1 Milliy g’oya targ’bot texnologiyasining mazmun mohiyati nimalardan iborat?

1-topshiriq

1 Milliy g’oya targ’bot texnologiyasining mazmun mohiyati nimalardan iborat?

2 Qanday pedagogic texnologiyalarn bilasiz?

1 Milliy g‘oya targ‘iboti

texnologiyalari jamiyat hayoti sohalari bilan bog‘liq bo‘lgan muayyan

tushunchalarga asoslanadi. Ular jamiyat ma’naviy-ma’rifiy, g‘oyaviy mafkuraviy

sohalarida shakllangan turli xil tushunchalardir. Milliy g‘oya targ‘iboti

texnologiyalarida quyidagi tushunchalarni hisobga olish zarur, ular turli halqlar va

jamiyatlar hayotida o‘ziga xos o‘ringa ega. Ularning mazmun-mohiyatini targ‘ibot

texnologiyalarini amalga oshirishda xolisona hisobga olish muhim ahamiyatga ega.

Ular: birinchidan, turli jamiyatlar xalqlar hayoti milliy madaniy qadriyatlari,

maqsadlari bilan bog‘liq bo‘lgan turli xil ma’no-mazmunga ega umumiy

tushunchalar “g‘oya”, “mafkura”, “milliy g‘oyalar”, “umumbashariy g‘oyalar”,

“texnologiya”, “targ‘ibot-tashviqot”, “targ‘ibotchi”, “targ‘ibot texnologiyalari”;

Ikkinchidan, turli jamiyatlarning ijtimoiy-siyosiy hayoti va faoliyati bilan bog‘liq

maqsad va intilishlarni ifoda etadigan turli xil siyosiy mafkuralari ko‘rinishlar

bilan bog‘liq tushunchalar. Uchinchidan, O‘zbekiston jamiyati va xalqining

xayoti, uning tarixi milliy-madaniy merosi va qadriyatlari bilan bog‘liq bo‘lgan,

uni o‘zida aks ettiradigan va unga xizmat qiladigan: “milliy istiqlol g‘oyasi”,

“milliy istiqlol mafkurasi”, “Milliy istiqlol g‘oyasining asosiy tushunchalari va

tamoyillari”, “Milliy istiqlol g‘oyasining bosh g‘oyasi”, “Milliy istiqlol

g‘oyasining umumbashariy tamoyillari”, “Milliy g‘oya targ‘iboti texnologiyalari”,

“Milliy g‘oya targ‘iboti asoslari va yo‘nalishlari”, “Milliy g‘oya targ‘iboti

vositalari” va boshqa tushunchalardir.

 2 “Texnologiya” yunoncha, techne- mahorat, san’at; logos-ta’limot ma’nosini

bildiradi. U keng ma’noga ega, masalan, ishlab chiqarishning biror sohasiga ishlov

berish, qayta ishlash, ularning holati, xossalari va shaklini o‘zgartirishda

qo‘llaniladigan usullar majmuini anglatadi. Uni milliy g‘oya targ‘ibotiga nisbatan

ham qo‘llash mumkin. SHu nuqtai nazardan yondashganda, uni milliy g‘oya

targ‘ibotini tashkil etish mahorati, san’atida qo‘llaniladigan usullar majmui sifatida

talqin etish mumkin. Demak, “milliy g‘oya targ‘iboti texnologiyalari” tushunchasi

o‘ziga xos mazmun va xususiyatlarga ega. U ishlab chiqarish sohasida

13

qo‘llaniladigan “texnologiya” tushunchasidan farq qiladi. U insonlar ongi va

tafakkuriga yo‘naltirilgan o‘ziga xos xususiyatga ega. Buni milliy g‘oya

targ‘ibotida alohida hisobga olish zarur.

“Targ‘ibot” tushunchasi arabcha “targ‘ib” so‘zidan olingan bo‘lib, xoxishni,

qiziqishni kuchaytirish, rag‘batlantirish ma’nolarini anglatadi. Bu, biror g‘oya,

ta’limotni yoyishga qaratilgan targ‘ibot-tashviqot ishlarini bildiradi. “Targ‘ibotchi”

– targ‘ibot ishlarini olib boruvchi shaxsni, “targ‘ibotchilik” esa targ‘ibot olib

borishni, targ‘ibot ishini anglatadi6.

Milliy g‘oya va milliy istiqlol g‘oyasi keng, murakkab serqirradir. Bu Vatan

ravnaqi, yurt tinchligi, xalq farovonligi kabi yuksak g‘oyalarning ma’no-

mazmunini teran anglab olishga xizmat qiladi. Bu g‘oya xalqni-xalq, millatni-

millat etadigan, uning sha’nu sharafi, ishonch-e’tiqodini ifodalaydigan, o‘ziga xos

taraqqiyot yo‘li, turmush tarzi, tub manfaatlariga tayangan holda mutassil

rivojlanib boruvchi qarashlar tizimidir.

Ko‘rinib turibdiki, milliy g‘oya targ‘iboti texnologiyalarini o‘rganishni

taqazo etadigan umumiy va o‘ziga xos qonuniyatlar mavjud. Bu inson va jamiyat

hayotini rivojlanishining muayyan g‘oya bilan o‘zaro bog‘liqligini bildiradi.

Jamiyatni rivojlanishi ana shu g‘oyaning ko‘rinishiga, maqsad va vazifalariga

bevosita bog‘liq bo‘ladi. Bunda g‘oyalar xilma-xilligini, ezgu, bunyodkor,

vayronkor va tajavvuzkor g‘oyalar mavjudligini, ularni jamiyat taraqqiyotiga har

xil ta’sir ko‘rsatishini hisobga olish lozim. Milliy g‘oya – bunyodkor g‘oyadir.

Jamiyat mafkurasiz va maqsadsiz yashay olmaydi. Savollarni echishda talabalarda tinglash, muloqot olib borish, turli fikrlarni

taqqoslash, o‘zgalar fikriga befarq qaramaslik kabi odatlar shakllana boradi.

Masalani echish va hukm chiqarish, analitik fikrlash qobiliyati rivojlanadi,

munozara yuritish, echimlarni to‘g‘ri topish madaniyati o‘zlashtiriladi.

Baxs-munozara jarayonida quyidagilarga:

 bahs madaniyatiga;

 har bir fikrni hurmat qilishga;

 fikrlarni asoslash va dalillashga;

 fikrdagi mushtarak maqsadlarni ko‘ra bilish va uni e’tirof etish

maqsadga muvofiqdir.