5-Labaratoriya ishi Mavzu: Serverning dhcp dynamic Host Configuration Protocol xizmatini o’rganish

5-Labaratoriya ishi

Mavzu: Serverning DHCP Dynamic Host Configuration Protocol xizmatini o’rganish

Fizik sathda malumotlar almashinishni tashkil qilishning xususiyatlari.(2 soat)

Ishni bajarishdan maqsad: TCP/IP tarmoqlarida manzillash qoidasini o‘rganish va niqob(maska) yordamida IP manzillar belgilashni o‘rganish va amaliy ko‘nikmalar hosil qilish.

Nazariy qism.

IP manzil turlari. TCP/IP bu tarmoq protokoli hisoblanadi. Uning asosiy vazifasi tarmoqda ma’lumotlar uzatishdan iborat. TCP/IP protokolida kompyuterlar maxsus raqamlardan iborat manzilga ega bo‘lib bu manzil IP manzil dasturi tomonidan beriladi.

Bundan tashqari kompyuterning MAC manzili xam mavjud bo‘lib bu manzil o‘zgarmas hisoblanadi va manzil sifatida tarmoq kartasining maxsus kodi olinadi.

IP manzilni o‘zgartirish imkoniyati mavjud. MAC manzilda IP manzillar uchun 4 bayt joy ajratiladi va u quyidagi ko‘rinishda bo‘lishi mumkin 109.26.17.100.

IP manzilning guruxi tarmoq adminstratori tomonidan o‘rnatiladi. IP manzilning oxirgi 2 ta raqami tarmoq nomerini va kompyuter raqamini bildiradi.

Misol uchun yuqorida keltirilgan IP manzil 17–tarmoq nomeri, 100–kompyuter raqami.

IP manzillarning 5 ta sinfi mavjud bo‘lib, 1-A guruxga manzil nol dan boshlansa IP manzilning ikkilik kodi noldan boshlansa A guruxga tegishli, ya’ni 1 dan 126 gacha (0 ishlatilmaydi 127 raqami maxsus maqsadlar uchun rezerf sifatida foydalaniladi).

A gurux	0ccccccc	yyyyyyy	yyyyyyy	yyyyyyy
B gurux	10cccccc	ccccccc	yyyyyyy	yyyyyyy
C gurux	10ccccc	ccccccc	ccccccc	yyyyyyy
D gurux	1110aaaa	aaaaaaaa	aaaaaaaa	aaaaaaaa
E gurux	11110zzz	zzzzzzzz	zzzzzzzz	zzzzzzzz

1- rasm IP-manzil sinflari (c- tarmoq raqamiga taaluqli bit, y -tugun raqamiga taaluqli bit, a - multikast guruxi manziliga taaluqli bit, z - zaxiralangan manziliga taaluqli bit).

A guruxida 2²⁴ ta ya’ni 16777216 tagacha kompyuter bo‘lishi mumkin.

Bu yerda s-bit tarmoqka tegishli nomer u u-bit tugunga kompyuterga tegishli nomer a-bit multikast guruxiga kiruvchi nomer z-bit zaxiraga kiruvchi manzil.

Agar tarmoq manzilning 2 lik kodining 1-2 tasi 10 ga teng bo‘lsa u xolda IP manzil V guruxga tegishli bo‘ladi.

Bunda tarmoq nomeri va tugun nomeri uchun 16 bit joy ajratiladi. B guruxida 2¹⁶ ya’ni 65536 gacha kompyuterlar bo‘lishi mumkin. Agarda IP manzilning 2 lik kodining 1-3 ta rakami 110 bo‘lsa u holda IP manzil S guruxga tegishli hisoblanadi. Bu holda tarmoq nomeri uchun 24 bit joy ajratiladi. Tugun nomeri uchun 8 bit joy ajratiladi. Bu gurux keng tarqalgan bo‘lib, kompyuterlar soni 28 yani 256 gacha bo‘lishi mumkin.

Agarda IP manzilning 2 lik kodi 1110 dan boshlansa, u holda manzil D guruxga tegishli xisoblanadi va multikast guruxiga tegishli muxim manzilliligini bildiradi. Bunday guruxdagi IP manzillardan jo‘natilayotgan paketda IP manzil D guruxga tegishli bo‘lsa u holda paket shu guruxga tegishli barcha kompyuterlarga jo‘natiladi.

Agarda IP manzilning 2 lik kodi 11110 dan boshlansa, unda IP manzil E guruxga tegishli hisoblanadi. Bu guruxdagi manzil keyinchalik qo‘llash maqsadida zaxiraga olingan hisoblanadi.