3. Tijorat banklarida innovatsion bank xizmatlarini rivojlantirishda mexanizmlari va uni takomillashtirish yo’llari

3. Tijorat banklarida innovatsion bank xizmatlarini rivojlantirishda mexanizmlari va uni takomillashtirish yo’llari
Ma'lumki, davlatning iqtisodiy soxasi rivojlanishini samarali faoliyat ko’rsatuvchi to’lov tizimisiz amalga oshirib bo’lmaydi. Samarali faoliyat ko’rsatuvchi to’lov tizimlari davlat moliya tizimi barqarorligining asosi bo’lib, iqtisodiyotda operatsion xarajatlarni kamaytirish, moliyaviy va boshqa resurslardan samarali foydalanish, moliya bozori likvidligini oshirish va pul-kredit siyosatini muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun xizmat qiladi
Turli xorijiy davlatlar tajribasi to’lov tizimlarining rivojlanishi birinchi navbatda to’lov vositalari va xizmatlarini kengaytirish natijasida bank operatsion xarajatlarini kamaytirish va xizmatlar samaradorligini oshirishga olib kelishini ko’rsatmoqda. Shuning bilan birga, bank kartalari orqali onlayn to’lovlarni keng qo’llanilishi to’lovlarni amalga oshirish bilan bog’lik bank xizmatlarining samaradorligini oshirishga olib keladi
Bugungi kunda respublika banklari tomonidan bank kartalari yordamida naqd pulsiz xisob-kitoblar tizimini kengaytirish maqsadida 19,3 mln bank kartalari muomalaga chiqarilgan bo’lib, ushbu kartalar orqali 2017 yilning o’n oyi mobaynida 36,9 trln so’mga yaqin tranzaksiyalar o’tkazildi.
Zamonaviy to’lov texnologiyalari va masofaviy bank xizmatlarini rivojlanishi bilan bir qatorda masofaviy naqd pulsiz to’lovlar soni oshib bormoqda. Jumladan, xozirgi kunda mobil telefonlar orqali to’lovlarni amalga oshirish ommalashib bormoqda. Bu borada banklar tomonidan chiqarilgan 3,7 mln. dan ortiq bank kartalarining egalari mobil to’lov tizimlaridan foydalanmoqdalar.
Mobil to’lov tizimlari orqali ko’rsatilayotgan xizmatlar asosan mobil operatorlar, internet provayderlar xizmatlari uchun (nobank chakana to’lov
tizimlari orqali) to’lovlarni o’tkazish bo’lib, kommunal to’lovlar, soliqlar va boshqa majburiy to’lovlarni Kliring tizimi orqali o’tkazish salmog’i yuqori bo’lib kelmoqda. Joriy yilning o’tgan o’n oyi mobaynida Markaziy bankning Kliring tizimi

29