13- mavzu farmatsevtika bozorida ulgurji savdo faoliyatini tashkillashtirish
Download 271.12 Kb. Pdf ko'rish
|
13- mavzu FARMATSEVTIKA BOZORIDA ULGURJI SAVDO FAOLIYATINI TASHKILLASHTIRIS
|
13- mavzu FARMATSEVTIKA BOZORIDA ULGURJI SAVDO FAOLIYATINI TASHKILLASHTIRISH REJA: 1. Ulgurji farmatsevtik tashkilotlarining turlari, vazifalari va funksiyalari 2. Ulgurji savdo shakllari. 3. Farmatsevtik omborxonasining tuzilishi. 4. Ulgurji omborxonadagi asosiy jarayonlar. 5.Dori vositalarini saqlashda o‗ziga xos xususiyatlari. 6. Dori vositalarrini saqlash xonalariga qo‗yiladigan talablar 7. Dori vositalarini tashish, safdan chiqarish tartibi.
Tovarlarni ishlab chiqaruvchidan iste‘molchiga etkazib berishda tadbirkorlik faoliyati maksadida tovarlar yoki xizmatlarni sotish va olib sotish maksadida
sotuvchilar (dorixonalar bilan) o‗rtasidagi uzilishni yo‗qotib, muntazam aloqalarni va markazlashtirishni ta‘minlashdir. Farmatsevtik tovarlar harakati tizimining zarur sharti - ulgurji vositachi (dorixona ombori) aloqalari orqali iste‘molchilarga etkazish hisoblanadi. Ulgurji savdo – moddiy rusurslardan o‗z o‗rnida foydalanish uchun muhim mexanizm bo‗lib, tovar aylanmasi jarayonining barcha bosqichlarida farmatsevtika maxsulotlarini ortiqcha Zaxiralarini kamaytirishga va mahsulot tanqisligini bartaraf etishga yordam beradi va farmatsevtika sanoati bozorini shakllantirishda ishtirok etadi.
Farmatsevtika bozorida ulgurji vositachilar kuyidagi funksiyalarni bajaradi: - Marketing – bozorni kompleks taxlili, tovar siyosati va narx siyosati va boshkalarni amalga oshirish; - Axborotli – kerakli axborot bilan ta‘minotchilarni va chakana tashkilotlarni ta‘minlash; - Tovarlarni qabul qilish, saqlash va tovar zaxiralarini boshqarish; - Tovarni tashish; - O‗z haridorlarini kreditlash - tovarlarni iste‘molchilarga kreditga berish; - Rejalashtirilmagan harajatlar xavf-xatarini qayta taqsimlash; - Tovarga egalik huquqini olgan holda ulgurji vositachilar, tovarlarning buzilishi, o‗g‗irlanishi, unga ko‗yilgan narxlarning pasayishi bilan bog‗liq bo‗lgan ma‘lum xavf-xatardan ishlab chiqarishni xalos etadilar. Ulgurji savdo tashkilotlarining tasnifi Ulgurji savdo tashkilotlari- (Distribyutorlar) - bu dori vositalari va tibbiy buyumlarini ulgurji yo‗l bilan sotib olish va ularni chakana savdo nuqtalariga qayta sotishni amalga oshiruvchi tashkilot yoki yakka tartibdagi tadbirkor. - distribyutorning vazifasi-dori vositalari va tibbiy buyumlarni sotish olish, joylash, saqlash, ishlab chiqaruvchilar va chakana sotuvchilar (dorixonalar) o‗rtasidagi uzilishni yo‗qotib, buyurtmalar asosida ularni ta‘minlash; - distribyutor dori vositalari va tibbiy buyumlarni ishlab chiqaruvchilardan sotib olish narxi va chakana savdo tarmoqlariga etqazib berish narxi o‗rtasidagi farqi xisobiga faoliyat yuritadilar. Aniq bir tasnif xususiyatiga qarab, ulgurji farmatsevtika tashkilotlari quyidagilarga bo‗linadi: - xududiy ulgurji tashkilotlar, tovarlarni ulgurji savdosi jarayonini tugatib, farmdistribyutorlar va maxalliy ishlab chiqaruvchilarning maxsulotlarini sotib oladilar, so‗ngra farmatsevtika maxsulotlarini chakana savdo tarmoqlariga (dorixonar) olib chiqadilar, chunki ular bozorda o‗z ta‘sir doirasini aniq belgilaydilar. - ixtisoslashtirilgan ulgurji tashkilotlar -bir yoki necha gurux tovarlarning bir xil iste‘mol xususiyatlari va maqsadlari bilan olish va sotishlarini amalga oshira oladilar (masalan ortopediya tovarlar). Agar ulgurji tashkilot muayyan tovarlarni sotishga ixtisoslashgan bo‗lsa, unda bu diler va ma‘lum bir ishlab chiqaruvchining tovarlarini sotishda ixtisoslashgan bo‗lsa-bu rasmiy diler deb ataladi. -universal ulgurji farmatsevtika tashkilotlari turli dori vositalari va tibbiy buyumlarini sotadi va sotib oladi. -mustaqil ulgurji tashkilotlar -savdo-sotiq faoliyatiga ixtisoslashgan mustaqil tovarlarning ulgurji savdosi, mol-mulkni butunlay ulgurji savdoga o‗tqazish yo‗li bilan sotib to‗liq xajmini amalga oshirish.
Ulgurji farmatsevtika tashkilotlari faoliyatining tartibi O‗zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017 yil 6 apreldagi 185-son ―Dori vositalari va farmatsevtika faoliyati to‗g‗risida‖gi O‗zbekiston respublikasi Qonuniga o‗zgartirish va qo‗shimchalar kiritish haqidagi 2016 yil 4 yanvardagi O‗RQ-399 son ―O‗zbekiston Respublikasi Qonunini amalga oshirish chora- tadbirlari to‗g‗risida‖gi qarorida belgilangan. Mazkur Qarorning 1-ilovasida ―Dori vositalarini va tibbiy buyumlarni ulgurji realizatsiya qilish tartibi to‗g‗risidagi Nizom‖ tasdiqlangan.
yoki boshqa ulgurji kompaniyaga (kichikroq yoki boshqa shaxarda joylashgan) ulgurji vositachilarning omborini chetlab o‗tadi. Ushbu shaklning afzalligni shundaki, aylanma mablag‗larning tezlashishi bo‗lib, natijada logistika xarajatlari kamayadi, tovarlarning saqlanish xavfsizligi darajasini oshiradi. Tranzit etqazib berish, mahsulotni oraliq tayyorlashda sifatiga e‘tibor berish zarur bo‗lmasa, qadoqlash talab qilingan taqdirda. Bunday xolatda ulgurji- vositachi, ishlab chiqaruvchidan jo‗natilgan mahsulotdan boshqa turdagi assortimentni ajratish imkoniga ega bo‗lmaydi.
kelib tushadi, keyinchalik turli distribyutorlik kanallari orqali chakana savdoga chiqariladi. Logistika xarajatlarni oshishiga qaramasdan, bu xolatda savdo uchun
kerakli tovalar assortimenti turi ko‗payadi va ta‘minoti yaxshilanadi. Xar bir dorixona tashkiloti uchun kerakli bo‗lgan tovar turlarini yaratish imkoni yaratiladi. Farmatsevtika omborxonasining tuzilishi Zamonaviy farmatsevtika ombori - muayyan tuzilishga ega bo‗lgan murakkab texnik tuzilmadir. Omborxona xonalari bajaradigan funksiyasiga karab dori vositalarini va tibbiy buyumlarni qabul qilish, saqlash, buyurtmalarni joylashtirish va berish xonalari bir-biri bilan uzviy bog‗langan bo‗lishi, xamda ularning xavfsizligi ta‘minlanishi kerak. Xududiy kurilma va farmatsevtika ombori binosi Dorixona omborxonasi odatda aloxida obektlardan iborat: - kapital kurilmalar (omborxona binosi, ofis binosi); -yordamchi inshoatlar (elektr postansiyasi, kozonxona va boshkalar); -kommunikatsiya tizimlari (elektr, gaz va suv ta‘minoti,kanalizatsiya); -yo‗llar va omborda avtotransport to‗xtaj va turar joylari. - Omborxona quyidagi asbob-uskunalar va inventarlar bilan jihozlangan bo‗lishi kerak: -dori vositalarini va tibbiy buyumlarni saqlash uchun stellajlar, tagliklar; termolabil dori vositalarini saqlash uchun sovutish kameralari yoki maishiy sovutgichlar; -havo parametrlarini qayd qilish asboblari (termometrlar, gigrometrlar yoki psixrometrlar); -alohida guruh dori vositalarini, hisob-kitob hujjatlarini va axborot beruvchi adabiyotlarni saqlash uchun qulflanadigan metall shkaflar yoki seyflar; -echinib kiyinish xonasida ustki va maxsus kiyimlarni va oyoq kiyimlarini saqlash uchun shkaf; -sanitariya holatini ta‘minlash uchun dezinfeksiya vositalari va xo‗jalik jihozlari.
saqlash, tashish, nazorat va xavo almashinuvi uchun shart-sharoitlar yaratishni ta‘minlaydigan ixtisoslashgan ko‗p kavatli inshoatlar hisoblanadi. Omborxona zamonaviy jixozlangan ichki strukturaga ega bo‗lishi kerak, unda turli xil texnika vositalaridan (jixozlar) foydalanadigan ko‗plab maydonlar mavjud bo‗lib, omborlar bo‗limmalarida bajariladigan ishlarni tartibga solish uchun optimal sharoit yaratish muximdir. Ruxsatsiz shaxslarning ishlab chikarish binolariga (kabul kilish, saralash, saklash, yig‗ish, joylash va jo‗natish uchun mo‗ljallangan omborning bir kismi) kirishi taqiqlanadi. Yuklash tushirish maydoni bitta yoki ikkita aloxida xududda bo‗lishi mumkin –yuklash va tushirish.
qilish omborxonaning qabul qilish bo‗limi tomonidan amalga oshiriladi. Tovarlarni qabul qilish va tegishli bo‗limlarga berishni amalga oshirish maqsadida kamida uch kishidan iborat qabul hayati tashkil etiladi. Qabul hayati raisi qabul bo‗limi boshlig‗i, qichik ish xajmiga ega omborlarda esa dorixona ombori mudiri hisoblanadi. Qabul qilish hayati tarkibiga bo‗lim mudirlari, tovar qabul qilishga tegishli boshqa shaxslar xam kirishi mumkin. Ba‘zi xollarda hayat tarkibiga mutaxasis-ekspertlar yoki betaraf tashkilot vakillari kiritilishi mumkin. Qabul qilishda, yuklash-tushirish ishlarini olib borishda dori vositalarini va tibbiy buyumlarni yog‗in-sochinlardan, quyosh nurlarining bevosita ta‘sirlaridan, yuqori yoki past haroratdan himoya qilish ta‘minlanishi kerak.
- qabul qilish jarayoniga tayyorgarlik ishlari; - qadoqning butunligini tekshirish; - tovarni tushirish; - qabul qilish joyiga olib kelish; - tovarni ochish; tovarni son jixatdan qabul qilish; - tovarni sifat jixatdan qabul qilish; - saqlash joyini aniqlash. - Tovarlarni son jixatdan qabul qilish- bu xujjat asosida aniq sonining muvofiqligini solishtirib qabul qilishdir. Bunda quyidagi operatsiyalar bajariladi: - Tovarlarni ochish uchun joy tayyorlash; - Qadoqlarni ochish; - Son jixati an xisoblash (tortish); - Son jixatdan xujjat bilan solishtirish. Qabul qilishda ishtirok etuvchi shaxslar dori vositalarining son va sifat jixatdan qabul qilish qoidalari,tibbiyotda ishlatiladigan mahsulotlarni yuborishning asosiy hamda aloxida turlarini ishlab chiqarish shakllarini, narx navo va boshqalarni yaxshi bilishi majburiydir. Dorixona omboriga zaxarli yoki giyoxvandlik vositalari kelishi bilan darxol zaxarli va giyoxvand dori vositalari saqlash bo‗limiga topshiriladi. Ularni son jixatidan va kuzatuv xujjatlariga mosligi omborxona mudiri tomonidan tekshiriladi. Tovarni sifati bo‘yicha qabul qilish – Sifat bo‗yicha qabul qilishda quyidagilarga e‘tibor qilinadi: - tovarshunoslar ish joyiga tovarlarni keltirish; - Tovarlarni ochish; - SHartnoma bitima asosida tovarni muvofiqligini solishtirish. Qabul qilish jarayonida dori vositalarining qadog‗ida ezilgan, singan xolatlar aniqlansa va kuzatuv xujjat me‘yorlariga javob bermasa u tovarni identifikatsiya qilinmaguncha aloxida ajratilgan (karantin) xonaga joylashtirib quyiladi. Aniqlangandan so‗ng tovarni ishlab chiqaruvchiga qaytariladi yoki yo‗q qilinadi.
tibbiy buyumlar stellajlarda va tagliklarda joylashtirilishi kerak. Dori vositalarini va tibbiy buyumlarni polda tagliklarsiz joylashtirishga yo‗l qo‗yilmaydi. Tagliklar polda bir qatorda yoki stellajlarning balandligi hisobga olingan holda stellajlarda bir necha qavatda joylashtiriladi. Dori vositalarini va tibbiy buyumlarni saqlash xonalari va ulardagi asbob- uskunalar, jihozlar toza holatda saqlanishi kerak. Ishlab chiqaruvchilar va ulgurji realizatsiya qiluvchi tashkilotlar dori vositalari va tibbiy buyumlarning buzilishi (to‗kilishi, sochilishi, sinishi),
mikroorganizmlar tomonidan shikast etkazilishi va dori vositalari kesishgan kontaminatsiyasining oldini olish uchun tegishli choralarni ko‗rishi kerak. Dori vositalarini saqlashda o‘ziga xos xususiyatlari Dori vositalarini saqlash maxsulot xarakatining barcha bosqichlarida, ya‘ni ishlab chiqaruvchilardan iste‘molchilarga etib borgunga qadar amaldagi me‘yoriy xujjatlar talablari asosida olib borilishi kerak. Mazkur talablarga rioya etmaslik, dori vositalari va tibbiy buyumlar sifatini buzilishiga va natijada bemorlarning sog‗lig‗iga salbiy ta‘sir etqazilishiga olib kelishi mumkin. Tovarlarni saqlash talablariga rioya etmaslik litsenziya talablari va shartlarini ko‗pol ravishda buzilishi deb baxolanadi. Dori vositalarini va tibbiy buyumlarni saklashni tashkil etishda kuyidagilarni ta‘minlash kerak: - tegishli binolar, uskunalar mavjudligi. - etarli saqlash sharoitini yaratish; -tovarlarni guruxlar bo‗yicha joylashtirish (tizimlashtirish)
Dori vositalari va tibbiy buyumlarni saklash xonalari ularning xavfsizligini ta‘minlashi kerak. Xonalar devorlarining ustki qismi, xona shiftlari silliq bo‗lishi va nam latta bilan tozalash ishlarini olib borish imkoniyatini ta‘minlashi kerak. Dori vositalarini saqlash xonalarida xavoning ma‘lum bir xaroratni va namlikni saqlash imkoniyati mavjud bo‗lishi kerak, bu dori-vositalarini birlamchi va ikkilamchi (iste‘molchi) qadoqlariga joylashtirilgan yo‗riqnomalar asosida ishlab chiqaruvchilar talablariga muvofiq saqlash imkonini beradi. Omborxonada xavo xarorati va namlik xar kuni maxsus elektron dasturda yoki sahifalari raqamlangan, tikilgan va muhrlangan (agar muhr mavjud bo‗lsa) jurnalda qayd etilishi lozim.
Xidli dori vositalari guruxiga uchuvchan xamda uchuvchan bo‗lmagan lekin o‗ta xidli dori vositalari kiradi. Ularni germetik yopiq idishlarda bir biridan aloxida xolda nomi bo‗yicha saqlanadi. Bo‗yovchi xususiyatli dori vositalariga-idishlarda, jihozlarda va rangli iz qoldiruvchi oddiy sanitar-gigenik ishlovda yuvilmaydigan dori vositalari kiradi (brilliant yashili, metelen ko‗ki, indigokarmin va xokazolar). Bo‗yovchi dori moddalari aloxida maxsus zich yopiluvchi shkaflarda saqlanadi (nomi bo‗yicha). Bo‗yovchi moddalarni ishlatishda ularning xar biri uchun aloxida torozilar, xovonchalar, shpatellar va boshqa inventarlar ajratiladi. Dorivor o‗simliklar xom ashyosi va yig‗malarni saqlashda quyidagilar talab etiladi: A) yaxshi yopiladigan idish; B) quruq yaxshi ventilyasiyalanuvchi xavo almashinuvi ta‘minlangan xona. Idishning turi xom ashyosi saqlash joyiga bog‗liq. Omborxonada dorivor o‗simliylar xom ashyosi so‗kchaklarda saqlanadi buning uchun yopiq yashiklar, qoplar (kesilgan xom ashyo) ikki qavatli qoplar, karton o‗ramlari (poroshoklar) bo‗lishi kerak. O‗z tarkibida efir moylarini saqlovchi (masalan: shalfey o‗ti), ayrim gigroskopik o‗tlar, barglar, mevalar (masalan:angishvonagul)bargi, dalachoy va boshqalar) aloxida yaxshi yopiladigan idishda saqlanadi.
xossalarini xisobga olish kerak. (sirka kislota angidridi, atseton, etil efiri, xlorid kislotasi, fenil sirka kislotasi, sulfapt kislotasi, toluol). Tez alanga oluvchi prekursorlarni mineral kislotalar (ayniqsa oltingugurt va azot kislotalari), siqilgan gazlar, yonuvchi moddalar (o‗simlik yog‗lari, oltingugurt, bog‗lov vositalari), shunigdek, organik moddalar bilan portlovchi aralashmalar (kaliy xlorat,kaliy permangant),kaliy xromat va xokazolar) xosil qiluvchi noorganik tuzlarni birga saqlash taqiqlanadi. Prekursorlar bilan
ishlaganda (qadoqlash, joydan-joyga tashish, yuklash)extiyotkorlik choralari ko‗rilib, idishning xolati, germetikligi, to‗g‗riligini doimiy kuzatib turgan xolda ilashi lozim. Tez alanga oluvchi prekursorlarn zich berkiladigan, mustaxkam shishali yoki metall idishlarda saqlanadi. SHisha idishlar, ballon va boshqa katta xajmli idishlarning balandligi bo‗yicha bir qator qilib saqlanadi. Ularni bir necha qatorga, isitish manbalari yaqiniga qo‗yish taqiqlanadi. So‗kchak va isitish manbasi orasidagi masofa bir metrdan kam bo‗lmasligi kerak.
boshqa modddalar bilan munosabatda bo‗lishining oldini olish lozim. Nitroglitserin eritmasi- portlovchi modda, uni dorixonada, dorixona omborlarida katta emas, yaxshi berkitiladigan sklyankalar yoki metall idishlarda salqin, qorong‗i joyda saqlanadi, yong‗indan extiyot bo‗lishi kerak. Nitroglitserin saqlaydigan idishni surish va shu prrparatni tortib olish juda extiyotkorlik bilan bajarilishi zarur.
(isitish asboblaridan uzoqroq)joyda saqlanadi. Dietilefir bilan ishlaganda silkitish, zarba berish, ishqalashdan saqlanishi kerak.
Kaliy permangant glitserin, oltingugurt, chang, organik moylar,efirlar, spirtlar, organik kislotalar va boshqa organik moddalar bilan portlovchi birikmalar xosil qiladi. Uni maxsus ajratib qo‗yilgan joyda, tunuka barabanlarida, dorixonada- og‗zi zich maxkam yopilgan va yuqorida ko‗rsatilgan vositardan alohida saqlanadi. Portlovchi va tez alanga alangalanuvchi vositalarni saqlash Portlovchi va tez alanga oluvchi vositalar aloxida (quruq, to‗g‗ri kuyosh nuridan, yong‗in va er osti suvlaridan ximoyalangan, birinchi kavatda, temir-beton koplama xamda metall eshikli) xonalarga joylanishi kerak, xonaning poli eshigidan ichkariga qiyalanib sementlangan, o‗yilmagan tekis bulishi kerak.
Yuqori xaroratdan (termolabil preparatlar) ximoya qilinishi talab etiladigan dori vositalarini saqlash me‘yoriy xujjatlar talablariga muvofiq bo‗lishi kerak.
Past xarorat ta‘siridan ximoyalashni talab qiladigan dori vositalarini saqlash (fizik-kimyoviy xolati muzlagandan so‗ng o‗zgarib turadigan va xona xaroratida keyinchalik tiklanmaydigan dori vositalar), qo‗llash yo‘riqnomasida belgilangan xarorat rejimiga muvofiq saqlanadi. Tayyor dori turlarini saqlash Barcha tayyor dori turlari tashqi yorliqli original qadoqda joylashtirilishi va saqlanishi lozim. Hapdorilar va drajelarni tashqi ta‘sirdan himoyalangan va alohida bemorlarga berish uchun mo‗ljallangan korxona qadog‗ida bir-biridan ajratilgan holda saqlash zarur. Hapdorilar va drajelarni saqlash quruq va yorug‗dan himoyalangan joyda amalga oshiriladi. In‘yeksiyalarga mo‗ljallangan dori turlarni salqin, yorug‗dan himoyalangan joyda, alohida javonda, idishning xususiyatlari (mo‗rtlik) hisobga olingan holda saqlash lozim. Suyuq dori turlar (siroplar, damlamalar) og‗zi germetik po‗kaklangan, ustigacha to‗ldirilgan idishda, yorug‗likdan himoyalangan joyda saqlanishi kerak. Plazma o‗rnini bosuvchi eritmalar 0 0 dan 4 0 S gacha haroratda alohida, yorug‗dan himoyalangan joyda saqlanadi.
Dezinfeksiyalovchi vositalar (xloramin V va boshkalar) germetik berkitilgan idishlarda saqlanadi. Saqlash uchun xona aloxida bo‗lib va plastmassa, rezina x,amda metall buyumlar xamda tozalangan suv olinadigan xonalardan uzokrokda joylashgan bo‗lishi kerak. Bunda saqlash joyi salkin va yorug‗likdan ximoyalangan bo‗lishi lozim. Rezina buyumlarni saklash Rezina buyumlardan iborat tibbiy buyumlarni saqlashga bo‗lgan talablar: xona quyosh nuridan himoya qilingan bo‗lishi kerak. YOrug‗lik faqat sun‘iy, elektr orqali bo‗lishi lozim. Quruq xonalarning namligini saqlash uchun karbol kislotasining 2% li suv eritmasi idishlarda qo‗yiladi. Rezina buyumlarning elastikligini saqlash uchun xonalar va shkaflarda shisha idishda ammoniy karbonat solib qo‗yish kerak.
Bog‗lovchi materiallardan iborat tibbiy buyumlarni saqlashga quyidagi talablar qo‗yiladi: bog‗lovchi materiallar quruq, havo yaxshi aylanadigan, chang va kemiruvchilardan himoyalangan xonalarda saqlanadi. Sterillanmagan materiallarni isitilmaydigan xonalarda saqlashga ruxsat etiladi. Steril materiallarni harorat o‗zgarishida o‗ram sifatiga ta‘sir qilmasligi uchun ularni harorat darajasi tez o‗zgarmaydigan xonada saqlashga yo‗l qo‗yiladi; sterillangan bog‗lov ashyolari korxona qadog‗ida saqlanadi. O‗rami buzilgan yoki nam tortgan bo‗lsa, u xolda mahsulot sterillangan xususiyatini yo‗kotadi. Dori vositalarini muomaladan chiqarish va yo‘q qilish tartibi «Dori vositalari va farmatsevtika faoliyati to‗g‗risida»gi O‗zbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq sifatsiz, qalbakilashtirilgan, O‗zbekiston Respublikasida ro‗yxatdan o‗tkazilmagan dori vositalari va tibbiy buyumlar, O‗zbekiston Respublikasida ro‗yxatdan o‗tkazilgan dori vositalarining g‗ayriqonuniy nusxalarini, shuningdek muomaladagi dori vositalari va tibbiy buyumlarni (keyingi o‗rinlarda qo‗llash uchun yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlar deb ataladi) ularning inson sog‗lig‗iga zararli ta‘sirini tasdiqlovchi faktlar aniqlangan taqdirda muomaladan chiqariladi va yo‗q qilinadi.
moddalarni ajratib olish yoki chiqindilardan ikkilamchi xom ashyo, yoqilg‗i, o‗g‗it sifatida va boshqa maqsadlarda foydalanish;
to‗g‗risida yoxud ishlab chiqaruvchisi haqida yolg‗on axborot ilova qilingan dori vositasi va tibbiy buyum;
yaroqlilik muddati o‗tgan dori vositasi va tibbiy buyum; O‘zbekiston Respublikasida ro‘yxatdan o‘tkazilgan dori vositalarining g‘ayriqonuniy nusxalari — intellektual mulk to‗g‗risidagi qonun hujjatlari buzilgan holda muomalaga kiritilgan dori vositalari. Qo‗llash uchun yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlar ularning egalarining yoki sudning qarori bo‗yicha muomaladan chiqariladi va 30 kun mobaynida yo‗q qilinadi. O‗zbekiston Respublikasi hududiga olib kiriladigan dori vositalarining va tibbiy buyumlarni bojxonada rasmiylashtirish jarayonida, shuningdek sertifikatlashtirish sinovlari natijasida qo‗llash uchun yaroqsizligi aniqlangan bo‗lsa, bunday dori vositalari va tibbiy buyumlar O‗zbekiston Respublikasi bojxona qonunchiligida belgilangan tartibda O‗zbekiston Respublikasi hududidan tashqariga chiqarib yuboriladi (reeksport) yoki yo‗q qilingunga qadar bojxona rejimida joylashtiriladi va yo‗q qilinadi. Qo‗llash uchun yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlarni yo‗q qilish bilan bog‗liq xarajatlar ularning egalari mablag‗lari hisobidan qoplanadi.
Suyuq dori shakllari (ampulalardagi in‘eksiya qilish uchun eritmalar, paketlar va flakonlardagi, aerozol ballonlardagi eritmalar, miksturalar, tomchilar) sindirib (ezilib), (aerozol ballonlar oldindan teshib qo‗yiladi) hamda suv bilan kamida 1:100 nisbatda suyultirilib, hosil bo‗lgan eritma kanalizatsiya tizimiga to‗kiladi. Bo‗shagan ampulalar, aerozol ballonlar, paketlar va flakon qoldiqlari konteynerlarga joylashtiriladi va chiqindilarni utilizatsiya qilish talablariga muvofiq yo‗q qilinadi. Yo‘q qilish tartibi Qo‗llash uchun yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlarni yo‗q qilish «Aholining sanitariya-epidemiologik osoyishtaligi to‗g‗risida», «Ekologik nazorat to‗g‗risida» hamda «Chiqindilar to‗g‗risida»gi O‗zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari talablariga amal qilgan holda amalga oshiriladi.
1. Ulgurji farmatsevtik tashkilotlar, turlari va vazifalari, 2. Ulgurji tashkilotlar tasnifi. 3. ―O‘zmedimpeks‖ DUK vazifalari 4. Farmatsevtik omborxonaning tuzilishi 5. Dori vositalarni saqlash xonalariga qo‗yilgan talablar 6. Ulgurji omborxonasidagi asosiy sharoitlar 7. Dori vositalarni saqlashda o‗ziga xos xususiyatlari 8. Rezina buyumlarini saqlash tartibi 9. Portlovchi va tez alangan oluvchi dori vositalar saqlash tartibi 10. Tibbiy buyumlarni saqlashda o‗ziga xos xususiyatlari 11. Dori vositalarini tashish, safdan chiqarish tartibi
1.E.R.Toshmuxamedov,X.S.Zaynutdinov va boshqalar ―Farmatsevtika ishini tashkil qilish‖ Toshkent-2007 221 bet 2. O‗zbekiston Farmatsevtik xabarnomasi. 2002yil № 4.29-bet. Download 271.12 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|