412-guruh talabasi Toʻlanboyev Oybek


Download 4.3 Mb.
Sana02.11.2023
Hajmi4.3 Mb.
#1739678
Bog'liq
Tuberkulyoz va OIV

412-guruh talabasi Toʻlanboyev Oybek


TUBERKULYOZ VA OIV
Orttirilgan immuntanqisligi virusi - bu odamda kasalliklarga chidamlilikni yetishmasligiga olib keladigan virus. Uni dastlab 1983-yilda OITS oʻrganilayotgan vaqtda aniqlashgan.Odamning immunitet tanqisligini keltirib chiqaradigan virus Lentivirus jinsining retroviruslar (Retroviridae) oilasiga kiradi.
OIV inson tanasiga kirganda, u birinchi navbatda immunitet tizimining hujayralarini (CD4+ T-limfotsitlar, makrofaglar va dendritik hujayralar) yuqtiradi. Natijada, hujayralar asta-sekin nobud bo'ladi. OIV faqat immunitet hujayralariga ta'sir qilganligi sababli, inson tanasi oddiy sharoitlarda oson davolanadigan oddiy infektsiyalarga qarshi tura olmaydi.
OIVning yuqish usuli
Inson immunitet tanqisligi virusi barcha tana suyuqliklarida mavjud. Ammo uning yuqumli miqdori faqat qon, homila, jinsiy a'zolar, limfa va ona sutida topiladi. OIV ekologik jihatdan beqaror. Qon (homila, genital suyuqlik sekretsiyasi) quriganidan so'ng, undagi OIV o'ladi. Kundalik hayotda: OIV umumiy idishlar, uy-ro'zg'or buyumlari orqali yuqmaydi.
OITS epidemiyasining boshlanishi dunyoda sil kasalligining ko'payishi bilan bog'liq, chunki OIV va sil bir-biri bilan faol o'zaro ta'sir qiladi. Ikkala infektsiya ham immunitet tizimiga ta'sir qiladi, boshqa kasallikning rivojlanishini o'zgartiradi. Natijada, OIV sil kasalligining belgilari va rivojlanishiga ta'sir qiladi.
OIV bilan kasallangan odamlarda, ayniqsa immuniteti 200 hujayra/ml dan past bo'lsa, sil ko'pincha ekstrapulmoner bo'lib qoladi, ya'ni ko'p hollarda bo'lgani kabi o'pkaga ta'sir qilmaydi, lekin. boshqa tana tizimlari, masalan, limfa tugunlari va umurtqa pog'onasi, ayniqsa xavflidir. Ushbu infektsiyalarning bir vaqtning o'zida mavjudligi ularning har birini davolashni murakkablashtirishi mumkin.
OIV immunitet tizimiga ta'sir qilganligi sababli, uni zaiflashtiradi, OIV bilan kasallangan odamlarda sil qo'zg'atuvchisini olish ehtimoli etti baravar ko'p. Bundan tashqari, yashirin sil bilan kasallangan OIV bilan kasallangan odamlarda uning faollashishi ehtimoli ancha yuqori. Yashirin sil kasalligiga chalingan OIV-musbat odamlar uchun o'rtacha hisobda faol kasallikning rivojlanish xavfi yiliga 8-10% ni tashkil qiladi. Yashirin sil bilan og'rigan OIV-salbiy odamlar uchun umr bo'yi xavf faqat 5% ni tashkil qiladi. OIV bilan kasallangan odamning immuniteti qanchalik past bo'lsa, o'pkadan tashqari sil kasalligini rivojlanish xavfi shunchalik yuqori bo'ladi.
OIVga qarshi antiretrovirus terapiya OIV bilan kasallangan odamlarda sil kasalligining oldini olishning asosiy vositasi bo'lsa-da, hatto OIV bilan davolash mavjud bo'lsa ham, sil kasalligini rivojlanish xavfi yuqoriligicha qolmoqda. Biroq, antiretrovirus terapiya immunitet tizimini tiklashga yordam beradi va aksariyat hollarda sil kasalligini oldini oladi.
Sil kasalligi insonga havo-tomchi yoʻli bilan faqatgina aktiv sil kasalligi bor bemorlardan yuqadi.O'pkaga kirgandan so'ng, bakteriyalar ko'paya boshlaydi. Biroq, ko'pchilik odamlarda (90-95%) immunitet tizimi ancha sog'lom va sil kasalligi yashirin bo'lib qoladi, ya'ni kasallik rivojlanmaydi. OIV bilan kasallangan odamlarda immunitet tizimi bakteriya ustidan nazoratni yo'qotishi mumkin, bu bakteriyaning butun vujudga tarqalishiga va faol sil kasalligiga olib keladi. Kasallik bir necha oy yoki ko'p yillar o'tgach faollashishi mumkin. Mikobakteriya tuberkulyozi inson organizmida uzoq yillar yashashi mumkin, ammo immunitet zaiflashgandagina faollashadi va sil kasalligini keltirib chiqaradi.
Aktiv sil kasalligining o'pka shaklining asosiy belgisi surunkali yo'taldir. Sil kasalligining belgilariga quyidagilar ham kiradi:
Qiyin nafas olish.
To'satdan vazn yo'qotish.
Isitma va isitma.
Kechasi terlashning kuchayishi.
Qattiq surunkali charchoq.
Kengaygan limfa tugunlari
Biroq yuqoridagi belgilar oʻpka silining klassik belgilaridir. OIV boʻlgan bemorlarda silning atipik, yaʼni, oʻpkadan tashqari turlari ham uchrashi mumkin: limfa tugunlari, suyak toʻqimasi, umurtqa pogʻonasi, yurak va oʼpkani oʻrab turgan toʻqimalar, buyrak va siydik yoʻllari, ovqat hazm qilish sistemasini va baʼzan bosh va orqa miyani yalligʻlanishini keltirib chiqaradi - meningit. Atipik sil kasalligida simptomlar zararlangan organga qarab xar xil boʻladi, lekin isitma, surunkali charchoq va tez vazn yoʻqotish silning barcha turi uchun umumiy simptomlardir.
OIV 2-bosqich, chap oʻpkaning infiltrativ tuberkulyozi
buyrak kavernali tuberkulyozi
chap buyrak polikavernozi
Download 4.3 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling