3d max dasturidan tarixiy ma’lumotlarni qayta ishlashda foydalanishning usulllari. Reja

3D MAX dasturidan tarixiy ma’lumotlarni qayta ishlashda foydalanishning usulllari.


Reja
3D Studio MAX bilan ishlashni boshlaymiz
1kadam. Ob’ektlarni modellashtirish
2 kadam. Ob’ektlarni modifikatsiyalash
3 kadam. Materiallarni kullash
4 kadam. YOritgichni urnatish
5 kadam. Natijani kurish
6 kadam. Animatsiya
3D Studio MAX uch ulchovli modellashtirish va kurgazmali namoyish kilishning (vizualizatsiya) yangicha boskichi xisoblanadi. Bu dastur yordamida yukori sifatli animatsiya va uch ulchovli modellarni professional darajada yaratish mumkin. Bunda siz ikki ulchovli va uch ulchovli ob’ektlarni kullashingiz mumkin.
Bu dastur yordamida yukori sifatli multiplikatsion filmlar, ma’lum fanlar buyicha kurgazmali dasturlar tuzish mumkin.
Xush, bu dasturda kanday ishlash mumkin?
3D Studio MAX da ob’ektlarni kurish maydoni (viewport)da yaratasiz. Buning uchun siz kerakli asbobni tanlab, kursorni kurish maydoniga keltirganingizda kursor shakli uzgaradi. Sichkoncha yordamida ob’ektning ulchovlarini berasiz.
YAratilgan ob’ektlarda kino effektlar yaratish uchun maxsus kamera va yoritgich asboblarini kullashingiz mumkin.
Ob’ekt sirti uchun turli material tanlashingiz mumkin, ya’ni unga masalan shaffof yoki gadir-budir sirt berishingiz mumkin.
Kurish maydonida yaratilgan ob’ektlarni xarakatlantirib, kichik animatsiya xosil kilish mumkin. Buning uchun {Animatsiya} tugmasini bosib, kadrlarni uzgartirgan xolda ob’ektni xarakatlantirish bilan oxirgi kadrga kelinadi. Sungra animatsiya panelidan {Play} tugmasi bosiladi. Natijada kadrlar almashinib, animatsiya xosil buladi. Bu yaratilgan animatsiyani fayl kurinishida komp’yuter xotirasida saklash va istalgan video tasvirlarni ukiy oladigan dastur yordamida ukishimiz mumkin. Fayl *.avi kengaytmali formatda saklanadi.
Foydalanuvchi interfeysi xakida ma’lumot.
Kuyida 3D Studio MAX -ning foydalanuvchi interfeysi xakida kiskacha ma’lumot beriladi.
Kurinish maydoni (Viewports).
3D S MAX -ni ishga tushirganingizda ekranda standart foydalanish interfeysi paydo buladi. Bu interfeys turtta kurinish maydonidan tashkil topgan bulib (odatda bu kurinishlar: oldindan, yukoridan (top), chapdan (left), va perspektiva), atrofida instrumental vositalar va boshkarish vositalari joylashgan buladi.
Kurinishlar foydalanuvchi didiga mos ravishda tanlanib, ob’ektlar kurinishi xam uzgartirilishi mumkin.
Kurish maydonida uzgarishlarni boshkarish kurilmalari .
Kurish maydonidagi ekranning kuyi ung kismida (xarakatlanuvchi) uzgarishlarni boshkarish kurilmalari joylashgan. Ular ayni vaktda kullanilayotgan tipga nisbatan uzgarib turadi.
Perspektiva uchun kurish maydoni. Kamera uchun kurish maydoni.
Menyu.

Ekranning yukori kismida menyu joylashgan bulib, u yordamida turli instrumental va boshkarish kurilmalarini ishlatish mumkin.
Saxifalangan panel.

YUkoridagi menyuga boglik bulmagan uning kuyi kismida saxifalangan panel joylashgan. Bu instrumentlar panelida mos tugmada sichkonchani bir marta chikkillatganda mos kurilma ishlab ketadi va siz kurinish soxasida (viewport) ishlashingiz mumkin buladi. orkali instrumentlar panelini xarakatlantirish mumkin.
Kushimcha menyu.
Ekranning ixtiyoriy nuktasida sichkoncha ung tugmasini bosish orkali kushimcha menyu (kontekstli menyu) ga utish mumkin. Bu menyu tanlangan ob’ektga nisbatan mos ravishda uzgarib turadi.
Buyruklar paneli (Command Panel)

Kurinishlar maydonining ung tomonida buyruklar paneli joylashgan bulib, u 6 bulimdan iborat: YAratish (Create), Modifikatsiya (Modify), Ierarxiya (Huerarhy), Xarakat (Motion), Tasvirlanish (Display), Kushimcha imkoniyatlar (Utilities). Bu panel yordamida aloxida ob’ekt bilan ishlash sezilarli darajada engillashadi. Boshkarish panelidagi bulimlar yordamida ob’ektlar yaratish, ularning xususiyatlarini uzgartirish, modifikatsiyalash, xarakatlanish parametrlarini berish, ekranda tasvirlashni boshkarish mumkin.

3D Studio MAX bilan ishlashni boshlaymiz
1 kadam. Ob’ektlarni modellashtirish.

Biror bir ob’ekt yaratish uchun boshkarish panelidan {Create} bulimi tanlanadi. Sung yaratilishi mumkin bulgan ob’ektlar ruyxatidan keraklisi tanlanib, kurinishlar oynasiga utkaziladi. Kerakli parametrlar berilib, ob’ekt yasaladi. Keling, masalan kosmosda er sayyorasini yaratishga xarakat kilib kuraylik. Sferani yaratish uchun tugmasini buyruklar panelining { Create } bulimidagi «Geometrik jismlar» saxifasida paydo bulgan «Sphere» tanlanadi:

y oki bu ishni Objects saxifasidan «Sfera» tugmasi yordamida amalga oshirish mumkin.
Sung kurinish soxasining istalgan kismiga kursorni keltirib sichkoncha chap tugmasini bosib turib, xarakatlantirib ixtiyoriy radiusdagi sferani xosil kilamiz.
2 kadam. Ob’ektlarni modifikatsiyalash(uzgartirish).
YAratilgan ob’ektga {Modify} bulimidagi egish, bukish, chuzish, sikish va xokazo shakllarni berishingiz mumkin. SHuningdek, bu erda siz sfera radiusini xam uzgartirishingiz mumkin.

Kupgina saxifalarning paneli juda uzun bulganligi sababli bir oynada sigmaydi, shuning uchun sichkoncha kursatkichi kul shaklini olganda ularni xarakatlantirib keraklisi tanlanadi.

3 kadam. Materiallarni kullash.
YAratgan sferamizga er sayyorasi shaklini berish uchun materiallar tuplamidan foydalanishimiz mumkin.
Materiallar oynasini chakirish uchun klaviaturadan «M» xarfi yoki TAB panelidan shaklidagi tugmani bosamiz.

Natijada ekranda materiallar oynasi chikadi:

Joriy material ok ramka bilan ifodalanadi. Oynadagi Standart(Standard) tugmasini bosganimizda xaritalar, ya’ni kushimcha standart materiallarni uzida mujassamlashtirgan oyna xosil buladi. Bu erdan er shaklini beradigan xaritani olib,material oynasiga tashlaymiz.

Bu materialni olib yaratgan sferamizga xam tashlashimiz mumkin. Bu ishni kuyida aks ettirilgan tugmani bosib bajarish mumkin:
Ob’ekt materiali kurish maydonida kurinmaydi (sezilmaydi) (rasm kursatish ortikcha resurs talab kiladi), lekin agar ob’ektni natijaga maksimal darajada yakin kurinishda kurishni xoxlasangiz, bu ishni kuyida kursatilgan tugma orkali bajarish mumkin:
4 kadam. YOritgichni urnatish.
Siz saxnaga yanada tabiiylik bagishlash uchun yoruglik urnatishingiz mumkin. Kuyida avtomatik urnatilgan yoritgichni kurishimiz mumkin: YOruglik urnatish uchun boshkarish panelidagi yaratish bulimining «YOritish» kategoriyasi tanlanib, saxnaning kerakli joyiga yoritish ob’ekti urnatiladi. Bu ishni orkali xam bajarish mumkin.
Ma’lum bir yoritgichni urnatganimizda er shari kuyidagi kurinishni oldi:

Ikki rasm orasidagi farkni sezish kiyin emas.

3DS MAX yoritishni 3 turini tavsiya kiladi: tarkalgan yoruglik, dog shaklidagi yoritish, yunaltirilgan yoruglik.

Bizning misolimizda erkin dog shaklidagi yoruglik manbaasi tanlangan. Buning uchun «YOritish»kategoriyasidagi Free Spot tugmasini bosamiz:

Saxnada yaratgan ob’ektimiz, ya’ni er sharini natijaviy kurinishini kurish uchun Render bulimi mavjud.

5 kadam. Natijani kurish.
Natijani kurish uchun biz bosh menyuning (Rendering) bulimidagi Render ni tanlaymiz. Natijada namoyish parametrlarini uzgartirish imkoniyatini beradigan oyna paydo buladi. Kerakli parametrlar berilib, Render tugmasi bosiladi. Natijada saxnada yaratgan planetamizning real, tabiiy tasviri xosil buladi. Bu ishni tez amalga oshirish uchun, ya’ni tezda natijani kurish uchun kuyidagi tugmani bosish kifoya:
Natijani kurish aloxida oynada kuyidagi kurinishga ega:
Bu tasvirni biz turli (*.bmp, *.jpg, *.tif) formatdagi tasvir fayllarida saklashimiz mumkin.
6 kadam. Animatsiya.
3D Studio MAX da animatsiya deyarli barcha joyda kullaniladi. 3D Studio MAX – animatsiya tuzishda sizga bosh assistent (yordamchi) bulib xizmat kiladi. Siz tayanch kadrlarda ssenariyning bosh va oxirgi xolatini berasiz. Animatsiyani namoyish kilish vaktida ishchi oynaning kuyi kismida vaktni boshkarish paneli joylashgan bulib, ular:

• 
  Vakt slayderi
  
• 
  «Animatsiya» tugmasi
  
• 
  Animatsiyani ishlatish tugmasi
  
• 
  Joriy vakt indikatori
  
• 
  Kalit rejimini urnatish ilgagi
  
• 
  Vaktni urnatish tugmasi
  

Buning uchun:

1. 
   «Animatsiya» tugmasini bosamiz (u kizil rangga buyalgan);
   
2. 
   Vakt slayderini (noldan farkli) kerakli nuktaga urnating;
   
3. 
   Endi ob’ektni deformatsiya kilishingiz yoki ularning animatsiya parametrlarini uzgartirishingiz mumkin.
   

SHu bilan birga kalitlarni ishlatmasdan animatsiya effektlarini berishingiz mumkin. Buning uchun buyruklar panelidan «Xarakat» ni tanlash kerak.

Animatsii bulimida biz er sharining ma’lum orbita buylab va bir vaktda uz uki atrofida xam aylanishini kurib chikamiz. Buning uchun biz sferamiz aylanadigan orbita, ya’ni traektoriyani bulimidan berishimiz kerak. Biz sferamiz aylanishi kerak bulgan ellips, ya’ni orbitani buyruklar paneli yaratish bulimining tekis ob’ektlar kategoriyasidan ellipsni tanlaymiz va saxnaga ma’lum radiusdagi ellips chiziladi. Buyruklar panelining xarakatlanish bulimi tanlanadi.

Pastrokda joylashgan tugmasi bosilib, sfera ellipsga biriktiriladi.

Endi xarakatni 0 kadriga keltirib, (Animation) tugmasini bosamiz va (End) klavishasi bosilib, Tab panel dagi ??????????????????????????? tugmasi tanlanib, sfera 360⁰ ga buriladi. Bundan maksad er sharimiz orbitadan 1 marta aylanganda uz uki atrofidan xam bir marta aylanadi.

SHundan sung saxnaning perspektiva bulimi tanlanib, asosiy oynaning kuyi kismida joylashgan Play tugmasi bosiladi. Natijada er shari ellips orbitasi buylab aylana - boshlaydi va bir vaktning uzida uz uki atrofida xam aylanadi. 3D Studio MAX uch ulchovli modellashtirish va kurgazmali namoyish kilishning (vizualizatsiya) yangicha boskichi xisoblanadi. Bu dastur yordamida yukori sifatli animatsiya va uch ulchovli modellarni professional darajada yaratish mumkin. Bunda siz ikki ulchovli va uch ulchovli ob’ektlarni kullashingiz mumkin.

Bu dastur yordamida yukori sifatli multiplikatsion filmlar, ma’lum fanlar buyicha kurgazmali dasturlar tuzish mumkin.
Xush, bu dasturda kanday ishlash mumkin?
3D Studio MAX da ob’ektlarni kurish maydoni (viewport)da yaratasiz. Buning uchun siz kerakli asbobni tanlab, kursorni kurish maydoniga keltirganingizda kursor shakli uzgaradi. Sichkoncha yordamida ob’ektning ulchovlarini berasiz.
YAratilgan ob’ektlarda kino effektlar yaratish uchun maxsus kamera va yoritgich asboblarini kullashingiz mumkin.
Ob’ekt sirti uchun turli material tanlashingiz mumkin, ya’ni unga masalan shaffof yoki gadir-budir sirt berishingiz mumkin.
Kurish maydonida yaratilgan ob’ektlarni xarakatlantirib, kichik animatsiya xosil kilish mumkin. Buning uchun {Animatsiya} tugmasini bosib, kadrlarni uzgartirgan xolda ob’ektni xarakatlantirish bilan oxirgi kadrga kelinadi. Sungra animatsiya panelidan {Play} tugmasi bosiladi. Natijada kadrlar almashinib, animatsiya xosil buladi. Bu yaratilgan animatsiyani fayl kurinishida komp’yuter xotirasida saklash va istalgan video tasvirlarni ukiy oladigan dastur yordamida ukishimiz mumkin. Fayl *.avi kengaytmali formatda saklanadi.
Foydalanuvchi interfeysi xakida ma’lumot.
Kuyida 3D Studio MAX -ning foydalanuvchi interfeysi xakida kiskacha ma’lumot beriladi.
Kurinish maydoni (Viewports).
3D S MAX -ni ishga tushirganingizda ekranda standart foydalanish interfeysi paydo buladi. Bu interfeys turtta kurinish maydonidan tashkil topgan bulib (odatda bu kurinishlar: oldindan, yukoridan (top), chapdan (left), va perspektiva), atrofida instrumental vositalar va boshkarish vositalari joylashgan buladi.
Kurinishlar foydalanuvchi didiga mos ravishda tanlanib, ob’ektlar kurinishi xam uzgartirilishi mumkin.
Kurish maydonida uzgarishlarni boshkarish kurilmalari .
Kurish maydonidagi ekranning kuyi ung kismida (xarakatlanuvchi) uzgarishlarni boshkarish kurilmalari joylashgan. Ular ayni vaktda kullanilayotgan tipga nisbatan uzgarib turadi.
Perspektiva uchun kurish maydoni. Kamera uchun kurish maydoni.
Menyu.

Ekranning yukori kismida menyu joylashgan bulib, u yordamida turli instrumental va boshkarish kurilmalarini ishlatish mumkin.
Saxifalangan panel.

YUkoridagi menyuga boglik bulmagan uning kuyi kismida saxifalangan panel joylashgan. Bu instrumentlar panelida mos tugmada sichkonchani bir marta chikkillatganda mos kurilma ishlab ketadi va siz kurinish soxasida (viewport) ishlashingiz mumkin buladi. orkali instrumentlar panelini xarakatlantirish mumkin.
Kushimcha menyu.
Ekranning ixtiyoriy nuktasida sichkoncha ung tugmasini bosish orkali kushimcha menyu (kontekstli menyu) ga utish mumkin. Bu menyu tanlangan ob’ektga nisbatan mos ravishda uzgarib turadi.