BHT Oraliq nazorat Mardanov Jasurbek

Muxammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti 3-bosqich 111-18 gurux talabasi Mardanov Jasurbekning

Buxgalteriya hisobi tamoyillari

fanidan


Oraliq Nazorat Ishi.

Qabul qildi: Muhamadalieva N.

Topshirdi: Mardanov J.

Toshkent

Вариант №17

Ф.И.Ш. Марданов Жасурбек

гуруҳ 111-18 гурух.

1. 
   Молиявий ҳисобот таркиби
   

Ташкилотнинг энг муҳим ахборот тизими бухгалтерия ҳисоби ва молиявий ҳисобот тизимидир. Ушбу тизим ташкилот ҳақида фойдаланувчиларга маълум бўлган асосий иқтисодий маълумотларни олиш имконини беради. Кенг маънода ҳисобот бериш деганда биз ташкилотнинг иқтисодий фаолиятини кузатишга имкон берадиган барча ҳисоб-китобларнинг умумийлигини тушунамиз. Тор маънода, ҳисобот - бу ташкилотнинг молиявий ҳолати ва унинг фаолияти самарадорлигини баҳолаш учун ишлатилиши мумкин бўлган умумлаштирилган маълумотларни акс эттирувчи жадваллар тизими.

• 
  Бухгалтерия ҳисоботи қуйидаги функтсияларни бажаради:
  
• 
  Фойдаланувчилар томонидан ташкилот ишини кузатиш воситаси;
  
• 
  Ташкилот раҳбарлари томонидан бошқарув қарорларини қабул қилиш учун ахборот базаси ҳисобланади;
  
• 
  Минтақавий ва республика даражаларида иқтисодий кўрсаткичларни умумлаштиришга имкон беради;
  
• 
  Бошқариш воситаси сифатида хизмат қилади;
  
• 
  Жорий ва узоқ муддатли режаларни ишлаб чиқиш учун асосдир.
  

"Бухгалтерия ҳисоби тўғрисида" ги Ўзбекистон Республикаси Қонунига мувофиқ йиллик молиявий ҳисобот қуйидаги умумий ҳисобот шаклларидан иборат:

• 
  Бухгалтерия баланси - Но1 шакл;
  
• 
  Молиявий натижалар тўғрисидаги ҳисобот - шакл 2-сон;
  
• 
  Асосий воситалар ҳаракати тўғрисида ҳисобот - Но3 шакл;
  
• 
  Пул оқимлари тўғрисидаги ҳисобот - Но4 шакл;
  
• 
  Хусусий капитал тўғрисидаги ҳисобот - №5 шакл;
  
• 
  Дебиторлик ва кредиторлик қарзлари тўғрисидаги гувоҳнома - шакл 2а.
  
• 
  Ярим йиллик ва чораклик молиявий ҳисоботлар қуйидаги умумий ҳисобот шаклларида тақдим этилади:
  
• 
  Бухгалтерия баланси - Но1 шакл;
  
• 
  Молиявий натижалар тўғрисидаги ҳисобот - шакл 2-сон;
  
• 
  Дебиторлик ва кредиторлик қарзлари тўғрисидаги гувоҳнома - шакл 2а.
  

Молиявий ҳисобот учун мажбурий маълумотлар ва талаблар қуйидагилардан иборат:

• 
  Субъэктнинг номи, мулк шакли, юридик манзили, бўйсуниши, солиқ тўловчининг идентификация рақами ва субъэктни таниб олиш учун бошқа маълумотлар;
  
• 
  Молиявий ҳисоботлар якка тартибдаги корхонани ёки корхоналар гуруҳини қамраб оладими;
  
• 
  Молиявий ҳисоботда назарда тутилган ҳисобот санаси ёки даври;
  
• 
  Тақдим этилган ҳисобот маълумотларини тўғри тушуниш учун қуйидаги тафсилотлар ҳам ошкор қилиниши ва агар керак бўлса такрорланиши керак:
  
• 
  Молиявий ҳисоботлар ўлчанадиган валюта ва агар бир нечта валюталардан фойдаланилса, улар кўрсатилган валюталар;
  
• 
  Молиявий ҳисоботларда кўрсаткичларни тақдим этишда фойдаланиладиган аниқлик даражаси.
  

Баланс молиявий ҳисоботнинг таркибий қисмларидан бири бўлиб, хўжалик юритувчи субъэктнинг мол-мулки ва молиявий ҳолати тўғрисидаги маълумотларни тўплайди ва очиб беради. Баланс қуйидагиларни очиб бериши керак:

• 
  Узоқ муддатли активлар:
  
• 
  Асосий воситалар;
  
• 
  Номоддий активлар;
  
• 
  Узоқ муддатли инвестициялар;
  
• 
  Ўрнатиш ускуналари;
  
• 
  Капитал қўйилмалар;
  
• 
  Узоқ муддатли дебиторлик қарзлари;
  
• 
  Узоқ муддатли кечиктирилган харажатлар;
  
• 
  Амалдаги активлар:
  
• 
  Захиралар;
  
• 
  Келгуси харажатлар;
  
• 
  Кечиктирилган харажатларнинг жорий қисми;
  
• 
  Дебитор қарздорлик;
  
• 
  пул маблағлари;
  
• 
  Қисқа муддатли молиявий инвестициялар;
  
• 
  Бошқа жорий активлар;
  
• 
  Ўз капитали:
  
• 
  Устав капитали;
  
• 
  Қўшилган капитал;
  
• 
  Захира капитали;
  
• 
  Қайта сотиб олинган ўз актсиялари;
  
• 
  Тақсимланмаган фойда (қопланмаган зарар);
  
• 
  Мақсадли тушумлар;
  
• 
  Келгуси харажатлар ва тўловлар учун захиралар;
  
• 
  Мажбуриятлар:
  
• 
  Узоқ муддатли мажбуриятлар;
  
• 
  Жорий мажбуриятлар [5] .
  

Молиявий натижалар тўғрисидаги ҳисобот ҳисобот давридаги иқтисодий субъэктнинг молиявий фаолиятини тавсифлайди ва ушбу фаолиятнинг турли жиҳатларини тушунишга имкон берадиган тарзда тақдим этилади. Молиявий фаолият тўғрисидаги ҳисобот қуйидагиларни ошкор қилиши керак:

• 
  Сотишдан тушган соф тушум;
  
• 
  Сотишдан олинган ялпи молиявий натижа;
  
• 
  Асосий фаолиятдан олинган бошқа операцион даромадлар ва харажатлар;
  
• 
  Асосий иқтисодий фаолиятдан олинган молиявий натижа (фойда ёки зарар);
  
• 
  Молиявий фаолиятдан олинган бошқа даромадлар ва харажатлар;
  
• 
  Умумий тадбиркорлик фаолиятининг молиявий натижаси;
  
• 
  Фавқулодда фойда ва зарар;
  
• 
  Даромад солиғи (фойда) олдидан умумий молиявий натижа (фойда ёки зарар);
  
• 
  Ҳисобот даврининг соф фойдаси (зарари) [6] .
  

Асосий воситалар ҳаракати тўғрисидаги ҳисоботда асосий воситалар ҳаракати, асосий воситалар амортизациясини ҳисоблаш тўғрисида қўшимча маълумотлар келтирилган ва ушбу ҳисоботда шунингдек ижарага олинган ва ижарага берилган асосий воситалар тўғрисида маълумотлар келтирилган. Нақд пул ҳаракати тўғрисидаги ҳисобот фойдаланувчиларга иқтисодий субъэктнинг молиявий ҳолатидаги ўзгаришларни баҳолаш, уларга ҳисобот даври мобайнида операцион, инвестиция ёки молиялаштириш фаолиятидан олинган пул маблағларининг кириб келиши ва чиқиши тўғрисида маълумот беришга имкон беради.Капитал тўғрисидаги ҳисоботда ҳисобот даврининг боши ва охиридаги капитал ҳолати ва ҳисобот даври мобайнида унинг таркибидаги ўзгаришлар тўғрисида маълумотлар очиб берилади.
Дебиторлик ва кредиторлик қарзлари тўғрисидаги ҳисоботда компаниянинг ҳисобот даврининг сўнгги кунидаги дебиторлик ва кредиторлик қарзлари ҳолати акс эттирилган.
Молиявий ҳисоботда қўшимча маълумотлар ҳам мавжуд - эслатмалар, ҳисоб-китоблар ва тушунтиришлар (тушунтириш хати шаклида). Молиявий ҳисоботга тушунтиришлар корхонанинг бухгалтерия сиёсатини ошкор қилиши ва ҳисобот фойдаланувчиларига корхона мол-мулки ва молиявий ҳолатини реал баҳолаш учун зарур бўлган қўшимча маълумотларни тақдим этиши керак

2.