3-Amaliy mashg‘ulot: A. Yassaviy «Devoni hikmat»

3-Amaliy mashg‘ulot: A.Yassaviy «Devoni hikmat» asari va uning tili

1.A.Yassaviy «Hikmatlari»ning tili haqidagi olimlarning fikrlari (A.K.Borovkov, G. Vamberi, Turk olimi M.F.Ko‘prulizoda).

2.«Hikmatlar» dagi arxaik so‘zlar.

Topshiriq. Umumturkiy qatlamga oid bo‘lgan so‘zlarni toping va ularning ma’nolarini izohlab bering.

 Ani er atag'il, necha o'gsa o'g.

Uqush, o'g, bilig kimda bo'lsa tugal,

Yavuz ersa kaz te, kichig ersa — o'g.

 Mazmuni:

  Qaysi bir kishida aql va zakovat bo'lsa,

 Uni (haqiqiy) kishi deb atagin, qancha maqtasang

                                                                      maqta.

Zakovat, aql, bilim kimda yetuk bo'lsa,

Yomon bo'lsa (ham) yaxshi de, kichik bo'lsa (ham)

                                        katta deb bil  (ya'ni ulug'Ia).

 Biliglig uqushlug' tedukung uchun

 Ani arzuladim havaqa ochun

 

Biliglig uqushlug' kishi ul kishi

Aningda naru barcha yilqi tushi.

 

Biliglig uqushlug' bilir bilsa ish

Biliglig uqushlug' qilur qilsa ish.

 

Bilig birla yazlur qamug' ters tugun

Bilig bil uqush uq lirilgil ogun.

 

Bilig ishke tutg'il taqi bil kuni

Taqi ogrenu tur osanma bu kun.

  

Mazmuni:

 Bilimli, zakovatli deganing uchun,

Havas qasdi bilan uni orzuladim.

Bilimli, zakovatli odam odamdir,

Undan boshqa barcha (kishi) yilqi tengidir.

Ishni bilsa, bilimli, zakovatli boiadi,

Ish qilsa, bilimli, zakovatli qiladi.

Hamma qattiq tugun bilim tufayli yechiladi,

Bilim bil, zakovat o'rgan, oqilona yashagin.

Bilimni ishga solgin, tag'in kunda o'rgan,

Tag'in o'rgana ber, bugun g'ofil bo'lma.