Svetafor

18. Светофор


Таърифи
Маълум мавзуни ўрганиш вақтида ўқитувчи у бўйича тезисларни тайёрлайди (5-7та, мавзунинг мураккаблигига қараб). Тезислар навбатма-навбат доскага ёзилади (тасвири туширилади ёки олдиндан тайёрланган плакатлар шаклида илиб қўйилади). Ўқувчиларга ўйлаб чиқиш учун 1 дақиқа вақт берилади. Сўнг тезис билан рози бўлган ҳар бир ўқувчи яшил карточкани кўтаради; рози бўлмаган – қизил карточкани; иккиланаётган ёки қарор қабул қилишда бетараф бўлишни хоҳлаётган – сариқ карточкани юқорига кўтаради. Агар иштирокчилар фикри асосан бир-бирига мос келадиган бўлса, ўқитувчи навбатдаги тезисга ўтади. Агар тезис муҳокама қилинишни талаб қилса, иштирокчилардан ўз қарорларини асослаб бериш илтимос қилинади.


Фойдаланиш доиралари
Табиий ва аниқ фанларни ўқитишда, топшириқлар маълум ўқув мавзусига ва маълум ёшдаги ўқувчилар гуруҳига мослаштирилгандан кейин.
Афзалликлари
Ушбу машқ барча ўқувчиларнинг фикрини билиб олишга имкон беради: ҳеч ким оддийгина томошабин бўлиб қолмайди. Иштирокчиларнинг кўпчилигида машқ бошланганидан кейин бироздан сўнг нуқтаи назардаги тафовутлар сабабларини билиш ва ўз фикрини асослаш бўйича кучли қизиқиш пайдо бўлади. Ўқувчиларнинг нутқини, ўз нуқтаи назарини ҳимоя қилиш, асослаш қобилиятини ривожлантиради.


Қийинчиликлари
Агар вақт чекловлари сабабли мунозара ўтказишга имкон бўлмаса, ушбу услубдан фойдаланиш керак эмас. Агар тезисларнинг кўпчилиги бўйича иштирокчилар фикри бир-бирига мос келса, машққа бўлган қизиқиш тезда йўқолади. Машқ ўтказиш учун ресурсларни пухталик билан тайёрлашни талаб қилади.