1. Nanotexnologiyalarning rivojlanish bosqichlari. Kvant mexanikasining istiqbollari
Download 94.33 Kb. Pdf ko'rish
|
1 mavzu Nanotexnologiya va nanoelektronikaning rivojlanish tarixi
|
1-Ma’ruza. Nanotexnologiya va nanoelektronikaning rivojlanish tarixi REJA: 1. Nanotexnologiyalarning rivojlanish bosqichlari. 2. Kvant mexanikasining istiqbollari. 3. Magnit Molekulalar. XXI asr - yangi texnologiyalar davri hisoblanib, nanotexnologiya barcha sohalarda rivojlanib bormoqda. Ayniqsa, elektronika sohasida qurilmalarning o‘lchamlarining kichrayishi, ishlash tezligini ortishi, uzoq muddatga chidamliligi, qurilmani tashkil qilgan yangi tipdagi materiallarning fizik va kimyoviy xossalariga bog‘liqdir. Keying yillarda uglerod atomlaridan tashkil topgan fullerenlar, uglerodli nanotrubkalar asosida har xil endometall trubkalar asosida olingan materiallar texnikada keng qo ‘llanilmoqda. Fullerenlar deb ataluvchi, futbol to‘pi shaklidagi kristall strukturalarga ega uglerod klasterlaridan (ko‘p atomli molekulalar) o‘stirilayotgan bir va ko‘p qatlamli nanonaychalar nanoelektronika tarmog‘iga yo‘l ochishi natijasida yaqin o‘n yil ichida an‘anaviy kremniy chiplarining o‘rnini egallashi mumkin. Chunki 50 nanometrdan kichik o‘lchamdagi elementlardan tashkil topgan mikrosxemalarda kvant-mexanik effektlar qisqa tutashuvlarga olib keladi. Uglerodli nanonaychalar esa bunday kamchiliklardan holi. Ularning kristall panjarasiga ozgina ta‘sir qilish bilan elektrofizik xususiyatlarini o‘zgartirish mumkin. Natijada bir nanometr diometrli metall va yarim o‘tkazuvchanlik xususiyatiga ega uglerodli nanonaychaning bog‘lanishidan diod, dielektrik ustidagi nanonaycha- dan esa maydon tranzistori kanali yasaladi. Bunday nanoasboblar laboratoriya sharoitida allaqachon sinab ko‘rilgan. Nanonaychalarning qalinligi soch tolasidan o‘n ming martta kichik ammo mustahkamligi po‘latdan o‘n martta katta. Kelajakda bir necha metr uzunlikdagi nanonaychalar sintez qilinishga erishilsa sanoat va texnikada katta o‘zgarishlar ro‘y berishi mumkin. Chunki, yuzlab kilogram yukni ko‘taradigan soch tolasidek ingichka material ko‘plab sohalarda asqotishi turgan gap. Yaqinda Kornel (CORNELL) universitetida o‘ta kichik og‘irlikni ya‘ni 10 grammni o‘lchay oladigan nanoelektromexanik tarozi ishlab chiqildi. Nanotexnalogiyalar yordamida o‘ta sof materiallar olish mumkinligi ham isbotlangan. Ma‘lumki materialning bardoshliligi uning kristall nuqsonlardan va begona modda atomlaridan holi ekaniga bog‘liq. Oxirgi izlanishlar tekis terilgan begona atom yoki molekulalardan holi nanokukunchalar bilan qoplangan sirtlarning arzon hamda tashqi ta‘sirlarga (yemirilish, issiqlik, namlik, nurlanish va hokazo) chidamli ekanligini ko‘rsatgan. Athlon va Intel Pentium elektromexanik chiplariga ishlov berilayotganda oltingugurt yodidan iborat nanokukun bilan silliqlanishi ushbu firmalarning mashhur bo‘lib ketishida juda muhim rol o‘ynaydi. Download 94.33 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|