1 Neft hám gaz kánleri geologiyasi páni ne menen shuǵıllanadı?

1 Neft hám gaz kánleri geologiyasi páni ne menen shuǵıllanadı?
J; Neft ha’m gazkandensat ka’nlerin izzerlew ha’m usilarg’a mas ilimiy ha’m a’meliy waziypalardi sheshiw ushin menen shug’illanadi.
2 Neft hám gaz kánleri geologiyasi pániniń rawajlanıwda birinshi dáwir neshinshi jıllardı óz ishine aladı? J; 1918 jilg’a shekemgi .
3 Burg' qudug'idan alınǵan kern, neft, gaz hám suw úlgileri qanday izertlew etiledi?
Sinew ju’zesi boyinsha keyin geologiya ha’m labaratoriya uyreniledi . ulgide neft belgilerin u’yreniledi benzin menen.
4 Neft hám gaz kánleri geologiyasi pániniń maqseti nelerden ibarat?
J Neft hám gaz kánleri hám úyinlerin xalıq xojalıǵında úlken áhmiyetke iye bolǵan obiekt retinde organıw, olardı islep shıǵarıwdı shólkemlestiriwdiń eń nátiyjeli usılların geologik tiykarlash, átirap ortalıqtı asıraw hám odan aqılǵa say paydalanıwdı shólkemlestiriw, olar togrisidagi hár tárepleme tolıq malumotlarni taplaw, ulıwmalastırıw hám analiz etiwden ibarat esaplanadi.
5 Qudıqlardıń texnikalıq jaǵdayın úyreniw maqsetinde qanday geofizik izertlewlerden paydalanıladı?
J 1) inklinometriya ( qudıqlardıń qiysayıw múyeshi hám azimutini anıqlaw ; 2) kovernometriya ( qudıqlardıń haqıyqıy diametrin belgilew; 3) cementometriya ( trubanıń sırtqı boshligiga haydalgan cementti bólistiriliw yosini, sapası, kotarilish bálentligi, tog jınıslarına jabıwıp qatıw dárejesin termik, radioaktiv hám akustikalıq karotaj metodları menen organıw ; 4) pritokometriya ( suw aǵımın truba sırtqı boshligiga kirip kiyatırǵan jayın elektr, termik hám radioaktiv karotaj metodları járdeminde anıqlaw.
6 Neft hám gaz kánleri geologiyasi ámeliyatındaǵı qurallarǵa neler kiredi?
J Neft hám gaz kánleri geologiyasi ámeliyatındaǵı qurallarǵa burg qudugi, túrli úskeneler, ásbaplar hám laboratoriya úskeneleri kiredi.
7 Geologik deneni izertlewdiń eń maqul túsetuǵın jolı qanday?
J Jolı onı modellestiriw bolıp tabıladı. Modeller materiallıq hám boljawiy túrlerge bólinedi.
8 Sistema ne? J Sistema degende bir-birine ozaro tasir etiwshi, arnawlı bir sharayatlarda ozaro baylanıslı bolǵan hár qanday (materiallıq yamasa ideal ) obiektler kompleksi túsiniledi.
9 Pútin sistema elementleriniń joqarı tártipden tómengi tártipke qaray jaylasıwı ne dep ataladı?
J ierarxik
10 Geologik kishi sistemanıń elementleri (olardıń quramı, ózgesheligi, ólshemi, mákanda jaylasıwı hám b.) neni anıqlaydı?
10) geologik h texnologik kushlerdin oz ara tasiri keshetugin sharayatlardi aniqlaydi
11) geologik yamasa struktura
12)karxananin geologiya bolimi h burgilawshi mutaxassislar i tarepinen geologik texnik xujjet duziledi
13) kalonkali doloto jardeminde amelge asiriladi
14) neft gaz belgilerinin barligi 2) jinislardin litologik tavsifi h olardin stratigrafik xarakterleri 3) jinislardin kollektor 4) jinislardin struktura liq
15) qudiq kesimin uyreniw darejesine qarap belgilenedi
16) bromoform tule yodli metilen hb
17)taw jinislarindagi neft h bitumnin bolistiriliwi mugdari sipatin aniqlaw usili
18) karotaj jumislari otkeriw k geofizik tadqiqot lar orinlaw keng tarqalgan
19)
20) gamma karotaj (GK)

20.(Gaz karotaji) ― burg’ilanayotgan quduq kesimida gazga to’yingan

gorizontlarni ajratish, ularning yotish chuqurligi va qalinligini aniqlash hamda
ajratilgan qatlamlarning neft-gazga to’yinganligini sanoat miqyosida baholash

21.(Mexanik karotaj) ― boshqa karotaj metodlari majmui bilan birgalikda

quduq kesimida juda qattiq, qattiq va bo’sh jinslarni ajratish imkonini beradi;
22.(Fotokarotaj) ― jinslarning litologik tarkibini aniqlash va baholash
maqsadida quduq devorini suratga olish;
24.( Kavernometriya) ― quduq diametrini, jinslarning litologik tarkibini
o’rganish va turli texnik masalalarni xal qilish, quduqni sementlash va sinash
ishlarini belgilash;
25.(Termokarotaj )― quduq kesimida gazli qatlamni ajratish va quduqqa suv
haydalganda u yutiladigan zonani aniqlash maqsadida bajariladi. Bundan tashqari yer
qobig’ini temperaturasini o’zgarish gradientini o’lchaydi.

30-soraw qatlam sinagichi asbobi (namunaolgich)dan

31-soraw.texnik loyihasi va smetasi
32-soraw. quduqni sutka davomida burg’ilanganligi to’g’risidagi axborot, kollektor daftari, vaxta jurnali va b.
33-soraw.qazilgan jinslar xarakterini aniqlash va quduqning geologik kesimini tuzish mumkin
34-soraw.*turli ranglarda
35-soraw.regional taqqoslash
36 Qanday maqsette qudıq kesimleri salıstırıladı?
J: quduqlari kesimlarini taqqoslashda neft-gazli tayanch qatlamlar (gorizontlar) ajratiladi, ularning chuqurligi va jinslarning ketma-ket jo
shishi aniqlanadi, bir xil tarkibli qatlamlar belgilanib, ularning turli yonalishlar boyicha qalinligi, litologik tarkibi va fatsial ozgarishi kuzatib boriladi.
37 Ayırım qatlam hám olardıń pachkalarini jetilisken úyreniw ushın qanday salıstırıwlaw ámelge asıriladı?
J: Zonal taqqoslash
38 Qudıqlar kesimin salıstırıp úyreniwde ne dúziledi?
J: Geologiyaliq kesimi
39 Kán maydanında qazilgan burg' qudıqlarınıń kesimlerin salıstırıwlaw nátiyjesinde qanday kesim dúziledi? J: motadil (namunali) kesim tuziladi
40 Geologik kesim neler haqqında maǵlıwmat beredi?
J: Jer qabig’indag’I quramli bu’rmelerdin’ vertiykal tegislikke tu’sirilgen su’wret dur.
41 Kesimniń dúziwdegi aljasıqlardı saplastırıw maqsetinde qudıqlardıń ornı (noqatları ) qanday jaylastırıladı?
J: quduqlarning orni (nuqtalari) qatlamning yonalishi boyicha joylashtiriladi
42 Vertikal yamasa qıya jónelgen qudıqlardıń joybarda kórsetilgen jaǵdayınan iyiwine ne dep ataladı? J: Quduqning qiyshayishi
43 Qandayda -bir qatlam, svita ústi yamasa asti, intruziv jınıslar, rif dızbekleri maydanı hám sh. k. tolıq biyiklikleri ma`nisiniń maydan boylap bólistiriliwin belgili masshtabda ańlatatuǵın karta qanday ataladı? J: Struktura xaritasi
44 Struktura ka
rtasın dúziwdiń úshmúyeshlikler usılı qashan nátiyjeli isletiledi?J: kam buzilgan yoki buzilmagan strukturalar mavjud bolganda
45 Struktura kartasın dúziwdiń kesimler usılı qashan isletiledi?
J: odatda kuchli buzilib ketgan strukturalar bolganda ishlatiladi, shuningdek, mazkur usul uchburchaklar usuli bilan ham birgalikda qollaniladi.
46 Quramalı dúzılıwlı struktura kartaların tuwrı oqıw ushın neni biliw kerek? J: oddiy (elementar) strukturalarni tasvirlashni bilish kerak
47 Eki qatlam aralıǵindaǵı aralıqlar ózgeriwin ańlatiwshı sızıqlar qanday ataladı?
J: izoxor chiziqlari deb
ataladi.
48 Teńiz júzesinen belgili tereńlikte jaylasqan hám kanniń dúzilisinde qatnasqan qatlamdıń gorizontal tegislik menen kesilisken maydanın ańlatatuǵın karta qanday ataladı? J: qatlam xaritasi
49 Qatlamnıń hár túrlılıǵın ańlatıw maqsetinde qanday kartalar dúziledi? J: litologik tarkibning
o’zgaruvchanligi va zonal xaritalari
50 Dizyunktiv (uzilmeli) buzılıwlar menen quramalılasqan tayansh júzeniń struktura kartasın dúziwde sbros hám vzbros ámeldegi bolǵanda ne gúzetiledi? J: izogipslarning uzilishi kuzatiladi

50Dizyunktiv (uzilmeli) buzılıwlar menen quramalılasqan tayansh júzeniń struktura kartasın dúziwde sbros hám vzbros ámeldegi bolǵanda ne gúzetiledi?

Juwap: sbros va vzbros mavjud bo’lganda izogipslarning uzilishi kuzatiladi

51 Strukturalar kartasın dúziwde jańılısıwlar bolıwınıń aldın alıw maqsetinde neni esapqa alıw zárúr?

Juwap: quduq tanasining qiyshayishini hisobga olish zarur

52Tek birden-bir qudıqlar menen ashılǵan tayansh qatlam maydanı boyınsha struktura kartasın dúziwde qanday metod qollanıladı?

Juwap: Tutashish metodi

53Túrli geologik máselelerdi sheshiwde hám qatlamnıń isletiw joybarın dúziwde qanday karta qollanıladı?

Juwap: Strukturalar xaritasi

54Buzılıwlar maydanı kartası qashan dúziledi?

Juwap:Buzilishlar yuzasi xaritasi buzilish yuzasining
tuzilishi murakkab bo’lib, buzilish yuzasi bilan tektonik to’silgan neft uyumlari
bog’liq bo’lganda tuziladi. Bunday xarita uchburchaklar usuli yoki kesmalar usuli
bilan alohida quduqlarda ochilgan buzilishlar yuzalarining mutlaq balandlik belgisi
bo’yicha tuziladi.
55Qıya struktura kartaları qashan dúziledi?
Qiya struktura xaritalarini tuzishda qandaydir yuzani yoki strukturani bazis
yuzada ifodalash uchun dengiz sathi o’rniga qiya yuza qabul qilinadi.
56Ónimdar qatlamlar quramın ańlatiwshı kartalarǵa qaysı kartalar kiredi?
Bularga kollektorlarning qalinligini ifodalovchi
xaritalar, qatlamning g’ovaklilik va o’tkazuvchanlik xaritalari mansubdir.

57Ónimdar qatlamlar quramın ańlatiwshı kartalardan qashan paydalanıladı?

Mahsuldor qatlamlar tarkibini ifodalovchi xaritalar neft konlarini ishlatishda
(neft va gazning zaxirasini hisoblashda, konni ishlatish sistemasini loyihalashda va
sh.k.) muhim ahamiyatga ega.

58Kollektorlardıń paydalı qalıńlıǵı boyınsha dúzilgen kartalardan qashan paydalanıladı?

Kollektorlarning foydali qalinligi bo’yicha tuzilgan xaritalardan
neft va gaz zaxiralarini hisoblashda, neft qatlamining ishlatishni loyihalashda va
nazorat qilishda foydalaniladi.
59Kollektorlardıń paydalı qalıńlıǵı kartası menen birge qanday karta dúziledi?
kollektorlarning foydali qalinligi xaritasi bilan birgalikda kollektorning gaz yoki
neftli qismining xaritasi tuziladi.
60Geweklilik ma`nisi birdey bolǵan noqatlardı tutastirib dúzilgen kartaǵa... dep aytıladı.
G’ovaklilik xaritasi
61 Qanday etip qatlamdıń neftge to'yiniw dárejesiniń maydan boylap bólistiriliwin oyda sawlelendiriw múmkin? J: Qatlamning qarshilik xaritasini tuzib,
62 Geologik dúzilisi quramalı bolǵan konda taw jınıslarınıń ayırım komplekslerin óz-ara baylanıslılıǵın ańlatıwda neden paydalanıladı?
J: blok-diagrammalarlan
63 Neft hám gaz kollektorları ne?
J: nafaqat o’zida flyuidlarni saqlaydigan, balki uyumni ishlatish chog’ida ularni o’zidan chiqara oladigan tog’ jinslari tushuniladi.
64 Granulometrik quram ne?
J: Bo’sh tog’ jinslari tarkibidagi turli o’lchamdagi zarrachalar miqdori.
65 Taw jınıslarınıń gewekliligi ne?
J: ulardagi bo’shliqlar (g’ovaklar, kovaklar, yoriqlar) tushuniladi.
66 Ótkiziwsheńlik ne?
J: qatlamdagi bosimlar farqiga ko’ra jinslarning suyuqlik yoki gaz o’tkazish qobiliyati tushuniladi.
67 Jarıqlıq qanday anıqlanadı?
J: miqdor jihatdan ma’lum jins namunasidagi darzliklar hajmining uning umumiy hajmiga bo’lgan nisbati bilan aniqlanadi.
68 Taw jınıslarınıń gewekliligi hám ótkiziwsheńligine kóre hámme neft hám gaz kollektorları qanday gruppalarǵa bólinedi?
J: ikki guruhga bo’linadi:
1) terrigen (zarralararo g’ovaklilik);
2) karbonat (darzlik, kovak va g’ovak sig’imi hamda zarralararo g’ovaklilik).

70 Geologik hár túrlılık ne?

J: neft-gazli jinslarning mikro har xilligi va makro har xilligi tushuniladi.
71 Jınıslardıń geologik mikro hár túrlılıǵın esapqa alıw hám bahalawdan qashan paydalanıladı?
J: neft zaxiralarini, ayniqsa neft beruvchi jinslarning konditsion qiymatlarini aniqlashda, kollektorlarni ajratishda
72 Qatlamnıń makro hár túrlılıǵı ne menen xarakterlenedi?
J: uning qalinligining o’zgarishi, qatchalarga ajralishi yoki
linzasimon va uzuq-uzuq yotishi bilan tavsiflanadi.
73 Hár túrlılıktı statistikalıq xarakteristikalaw ushın qanday koeffisientlarden paydalanıladı?
J: Qumlilik koeffisienti Kq,
Bo’linish (ajralish)koeffisienti Ka,
Qumtoshlarning litologik bog’liqlik koeffisienti Kb.
74 Ónimdarliq koeffisienti degende qanday koefficiyent túsiniledi?
J: bosimning 0,1 MPa pasayishiga to’g’ri keladigan quduqning solishtirma sutkalik debiti (t yoki m3 da) tushuniladi.
75 Gazlardıń oǵada qisiliwshańliq koefficiyenti dep…koeffitsiyentge aytıladı?
J: bir xil sharoit (bir xil bosim va temperatura) dagi real
va ideal gazlar hajmlari nisbatiga aytiladi.
76 Gazlardıń qısıqlıǵı yamasa kólem massası dep…aytiladi?
J: ; V -gaz hajmi; z -gazning siqiluvchanlik koeffisienti; G - gaz massasi,
77 Gazdıń eriwsheńlik koefficiyenti ne?
J: 0,1 MPa bosimda neftda erigan gaz miqdorini anglatadi va bu
qiymat doimiydir.
78 Neftdiń quramın ne quraydı?
J: Neftning tarkibini uglevodorodlar (metanli, naftenli va xushbo’y) va uglerodsiz komponentlar (asosan kislorod, oltingugurt, azot) tashkil etadi.
79 Neftdiń tiǵizliǵi dep nege aytıladı?
J: uning massasini hajmiga nisbatiga teng
80 Neftdiń jabısqaqlıǵı dep nege aytıladı?
J: Suyuq, gazsimon va qattiq jismlarning tashqi kuch ta’sirida oqishga, jismning bir qatini ikkinchisiga nisbatan siljishiga bo’lgan qarshiligi
81 Suyıqlıqlarǵa salıstırǵanda qanday qarsılıqlar belgilenedi?
J:
82 Neftndiń qatlam sharayatındaǵı qásiyetlerine neler kiredi?
J: to’yinish bosimi, hajmiy koeffisienti, siqiluvchanligi, zichligi, qovushqoqligi va gazning neftda eruvchanligi kiradi.
83 Qashan qatlam nefti gazge toyinadi?
J: Qatlam neftining bosimi to’yinish bosimiga
tenglashganda, qatlam nefti gazga to’yinadi.
90 Qatlam temperaturası ne?
Qatlam temperaturasi deganda mahsuldor qatlamlarning tabiiy (boshlang’ich) temperaturasi tushuniladi.
91 Qatlamdıń neftge to'yinǵanliǵi ne?
Qatlamning neftga to’yinganligi deganda qatlamdagi neft miqdorining neft saqlovchi
jinslar g’ovaklari, kovaklari va yoriqlari hajmi yig’indisiga bo’lgan nisbati tushuniladi.
92 Qatlam basımi-... 1) qatlam basımı qatlamdıń islep atirǵan qońsılas burg' qudıqlarınıń depressiya voronkasi tásirinen holi bolǵan málim bir noqatı daǵı basım.
93 Qatlamdıń isletiw procesin baqlaw ushın isletiw qudıqlarında qatlam basımın úzliksiz ólshep turıw maqsetinde ólshew jumısları qanday ásbapda ámelge asıriladı?
93 chuqurlik monometrlarida
94 Qatlam basımı bahalarınıń ózgeriwshenligi tiykarınan nelerge baylanıslı?
Qatlam bosimi qiymatlarining ozgaruvchanligi asosan pezometrik yuzaning sathi, qatlamning yotish chuqurligi va quduq ogzining dengiz sathidan yuqorida joylashganligi orasidagi ozaro nisbatga bogliq.
95 Qatlam basımın salıstırıwlaw tegisligine keltiriw qashan ámelge asıriladı?
Qatlam bosimini taqqoslash tekisligiga keltirish odatda konni ishlatishni loyihalash va turli gidrodinamik hisoblashlar vaqtida amalga oshiriladi.
96 Tutas ústlerdi tikkeley ólshew maǵlıwmatları joq yamasa etarli bolmaǵan sharayatta tutas maydan jaǵdayın qanday anıqlasa boladı?
qatlam bosimi malumotlaridan foydalanib aniqlasa boladi.

97 Qatlam basımınıń ózgeris hám bólistiriliw procesin úyreniw ushın qanday karta dúziledi?

izobara xaritasini
98 Qashan qatlamda basım tez tarqaladı hám isletiw qudıqları zonasında energiya rezervleri sonsha tez toladi?
Peyzootkazuvchanlik koeffisienti qiymati qancha katta bolsa
99 Qatlam tárizin hár tárepleme biliw ushın qanday shamalardı itibarǵa alıw kerek?
Qatlam rejimini har tomonlama bilish uchun uning faqat litologik-fizik xususiyatlarini bilibgina qolmasdan, balki qatlam bosimini tavsiflovchi kon malumotlari, neft, gaz va suv debitlarini, neftlilik chegarasining siljishini va h.k.larni organish zarur.
100 Neft uyimlariniń suw basımı formasında tiykarǵı energiya deregi ne?
suv bosimi

103 . 02-04

104. neftning og’irlik kuchi
105.Tektonik buzilishlarni o’rganish yer osti suvlarining harakatlanish
yo’nalishini hamda qatlam bosimining taqsimlanishining o’ziga xosligini o’rganishga
yordam beradi.
106. 1) gazli yoki kengayotgan gaz rejimi;
2) suv bosimli rejim (yaxshisi gaz-suv bosimli); bunda faqat qatlamdagi siqilgan
gazning kengayishigina emas, balki uyumni ishlatish borasida siljiydigan bosimli
chekka suvlarning faol bosimi ham harakatlantiruvchi kuch hisoblanadi.
107 Kandi isletiwge tayarlaw qashan ámelge asıriladı?
J: Neft va gaz konlari yillar mobaynida qidirib topilgach razvedka qilinadi. Agar kon sanoat ahamiyatiga molik deb topilsa, ishlatishga tayyorlanadi.
108 Razvedka jumıslarınan alınǵan maǵlıwmatlar tiykarında qanday parametrler anıqlanadı? J: Bundan asosiy maqsad kon geologiyasi parametrlari qiymatining ishonchliligini baholash, S1 toifadagi zaxiralarni quduqlar va obektlar boyicha hisoblash, gaz konlarini ishlatishning texnologik sxemasini va tajriba-sanoat loyihasini ishlab chiqish, neft va gazlarni chiqarib olish koeffitsientini aniqlash va zaxiralarini hisoblash, konlarni ishlatish jarayonida bajariladigan tadbirlarni oxiriga etkazish va b. dan iborat.
109 Kandi tastıyıqlanǵan isletiw sistemasına kóre burǵılawǵa maydandıń neftliligi ne boyınsha bahalanadı? J: burgilashga tayyorlangan ishlatish quduqlari soni boyicha maydonning neftliligi baholanadi
110 Joqarı debitli qudıqlar-.. J: neftning sutka mobaynidagi boshlangich debiti har bitta quduq uchun 25 tonnadan ortiq;
111 Kem debitli qudıqlar-.. J: debiti sutkada 7 tonnadan kamroq.

170.Ashilmag'an (jan'a) ka'nler boyinsha rezervlerdi esaplaw qanday alip bariladi?

--Ashılmaǵan (jańa ) kánler boyicha rezervlerdi esaplaw oxshash kánlerdi organıw yoli menen alıp barıladı hám bunda rezervleriniń zárúrli osishini taminlash maqsetinde neft ushın tereń razvedka burgilashlarining zárúrli kólemi esapqa alınadı.

171.A'meldegi jetilisken joybarlaw neshe jilg'a mo'lsherlengen?

--A'meldegi jetilisken joybarlaw: bir ay, kvartal, jilg'a arnalg'an.

120)3 usili bar

121)neft qovushqoqligi 30-40mpa atrofida bo'lsa
122) qatlamga ta’sir etishning
amaliyotda keng qo’llaniladigan suv bostirish metodlaridan farqlanadigan hamma
metodlari tushuniladi.
123)qatlamdan neftni kimyoviy reagentlarning suvli
eritmalari (polimerlar, sirt-faol moddalar, kislotalar, ishqorlar), mitsellyar eritmalar
va boshqalar vositasida siqib chiqarish;
125)qaynoq suv yoki bug’larni qatlamga haydash;
124)Sirt-faol moddalarning (SFM) suvli eritmalari yordamida neftni siqib chiqarish. Polimerlarning suvli eritmalari yordamida neftni siqib chiqarish. Mitsellyar eritmalar yordamida neftni siqib chiqarish.
126)Mazkur metodlar qatlamga kislorod (havo) haydalganda uning qatlamdagi neft
bilan reaktsiyaga kirishishi natijasida katta miqdorda issiqlik (qatlam ichra yonish)
ajralib chiqishiga asoslangan
127)Qatlam bosimi 20 MPa dan yuqori bo’lgan uyumlardan neftni yuqori bosimli quruq gaz bilan,
128)Qatlam bosimi 20 MPa dan yuqori bo’lgan uyumlardan neftni yuqori bosimli quruq gaz bilan,
129)1946
130)3 davr
172.Isletiw joybari bolmag'an uyumlar boyinsha neft ha'm gaz aliwdi joybarlaw qanday a'melge asiriladi?
--Isletiw joybarı bolmagan úyinler boyicha neft hám gaz alıwdı joybarlaw keyingi jılǵa kochadigan, waqıt dawamında depiti hám basımı tómenlep baratuǵın qudıqlar fondı tiykarında ámelge asıriladı. Bunday jaǵdaylarda tómendegi parametrler anıqlanadı :
1) hár bir qudıqtıń otgan jıldıń dekabr ayındaǵı sutkalıq ortacha kirisiw depiti;
2) depitlar ozgarishi (tómenlewi) dıń aylıq koefficiyenti1);
3) isletilineip atırǵan qudıqlardıń qudıq -aylıq sanı (bir qudıqtıń bir ay daǵı jumısı olchovi);
4) qudıqlardıń isletiliw koefficiyentleri.
139 Kandi isletiwdiń tártipke salıw principi ne degende túsiniledi? J: ishlatish ob’ektida drenajlash jarayonini boshqarishning bosh yo’nalishli tadbirlaridan biri tushuniladi.
140 Qatlamlardıń qudıqlar aralıǵindaǵı islemeytuǵın zonaların jumısqa salıwdıń nátiyjeli metodlarınan biri... den ibarat ?
J: filtratsion oqimlarning yo’nalishini o’zgartirishdan iborat.
141 Qatlamńıń isletiw jaǵdayın anıq súwretlew ushın ne dúziledi? J: reja -diagramma tuziladi
142 Kandi isletiwdi baqlaw nátiyjesi tiykarınan nege baylanıslı?
J: asosan sanoat − tajriba va konchilik
tadqiqotlarining hajmi va ularni muntazam ravishda bajarilishiga bog’liq.
143 Kanniń isletiwdi birinshi basqıshı : ?
J: Birinchi bosqich  ishlatish ob’ektini sanoat miqyosida o’zlashtirish bosqichi
sanaladi. Bu bosqichda kon kam suvlangan paytda undan neftni chiqarib olish ortib
boradi. Asosiy fonddagi quduqlar burg’ilanadi va uyumga suv bostirish sistemasi
o’zlashtiriladi. Loyiha bo’yicha neft olish eng yuqori darajaga etganda birinchi
bosqich tugaydi.

145 Kanniń isletiw súwreti dep nege aytıladı? J:uyumdan bir yil mobaynida olingan suyuqlik

miqdoriga aytilib, boshlang’ich chiqarib olinadigan neft zaxirasiga (yoki
boshlang’ich balans zaxirasiga) nisbatan foizda ifodalanadi
146 Uyumniń isletiw sistemasınıń ónimdarliǵin bahalawda ne zárúrli másele esaplanadı? J: neft zaxiralarini
to’liq chiqarib olinishi muhim masala hisoblanadi
147 Kandi isletiwdi tártipke salıw degende ne túsiniledi?
J: loyihalashtirilgan ishlatish sistemasi
asosida amalga oshiriladigan suyuqlik (gaz)larning qatlamdagi harakatini boshqarish
tushuniladi.
148 Suw bastırıw orayı qay jerde shólkemlestiriledi?
Suv bostirish markazi odatda izolyatsiyalangan,
shuningdek, ishlatish quduqlari qazilgan va suv haydash fronti chizig’idan uzoqda
joylashgan uchastkalarda tashkil etiladi.
149 Qatlamǵa aydalǵan suw qanday qábiletine iye?
J: g’ovak, kovak va darzliklardan neftni siqib chiqarish
qobiliyatiga ega.
150 Neft beraaliwshańliq qanday omilga baylanıslı?
J: uchastkaning boshlang’ich balans
zaxiralari parametrlarining to’g’ri aniqlanganiga bog’liq
151 Qatlamdı aqırıǵa shekem isletiw boyınsha dúzilgen joybardı ámelge asırıwda nelerdi inabatqa alıw zárúr?
J: qazilib bo’lingan quduqlar holatini, neftlilik va gazlilik chegarasining siljish tezligini
hamda ayrim uchastkalardagi qatlamlarning geologik xususiyatlarini inobatga olish
zarur
152 Ekilemshi metodlar menen neft alıwdı ámelge asırıw ushın qaldıq neftga toyınǵanlıq jinsdagi gewekler kóleminiń neshe payızın shólkemlestiriwi kerek?
J: 35% va undan
ko’pini tashkil etishi lozim.
155 Shaxta metodında qudıqlar qanday diametrde burg'ilanadi? J: 76,2-101,2 mm diametrda burg’ilanad

159 Gaz kanin isletiw hám paydalanıwdıń birinshi dáwiri qanday dáwir? J: Birinchi davr. Gazning qatlamdagi harakati chog’ida yo’qoladigan bosimni
to’ldirish va iste’molchiga zarur bo’lgan gazni jo’natish uchun 4-5 MPa bosimda
gazni magistral gaz uzatgich quvuriga uzatishni ta’minlash uchun qatlam bosimi
etarli darajada yuqori bo’ladi (debiti o’sib boruvchi davr).
160 Gaz kanin isletiw hám paydalanıwdıń ekinshi dáwiri qanday dáwir?
J: Ikkinchi (muntazam debitli) davrda qatlam bosimi gazni bosh kompressor
stantsiyasiga (bu yerda gaz magistral gaz uzatgich quvurlari orqali iste’molchiga
uzatiladi) uzatish uchun etarli bo’lgan darajada pasayadi.
173.Isletiw joybari bolg'an uyumlar boyinsha neft ha'm gaz qazib aliwdi joybarlaw ha'm gaz qazib aliwdi joybarlaw ha'm qudiqlardi burg'ilaw qanday a'melge asiriladi?

--Isletiw joybarı bolǵan úyinler boyicha neft hám gaz qazib alıwdı joybarlaw hám qudıqlardı burgilash sol joybarlar tiykarında atqarılıp, pán hám texnikanıń eń jańa jetiskenliklerinen paydalanıp, uyumni isletiw hám burgilash texnologiyaların jaqsılawǵa qaratılǵan ilajlardı esapqa alıp ámelge asıriladı.

174. Rezervler dep ne aytiladi?

--Geologik kesimnin' u'yrenilgen shegarasindag'i jinislar-kollektorlardag'i neft, gaz, kondensat ha'm ta'biyiy bitumlar da'rekleri (manbalari) mug'darina Rezervler d/a.

175.Rezervlerdi esaplaw dep nege aytiladi?

--Uglevodrodlar mug'darin aniqlaw ilajlari Rezervlerdi esaplaw d/a.

176.Esaplaw obiekti ne?

--Rezervleri aniqlanip atirg'an obiekt Esaplaw obekti d/a.

177.Rezervlerdin' qanday gruppalari bar?
--Olar 2gruppag'a ajiratiladi:
Balans ha'm balansdan tisqari rezervler.
178.Ha'zirgi waqitta isletiw ekonomikaliq ta'repten juwap berealatug'in uyumlar rezervleri qanday rezervlerge tiyisli?
186 Materiallıq balans metodı nege tiykarlanǵan?
J: uyumni ishlatishda bosimning o’zgarishiga bog’liq holda
qatlamdagi suyuqlik va gazning fizik parametrlarining o’zgarishini o’rganishga
asoslangan
187 Material balans teńlemesi boyınsha neft zapaslarin anıqlawda qanday neft esaplab tabıladı?
J: qatlam bosimining o’zgarishi bilan flyuidlarning qayta taqsimlanishida qatnashadigan va
faol deb nomlanuvchi neft
188 Gaz taqıyalı neft úyinlerinen neft olinayotganda qatlamda bosagan gewekler kólemi ne menen tolıqtı?
J: Qatlamda bo’shagan g’ovaklar hajmi kengayayotgan gaz qalpog’idagi erkin gaz,
neftdan ajralayotgan gaz va qatlamga kirib kelgan chekka suvlar bilan to’ladi.
189 Neft-gazlı qatlamǵa tásir etiwshi energiya túrlerin jáne onıń tutqan ornın úyreniw qanday áhmiyetke iye?
J: qatlamni ishlatish sistemasini amalga oshirish va tahlil qilishda katta ahamiyat kasb etadi
Balans rezervlerine.
195 Gaz zapaslarin esaplaw metodın tańlawda neler esapqa alınadı? J: uyumni razvedka qilinganlik
darajasi va uning ishlash rejimi hisobga olinadi
196 Gaz kondensati kánlerinde gaz zapaslarin esaplaw qanday metodlar menen atqarıladı? J: gaz uyumlari uchun
qo’llanilgan (hajmiy va bosim pasayishi) metodlari bilan
197 Geliy muǵdarı qanday anıqlanadı? J: Geliy miqdorini aniqlash uchun qatlam gazidan namunalar olish va ularni laboratoriyada tahlil qilish zarur.
198 Taypa boyınsha neft hám yonuvchi gazlar zapaslarin esaplaw qanday metod menen atqarıladı?
J: hajmiy metod
199 Neft hám gaz dárekleri olardıń tiykarlanǵanlıǵına kóre qanday taypalarǵa bólinedi? J:
200 Potentsial zapaslardi bahalawda qanday kórsetkishlerden paydalanıladı? J: baholashda yaxlitlangan ko’rsatkichlardan foydalaniladi.