3-Маъруза. Kristallardigi fazoviy panjarasi Режа


Download 34.04 Kb.
Sana08.02.2023
Hajmi34.04 Kb.
#1176688
Bog'liq
3-Маъруза. Kristallardigi fazoviy panjarasi


3-Маъруза. Kristallardigi fazoviy panjarasi
Режа:

  1. Зарралараро ўзаро таъсир кучлари ҳақида

  2. Металл боғланиш

  3. Ион боғланиш

  4. Хулоса

Кристалл панжара тугунларида атомлар, ионлар ёки молекулалар қандай кучлар ёрдамида тутиб турилади? Уларнинг табиати қандай? Шулар ҳақида маълумот берамиз.
-Металл боғланишли жисмларда атомлар бир-бирдарига жуда яқин жойлашади ва электрон булутлари ўзаро киришиб кетади. Натижада валент электронлар бир атомдан иккинчи атомга эркин ҳаракат қили бўта олади.
Улар бутун металл бўйлаб ҳаракат қилиб юриши мумкин. Улар эркин электронлар (ўтказувчанлик электронлари) ёки металнинг электрон «гази» деб аталади. Металнинг кристалл панжарасидаги атомлари ана шу умумлашган электронлар орқали ўзаро таъсирлашади ва уларни панжара тугунларида тутиб туради.

5-чизма
Металл атомлари жуда ҳам зич жойлашган бўлади K12,k8. Металл кристал панжараси ташки температура таъсирида тузилишини ўзгартириб туради.
Бундай хусусияти кристалл полиморфизми дейилади. Металлар кристалл панжарасининг деб номланган турғун турлари мавжуд бўлиб, улар турли температура оралиқларида турғун ҳолатда бўладилар.
-Ион боғланишли кристалларда панжара тугунларида манфий ва мусбат ионлар жойлашган бўлиб, улар орасида таъсир кучлари қуйидагича бўлади.

6-чизма
Бир хил ишорали ионлар орасидаги масофа ҳар хил ишорали ионлар орасидаги масофадан катта бўлади.
Шунинг учун тортишиш кучи итариш кучидан катта бўлади.
Ионлар атрофида энг яқин жойлашган қўшнилар сони-координацион К сон деб аталади.
К-ионларнинг радиусига боғлиқ: КrA :
ҳолда координацион сон К*6 бўлади. Шундай қилиб NaCe да ҳар бир ионни 6 та ион ўраб туради. Ион кристалларида температуранинг ошиши билан мусбат ионнинг эффектив радиуси манфий ионникига қараганда тез катталашади. Натижада К нинг қиймати ўзгаради ва структура тузилиши ўзгаради. Масалан
CsCe ва RbCe да температура ошиши структурани ОЦКС дан оддий кубга айлантиради.
КСе, Все, ИСе ларда тескариси оддий куб ОЦКС га ўтади. Ион кристаллар паст температураларда электр токини яхши ўтказмайди. Ион кристаллар сувда эритилганда улар мусбат ва манфий ионларга парчаланади.
Download 34.04 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling