Полиэтилен ишлаб чикариш технологияси (1) 5abb425ed3fc1e55bc0b9bd773f9c33d

---

2-Модул. ПОЛИМЕРЛАНИШ РЕАКЦИЯЛАРИ ЁРДАМИДА 
ОЛИНАДИГАН ПОЛИМЕРЛАР ТЕХНОЛОГИЯСИ 
3-мавзу. ПОЛИЭТИЛЕН ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ТЕХНОЛОГИЯСИ 
5-маъруза 
Режа: 
1. Этиленни юқори, (қувурли ва узлуксиз сиқиб чиқарувчи реакторда) паст ва 
ўрта босимда катализаторлар ва эритувчи мухитида полимерланиш 
технологиялари.
2. Юнипол ва “СКЛЭРТЭК” технологиялари. Ушбу технологияларни бошқа 
технологияларга нисбатан прогрессив томонлари. 
3. Турли технологияларда ишлаб чиқарилган полиэтиленни хоссаларидаги 
фарқлар.
4. Полиэтиленнинг хоссалари ва ишлатилиши.
5. Ўзбекистон 
Президенти қарорларига мувофиқ Республикамизда 
полиэтилен ва полипропилен ишлаб чиқариш технологияси ва 
ишлатилиши. 
Полиэтилен 
Полиэтилен [-CH
2
-CH
2
-]
n
алифатик тўйинмаган углеводород - этиленнинг 
карбозанжирли полимеридир. Полиэтиленнинг макромолекулалари бироз 
тармоқланган чизиқли тузилишга эга бўлади. Полимерланиш усулига қараб 
полиэтиленнинг молекула массаси ўнг минглардан бир неча миллионларгача 
бўлиши мумкин. 
Полиэтилен - кристалл полимер бўлиб, унинг кристаллик даражаси 50-90% 
ни (олиниш усулига қараб) ташкил этади. Полиэтиленни макромолекулалари, 
кристалл қисмида қайтарилиш даври 2.53*10
-4 
мкм бўлган текис зигзагсимон 
конформацияга эга бўлади. 
CH
2
CH
2
CH
2
CH
2
CH
2
CH
2
CH
2
CH
2
Полиэтилен бошқа термопластлардан ўзининг турли-туман комплекс 
хусусиятлари билан ажралиб туради. Полиэтилендан олинган маҳсулотлар 
юқори мустаҳкамликка, яхши диэлектрик хусусиятга, турли хил агрессив 
муҳитлар ҳамда радиация таъсирига чидамли бўлиши билан бир қаторда одам 
организмига зарарли таъсир ўтказмайдилар. Полиэтилен термопласт 
полимерларни қайта ишлашнинг ҳамма усуллари ёрдамида қайта ишланиши 
мумкин. 
Полиэтилен паст ҳароратда (110-130
о
С) юмшайдиган термопластик 
полимер бўлиб, хона шароитида биронта ҳам эритувчида эримайди. Ароматик ва 
хлорланган углеводородларда 70
о
С дан юқорида бўкади ва эрийди. Полиэтилен 
концентрланган кислота ва ишқорлар, тузларнинг сувдаги эритмалари таъсирига 
ҳам чидамли. Атмосфера таъсирига ҳамда иссиқликда оксидланишга 

---

чидамлилигини ошириш мақсадида полимер таркибига турли хил 
барқарорловчи-антиоксидантлар қўшилади. Полиэтилен радиотехникада ва 
телевизор қисмларини олишда, электр изоляция материали сифатида, коррозияга 
чидамли қопламалар, турли мақсадларда ишлатилувчи пардалар, идишлар 
олишда, қоғоз, ёғоч, матоларни шимдиришда ва ҳ.к. ишлатилади. Механик ва 
физик-кимёвий хусусиятларини яхшилиги, қайта ишлашнинг осонлиги ҳамда 
арзонлиги дунё бўйича ишлаб чиқарилаётган синтетик полимерлар орасида 
полиэтиленни биринчи ўринга чиқиб олишига сабаб бўлди. Ҳозир дунёда йилига 
63 млн. т.дан ортиқ шу жумладан Ўзбекистонда 2002 йилдан 125 минг т. 
полиэтилен ишлаб чиқарилаяпти.