Fuqarolik huquqi yakuniy 100000

Sana01.01.1970
Hajmi
#194518
Bog'liq
Fuqarolik huquqi yakuniy 100000


Fuqarolik huquqi yakuniy
1-sovol.
1.Ўзбекистон
Республикасининг Конституцияси қачон қабул қилинган? Асосий қонунимизнинг тизими ҳақида батафсил тушунча беринг?
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi O‘n ikkinchi chaqiriq O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining o‘n birinchi sessiyasida 1992 yil 8 dekabrda qabul qilingan.Qonun davlat oliy vakillik organlarining eng yuqori kuchga ega bòlgan hujjatdir. Qonun davlat huquq tizimining asosini tashkil qiladi, davlatning boshqa hamma organlarining normativ aktlariga nisbatan eng katta yuridik kuchga ega bòladi. Qonun tizmi gorizontal ( tarmoq) va vertikal ( poģonaviy) tuzulishdan iborat. Qonun tizimi bilan huquq tizimi òzaro uzviy boģliq.

2-sovol
2.Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг айнан қайси моддалари фуқаролик ҳуқуқи муносабатларини тартибга солади?


2-modda. Fuqarolik qonun hujjatlari bilan tartibga solinadigan munosabatlar.
Fuqarolik qonun hujjatlari fuqarolik muomalasi ishtirokchilarining huquqiy holatini, mulk huquqi va boshqa ashyoviy huquqlarning, intellektual faoliyat natijalariga bo‘lgan huquqlarning vujudga kelish asoslarini hamda ularni amalga oshirish tartibini belgilaydi, shartnoma majburiyatlari va o‘zga majburiyatlarni, shuningdek boshqa mulkiy hamda u bilan bog‘liq shaxsiy nomulkiy munosabatlarni tartibga soladi.
Fuqarolar, yuridik shaxslar va davlat fuqarolik qonun hujjatlari bilan tartibga solinadigan munosabatlarning ishtirokchilari bo‘ladilar.
Agar qonunda boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa, fuqarolik qonun hujjatlarida belgilab qo‘yilgan qoidalar chet ellik fuqarolar, fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar hamda chet ellik yuridik shaxslar ishtirokidagi munosabatlarga qo‘llaniladi.
Shaxsiy nomulkiy munosabatlar va mulkiy munosabatlar bilan bog‘liq bo‘lmagan shaxsiy munosabatlar, agar qonunlarda boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa yoki bu munosabatlarning mohiyatidan o‘zgacha hol anglashilmasa, fuqarolik qonun hujjatlari bilan tartibga solinadi.
3-sovol.

3.Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик кодекси қачон қабул қилинган ва тизими ҳақида бафсил тушунча беринг?


Oʻzbekiston Respublikasining FK 2 qismdan iborat boʻlib, uning 1qismi 1995 yil 21 dekabrda, 2qismi 1996 yil 29 avggustda qabul qilingan.Faqat ikkala qismi ham bir vaqtda — 1997 yil 1 martda kuchga kirgan. Oʻzbekiston Respublikasining FK 6 boʻlim, 71 bob va 1199 moddadan tashkil topgan. FK fuqarolik huquqining asosiy manbai hisoblanib , fuqarolik huquqiy munosabatlaeini tartibga solivchi boshqa qonun hujjatlari unga zid bòlmasligi kerak. FK fuqarolik muomilasi ishtirokchilarining huquqiy holatini ,mulk huquqi va boshqa ashyoviy huquqlarning vujudga kelish asoslarini hamda ularni amalga oshirish tartibini belgilaydi. Mulkiy hamda shaxsiy nomulkiy munosabatlarni tartibg soladi. Mamlakatimizda milliy huquq tizimidagi yetakchi huquq tarmoqlaridan biri bòlib fuqarolik huquqi hisoblanadi.

4-sovol
4.Фуқаролик ҳуқуқи фанинг


тушунчасига таъриф беринг?
Fuqarolik huquqi fani - fuqarolik huquqiy munosabatlar bilan òzaro boģliq tushunchalar , kategoriyalar, qarashlar, xulosalar, mulohazalar , fikirlar, konsepsiyalar va nazariyalar tizimini òzida ifoda etgan yuristprudensiyaning asosiy tarmoģi. Fuqarolik huquqi - huquqiy jihatdan tenglikka, mulkiy jihatdan mustaqilikka, va erk muhtoriyatiga asoslangan subyektlar òrtasidagi mulkiy va shaxsiy nomulkiy munosabatlarni tartibga soladigan hamda mustahkamlaydigan huquqiy normalar yiģindisidir.

5-sovol
5.Фуқаролик ҳуқуқи томонидан тартибга солинадиган муносабатларни турларини тушунтириб, батафсил изоҳ беринг?.


1 Fuqarolik muomilasi ishtirokchilari fuqarolar, yuridik shaxslar, davlatning huquqiy holatini vujudga kelish asoslari hamda ularning amalga oshirish bilan boģliq munosabatlar fuqaroning huquq va muomila layoqati mazmuni , yuridik shaxslarni tashkil etish va boshqarish tartibi davlatning fuqarolik huquqiy munosabatda ishtirok etishining òziga xos xususiyatlari.
2. Mulk huquqi va boshqa ashyoviy huquqlarni vujudga kelish asoslari hamda ularni amalga oshirish bilan boģliq munosabatlar.
3. Intelektual faoliyat natijalariga bòlgan huquqlar, ularni amalga oshirish bilan boģliq munosabatlar.
4. Shartnoma majburiyatlari bilan boģliq munosabatar.
5. Boshqa majburiyatlar bilan boģliq munosabatlar.
6. Boshqa mulkiy hamda shaxsiy nomulkiy munosabatlar.
Fuqarolik kodeksi 2- moddasi tòrtinchi bandiga asosan mulikiy munosabatlar bilan boģliq bolmagan shaxsiy nomulkiy munosabatlar agar qonunlarda boshqacha tartib nazarda tutilgan bòlmasa yoki bu munosabatlar mohiyatidan òzgacha hol anglashilmasa fuqarolik qonun hujjatlari bilan tartibga solinadi.

6-sovol
6.Фуқаролик ҳуқуқида мулкий муносабатлар деб нимага айтилади?


Мулкий муносабатларга қайси шартномаларни мисол келтириш мумкин.?

Mulkiy munosabatlar - ishtirokchilarning tengligiga, qiymat harakteriga, tekinga yoki haq evaziga amalga oshirilishga , munosabat ishtirokchilarining xatti- harakatlari bevosita ularning òzlari tomonidan baholanishga asoslanadigan vujudga kelish asosida mol- mulk va moddiy ne'matlar yotadigan munosabatlardir.


Mulkiy munosabatlarga quyidagi shartnomalar misol bòladi.
1. Mulk ijara shartnomasi - haq evaziga mol - mulkni vaqtincha egalik qilish va foydalanish uchun topshirish.
2. Ijara shartnomasi - mulk ijarasi - fuqarolik huquqiy shartnoma hisoblanadi. Unga kòra, ijaraga beruvchi ijaraga oluvchi haq evaziga mol mulkni vaqtincha egalik qilish va foydalanish yoki foydalanish uchun topshirish majburiyatini oladi.
3. Oldi sotdi shartnomasi - fuqarolik huquqiy munosabatlarida keng tarqalgan shartnoma. Uning asosiy vazifasi tovar - pul almashinuvini amalga oshirishdir.

7-savol Mulkiy xarakterda bolmagan shaxsiy huquqiy munosabatlarning turlarini aytib bering?Mulk bilan boĝliq bòlgan shaxsiy nomulkiy munosabatlar jumlasiga intelektual iyosad natijalari (fan,adabiyot va sanat asarlari ,ixtiro,sanoat namunalari,EHM uchun dasturlar va hk)larni shuningdek ,tovarlar ,ishlar,xizmatlar,hamda ularning egalarini xususiylashtirishga asos bòladigan vositalar(firma nomini tovarlar , xizmatlar va ishlar belgilari) ni yaratish va asosan ulardan foydalanish bòyicha vujudga keladigan munosabatlar kiradi.

8 savol. FH fanining boshqa huquq sohalari bilan boĝliqligi va farqini izohlab bering?FH bilan yondosh turdosh bòlgan huquq sohalari oila huquqi, mehnat huquqi,xalqaro xususiy huquq hisoblanadi. Ular bn umumiylik shundan iborat ki fuqarolik huquqi ning kòpgina kategoriyalari institutlari ushbu turdosh huquq sohalarida ham qòllaniladi. Shuningdek fuqarolik huquqiy normalar ushbu huquq tarmoqlari uchun subsidiar huquqiy tartibga solish funksiyasini bajaradi. Lekin ular òrtasida alohida òziga xosliklar ham mavjud. Masalan oila huquqi shaxsiy va mulkiy munosabatlarni òrgansa ham undagi ishtirokchi subyektlar doirasi cheklangan. Oila huquqi er xotin ota onalar va bolalar òrtasidagi yaqin qarindoshlar oilaning boshqa azolari òrtasidagi farzandlikka olish davlat organining oilani mustahkamlash , oilaga voyaga yetmagan bolalar ga moddiy yordam kòrsatishga doir munosabatlarni tartibga soladi.

9 savol . Fuqarolik qonunlarini vaqt ,hudud bòyicha amalda bòlishi va shaxslarga nisbatan tadbiq etilishini tushuntirib bering.Fuqarolik qonunlarining amalda bòlish vaqti deyilganida mazkur hujjatlaring qonuniy kuchga kirishi paytidan toki huquqiy kuchini yòqotish paytiga qadar bòlgan davr nazarda tutiladi .Òzb resp kons .83 moddasi 2 qismiga muvofiq qonunlarni va normativ hujjatlarni qòllashning zarur sharti ularning matbuotda elon qilinganligi hisoblanadi.Umumiy qoidaga kòra fuqorolik qonun hujjatlari orqaga qaytish kuchiga ega emas.Fuqarolik qonunlari muayyan hududga taalluqlidir.Òzb resp .normativ hujjatlari Òzb hududida amalda bòladi . Fuqarolik qonunlarining shaxslar ga nisbatan tadbiq etilishi deyilganida uning barcha shaxslar jumladan fuqaro lar (Òzb resp fuqarolari ,chet el fuqarolari ,fuqaroli bòlmagan shaxslar)ga va yuridik shaxslar (mahalliy ,xorijiy va qòshma yuridik shaxslar)ga nisbatan bir xilda qòllanilishi tushuniladi. Qonun hujjatida nazarda tutilgan hollar bundan mustasno. Fuqarolik qonun hujjatlari umumiy qoida bòyicha barcha uchun majburiy hisoblanadi. Lekin muayyan sohani tartibga solishga qaratilgan qonun hujjatlari faqat shu soha vakillari ga taalluqli bòladi.

10 savol.Fuqarolik huquqining asosiy tamoyillarini sanab turlarga batafsil izoh bering?Fuqarolik huquqiy tartibga solishning tamoyillari qatoriga quyidagilar kiradi.1xususiy ishlarga boshqalarning ozboshimchalik bn aralashuviga yõl qõymaslik. Bundan kõzlangan maqsad hokimiyat organlari va umuman biron bir kishining fuqarolarning xususiy ishlariga shuningdek,ularning mulkiy munosabatlar ishtirokchilari sifatida amalga oshiriladigan xõjalik faoliyatiga faqat qonunda nazarda tutilgan hollardagina,aralashishiga yõl qoyilishini taminlashdan iborat.2yuridik tenglik tamoyili.fuqarolik huquqi munosabati ishtirokchilarining huquqiy holatini etirof etadi3 mulkni daxlsizligi tamoyili. ozb res Kons. 36-53-moddalarida õz aksini topgan.xususiy huquqda ham ommaviy huquqda ham ushbu tamoyil shaxsning õziga qarashli mol mulkka õz xohishi bn õz manfaatlarini kõzlab egalik qilish undan foydalanish va uni taasaruf etish shuningdek,mulk huquqining kim tomonidan bõlmasin har qanday buzishni oldini olishni talab qiladi.4 shartnoma erkinligi tamoyili.5.dispozitivlik tammoyili F H subyektlarining mustaqil xohishi bn xatti harakat turlarini tanlashi va amalga oshirishga aytiladi.6fuqarolik huquqlarini tõsqinliksiz amalga oshirilish tamoyili.

11-savol Fuqarolik huquqi tizimi nechta bõlimdan iborat bõlib bõlimlariga alohida tõxtalib izoh bering?Respublikamizda fuqarolik huquqi tizimiga fuqarolik kodeksi asos qilib olingan. 1umumiy qoidalar 2mulk huquqi va boshqa ashyoviy huquqlar 3majburiyat huquqi 4intellektual faoliyat natijalariga bõlgan huquq 5vorislik huquqi 6xalqaro xususiy huquq

12-savol F H da analogiya sõzining luĝaviy manosini tushuntirib bering nechta turlarga bõlinadi bir biridan farqi?Turmushda F H normalari bn nazarda tutilmagan yangi munosabatlar paydo bõlishi mumkin shu sababli ,fuqaroli huquqida analogiya (qiyoslash,õxshatish)ga yõl qõyiladi. Analogiya 2turga bõlinadi:1qonun bõyicha qiyoslash 2huquq bõyicha qiyoslashÕxshash munosabatlarni tartibga soladigan qonunni tadbiq etishga qonun analogiyasi deyilsa,nizoli munosabatni qonunlarning umumiy asoslari va manosiga tayanib hal qilishga huquq analogiyasi deyiladi . Fh da cheklangan va javobgarlik belgilaydigan normalarni òxshashlik asosida qòllanilmaydi.

13-sovol. Fuqarolik huquqi manbalari tushunchasiga tarif bering va turlariga batafsil izoh berib oting? Fuqarolik huquqi manbalari. Fuqarolik huquqiy munosabatni tartibga solduvchi manbalar boshqa huquq tarmoqlaridavn farqli ravishda huquqiy va nohuquqiy manbalar tizimiga bo‘linadi. Huquqiy manbalar davlat tomonidan yoxud muayyan korporativ tuzilma tomonidan qabul qilinib, belgilangan tartibda amal qiladi. Huquqiy manbalarning keng doirasini qonunlar, qonun osti hujjatlari tashkil etadi. Har qanday huquqiy hujjatlar fuqarolik huquqining manbasi bo‘lib hisoblanavermaydi. Fuqarolik huquqiy munosabatlarni tartibga soluvchi manba sifatida e’tirof etilish uchun u muayyan talablarga javob berishi lozim. FKning 3-moddasida fuqarolik qonun hujjatlari ko‘rsatilgan bo‘lib, unga ko‘ra fuqarolik qonun hujjatlari fuqarolik muomalasi ishtirokchilarining huquqiy holatini, mulk huquqi va boshqa ashyoviy huquqlarning, intellektual faoliyat natijalariga bo‘lgan huquqlarning vujudga kelish asoslarini hamda ularni amalga oshirish tartibini belgilaydi, shartnoma majburiyatlari va o‘zga majburiyatlarni, shuningdek, boshqa mulkiy hamda u bilan bog‘liq shaxsiy nomulkiy munosabatlarni tartibga soladi. Shaxsiy nomulkiy munosabatlar va mulkiy munosabatlar bilan bog‘liq bo‘lmagan shaxsiy munosabatlar, agar qonunlarda boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa yoki bu munosabatlarning mohiyatidan o‘zgacha hol anglashilmasa, fuqarolik qonun hujjatlari bilan tartibga solinadi. O‘zbekiston Respublikasining “Normativ-huquqiy hujjatlar to‘g‘risida”gi Qonunining 5-moddasiga ko‘ra normativ-huquqiy hujjatlarning quyidagi turlari mavjud: - O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi; - O‘zbekiston Respublikasining qonunlari; - O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qarorlari; - O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari va qarorlari; - O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari; - vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralarning buyruqlari hamda qarorlari; - mahalliy davlat hokimiyati organlarining qarorlari.


14-sovol. O'ZB.RES. ning fuqarolik kodeksi Fuqarolik huquqi ning maxsus manbai sifatida?


O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksi(FK)ning 2-moddasi fuqarolik qonun hujjatlari bilan tartibga solinadigadn munosabatlar doirasini belgilashga bag‘ishlangan. Unga ko‘ra fuqarolik qonun hujjatlari fuqarolik muomalasi ishtirokchilarining huquqiy holatini, mulk huquqi va boshqa ashyoviy huquqlarning, intellektual faoliyat natijalariga bo‘lgan huquqlarning vujudga kelish asoslarini hamda ularni amalga oshirish tartibini belgilaydi, shartnoma majburiyatlari va o‘zga majburiyatlarni, shuningdek, boshqa mulkiy hamda u bilan bog‘liq shaxsiy nomulkiy munosabatlarni tartibga soladi. Bundan ko‘rinib turibdiki, bunday munosabatlarning asosiy qismini mulkiy munosabatlar tashkil qiladi.

15-sovol .Fuqarolik-huquqiy munosabatlar kelib chiqishi uchun huquqiy normalarda to‘g‘ridan to‘g‘ri bu haqda belgilab qo‘yilgan, shuningdek belgilab qo‘yilmagan bo‘lsa-da, fuqarolik qonun hujjatlarining umumiy asoslari va mazmuniga muvofiq keladigan muayyan holatlar mavjud bo‘lishi kerak. Fuqarolik-huquqiy munosabatlarni keltirib chiqaradigan, o‘zgartiradigan yoki bekor qiladigan asoslar sifatida qabul qilinadigan yuridik faktlar turli-tuman bo‘lib, subyektlar erk-irodasi mazmuniga ko‘ra hodisalar va harakatlarga bo‘linadi.

16-sovol. Fuqarolik huquqida rasmiy va norasmiy sharxlash deb nimaga aytiladi?
Normani sharhlovchi subyektlar huquq normalariga rasmiy va
norasmiy sharh beruvchilarga bo‘linadi. Rasmiy sharh vakolatli bo‘lgan
hokimiyat organlari tomonidan berilib, ma’lum darajada majburiy kuchga
ega bo‘ladi. Bunday sharh Oliy Majlis tomonidan beriladi. Ular
Respublika doirasida barcha fuqarolar va tashkilotlar uchun majburi hisoblanadi. Shuningdek, mahalliy Kengashlar tomonidan beriladigan
sharhlar ham rasmiy ayni paytda majburiy hisoblanadi.
Rasmiy sharhning turlaridan biri sud sharhlashidir. Ma’lum bir ishni
hal qilishda sud tomonidan berilgan sharh chiqarilgan qarorning qonuniy
kuchga kirganidan so‘ng mazkur ish bo‘yicha majburiy hisoblanadi.
Ammo kelajakda shunga o‘xshash boshqa ishni hal qilishda, boshqa
sudlar, jumladan, shu sudning o‘zi ham avvalgi ishning hal qilinishiga
qarab masalani yecha olmaydi. Chunki, umumiy harakterda bo‘lgan ba’zi
sharhlar Oliy sud Plenumi tomonidan beriladi. “Sudlar to‘g‘risida”gi
qonunda Oliy sud Plenumi rahbariy tushuntirishlar berishligi ko‘rsatildi.
Shu tartibda qabul qilinadigan qarorlar sudlarda ishlarning bir xilda
ko‘rilishini ta’minlashga qaratilganligi sababli sudlar uchun majburiydir.
Norasmiy sharh deb, majburiy kuchga ega bo’lmagan sharhga, masalan, ilmiy asarlarda,
darsliklarda, maruzalarda beriladi-gan sharhlarga aytiladi. Bunday sharhlar yuridik kuchga ega
bo’lmasa ham qonunning manosini aniqlashga yordam beradi. Ular imloviy, mantiqiy, tizimli va
tarixiy sharhlashga bo’linadi.

17-sovol. Norasmiy warxni turlariga qaysi warxlar kiradi.misollar keltirib, alohida toxtaling?


Norasmiy sharh deb, majburiy kuchga ega bo‘lmagan sharhga,
masalan, ilmiy asarlarda, darsliklarda, ma’ruzalarda beriladi gan
sharhlarga aytiladi. Bunday sharhlar yuridik kuchga ega bo‘lmasa ham
qonunning ma’nosini aniqlashga yordam beradi. Ular imloviy, mantiqiy,
tizimli va tarixiy sharhlashga bo‘linadi.
Tizimli sharhlashda huquq normasining mazmuni, uning huquq
tizimida egallagan o‘rnini belgilash, uni boshqa huquqiy normalar bilan
taqqoslash yo‘li bilan aniqlanadi. Masalan, 1963 yilda qabul qilingan Fuqarolik kodeksining 321-moddasida mulkning ijaraga oluvchi
tomonidan yomonlashtirilgan holda yetkazilgan zararlarning ijaraga
beruvchi tomonidan qoplanishiga aytiladi. Bu yerda zarar yetkazilishi
shartnoma bo‘yicha olingan majburiyatni buzish bilan bog‘liq bo‘lgani
uchun nizo GKning 479-moddasi bilan emas, 321-moddasi bilan hal
qilinadi.
Tarixiy sharhlashda huquq normasi qanday tarixiy vaziyatlarda
qabul qilinganligini belgilash yo‘li bilan aniqlanadi. Sharhlash o‘zining
hajmi bo‘yicha tub ma’nodagi sharhda qonunning ma’nosi uning
ifodalanishi ya’ni, yozilish shakliga aynan to‘g‘ri kelishi kerak.
Cheklangan sharhda qonunning ma’nosi uning ifodalanishiga qaraganda
birmuncha torroq ko‘rinadi. Kengaytirilgan sharhda qonunning mazmuni
uning tub tahririga qaraganda birmuncha kengroq tushuniladi. Masalan,
FKning 115-moddasi

18-sovol. Fuqarolik huquqida Imperativ norma, Dispozitsiv norma degand nimani tushunasiz?


huquqning boshqa normalarini
o‘zining ta’siriy kuchiga qarab imperativ va dispozitiv normalarga
bo‘linadi. Imperativ normalar, deb ma’lum bir huquqiy munosabatda
qatnashuvchilarning erklari bilan o‘zgartirilishi mumkin bo‘lmagan, qat’i
harakterda bo‘lgan, qat’i buyruq beradigan normalarga aytiladi. Imperativ
normalarga misol qilib “Fuqarolarning huquq layoqatidan yoki muomala
layoqatidan to‘la yoki qisman voz kechishi va huquq layoqati yoki
muomala layoqatini cheklashga qaratilgan boshqa bitimlar o‘z-o‘zidan
haqiqiy emasdir” (FKning 23-moddasi, 3-bandi) - deb aytilgan normani
ko‘rsatish mumkin. Dispozitiv normalar, deb taraflarning o‘z ixtiyorlari
bilan to‘ldirilishi mumkin bo‘lgan va shartnomalarda huquqiy
munosabatlar ishtirokchilarining o‘zaro kelishuvi bo‘yicha tartibga
solinishi mumkinligini ko‘rsatadigan normalarga aytiladi. Masalan,
FKning 223-moddasi 1-bandida ulushli mulkdagi mol-mulk ishtirokchilar
o‘rtasida ularning kelishuviga muvofiq taqsimlanishi mumkin deb
yozilgan. Demak, bu huquqiy normaning mazmuniga ko‘ra umumiy mulk
ishtirokchilari o‘ziga tegishli bo‘lgan ulushini o‘zlarining kelishuviga
muvofiq taqsimlashlari mumkin ekan.

19- savol .Фуқаролик-ҳуқуқий муносабат деб нимага айтилади? Шахслар деганда фуқаролик ҳуқуқида қайси субъектлар тушунилади. Ҳуқуқий муносабатлар жумласига қайси шартномаларни мисол келтириш мумкин? Fuqarolik-huquqiy munosabat tushunchasi va mohiyati Fuqarolik-huquqiy munosabat deb fuqarolik turli subyektlar o‘rtasida vujudga keladigan va fuqarolik huquqiy me’yorlar bilan tartibga solinadigan ijtimoiy munosabatga aytiladi. Fuqarolik-huquqiy munosabat ijtimoiy munosabat sifatida eng avvallo, turli subyektlar kishilar o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlar bo‘lganligi sababli, normal munosabat bo‘lganligi sababli ushbu munosabatlar unda ishtirok etuvchi shaxslarning erk-irodasi, xohishida vujudga keladi. Fuqarolik munosabatida qatnashuvchi kishilarning erklari garchi ularning xatti-harakatlarida ifodalansa ham biroq uning mohiyati va doirasi fuqarolik qonun hujjatlarida o‘z mujassamini topadi. 16-modda. Fuqaro (jismoniy shaxs) tushunchasi Fuqarolar (jismoniy shaxslar) deganda O‘zbekiston Respublikasining fuqarolari, boshqa davlatlarning fuqarolari, shuningdek fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar tushuniladi. Agar qonunda boshqacha tartib belgilangan bo‘lmasa, ushbu Kodeksning qoidalari barcha fuqarolarga nisbatan qo‘llaniladi.hamda Fuqarolik huquqida shaxslar deb Yuridik shaxslar Jismoniy shaxslar Shularni shaxslar deb ataladi
Shartnoma majburiyatlarining ko‘pchiligi ham mulkiy harakterga ega bo‘ladi. Bular jumlasiga oldi-sotdi, ishlarni bajarish, xizmatlarni ko‘rsatish, turar-joylarni ijaraga berish, qurilish ishlarini amalga oshirish, yuk va yo‘lovchilar tashish bilan bog‘liq shartnomalarini kiritish mumkin.

20-savol.Ҳуқуқий муносабат субъектлари, мазмуни ва объектларига батафсил тушунча беринг?
Javobi :: Huquqiy munosabat subyeklari---huquqiy munosabaarning subyektiv huquqi ,yuridik burcarga ega bo'lgan qatnashchilardir Huquqiy munosabatlarning Subyektlari ularning mazmuni va obyektlari huquqiy munosabatlar tarkibini tashkil etadi kundalik holatda Turli hol huquqiy munosabatlar vujudga keladi. va ukarning Subyektlari bir biradan farq qiladi. bu hol alohida Kishilar yoki tashkilotlar bo'lishi mumkin.huquqiy munosabatlarning Subyekti bo'lgan shaxslar mustaqil davlatning fuqarolari ajnabiy va fuqaroligi bo'lmagan shaxslardr.mustqail davlat fuqarolari kabi Huquqiy munosabatga Kirishadilar. Biriq bu yerda Chegaralashlar bo'lishi mumkin.Masalan Ular saylash va saylanish huquqiga hamda Qurolli kuchlarda hizmat qilish huquqiga ega emas.Huquq subyektlari doimo kishilardir biroq o'rta asrlarda va undan keyingi davrlarda ham Hayvonlar va jonsz predmetlar ham Huquq subyektlari deb tan olingan. Ҳуқуқиймуносабатларнинг объекти ҳуқуқсубъектларинингҳа-ракатлари қаратилган, ҳуқуқва мажбуриятларунинг устида белги-ланган нарсалардир. Ўзбекистон Республикаси ФКнинг81-моддасига асосан фуқа-ролик ҳуқуқларининг объектларижумласига: -ашёлар; -мол-мулклар; -пуллар ва қимматлиқоғозлар; -ишлар ва хизматлар; -интеллектуал фаолият натижалари; -шахсий номулкийҳуқуқлар киради. Умумий ҳолда, фуқароликҳуқуқининг объектларини икки тур-га, яъни моддий ва номоддийнеъматларга бўлиш мумкин.Бошқача айтганда, жисмоний ваюридик шахслар фойдала-ниши ва тасарруф этишини амалга ошира оладиган, эркинсуратда олиш, сотиш ҳуқуқи ва одоб-аҳлоқнормалари билан чекланмаган ёки тақиқланмаган ҳарқандай моддий нарсалар ва моддий қий-матликлар, қадриятларбойлик ҳисобланиб, фуқаролик ҳуқуқининг объектибўла олади.
21.-Savol Фуқаролик ҳуқуқлари ва бурчларнинг келиб чиқиш асослари ва юридик фактларга батафсил тушунча беринг? Javob : ФКнинг8-моддаси 1-қисмида кўрсатилишича фуқароликҳуқуқлари ва бурчлари қонун ҳужжатларида назардатутилган асослардан, шунингдек фуқаролар ҳамда юридик шахсларнинггарчи қонун ҳужжатларида назарда тутилган бўлмасада, лекинфуқаролик қонун ҳужжатларининг умумий негизлари ва мазмунигакўра фуқаролик ҳуқуқҳамдабурчларини келтириб чиқарадиган ҳаракатлардан вужудга келади. ФКнинг8-моддаси 2-қисмида фуқаролик ҳуқуқлари вабурчлари вужудга келиш асослари санаб чиқилган. Уларданқуйидагилардан иборат: 1)қонунда назарда тутилган шартномалар ва бошқа битим-лардан,шунингдек гарчи қонунда назарда тутилмаган бўлсада, унга зид бўлмаганшартнома ва бошқа битимлардан; 2)давлат органлари ҳамда фуқаролар ўзини-ўзи бошқаришорганларининг фуқаролик ҳуқуқлари ва мажбуриятларивужудга келишининг асоси сифатида қонунда назарда тутилганҳужжатларидан; 3) суднинг фуқароликҳуқуқлари ва мажбуриятларини белгилаган қарорларидан; 4)қонун йўл қўйган асосларда мол-мулк олиш натижасида; 5)фан, адабиёт, санъат асарларини яратиш, ихтиролар ва бошқа интеллектуалфаолият натижасида; 6)бошқа шахсга зарар етказиш натижасида; 7)асоссиз бойиб кетиш натижасида; 8)фуқаролар ва юридик шахсларнинг бошқа ҳаракатлари натижасида; 9)қонун ҳужжатлари фуқаролик-ҳуқуқийоқибатлар натижасида. Давлатрўйхатидан ўтказилиши шарт бўлган мол-мулк бўлган ҳуқуқлар,агар қонунда бошқача тартиб назарда тутилган бўлмаса, унга бўлганҳуқуқлар тегишли рўйхатдан ўтказилган пайтдан бошлаб вужудгакелади. Yuridik fakt Фуқароликҳуқуқи нормалари (қонунлар) ўз-ўзидан фуқароликҳуқуқий муносабатларни вужудга келтирмайди. Фуқароликҳуқуқий муносабатларнинг вужудга келиши, ўзгариши ёки бекорбўлиши маълум ҳолатлар билан белгиланади. Бинобарин,ҳуқуқий муноса-батларни белгилаш, ўзгартириш ва бекорқилишга қаратилган ҳолатлар юридик факт деб юритилади.
22-savol .Фуқаролик ҳуқуқида фуқаролик ҳуқуқларини амалга ошириш деганда нимани тушунасиз? Изоҳлаб беринг? Фуқароликҳуқуқларини амалга ошириш тартиби ФКнинг 9-моддасидакўрсатилган. Унга асосан фуқаролар ва юридик шахслар фуқароликҳуқуқларини ўз эрклари билан,ўзманфаатларини кўзлаб қўлга киритадилар ҳамдаамалга оширадилар. Улар ўзларига тегишли фуқароликҳуқуқларини, шу жумладан, бу ҳуқуқларниҳимоя қилиш ҳуқуқини ҳам ўзхоҳишларига қараб тасарруф этадилар. Бунда улар, ҳаттоўзларига тегишли ҳуқуқларни амалга оширишдан воз кечишгаҳам ҳақлидирлар ва бу ҳолат қонунда назардатутилган ҳоллардан ташқари (масалан, меросдан воз кечиш)ҳуқуқларнинг бекор қилинишига олиб келмайди. Фуқароликҳуқуқларини амалга ошириш бошқа шахсларнингҳуқуқларини ҳамда қонун билан қўриқланадиганманфаатларини бузмаслиги шарт. Қонун фуқароликҳуқуқи муносабат штирок-чиларининг инсофли, оқилона ваадолат билан ҳаракат қилишини назарда тутади.
23-savol Фуқаролик ҳуқуқида фуқаролик ҳуқуқларини ҳимоя қилиш усуллари деганда нимани тушунасиз? Изоҳлаб беринг? 10-modda. Fuqarolik huquqlarini sud orqali himoya qilish Fuqarolik huquqlari protsessual qonunlar yoki shartnomada belgilab qo‘yilganidek, ishlar qaysi sudga taalluqli bo‘lishiga qarab, sud, iqtisodiy sud yoki hakamlik sudi (bundan keyin — sud) tomonidan himoya qilinadi. Фуқароликҳуқуқларини ҳимоя қилиш усуллари ФКнинг11-моддасида мустаҳкамлаб қўйилган. Улар қуйидагиларданиборат: 1)ҳуқуқни тан олиш (масалан, асарнинг, биров томониданўзлаштирилиб нашр этилгани тўғрисида низо бўлгани ҳолда, шу асарганисбатан муаллифликни тан олиш);2)ҳуқуқбузилишидан олдинги ҳолатни тиклаш ваҳуқуқни бузадиган ёки унинг бузилиши хавфинитуғдирадиган ҳаракатлар-нинг олдини олиш (масалан, мулк эгасиўзининг мулкидан фойдаланиш ҳуқуқининг ҳар қандайравишда бузилишини бартараф этиш ва келгусида мулкдан фойдаланишдаҳалақит бермаслик мажбуриятини бузувчи шахсга юклаш); 3)битимни ҳақиқий эмас деб топиш ва унинг ҳақиқийэмаслиги оқибатларини қўллаш; 4)давлат органининг ёки фуқароларнинг ўзини-ўзи бошқариш органинингҳужжатини ҳақиқий эмас деб топиш; 5)шахснинг ўз ҳуқуқларини ўзи ҳимоя қилиши; 6)бурчни аслича (натура) бажаришга мажбур қилиш (масалан, сотилган ашё сотувчитомонидан ихтиёрий равишда топширилма-ганида унинг олувчисига мажбурий тарздаолиб бериш); 7)зарарни тўлаш; 8)неустойка ундириш; 9)маънавий зиённи қоплаш; 10)ҳуқуқий муносабатни бекор қилиш ёки ўзгартириш;11)давлат органининг ёки фуқароларнинг ўзини-ўзи бошқа-риш органинингқонунга зид ҳужжатини суднинг қўлламаслиги;12) қонунда назарда тутилганбошқача усуллар .shularni tushunaman.

24 savol .Фуқаролик ҳуқуқида фуқаролик ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тартиби умумий ва махсус тартибга бўлинади. Изоҳлаб, тушунтириб беринг?Фуқароликҳуқуқларини ҳимоя қилиш тартиби ҳам умумийва махсус тартибгабўлинади. Фуқаролик ҳуқуқларини ҳимояқилишнинг умумий тартиби суд ва хўжалик суди орқали ҳимояқилишдан шунингдек, фуқарони ўзҳуқуқларини ўзи ҳимоя қилишдан иборат бўлади. ФКнинг 10-моддасигаасосан бузилган ҳуқуқларни фуқароликҳуқуқларини процессуал қонунларда ёки шартномадабелгилаб қўйилганидек, ишлар қайси судловга тааллуқлибўлишига қараб, суд, хўжалик суди ёки холислар суди томонидан ҳимояқилинади.Қонунда назарда тутилганҳоллардагина фуқаролик ҳуқуқлари маъмурийтартибда ҳимоя қилинади. Маъмурий тартибда қабулқилинган қарор устидан судга шикоят қилиш мумкин (ФКнинг10-моддаси 2-банди).
Фуқароликҳуқуқларини ҳимоя қилишнинг махсус тартибидафақат қонун ёки бошқа норматив ҳужжатлардамахсус кўрсатма бўлган тақдирдагина қўлланилиши мумкин. Ҳимояқилишнинг махсус тартиби қуйидагичадир:фуқаролик ҳуқуқларини ҳимоя қилишқонунлар билан белгиланган ҳолларда ва тартибда касаба уюшматашкилотлари томонидан ҳам амалга оширилади.Ўртоқликсудлари Ўзбекистон Республикаси “Ўртоқлик судлари тўғрисида”гинизомда кўрсатилган фуқаролик ишларини кўриб, ҳал қилади.

31 савол
Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодексининг 38-моддасига асосан фуқаролик ҳолатининг қайси ҳужжатлари давлат томонидан қайд этилиши белгиланган. Изоҳлаб беринг?


Қуйидаги фуқаролик ҳолати ҳужжатлари давлат томонидан қайд этилиши керак:
1) туғилиш;
2) ўлим;
3) никоҳ тузилганлиги;
4) никоҳдан ажралиш
Фуқаролик ҳолати ҳужжатларини қайд этиш фуқаролик ҳолати ҳужжатларини ёзиш органлари томонидан фуқаролик ҳолати ҳужжатларини қайд этиш дафтарига (ҳужжатлар дафтарига) тегишли ёзувларни киритиш ҳамда шу ёзувлар асосида фуқароларга гувоҳномалар бериш йўли билан амалга оширилади.
Фуқаролик ҳолати ҳужжатлари ёзувларини тузатиш ва ўзгартириш етарли асослар бўлса ҳамда манфаатдор шахслар ўртасида низо бўлмаса, фуқаролик ҳолати ҳужжатларини ёзиш органи томонидан амалга оширилади.
Манфаатдор шахслар ўртасида низо бўлса ёки фуқаролик ҳолати ҳужжатларини ёзиш органи ёзувни тузатиш ёки ўзгартиришни рад этса, низо суд томонидан ҳал қилинади.

32 савол
.Фуқаролик ҳуқуқида юридик шахс тушунчасига таъриф беринг? Юридик шахсни белгиларини санаб ўтинг?


Юридик шахс фукаролик хукук ва мажбурятларни субектлари хисобланувчи корхона муоссаса ташкилотлар. Уз Рес фукаролик конунчилигига кура юридик шахс уз мулкида хужалик юритишда юоки оператив бошкарувда алохида мол мулкга ега булган хамда уз мажбурятлари юзасидан ушбу мол мулк билан жавоб берадиган уз номидан мулкий ва шахсий номулкий хукукларга ега була оладиган ва уларни амалга ошира оладиган, мажбурятларни бажара оладиган судда давогар ва жавобгар була оладиган ташкилотлардир. Юридик шахслар мустакил баланс юки сметага ега иудиши керак. Бу хакида Уз Рес Фукаролик кодексининг 39 моддасида белгилаб куйилган.

33 савол
Фуқаролик ҳуқуқида қонуний вакилларга кимлар киради?


Фукаролик хукукида конуний вакил бу- конунда тугридан тугри курсатилган холларда муяян шахснинг (вояга етмаган шахснинг. Муоьалага лайокатсиз шахснинг ) хукук ва манфаатлрини химоя килиш учун тайинланган шахсдир.

34 савол
Фуқаролик ҳуқуқида юридик шахлар деб нимага айтилади?


Ўз мулкида, хўжалик юритишида ёки оператив бошқарувида алоҳида мол-мулкка эга бўлган ҳамда ўз мажбуриятлари юзасидан ушбу мол-мулк билан жавоб берадиган, ўз номидан мулкий ёки шахсий номулкий ҳуқуқларга эга бўла оладиган ва уларни амалга ошира оладиган, мажбуриятларни бажара оладиган, судда даъвогар ва жавобгар бўла оладиган ташкилот юридик шахс ҳисобланади.
Юридик шахслар мустақил баланс ёки сметага эга бўлишлари керак. Бу Уз Рес Фукаролик кодексининг 39 моддасида белгилаб куйилган.

35 савол
Фуқаролик ҳуқуқида юридик шахларнинг турларини айтиб беринг?


Юридик шахс турлари куйидагиларда уз аксини намоен килади.
Фойда олишни ўз фаолиятининг асосий мақсади қилиб олган (тижоратчи ташкилот) ёки фойда олишни ана шундай мақсад қилиб олмаган ташкилот (тижоратчи бўлмаган ташкилот) юридик шахс бўлиши мумкин.
Тижоратчи ташкилот бўлган юридик шахс хўжалик ширкати ва жамияти, ишлаб чиқариш кооперативи, унитар корхона ва қонунларда назарда тутилган бошқача шаклда тузилиши мумкин.
Тижоратчи ташкилот бўлмаган юридик шахс жамоат бирлашмаси, ижтимоий фонд ва мулкдор томонидан молиявий таъминлаб туриладиган муассаса шаклида, шунингдек қонунларда назарда тутилган бошқача шаклда ташкил этилиши мумкин.
Тижоратчи бўлмаган ташкилот ўзининг уставда белгиланган мақсадларига мос келадиган доираларда тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланиши мумкин. Бу хакида Уз Рес Фукаролик кодексининг 40 моддасида белгилаб куйилг

36 савол
Фуқаролик ҳуқуқи объектлари тушунчаси ва турларини айтиб беринг?


Фуқаролик ҳуқуқларининг объектларига ашёлар, шу жумладан пул ва қимматли қоғозлар, бошқа буюмлар, мол-мулк, шу жумладан мулкий ҳуқуқлар, ишлар ва хизматлар, ихтиролар, саноат намуналари, фан, адабиёт, санъат асарлари ва интеллектуал фаолиятнинг бошқа натижалари, шунингдек шахсий номулкий ҳуқуқлар ва бошқа моддий ҳамда номоддий бойликлар киради.

37.Фуқаролик ҳуқуқида битимлар тушунчаси ва турларини айтиб беринг?


Bitimlar deb fuqarolar va yuridik shaxslarning fuqarolik huquq va burchlarini belgilash, o`zgartirish yoki bekor qilishga qaratilgan harakatlariga aytiladi (FK, 101-modda). Bitimlar o`z belgilariga ko`ra quyidagi turlarga bo`linadi (klassifikatsiya qilinadi):


Bir, ikki va ko`p taraflama bitimlar;
Haq baravariga va tekinga tuziladigan bitimlar;
Konsensual va real bitimlar;
Bitimlar asosining mohiyati va ularning amal qilishiga ko`ra kazual va abstrakt (mavhum) bitimlarga bo`linadi.
38.Фуқаролик ҳуқуқида битимни қандай шакллари мавжуд?

Bitim shakli – erkni bayon etish usulidir. Erk og`zaki, yozma va boshqa usullarda bayon etilishi mumkin.


Jeton, patta yoki odatda, qabul qilingan boshqa belgi berish bilan tasdiqlangan bitim, agar qonun hujjatlarida boshqacha tartib belgilangan bo`lmasa, og`zaki shaklda tuzilgan bitim hisoblanadi. Yozma shaklda tuzilgan shartnoma bajarishga qaratilgan bitimlar, agar qonun hujjatlari va shartnomaga zid bo`lmasa, taraflarning kelishuviga muvofiq og`zaki tuzilishi mumkin. Qonunda indamasdan, sukut saqlash orqali ham bitim tuzilishi mumkinligi nazarda tutiladi. Bu holda xalqimizning qadimdan mavjud sukut rozilik alomati qoidasi amal qiladi.
Yozma shaklda tuziladigan bitimlar ikki turga:
a) oddiy yozma;
b) notarial idoralarda, shuningdek qonunda nazarda tutilgan hollarda, boshqa organlarda tasdiqlanadigan bitimlarga bo`linadi.
Bitimlar quyidagi hollarda oddiy yozma shaklda tuziladi:
1) yuridik shaxslarning o`zaro va fuqarolar bilan tuziladigan bitimlari (yuridik shaxslarning mulki va mablag`lari uning balansida aks ettirilishi lozimligi talabidan kelib chiqib);
2) fuqarolar o`rtasidagi belgilangan eng kam oylik ish haqining o`n baravaridan ortiq summadagi bitimlar, qonunda belgilangan hollarda esa bitim summasidan qati nazar boshqa bitimlar.
39.Фуқаролик ҳуқуқида вакиллик тушунчаси ва турлаinри?
Vakillik deb, bir shaxsning ikkinchi shaxs nomidan yuridik harakatlarni amalga oshirishiga aytiladi. Ishonchnomaga, qonunga, sud qaroriga yoki vakil qilingan davlat organining hujjatiga asoslangan vakolat bilan bir shaxs (vakil) tomonidan boshqa shaxs (vakolat beruvchi) nomidan tuzilgan bitim vakolat beruvchiga nisbatan fuqarolik huquq va majburiyatlarini bevosita vujudga keltiradi, ozgartiradi va bekor qiladi (FK, 129-modda).
Vakillikning quyidagi turlari mavjud:
umumiy vakillik – bosh ishonchnomaga asoslanadi. Umumiy vakolatlar asosida ish olib boruvchi vakil vakolat beruvchi nomidan muayyan munosabatlarda qonunda belgilangan hollardan tashqari, barcha yuridik xatti-harakatlarni amalga oshirishga haqli boladi;
maxsus vakillik – vakil ishonchnoma yoki shartnomada korsatilgan xatti-harakatlarnigina amalga oshira oladi, yani vakilning vakolatlari birmuncha cheklangan boladi;
jamoat vakilligi jamoat birlashmalarining oz azolarining manfaatlarini himoya qilishga qaratilgan vakilligi;
mamuriy hujjatga asoslangan vakillik – vakillikning ushbu turiga muvofiq, mamuriy tartibda tayinlangan vakil vakolat beruvchining nomidan harakat qilish majburiyatini oladi;
shartnomaviy vakillik vakillikning vujudga kelishi taraflarning oz erki, xohish-istagi asosida ozaro kelishuvga muvofiq belgilanadi;
qonuniy vakillik – vakolat beruvchining erkiga bogliq bolmagan holda normativ-huquqiy hujjatlar asosida vakilga berilgan vakolatlardan kelib chiqadigan vakillik hisoblanadi.

40.Фуқаролик ҳуқуқида ишончномани муддатини айтиб беринг?


Ishonchnomada uning qachon berilganligi korsatilishi lozim, aks holda, u haqiqiy sanalmaydi. Ishonchnoma kopi bilan uch yil muddatga berilishi mumkin. Agar ishonchnomada muddat korsatilgan bolmasa, u berilgan kundan boshlab bir yil mobaynida oz kuchini saqlaydi. Berilgan kuni korsatilmagan ishonchnoma haqiqiy emas (FK, 139-modda ikkinchi qism)

41.Фуқаролик ҳуқуқида муддат тушунчасини айтиб беринг?


Fuqarolik huquqida muddat deb, aniq belgilangan, o`tishining boshlanishi va tamom bo`lishi muayyan huquqiy oqibatlarni vujudga keltiradigan, fuqarolik huquqlarini amalga oshirish va muhofaza qilishga qaratilgan paytlar va vaqt davrlariga aytiladi.
Muddatlar kim tomonidan tayinlanishiga ko`ra:
1) qonuniy muddatlar;
2) shartnomaviy muddatlar;
3) sud tomonidan belgilanadigan muddatlarga bo`linadi.
Muddatlar huquqiy oqibatiga ko`ra:
huquqni vujudga keltiruvchi, o`zgartiruvchi va bekor qiluvchi muddatlarga bo`linadi.
Muddatlar o`zining aniqlanish tavsifiga ko`ra:
imperativ va dispozitiv, mutlaq aniq, qisman aniq va noaniq, umumiy va maxsus muddatlarga bo`linadi.
Fuqarolik huquqida fuqarolik huquqlarini amalga oshirish muddatlarining quyidagi turlari mavjud:
fuqarolik huquqlarini amalda bo`lish vaqtini belgilaydigan muddatlar;
cheklovchi (preklyuziv) muddatlar; etiroz (pretenziya) bildirish muddatlari;
kafolat muddati;
yaroqlilik muddati, tovarning xizmat qilish muddati, tovardan foydalanish, tovarni saqlash muddati va boshqa muddatlar.
42.Фуқаролик ҳуқуқида умумий даъво муддати неча йил?
FK davo muddatlarini to`g`ridan to`g`ri: umumiy va maxsus davo muddatlariga bo`ladi. Umumiy davo muddatlari qonun hujjatlari tomonidan oldindan belgilanmagan muddatlar mavjud bo`lmagan barcha fuqarolik-huquqiy munosabatlarga tatbiq etiladi. FKning 150-moddasiga muvofiq, umumiy davo muddati uch yil. Bu muddat o`z nomidan ko`rinib turibdiki, fuqarolar va yuridik shaxslar uchun bir xilda umumiydir.

43.sovol .Fuqarolik huquqida mulkning qanday shakllari mavjud ?


Mulk - ishlab chiqarishning zarur sharti va ishlab chiqarilgan boyliklarning ozlashtirilishi natijasi hisoblanadi. Mulk sohibi oz mulkiga mustaqil tayanib ish koradi. Mulk shakli deganda - moddiy ne'matlarni muayyan subyektlarga tegishli bolishini mustahkamlovchi va tegishli mulkning huquqiy rejmini belgilovchi hoquqiy me'yorlar yigindisidan iborat.
O'zbekiston Respublikasi Fuqarolik huquqining 167- moddasida õzbekiston Reapublikasi quyidagi mulk shakllari mavjud.
O'zbekistin Respublikasi konstitutsiyasi 53- maddasiga muvofiq xususiy mulk boshqa mulk shakllari kabi daelsiz va davlat himoyasidadir. Fuqaro mulki xususiy mulkning ozga xos korinishi bolib mulkning boshqa turoviga nisbatan quyidagi avzalliklar bor. 1.Mulkdor har doim konkret shaxs boladi. 2.Mulkdor mulkka nisbatan eng yaqin boladi. 3.Bunday mulk tashmachilik õg'rilik chimolidan uzoq boladi. O'zbekiston respublikasida ommaviy mulkning xususiy mulk singari bir qancha turlari mavjud a) O'zbekiston Respublikasi mulki ( b) ma'muriy hududiy tuzilma ).

44.Fuqarolik huquqida mulk huquqinig vujudga kelishi asoslarini aytib bering?


Mulk huquqining vujudga kelishini bildiradigan dastlabki asoslar boyicha mulka nisbatan huquqi ilgari hech kimga tegishli bolmagan holda vujudga keladi.Mulk huquqining dastlabki asosda vujudga keladi.
-birinchidan, tabiat ne'matlarini ozlawtirish.
-ikkinchidan ishlab chiqarish va (tabiat) tadbirkorlik faolyatini amalga oshirish orqali yangi ashyolarni vujudga keltirish. -uchinchidan egasiz mulkning sud qarori orqali davlat ixtiyoriga olinishi.
-tortinchidan egasi bolmagan mulkka yoki bolsa ham hojaliksiz bilan saqlanyotgan mulkka egalari tomonidan belgilangan mudatlarga talab qilib olinmagan mulklarga topshirilishi hollari yuz beradi. Mulk huquqi vujudga kelishining dastlabki asoslaridan yana biri hamma yigib olishi mumkun bolgan ashyolarni aylantirishdir. Fuqarolik huquhining 193-moddasiga asosan olti oy mobaynida topilmaning egasi aniqlansa ashyoni topib olgan shaxs unga egalik huquqini qõlga kiritadi.

45. Fuqarolik huquqida Servitut huquqini tushuntirib bering ?.


kōchmas mulk egasi qoshni yer uchaskasini egasidan zarur hollarda esa boshqa yer uchastkasidan cheklangan tarzda foydalanish (servitut) huquqini berish talab qilishga haqlidir. O'zganing yer uchastkasidan piyoda va transportda ota olishini taminlash elekte uzatkich aloqa va quvur linyalari otkazish ulardan foydalanish sud bilan taminlash uchun shuningdek kochmas mulk egasining ehtiyojini servitut uchun servitut belgilanishi mumkun yer uchastkasida servitut belgilanishi yer yer uchastkasi egasining ushbu uchaskaga egalik qilishi undan foydalanish va uni tasavuf etish huquqlaridan mahrum etmaydi.
Servitut belgilashni talab qilayotgan shaxs bilan ozga yer uchaskasining egasi ortasidagi bitimga kora servitut belgilanadi va u kochmas mulkka bolgan huquqlarni royhatdan otkazish uchun belgilangan tartibda royxatdan otkazish uchun belgilangan lozim servitutni belgilash hususida kelisha olinmasa baxs servitutni talab qilayotgan shaxsning davosi boyicha sud tomonidan hal qilinadi. Fuqarolarning servitut huquqlari tijorat maqsadlaridan holi bolganligi

46. Fuqarolik huquqida majburiyat huquqining taraflari kimlar?


Majburiyatda qatnashuvchi taraflarning biri kreditor ,ikkincisi qarzdor deb ataladi. Majburiyatda qarzdor va kreditor bolib iwtirok etuvcilar fuqarolik huquq va majburiyatlarga ega bola oladigan shaxslarr bolishlari kerak. Majburiyatga oid munosabatlarda kreditor va qarzdor sifatida fuqarolar , yuridik shaxslar ,shuningdek ,ba'zi hollarda O'z. R. Ham subyekt sifatida idhtirok etishi mumkin. Odatda ,har bir majburiyatda ikki taraf -kreditor va qarzdor qatnashadi . Ammo ba'zi holarda majburiyatda kreditor yoki qarzdorr taraflar yoki har ikki taraflar ham bir nechta shaxslar ishtirok etishlari mumkin. Bunday majburiyatlar kop shaxsli majburiyatlar hisoblanadi. Majburiyatda kopchilik bolib qatnashuvchi shaxslar faol va passiv iwtirokcilarga ajratilishi mumkin.

47. Fuqarolikhuquqida "regresa"sozining lugaviy ma'nosini ayting. Regress -lotincha "regress" sozidan olingan bolib , "orqaga harakat "degan ma'noni anglatadi . "Regress"atamasi (progress- "oldinga harakat " qarama qarshi olaroq )sozma soz tushinilganda orqaga harakat degan manoni anglatadi .

48. Fuqarolik huquqida neustoyka deb nimaga aytiladi va shakllarini aytib bering . Neustoyka majburiyat huquqiy munosabatlar tizimida ta'minlovchi va qoplash funksiyasini bajaradi. Neustoyka majburiyat bajarilishini ta'minlash usuli sifatida toki uni ijrosi buzilgunga qadar amalda boladi . Bunday hollarda qonun yoki shartnoma neustoykani undirish huquqining vujudga kelish vaqtini nazarda tutadi . Asosiy majburiyat buzilgandan song neustoyka mulkiy javobgarlik shakli sifatida namoyon boladi. Neustoyka 1 .penya 2 . Jaima

49-савол?


Фукароликхукукидашартномадипнимагаайтилади. ??

Shartnomaikkiyokiundanortiqshaxsningfuqarolikhuquqlarivaburchlarinibelgilash, ozgartirishyokibekorqilishgaqaratilganozarokelishuvidir.


Shartnomaatamasiuchmanoda: yuridikfakt; biror-biryuridikfaktgaasoslangan, moddiymanfaatlartogrisidagihuquqiymunosabat; shaxslar (fuqarolarvatashkilotlar) ozarokelishuviniaksettiruvchi, ifodalovchihujjatmanosidaishlatiladi. Bu orinda u ozining birinchi manosi – yuridik fakt sifatida koriladi va o`rganiladi.
50-савол Фукароликхукукидашартноманингтурлари ?? artnomalar, shuningdek ommaviy shartnoma, qoshilish shartnomasi va dastlabki shartnoma kabi turlarga ham bolinadi. Shartnomaning mazmunini uning bandlari (shartlari, rekvizitlari) tashkil etadi. Amaldagi qonunchilikka kora, agar taraflar ortasida shartnomaning barcha muhim shartlari yuzasidan shunday hollarda talab qilinadigan shaklda kelishuvga erishilgan bolsa, shartnoma tuzilgan hisoblanadi.
Shartnomaning tuzilishi FKning 354-moddasida korsatilganidek, agar taraflar ortasida shartnomaning barcha talab qilinadigan shaklda kelishuvga erishilgan bolsa, shartnoma tuzilgan hisobla

51-савол Фукароликхукукида оферта вааксепттушинчаларига тариф беринг Оferta muayyan shaxsga ham, nomuayyan shaxslarga ham qaratilishi mumkin. Masalan, mahsulotni reklama qilish, oz xizmatini taklif etib elon berish nomuayyan shaxslar doirasida yollangan oferta hisoblanadi. Bunday ofertani, odatda, ommaviy oferta deb ham yuritiladi.


Oferta yuborilgan shaxsning uni qabul qilganligi haqidagi javobi aksept hisoblanadi. Aksept toliq va pisandasiz bolmogi shart. Agar qonundan, ish muomalasi odatidan yoki taraflarning ish boyicha avvalgi munosabatlaridan boshqacha mano kelib chiqmasa, sukut saqlash aksept bo`lmaydi.

52-саволФукороликхукукидаОлдисотишартномаситушунчасивахукукийбелгиларниайтибБеринг Oldi-sotdi, oldi-sotdi shartnomasi. Oldi-sotdi shartnomasining mazmuni. Shartnoma predmeti. Shartnomaning tovar haqidagi sharti. Tovarning kamchiliklari. Oldi-sotdi shartnomasida baho. Oldi-sotdi shartnomasining turlari.


Oldi-sotdi shartnomasi bo'yicha bir taraf (sotuvchi) tovarni boshqa taraf (sotib oluvchi)ga mulk qilib topshirish majburiyatini, sotib oluvchi esa bu tovarni qabul qilish va buning uchun belgilangan pul summasini (bahosini) to'lash majburiyatini oladi (FK, 386-modda birinch qism). Ushbu shartnomani boshqa oxshash shartnomalardan ajratib turuvchi huquqiy belgilari mavjud bolib, unga quyidagilar kiradi: birinchidan, oldi-sotdi shartnomasi haq baravariga tuziladigan (pulli) shartnoma hisoblanadi. Bunda har doim sotuvchi topshiradigan mol-mulk (tovar) evaziga sotib oluvchi muayyan miqdorda pul (som, valyuta) bilan belgilangan haq tolaydi. Ikkinchidan, oldi-sotdi shartnomasi konsensual shartnomalar guruhiga mansub. Boshqacha aytganda, bu shartnoma boyicha taraflar ortasidagi huquq va majburiyatlar shartnomaning barcha muhim shartlari togrisida ozaro kelishilgan va shartnoma tegishli shaklda rasmiylashtirilgan vaqtdan boshlab vujudga keladi. Uchinchidan, shartnoma munosabatlari tarkibiga kora, u ikki tomonlama shartnoma bolib hisoblanadi. FKda shartnomaga berilgan tarifdan korinib turibdiki, ushbu shartnomada ikki taraf – sotuvchi va sotib oluvchi qatnashadi va har ikkala taraf malum huquq va majburiyatlarga ega bo`ladi: sotuvchi ashyoni topshirish burchini va buning uchun haq olish huquqini oladi, oluvchi esa ashyo (tovar) qiymatini tolashi lozim va sotilgan ashyoning oziga topshirilishini talab qilish huquqini oladi. Oldi-sotdi shartnomasining shakliga nisbatan bitimlarning shakli haqidagi qoidalar (FK, 108–112-moddalar), shuningdek shartnomaning shakli haqidagi qoidalar (FK, 336-modda) qollaniladi. Bunda shartnomaning turi va tovarning oziga xos

53-савол фукароликхукукидаолдисотишартномасидатарафларсифатидакимлариштирокетади?? Oldi-sotdi shartnomasida taraflar sotuvchi va xaridor hisoblanadi. Bunda taraflar sifatida fuqarolar va yuridik shaxslar qatnashishi mumkin. Ayni vaqtda muayyan hollarda shartnomada taraf sifatida davlat ham ishtirok etishi mumkin.

54- savol саволФукароликхукукидамахсулотетказибберишшартномаситушунчасихукукийбелгиларнивашакликандайтузиладиm 499-модда. Маҳсулотетказибберишшартномаси Маҳсулотетказибберишшартномасигамувофиқтадбиркорликфаолиятибиланшуғулланаётганмаҳсулотетказибберувчи — сотувчишартлашилганмуддатдаёкимуддатлардаўзиишлабчиқарадиганёхудсотиболадигантоварларнисотиболувчигатадбиркорликфаолиятидафойдаланишучунтопшириш, сотиболувчиэсатоварларниқабулқилишвауларнингҳақинитўлашмажбуриятиниолади
55 -Savol.Fuqarolik huquqida Kontraktasiya shartnomasi tu-
shunchasi, predmeti va shakli qanday tuziladi.
Javob.
O'zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 436- mo-
ddasida belgilangan bo'lib Kontraktasiya shartnomasiga
muvofiq qishloq ho'jaligi maxsulotini yetishtiruvchi qishloq
xo'jaligi mahsulotini qayta ishlash yoki sotish uchun bunday
mahsulotni harid qiladigan shaxsga tayyorlovchiga shartlashilgan muddatda topshirish ( topshirib turish) majbu-
riyatini oladi.Tayyorlovchi esa bu mahsulotni qabul qilish( qa-
bul qilib turish) uning haqini shartlashilgan muddatda mu-
ayyan bahoda to'lash(to'lib turish) majburiyatini oladi.
Agar kontraktasiya shartnomasida boshqacha tartib
nazarda tutilgan bo'lmasa,tayyorlovchi yetishtiruvchi
joylashgan yerda undan qishloq xo'jaligi maxsulotini qabul
qilish ( qabul qilib turish) va olib ketishni taminlashi shart.
Agar qishloq hujaligi mahsuloti tayyorlovchi joylashgan yerda
yoki u ko'rsatgan boshqa yerda
qabul qilinsa, tayyorlovchi yetishtiruvchi tomonidan tantrak-
tasiya shartnomasiga muvofiqva shartlashilgan muddatda
keltirilgan qishloq xo'jaligi mahsulotini qabul qilishdan bosh
tortishga haqli emas. Tayyorlovchi qishloq ho'jaligi
mahsulotini olib ketishni yoki qabul qilib olishni taminlama-
gan taqdirda yetishtiruvchiga qishloq xo'jaligi mahsulotini
qiymatini va uni keltirish harajatlatini to'laydi.

56- Savol Fuqarolik huquqida Enirgiya taminoti shartnomasi


tushunchasi va huquqiy bilgilarini aytib bering.
Javob
O'zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 468 moda belgilangan bo'lib energiya taminoti shartnomasiga muvo-
fiq energiya bilan taminlovchi tashkilot tutashtirilgan tarmoq
orqali abanentga(istemolchiga)energiya berib turish majburiya
tini oladi.Abanent esa qabul qilingan energiya haqini to'lash
shuningdek shartnomada nazarda tutilgan energiya istemol qilish tartibiga rioya etish tasarrufidagi energiteka shaxobcha-
laridan foydalanish xavfzizligini hamda o'zi foydalanadigan ener
giya istemol qiluvchi asbob va uskunalarning sozligini tamin-
lash majburiyatini oladi.
Energiya taminot shartnomasi energiya bilan taminlovchi ta-
minlovchi tashkilot tarmoqlariga qonun hujjatlarida belgilan-
gan tartibda ulangan energiya qurilmasi, shuningdek energiya
istemolini xisobga olish uskunalar va asboblari mavjud bo'lgan
abanent bilan tuziladi.

57- Savol Fuqarolik huquqida


Ko'chmas mulk tarifini ayting Javob
Ko'chmas mulkning oldi-sotdi shartnomasiga( ko'chmas
mulkni sotish shartnomasiga)binoan sotuvchi yer uchastkasi,
bino, inshoat, kvartira yoki boshqa ko'chmas mulkni sotib oluv-
chiga mulk qilib topshirishni o'z zimmasiga oladi.Ko'chmas mu-
lkni sotish shartnomasi taraflar imzolagan yozma shaklda bitta
xujjat tarzida tuziladi( 36 modda 4 qismi).Ko'chmas mulkni so-
tish shartnomasining shakliga rioya qilmaslik uchun haqiqiy
emasligiga sabab bo'ladi..

58-Savol Fuqarolik huquqida


Korxonani sotish shartnomasitushunchasiga tarif bering.
Javob.Fuqarolik kodeksi
489 - moddasi Korxonani sotish shartnomasiga muvofiq sotuv-
chi sotib oluvchiga butun korxonani mulkiy majmua sifatida
topshirish majburiyatini oladi.Sotuvchi boshqa shaxslarga
berishga haqli bo'lmagan huquq va mujburiyatlar bundan mus-
tasno.Firma nomi, tovar belgilari, xizmat ko'rsatish belgilari
va sotuvchini xamda uning mahsulotini, u bajaradigan ish
yoki ko'rsatadigan hizmatlarni shaxsiylashtiradigan boshqa vositalardan foydalanish huquqlari, agar korxona sotish
shartnomasida boshqacha tartib nazarda tutilgan bo'lmasa,sotib oluvchiga o'tadi.Sotuvchining tegishli faoliyat bilan
shug'ullanish uchun beriladigan maxsus ruxsatnoma(lisenziya)
asosida olgan huquqlari, agar qonun hujjatlarida boshqacha
tartib nazarda tutilgan bo'lmasa korxona sotib oluvchiga beril-
maydi.Shartnoma bo'yicha topshiriladigan korxona tarkibiga
maxsus ruxsatnoma( lisenziya)ga ega bo'lmagani tufayli sotib
oluvchi bajara olmaydigan majburiyatlarni kiritish sotuvchini
kreditorlar oldidagi tegishli majburiyatlaridan ozod qilmaydi.
Bunday majburiyatlarni bojarmaganlik uchun sotuvchi va
sotib oluvchi kreditorlar oldida solidar javobgar bo'ladilar.

59-Savol Fuqarolik huquqida


Ayirboshlash shartnomasiga tarif bering. Javob
.Fuqarolik kodeksini
497- moddasi Ayirboshlash shartnomasiga muvofiq har bir taraf boshqa tarafga bir tovarni boshqa tavarga almashtirish yo'li bilan mulk qilib topshirish majburiyatini oladi.Ayirboshlash
shartnomasiga nisbatan tegishincha oldi- sotdi to'g'risidagi
qoidalar qo'llanadi.Bunda qaysi taraf almaahtirish yo'li bilan topshirish majburiyatini olgan tovarni sotuvchi va qabul qilish
majburiyatini olgan tovarni sotib oluvchi xisoblanadi.

60-Savol.Fuqarolik huquqida


Hadya shartnomasiga tarif bering va taraflar sifatida kimlar ishtirok etadi.
Javob.Fuqarolik kodeksi
502 moddasi Hadya shartnomasiga muvofiq bir taraf( hadya
qiluvchi) boshqa taraf( hadya oluvchi)ga ashyoni tekinga
mulk qilib beradi yoki berish majburiyatini oladi yoxud unga
o'ziga yoki uchunchi shaxsga nisbatan mulk huquqi talabini
beradi yo berish majburiyatni oladi,yohud uni o'zi yoki uchun-
chi shaxs oldidagi mulkiy majburiyatdan ozod qiladi.Biron bir
shaxsga ashyoni yoki mulk huquqini tekinga berishga yoki
biron bir shaxsni mulkiy majburiyatdan ozod etishni vada
qilish xadya etishni vada qilish agar vada tegishli shaklda be-
rilgan bo'lsa va kelajakda aniq shaxsga ashyo yoki mulkiy
huquqni tekinga berishi yoki uni mulkiy majburiyatdan ozod
qilish maqsadi aniq bo'lsa Hadya shartnomasi deb tan olinadi.

61 Savol. Fuqarolik huquqida "Renta va uning lug'aviy mano-


sini tushuntirib bering. Javob
Renta(nem.rente,lom,reddita-qaytarib berilgan)-keng manoda mulk egalarini tadbirkorlik faoliyati bilan shug'ullanmasdan yer mol mulk kapitaldan muntazam oladigan daromadi; ssudaga berilgan kapitaldan foiz yer egalarining ijaraga berilgan yer uchastkasidan, uy joy egalarining ijaraga berilgan binolardan muntam oladigan daromad.Rinta - qatiy daromadli pul ka-
pitali va qimmatli qog'ozlar egalari foiz shaklida oladigan daromad.Aksariyat hollarda Rinta tushunchasi yerni ijaraga
berish natijasida olinadigan daromadga nisbatan qo'llaniladi.
512 modda Rinta shartnomasiga muvofiq bir taraf ( renta oluvchi) ko'chmas yoki ko'char mol mulkni boshqa tarafga
( renta to'lovchiga) mulk qilib beradi, renta to'lovchi esa olingan mol - mulk o'rniga renta oluvchiga vaqti vaqti bilan belgilangan pul so'mmasi yoki uni taminlash uchun boshqa shaklda mablag' berish tarzida renta to'lash majburiyarini oladi.
62-savol
Фуқаролик ҳуқуқида умрбод таъминлаш шарти билан уй-жойни (квартира) ни бошқа шахсга бериш шартномасига таъриф беринг?
Javob
530-модда. Умрбод таъминлаш шарти билан уй-жой (квартира)ни бошқа шахсга бериш шартномасиУмрбод таъминлаш шарти билан уй-жой (уйнинг бир қисми)ни, квартирани бошқа шахсга бериш шартномасига мувофиқ, бир тараф (олувчи) ёши ёки соғлиғи туфайли меҳнатга лаёқатсиз бўлган бошқа тараф (бошқа шахсга берувчи)ни натура ҳолида (уй-жой бериш, овқатлантириш, парваришлаш ва зарур ёрдам кўрсатиш тарзида) умрбод моддий таъминлаш мажбуриятини олади, бошқа шахсга берувчи эса олувчига уй-жой (уйнинг бир қисми)ни, квартирани мулк қилиб бериш мажбуриятини олади.
FK dan javob
Savol
63.Фуқаролик ҳуқуқида мулк ижараси шартномасига таъриф беринг?
535-модда. Мулк ижараси шартномаси
Мулк ижараси шартномаси бўйича ижарага берувчи ижарага олувчига ҳақ эвазига мол-мулкни вақтинча эгалик қилиш ва фойдаланиш ёки фойдаланиш учун топшириш мажбуриятини олади.
FK dan javob
Savol
64.Фуқаролик ҳуқуқида прокат тушунчаси?
558-модда. Прокат шартномаси
Прокат шартномаси бўйича доимий тадбиркорлик фаолияти сифатида мол-мулкни ижарага берувчи ҳақ эвазига ижарага олувчига вақтинчалик эгалик қилиш ва фойдаланиш учун кўчар мол-мулкни топшириш мажбуриятини олади.
Прокат шартномаси бўйича топширилган мол-мулкдан, агар шартномада бошқача тартиб белгиланмаган бўлса ёки у мажбурият моҳиятидан келиб чиқмаса, истеъмол мақсадларида фойдаланилади.
Прокат шартномаси ёзма шаклда тузилади. Прокат шартномаси оммавийдир.
FK dan javob
Savol

65.Фуқаролик ҳуқуқида транспорт воситалари ижараси шартномасига таъриф беринг?


564-модда. Транспорт воситасини ижарага бериш шартномаси
Транспорт воситасини экипажи билан ижарага бериш шартномаси бўйича ижарага берувчи транспорт воситасини вақтинча эгалик қилиш ва фойдаланиш учун ҳақ эвазига ижарага олувчига беради ва ўз кучи билан уни бошқариш ҳамда техник фойдаланиш бўйича хизмат кўрсатади.
Транспорт воситасини экипажсиз ижарага бериш шартномаси бўйича ижарага берувчи транспорт воситасини бошқариш ва техник фойдаланиш бўйича хизмат кўрсатмаган ҳолда вақтинча эгалик қилиш ва фойдаланиш учун ижарага олувчига ҳақ эвазига беради.
Ушбу бобнинг ижара шартномасини номуайян муддатга қайта тузиш ва ижарага олувчининг ижара шартномасини янги муддатга қайтадан тузишга имтиёзли ҳуқуқи ҳақидаги қоидалари транспорт воситасини ижарага бериш шартномасига нисбатан қўлланмайди.
FK dan javob
l

66.Фуқаролик ҳуқуқида бинолар, иншоотлар ва корхонани ижарага бериш шартномаси тушунчаси?


573-модда. Бино ёки иншоотни ижарага бериш шартномаси
Бино ёки иншоотни ижарага бериш шартномаси бўйича ижарага берувчи ижарага олувчига бино ёки иншоотни вақтинча эгалик қилиш ва фойдаланиш ёхуд вақтинча фойдаланиш учун топшириш мажбуриятини ўз зиммасига олади.
Агар ушбу Кодекснинг корхонани ижарага бериш тўғрисидаги қоидаларида бошқача тартиб назарда тутилган бўлмаса, ушбу параграфнинг қоидалари корхоналар ижарасига татбиқ этилади.

579-модда. Корхонани ижарага бериш шартномаси


Корхонани ижарага бериш шартномаси бўйича ижарага берувчи ижарага олувчига вақтинча эгалик қилиш ва фойдаланиш учун мулкий комплекс сифатида бутун корхонани ёки унинг бир қисмини ҳақ эвазига бериш мажбуриятини олади, ижарага берувчи бошқа шахсларга ўтказиши мумкин бўлмаган ҳуқуқ ва мажбуриятлар бундан мустасно.
Ижарага берувчи ўз қарзларини ижарага олувчининг зиммасига ўтказиши ҳақида кредиторларини ёзма равишда огоҳлантириши шарт, кредиторлар бунга рози бўлмасалар, огоҳлантиришни олган вақтдан бошлаб уч ой давомида ижарага берувчидан тегишли мажбуриятларни бекор қилишни ёки муддатидан олдин бажаришни ва шу туфайли етказилган зарарни қоплашни талаб қилишга ҳақли. Агар шу муддатда мазкур талаблардан биронтаси билдирилмаса, кредитор тегишли қарзнинг ижарачига ўтказилишига розилик берган деб ҳисобланади.
Ижарага берувчидан мажбуриятларни бекор қилишни ёки муддатидан олдин бажаришни ва зарарни қоплашни талаб қилган кредиторлар билан ҳисоб-китоб қилиб бўлинганидан кейингина корхона ижарачига топширилиши мумкин.
Корхона мулкий комплекс сифатида ижарага берилганидан кейин ижарага берувчи билан ижарага олувчи топширилган корхона таркибига киритилган ва ижарага олувчига кредиторнинг розилигисиз ўтказилган қарзлар бўйича солидар жавобгар бўладилар.
Агар қонун ҳужжатларида бошқача тартиб назарда тутилган бўлмаса, ижарага берувчининг тегишли фаолият билан шуғулланиш учун махсус рухсатнома (лицензия) асосида олган ҳуқуқлари ижарага олувчига берилиши мумкин эмас. Ижарачи махсус рухсатнома (лицензия)си бўлмаганлиги сабабли бажара олмайдиган мажбуриятларни шартнома бўйича топширилаётган корхона таркибига киритиш ижарага берувчини кредиторлар олдидаги тегишли мажбуриятлардан озод қилмайди.
Fk dan javob

67sovol .Фуқаролик ҳуқуқида “Лизинг” ва унинг луғавий маъносини тушунтириб беринг?


587-модда. Лизинг шартномаси
Лизинг шартномаси бўйича лизинг берувчи (ижарага берувчи) бир тараф лизинг олувчи (ижарага олувчи) иккинчи тарафнинг топшириғига биноан сотувчи учинчи тараф билан ундан лизинг олувчи учун мол-мулк сотиб олиш ҳақида келишиш мажбуриятини олади, лизинг олувчи эса бунинг учун лизинг берувчига лизинг тўловларини тўлаш мажбуриятини олади.
Lizing — bu kreditning pulsiz shakli boʻlib, odatda ishlab chiqarish vositalari va boshqa moddiy boyliklarni keyinchalik foydalanuvchilar tomonidan muntazam ravishda haq toʻlab borib, sotib olish sharti bilan uzoq muddatli ijaraga berish.
Lizing (ing . lease foydalanish) — mashina, asbob-uskuna, transport vositalari, ishlab chiqarish inshootlarini uzoq muddatli ijaraga olish; uzoq muddatli foydalaniladigan tovarlar eksportini kreditlashning shakllaridan biri.
FK dan javob

68.Фуқаролик ҳуқуқида лизинг шартномаси объектлари ва субъектларини тушунтириб беринг?


588-модда. Лизинг объекти
Истеъмол қилинмайдиган, тадбиркорлик фаолияти учун фойдаланиладиган ҳар қандай ашёлар лизинг объекти бўлиши мумкин, ер участкалари ва бошқа табиат объектлари бундан мустасно.
589-модда. Лизинг субъектлари
Келажакда лизинг олувчига лизинг бўйича топшириш мақсадида мол-мулкни ўзига мулк қилиб олувчи шахс лизинг берувчи деб тан олинади.
Эгалик қилиш ва фойдаланиш учун лизинг объектини оладиган шахс лизинг олувчи деб ҳисобланади.

69-савол.Фуқаролик ҳуқуқида уй-жой ижараси шартномасига таъриф беринг?



Download

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling