Нур ютилишининг асосий қонунлари 68a7ade32f9c8535a97c29dafbf5fc42

Нур ютилишининг асосий қонунлари

• Бугер –Ламберт –Бер қонуни
• Бугер-Ламберт-Бер қонунидан четланиш ҳоллари

Электромагнит тўлқинларнинг эритмада тарқалишдаги асосий хусусиятларидан бири интенсивлик бўлиб, вақт бирлигида майдондан ўтаётган квантлар сонига боғлиқ катталикдир.

• Электромагнит тўлқинларнинг эритмада тарқалишдаги асосий хусусиятларидан бири интенсивлик бўлиб, вақт бирлигида майдондан ўтаётган квантлар сонига боғлиқ катталикдир.
• Монохроматик нур оқими модда орқали ўтаётганда бу нурнинг бир қисми қайтарилади, бир қисми ютилади ва бир қисми эса эритмадан ўтиб кетади . Расм 1. Нур оқимининг рангли эритмадан ўтиши.
• Ј0 =Jқ + Jю + Jўт

• J

• Jю

• J

• J

• 0

• к

• у

• т

• .

• '

Кюветалар бир хил бўлганлиги учун қайтган нурнинг миқдори бир хил эканлигини ҳисобга олсак, юқоридаги тенглама соддалашади:

• Кюветалар бир хил бўлганлиги учун қайтган нурнинг миқдори бир хил эканлигини ҳисобга олсак, юқоридаги тенглама соддалашади:
• J0 =Jю + Jўт
• Ўтказувчи муҳит ютган нурнинг солиштирма миқдори, тушаётган нурнинг интенсивлигига боғлиқ эмас (интенсивлик I=жисмнинг бурчак бирлигига тўғри келадиган қувватидир) бир хил қалинликдаги ҳар бир қатлам, эритманинг концентрацияси ўзгармас бўлганда тушаётган монохроматик нурни тенг миқдорда ютади. Бугер (1729) ва Ламберг (1760) ларнинг нур ютилишининг биринчи қонуни.

Маълум бир қатламдан ўтган нурнинг интенсивлиги икки баравар камаяда деб фараз қилсак нур оқими интенсивлигининг ўтган қатлам қалинлигига боғлиқлигини график равишда кўрсатиш мумкин. Бу боғланиш қуйидаги математик тенглама билан ифодаланади.

• Маълум бир қатламдан ўтган нурнинг интенсивлиги икки баравар камаяда деб фараз қилсак нур оқими интенсивлигининг ўтган қатлам қалинлигига боғлиқлигини график равишда кўрсатиш мумкин. Бу боғланиш қуйидаги математик тенглама билан ифодаланади.
• J=J0 e-к l
• бунда J-қатламдан ўтган нурнинг интенсивлиги.
• J0-тушаётган ёруғлик нурининг интенсивлиги.
• К-ютилиш коффициенти (жисмнинг нур ютилиши ва унинг хоссасига боғлиқлигини ифодаловчи коэффициент).
• l-ютилиш қатлами, у тушаётган нур интенсивлигини 10 марта камайтириш учун керак бўлган нур ютувчи қатламнинг қийматига тўғри келади.