Алишиер Навоий ва унинг таълимий —ахлокий асарларида илгари сурилган юялари - Қомусий билимлар сохиби, буюк мутафаккир Алишер Навоий фан ва санъатнинг турли соҳалари: адабиёт, тарих, тил билимларини ривожлантириш билан бирга, таълим-тарбияни такомиллаштиришга хам эътибор берди. У ўз «Хамса»сида, «Махбуб ул-қулуб» каби йирик таълимий-ахлоқий асарида, шунингдек, «Муножат», «Вақфия», «Мажолисун нафоио>, «Мухокамат ул - луғатайн» каби асарларида Адурахмон Жомийнинг Арбаъйин номли асари таржимаси «Чихил хадис («Қирқ хадис)да тарбияга оид ўз қарашларини ифода этади.
Алишер Навоий ўзининг бадиий асарларида комил инсон образларини яратиб, таълим-тарбия тўғрисидаги фикрларини ифодалаган бўлса, таълимий-ахлоқий асарларида эса комил инсонни шакллантиришнинг мазмуни, йўллари, усулларини баён этди. - Алишер Навоий ўзининг бадиий асарларида комил инсон образларини яратиб, таълим-тарбия тўғрисидаги фикрларини ифодалаган бўлса, таълимий-ахлоқий асарларида эса комил инсонни шакллантиришнинг мазмуни, йўллари, усулларини баён этди.
- В. Зохидов таъкидлаганидек, «Навоий ижодининг, амалий фаолиятининг энг асосий, марказий масаласи, йўналиш нуқтаси хар нарсадан олдин инсон, унинг тақдири, бахти, саодати, унинг яшаши, зарур жамият масалаларидир».
- Алишер Навоийнинг қарашларига кўра инсон табиатан табиат билан боғлиқ, шунга кўра худонинг меваси саналади, чунки табиатнинг ўзини хам Оллох яратган. Шунинг учун хам у хаётда хамма нарсадан юқори туради, борлиқнинг, бутун мавжудотнинг бебахо бойлиги саналади.
Инсон ўзига хос хислатга, хулққа, хатти-харакатга эга бўлганлиги учун хам бошқа мавжудотлардан фарқ қилади.«Булар хуш овоз билан куй куйлашдан, ёкимли соз чалишдан тортиб, то дўстга вафодорликкача, илму хунар ўрганиб тоғни таллхон қилишдан, табиатни ўз манфатлари хизматига кўйишдан, қахрамонликдан тортиб, то халол, ўз кучи билан мехнат қилиб, шод-хуррам яшашликкача, инсофли, виждонли бўлишдан тортиб, то қаноатли сабрли, матонатли бўлишигача, озодликни, хурликни севишдан тортиб, то инсон учун зарарли бўлган ёмонликни нафратга учратишгача, шафоатли, шафқатли, адолатли бўлишдан тортиб, то разилларга аёвсиз кураш эълон килишгача, ширин сўзликдан тортиб, то очиқ кўнгилликкача, софдилликкача..», - намоён бўлади, дейди В. Зохидов юқоридаги фикрини давом эттириб. - Инсон ўзига хос хислатга, хулққа, хатти-харакатга эга бўлганлиги учун хам бошқа мавжудотлардан фарқ қилади.«Булар хуш овоз билан куй куйлашдан, ёкимли соз чалишдан тортиб, то дўстга вафодорликкача, илму хунар ўрганиб тоғни таллхон қилишдан, табиатни ўз манфатлари хизматига кўйишдан, қахрамонликдан тортиб, то халол, ўз кучи билан мехнат қилиб, шод-хуррам яшашликкача, инсофли, виждонли бўлишдан тортиб, то қаноатли сабрли, матонатли бўлишигача, озодликни, хурликни севишдан тортиб, то инсон учун зарарли бўлган ёмонликни нафратга учратишгача, шафоатли, шафқатли, адолатли бўлишдан тортиб, то разилларга аёвсиз кураш эълон килишгача, ширин сўзликдан тортиб, то очиқ кўнгилликкача, софдилликкача..», - намоён бўлади, дейди В. Зохидов юқоридаги фикрини давом эттириб.
Download
Do'stlaringiz bilan baham: |
