Газ таъминоти.

ГАЗ ТАЪМИНОТИ.
Режа:

1. 
   Газ ёқилғиси уни келиб чиқишига
   
2. 
   Газлар тавсифи
   
3. 
   Газни тақсимловчи пунктлар
   

Газ ёқилғиси уни келиб чиқишига қараб иккита асосий тоифага бўлинади:

- ер қаридан қазиб чиқариладиган табиий газлар;
- қаттиқ ва суюқ ёқилғиларни ёниши натижасида , яъни термик ишлов натижасида ҳосил бўладиган сунъий газлар (суюлтирилган газлар).
Табиий газ конлардан қазиб олинади ёки нефтга қўшилиб ер остидан кўтарилади (йўлдош газ). Газ конларидан олинган табиий газ марказий газ қувурлари орқали истеъмолчиларга транспортировкаланади.
Табиий газнинг таркиби метан, этан, бутан, пропандан иборат(2 жадвал), шунингдек табиий газнинг таркибида азот ва карбонат ангидрид ҳам бўлади. Табиий газнинг 85-98% метандан иборат. Шунинг учун унинг иссиқлик ўтказиш (ёнишдан ҳосил бўладиган иссиқлик) ҳоссаси ва солиштирма оғирлиги ўзгарувчан. Табиий газ хаводан енгил, рангсиз, хидсиз бўлади. Ундан коммунал-маиший мақсадларда фойдаланилади. Газни хиди у хавога чиққан миқдори 1%дан кам бўлмаган ҳолда ҳам сезиларли бўлиши керак. Шу мақсадда, табиий газга махсус модда - этилмеркаптан қўшилади, у кескин хидга эга (16г 1000л газга). Хаводаги газ таркиби 5 дан 15%гача бўлса у ёнади.

жадвал 2
Газлар тавсифи

Газ	Ёниш иссиқлиги кДж/м	Ёнувчанлик (хавода газнинг таркиби)%
		пастки	юқори
Табиий Метан Бутан Пропан	35700-40000 36000-40000 118800-120000 91500-99000	5 5 1,86 2,37	15 15 8,41 9,5

Газ-хаво аралашмаси портловчан хусусиятга эга бўлади. Агар хонада, ўтхонада, котлаванда газ ва хаво аралашмаси бўлса, унга олов яқинлаштирилгач ёки электр лампочкаси ёқилгач портлаш юз бериши мумкин.

Нормал шароитда газсимон холатда бўлган, босим кўпайганда суюладиган, бос