liqlik.
4.
Interfeys tushunchasi,uning turlari.
Kalit so’zlar: EHM, SHEHM, shaxsiy kompyuter (SHK), mikroprosessor,
IBM, PC, Lap-Top, Notebook, hardware, software, dasturiy ta’minot, dasturiy
interfeys, foydalanuvchi interfeys, TDT, ADT, DTADT, drayver.
Bilib olasiz: kompyuter so’zining tarixi va ma’nosi, SHK yaratilishi,
SHKning yaratuvchilari, ilk marta SHKni ishlab chiqargan firmalar, SHK ta’rifi,
SHK nomlari, SHK xususiyatlari, SHK turlari va foydalanish imkoniyatlari. Dasturiy
ta’minot (DT) turlari, DT ta’rifi, SHK ta’minoti, interfeys turlari, TDT, ADT va
DTADT turlari va vazifalari, OT va drayver vazifalari.
Tarixdan ma‘lumki har bir asrda katta-katta voqealar,
yangiliklar, ixtirolar
bo‘lgan va bu asrlar yodga olinganda mazkur sifatlar bilan aytilgan.
Mazmunan XX asrni atom, molekulyar kimyo yoki xalq xo‘jaligiga
shiddat
bilan kirib kelgan kibernetika va kompyuterlar asri deb eslash mumkin. Aslida
«kompyuter» so‗zi «hisoblovchi qurilma» ma‘nosini anglatadi. Hozirgi vaqtgacha
EHM, SHEHM, shaxsiy kompyuter (SHK) tushunchalari keng ommaga, hayotimizga
kirib kelgan. Biroq so‗nggi paytda ko‗proq, shaxsiy kompyuter so‘zi ishlatiladi. Uni
EHM, SHEHMlardan qanday farqi bor degan savolga quyidagini aytsa bo‗ladi.
SHEHM va SHK tushunchalari
bitta narsani ifodalaydi, EHM va SHK o‘rtasidagi
farqni esa keyinroq tushuntirib oʻtamiz.
Keyingi matnlarda ularni alobida ta‘kidlamasdan kompyuter atamasidan
foydalanamiz. Umuman dunyoda ham-shunday atama qabul qilingan.
Kompyuterlar paydo bo‗lish tarixiga ahamiyat bersak,
XIX asrning
boshlaridayoq, ingliz matematigi Ch.Bebbij analitik mashina deb atalgan mexanik
kompyuter yaratmoqchi bo‘lgan. Bosbqaruvni esa perfokartada (qattiq, karton
qog‗oz) beriladigan dastur orqali amalga
oshirisb rejasini tuzgan edi, afsuski bu rejani
ro‗yobga chiqara olmagan. 1945-yilda mashhur matematik, Djon Fon Neyman
kompyuter yaratish uchun hamkorlikka chaqiriladi va
shundan keyin u kompyuter
tuzilishining umumiy tamoyillari qanday bo‗lishini e‘lon qiladi.
Mazkur tamoyil asosida kompyuter quyidagi qurilmalardan iborat bo‗lishi
lozim:
