1 Mavzu: XXI asrda marketing tushunchasi. Reja: Marketingning boshqarishning ahamiyati

1 - Mavzu: XXI asrda marketing 

tushunchasi.

Reja:

1. Marketingning boshqarishning ahamiyati

va zamonaviy konsepsiyasi

2. Marketingni boqarish fanining predmeti

va metodi

3. Kursning tarkibi va uni о‘rganish tartibi

1. Marketingni boshqarishning ahamiyati va

zamonaviy konsepsiyasi

•

Marketing tovarlarni ishlab chiqarish va

xaridorlarga kerakli vaqt, miqdor va sifatda,

shuningdek

yuqori

samara

hamda

foyda

evaziga sotishni tashkil etish va boshqarish

maqsadida vujudga keldi va xizmat qilmoqda.

Iqtisodchi olimlar ta’kidlashlaricha marketing

xizmatlaridan foydalanish jamiyat, xaridorlar,

ishlab chiqaruvchilar va nihoyat marketing

organlarining о‘zlariga ham benihoya katta

foyda keltirar ekan.

•

Marketing

talabni

qondirishga

qaratilgan

faoliyat bо‘libgina qolmay, talabga ta’sir qilishhamdir.

Xо‘sh, bu ta’sir qanday bо‘lishi kerak, boshqa

mahsulotlar ishlab chiqarishga о‘tish va yangi talabni

vujudga keltirish kerakmi? Marketing faoliyatining

bunday aniq maqsadlarini - bozorda mavjud bо‘lgan

vaziyatni hisobga olish bilan, xaridorlar qiziqish

darajasi bilan, korxonaning о‘z iqtisodiy va ijtimoiy

vazifalari bilan, u yoki bu bozorga kirishi bilan

aniqlanadi. Shunday qilib, talab marketing maqsadini,

shu bilan birga kerakli marketing tadbirlarini ishlab

chiqishga imkon beradi. Bir necha talab darajasini va

unga mos keluvchi marketing faoliyat turini alohida

ajratib kо‘rsatish mumkin.

2.  Marketingni boshqarish fanining predmeti va

metodi

•

Marketingni boshqarish fani tovarlarni yaratishdan tortib,

ularni taqsimlash, saqlash, sotish, xaridorlarga yetkazib berish va

iste’mol qilishgacha bо‘lgan barcha jarayonlarni tashkil etish,

amalga

oshirishni

tadqiq

qiladi,

foydalanilmay

yotgan

imkoniyatlarni ochish va ularni ishlab chiqarishga, iqtisodiyotga

jalb qilish yо‘llarini kо‘rsatib beradi va ishlab chiqadi. Bu fan

marketingning samaradorlikka ta’sirini uni boshqarish nuqtai

nazaridan о‘rganadi, ya’ni bu jarayon shunchaki stixiyali ravishda

emas, balki ilmiy asoslangan bо‘lishini ta’minlaydi. Marketingni

boshqarish о‘z mohiyatiga kо‘ra iqtisodiyotning barcha jabhalariga

о‘z ta’sirini ikki yо‘nalishda kо‘rsatadi. Ular tо‘g‘ridan-tо‘g‘ri

(bevosita) va bilvosita bо‘lishi mumkin. Uning ishlab chiqarish

samaradorligiga bevosita ta’siri korxonaning asosiy iqtisodiy

kо‘rsatkichlarida namoyon bо‘ladi. Bilvosita ta’siri esa, uning

umumiy

-

milliy

iqtisodiyot

kо‘rsatkichlarini, xaridorlarning

turmush darajasini yaxshilash orqali, oqibat natijada ishlab

chiqarish samaradorligini kо‘tarishi orqali aniqlanadi.

• Marketingni boshqarish: 

•

marketingning faoliyatida amal qilayotgan barcha

iqtisodiy qonun va qonuniyatlarning holatini, harakat

doirasini о‘rganish, ulardan ongli ravishda foydalanishni

yо‘lga qо‘yish, marketingni mukammallashtirishda ularga

tayanib yо‘l-yо‘riqlar ishlab chiqish;

•

marketingning

oldiga

qо‘yilgan

vazifalarni

muvafaqqiyatli va eng yuqori samara bilan hal qilish,

buning uchun barcha sharoitlar yaratish, bu vazifalar:

bozorni

kompleks

tadqiq

qilish,

tovar

assortimentini

yaratish, taqsimlash va uni reklama qilish va hokazolar;

•

marketing xodimlarining о‘z vazifalarini tо‘g‘ri va

tо‘liq bajarishga manfaatdorligini oshirish, safarbar qilish

singari vazifalarini hal etishga qaratilgan bо‘lishi lozim.

•

Marketingni

boshqarish

fanini

о‘rganish

usul

va

uslubiyatlariga

yana

taqqoslash (analiz va sintez), umumlashtirish

(induksiya

va

deduksiya),

abstraktlikdan

konkretlikka

qarab

borish

kabilar

ham

kiritilishi mumkin, ular о‘zlarining maqsad va

vazifalariga kо‘ra umumiy xususiyatga ega. Bu

ham bо‘lsa marketingni boshqarish fanini

yanada chuqurroq о‘rganib, uning yangidan-

yangi foydali qirralarini ixtiro qilish va ishlab

chiqarishga joriy etishdir.

3.  Kursning tarkibi va uni о‘rganish tartibi

•

Marketingni boshqarish fani marketingni о‘rganuvchi fanlar

ichida yetakchisidir. U, marketingni boshqarishning iqtisodiy

asoslarini, uning rivojlanish yо‘nalishlari, qonuniyatlari, shakl va

usullarini о‘rganadi. Shuning uchun ham bu fanni о‘rganish

marketingning mohiyatini, uning nazariy asoslarini о‘zlashtirishdan

boshlanadi.

Darhaqiqat,

har

qanday

fanni

о‘rganishni

boshlamoqchi bо‘lgan о‘quvchi yoki talaba, avvalo shu fanni

tekshirmoqchi yoki о‘rganmoqchi bо‘lgan sohaning о‘zi bilan

tanishmog‘i lozim. Shunday ekan, marketingning umumiqtisodiyot

rivojlanish darajasi bilan bog‘liqligi, umuman kengaytirilgan takror

ishlab chiqarishdagi, shu jumladan, bozor iqtisodiyotiga о‘tish

sharoitida kengaytirilgan takror ishlab chiqarishda tutgan о‘rni va

uni rivojlantirishdagi rolini anglash bu fanni о‘rganishda ijobiy

ahamiyat kasb etadi. Bu bilimni о‘zlashtirishning ahamiyati yana

shu bilan ta’kidlanadiki, u о‘quvchiga marketingni boshqarish

qonuniyatlari, tamoyillari, usul va uslubiyatlari haqida tushuncha

beradi.

•

Bozor

iqtisodiyotiga

о‘tish

jarayonida

marketingda manfaatdorlik masalasi

dolzarb bо‘lib,

uni tо‘g‘ri hal qilish amaliyotda marketingning yangi,

progressiv usuli va metodlarini qо‘llash, yanada

mukammallashtirish,

samaradorligini

oshirish

muammolari bilan chambarchas bog‘lanib ketadi.

Kitobda

yoritilgan

bu

masalalar

о‘quvchini

marketingni

ilmiy

asosda

boshqarish

qanchalik

samarali, maroqli kayfiyat ekanligini yana bir karra

ishontiradi. Shunday qilib, bu fanning tarkibi, unda

yoritilgan masalalar mazmuni shuni kо‘rsatadiki,

mazkur

fan

barcha

ijtimoiy

fanlar

bilan

uzviy

bog‘langan. Ularni о‘zlashtirish о‘quvchidan keng, har

tomonlama va chuqur bilimga ega bо‘lishni talab etadi

va uni shakllantirishga xizmat qiladi.

Takrorlash

uchun savollar

• Marketingni

boshqarishning

mohiyati

va

ahamiyati

nimalarda namoyon bо‘ladi?

• Yedjeni Makkartining «4 p» moduli haqida sо‘zlab bering.

• Marketingning asosiy vazifalariga nimalar kiradi?

• Bozor

iqtisodiyotiga

о‘tish

sharoitida

marketingni

boshqarishning qanday о‘ziga xos xususiyatlari mavjud?

• Marketingni boshqarish obyekti va subyekti deganda

nimalar nazarda tutiladi?

• Marketingni boshqarish fanining predmeti va metodi.

• Marketingni boshqarish fanining о‘rganish tartibi, boshqa

fanlar bilan bog‘liqligi va muammolari tо‘g‘risidagi

mulohazalaringiz.

Tavsiya etiladigan adabiyotlar:

• Котлер Ф. Маркетинг менеджмент. Экс пресс-курс. 2-е изд. / Пер. С

англ. под ред. С.Г. Божук. — СПб.: Питер, 2006. — 464 с: ил. —

(Серия «Деловой бестселлер»).

• Алешина И. В.

Маркетинг для менеджеров

Учеб. пособ. -

М.: Фаир-пресс, 2003. – 456 с.

• Бендина Н.В. Маркетинг (конспект лекций в схемах). - М.: ПРИОР,

2001. - 208с

• Данько Т.П. Управление маркетингом, М.:ИНФРА-М, 2001

• Данченок Л.А., Ласковец С.В. Управление маркетингом, М.2004

• Jalolov J.J. Marketing, T-1999.О‘quv qо‘llanma.

• Портер М. Конкуренция. М.: Диалектика, 2000

• Райс Э., Траут Дж. Маркетинговўе войнў. Санкт-Петербург, 2000

• Norma Xamkor meyoriy xujjatlar to’plami, 2003

•

www.yandex.ru

•

www.rambler.ru

•

www.referat.ru