(2)Ôrta asrlar iqtisodi qarashlari.Merkantalizm

Мавзу: Ўрта асрлар иқтисодий қарашлари. Меркантализм иқтисодий таълимоти (2-машғулот)

1. Меркантилизм, унинг моҳияти, назарий ва методологик хусусиятлари

2. Дастлабки ва кейинги меркантилизмнинг ўзига хослиги

3. Турли мамлакатларда меркантилизм таълимотининг ўзига хос хусусиятлари

4. Меркантилизмнинг тарихий аҳамияти

Режа:

Меркантилизм – бу муомала соҳасида иқтисодий қонуниятларнинг ривожланишига бўлган қарашлар тизими ва протекционизм принципларига асосланган бир қатор давлатларнинг иқтисодий сиёсатидир

Протекционизм- Давлатнинг ички бозорни чет эл рақобатидан химоя қилиш ва товар ишлаб чиқарувчиларни ташқи бозорга чиқишини рағбатлантиришга қаратилган иқтисодий сиёсатидир
Меркантилистларнинг илмий дунёқараш тамойиллари қуйидагилар билан тасвирланади:
олтин ва қимматбаҳо нарсаларга бойлик сифатида қараш;
мамлакатга олтин ва кумушнинг оқиб келишини таъминлаш мақсадида ташқи савдони тартибга солиш;
арзон хом ашёни импорт қилиш йўли билан саноатни рағбатлантириш;
импорт қилинадиган саноат товарларига протекционистик тарифларни белгилаш;
экспортни, айниқса, тайёр маҳсулотлар экспортини рағбатлантириш;
иш ҳақининг паст даражасини ушлаб туриш учун аҳолининг ўсиши

Меркантилизмнинг назарий қарашлари

1
2
3
4
5
6

2. Дастлабки ва кейинги меркантилизмнинг ўзига хослиги

Дастлабки меркантилизм
Дастлабки
Бу
Дастлабки

Дастлабки меркантилистлар ташқи савдода ижобий сальдога эришиш учун қуйидагиларни мақсадга мувофиқ деб ҳисобладилар:

–
–
–

Кейинги меркантилизм XVI асрнинг иккинчи ярмидан XVII асрнинг иккинчи ярмигача бўлган даврни ўз ичига олади. (Унинг асосий вакилларидан бири инглиз Томас Ман ҳисобланади). Мазкур концепция вакиллари дастлабки меркантилистларни мамлакатдан ташқарига пул чиқаришни ман этгани, импортни ҳаддан ташқари чеклагани учун танқид қилди.