9

кўчишларни аниқлаш назарияси статик аниқмас системаларни хисоблашда катта аҳамиятга эга.
Кўчишлар назариясидан ҳам мустахкамликка ҳисоблаш назариясида ёъл қўйиладиган фаразлардан фойдаланамиз бу назарияга асосан қурилма материали соф эластик деб ҳисобланади. Материалда хосил бўлувчи кучланишлар пропарсионлик чегарасидан чиқмайди ҳисоблаймиз . бу кучлар ва кўчишлар орасидаги боғланишларни сизиқли ифодаланишига олиб келади .Демак қаралаётган жисм чизиқли деформацияланувчи жисм бўлади бундай жисмлар учун кучлар тасирининг боғлиқсизлиги ҳақидаги қоида тастиқланади бу қоиданинг мохияти қуйдагича ифодаланади, бир нечта кучлар тасиридан жисмда ҳосил бўлган зўриқиш ёки деформациялар йиғиндисига тенг. Яни P_{1 ,}P₂,……….P_n кучларниг биргаликдаги тасиридан жисмнинг берилган кесимида ҳосил бўлган Δ кўчиш шу кучларни ҳар биридан ҳосил бўлган кўчишлар Δ₁ ( i=1,2…….,n)нинг йиғиндисига тенг.
Δ= Δ₁ + Δ₂+…….+ Δ₀
Ёки
Δ=P₁δ₁+P₂ δ₂+………+ P_nδ_n (1.1)
Бу ерда δ₁, δ₁………. Δ_n =1 , P₂=1…… P_n=1 бирлик кучлардан хосил бўлган кучланишлар (1.1) формула жисмнинг кичик кўчишларида умумлашган Гук қонунини ифодалайди. Эластик системага қўйилган кучларни бажарган ишига асосланган кўчишларни аниқлашни умумий усуллари билан танишиб чиқамиз. Бу ҳолда кўчишларни аниқлаш деформацияланувчи системани мумкин бўлган кучлар қоидасига асосланади. Инашоотни берилган нуқтасини кўчириш деб деформация натижасида иншоот нуқтасикоординатасининг ўзгартиришга айтилади.