3-6 jas da’wirdegi balani qanday ta’rbiyalaw kerek?
2-3 jastan baslap balanin’ o’zi awqatlaniwi, kiyiniwi, bet qolin juwiwi, pikirlerin bildiriw ushin ko’birek so’z biliwi ha’m oni tuwri aytiwg’a u’yretiw lazim. Bala bul jasta do’tiwshilik oylay baslaydi, ha’mme na’rsege qizig’adi, sorawlar beredi, so’ylew ha’m yadi toliq rawajlanadi. Ten’lesleri menen urispastan biyganalaspastan birge oynay baslaydi. Bul da’wir sol ta’repi menen a’hmiyetli, bala jaqsini jamannan, issini suwiqtan, tuwrini natuwridan ajratiwdi u’yrenedi.
Bul da’wirde shan’araqtaaling’an ta’lim menen baqsha yaki ma’ha’lledegi ta’limnin’ bir birine qarsi keliwi baqlanadi. Bala sirtqi ortaliqtag’i turmis shan’araq ortalig’ina mas keledi dep oylaydi. Shan’araq ha’m ko’she arasindag’i pariqti balag’a tu’sindiriw kerek, sebebi bala shan’araq ko’shedegi du’nya qaras arasinda qalip qoyiwi mu’mkin. Keleshekte bolsa mashqalali insan bolip u’lkeyedi. Ata-ana qanday sharayatta jasap atirg’anlarin balag’a an’lata almasa yaki og’an itibar bermese, old us kelgen jag’dayg’a tek g’ana o’zleri juwapker boladi.
Perzentimiz ku’n sayin u’lkeyip atirg’anlig’in an’lawimiz ha’m seze bile aliwimiz kerek. Ata- ana bul da’wirde baladag’i qorqiw, renjiw, ashiwlaniw, qizg’aniw siyaqli unamsiz a’detlerin tuwri qabil qiliw kerek. Bul a’detler tuwri ta’rbiya sebebli o’z-o’zinen jog’alip baradi.
Ju’regindegi sezimlerin so’z benen sa’wlendiriwge balag’a ko’meklesiwimiz kerek. Sezimlerin bildire almag’an, tu’sindire almag’an bala o’zin sharasiz sezedi. Esitiwleri, og’an itibar qaratiwlari ushin jilg’ang’a jilaydi, ashiwlanadi, na’rselerdi jayratadi.
Bul da’wirde bala ha’mmenin’ diqqat orayinda boliwdi qa’leydi, Shan’araqta jan’a bala u’ke kelgeninde ata- ana perzentinin’ ruwxiyati ha’m qulqindag’i o’zgerislerge itibar beriwi sha’rt. Ata- anani u’keden qizg’aniw siyaqli mashqala payda bolmaslig’I ushin balani bug’an tayarlaw, u’ke mehri, tuwisqanliq tuyg’isin oyatiw kerek. Ata-ana ha’r dayim bir-birine ha’m perzentlerine ko’mekshi boliwi lazim. A’ke u’lken perzenti menen shug’illansa, ana kishisine qarawi sha’rt.
Ta’rbiyada ta’sirshen’likke orin joq.
Do'stlaringiz bilan baham: |
