1-Masala. Korxona (firma)ning maxsulotlarni ishlab chikarish va sotish xolatidan kelib chikib, kelgusidagi zarrasizlikni ta’minlash (nuktasini)

1-Masala.
Korxona (firma)ning maxsulotlarni ishlab chikarish va sotish xolatidan kelib chikib, kelgusidagi zarrasizlikni ta’minlash (nuktasini) xolatini aniklang:
Mahsulot ishlab chiqarish xajmi - 3000 dona

Mahsulot birligiga o’zgaruvchan harajatlar - 30 so’m

Mahsulot birligida realizatsiya (sotish) bahosi - 36 so’m

Doimiy harajatlar - 110000 so’m

Ushbu kursatkichlardan foydalanib korxona (firma) ning) biznes-rejasidagi kuyidagi kursatkichlarni toping:

1. 
   Yalpi foydani?
   

J: 3 000*36=108 000

2. 
   Zararsizlik nuktasini (mikdorini).
   

J: 3 000*30=90 000
Izox: Zararsizlikni ta’minlash uchun yalpi foyda miqdori doimiy harajatlarni qoplashga teng bo’lishi lozim.

J: x*36-x*30=110 000

x(36-30)=110 000

6x=110 000 x=19 333.3

Korxona xarajatlarni qoplashi uchun ishlab chiqarish xajmi 19 333 dan oshirishi kerak.

2-Masala.
Joriy yilda korxona asosiy faoliyatining natijalari kuyidagicha yakunlandi:
Mahsulot birligidagi bahosi - 30 so’m

O’zgaruvchan harajatlar - 10 so’m

Doimiy harajatlar - 60000 so’m

Mahsulot birligidagi yalpi foyda - 20 so’m

Kelgusi yil uchun korxona 50000 so’m foyda olishi uchun mahsulot ishlab chiqarish xajmi qanday bo’lishligini toping:
J: x*20-60 000=50 000

20x=110 000 x=5 500

Kelgusi yil uchun korxona 50000 so’m foyda olishi uchun mahsulot ishlab chiqarish xajmi 5 500 bo’lishi kerak.

3-masala.
Tarmoqda 6 ta yirik ishlab chiqaruvchi mavjud:
3 000, 5 000, 2000, 10 000, 8 000 va 6 000 birlik. Maxfiy kelishuv natijasida ular bir birlik mahsulotning mahsulotning bahosini 100 so’mdan 150 so’mgacha ko’tardilar. Bunda talabning oldingi holati sharoitida monopolistik kelishuvning har bir ishtirokchisi savdodan oladigan daromadi qanchagacha o’sadi?
J:

3 000 => 15 000 ga o’sadi.

5 000 => 25 000 ga o’sadi.

2 000 => 10 000 ga o’sadi.

10 000 => 50 000 ga o’sadi.

8 000 => 40 000 ga o’sadi.

6 000 => 30 000 ga o’sadi.
Agar mahsulot birligiga ketgan xarajatlar o’zgarishsiz, ya’ni 75, 72, 76, 77, 69 va 73 so’mgacha qolgan bo’lsa foyda qanday o’zgaradi?
J:

3 000 => 15 000 ga o’sadi.

5 000 => 25 000 ga o’sadi.

2 000 => 10 000 ga o’sadi.

10 000 => 50 000 ga o’sadi.

8 000 => 40 000 ga o’sadi.

6 000 => 30 000 ga o’sadi.