6-Ma’ruza. Tozalash stansiyasini bosh plani va balandlik sxemasini tuzish

6-Ma’ruza.
Tozalash stansiyasini bosh plani va balandlik sxemasini tuzish.

Reja:
1. Sanitariya nazarat zonasini tashkil qilish asoslari.

2. Aholi punkti va suv olish inshootlarni joy relefiga bog‘liq holda tozalash stansiyani bosh plani va balandlik sxemasini tuzish.

Tayanch so‘z va iboralar: Sanitariya nazarat zonasi, suv sarfi, tozalash stansiyani, bosh plani, balandlik sxemasi.

1. Tozalash stansiyani joylashtirish.
1.Tozalash stansiyani ish unumi aniqlanganda stansiyani o‘z extiyojiga kerakli suv sarfi hisobga olinadi.
Q_HCI= (l/sek)


- tozalash stansiyasini o‘z ehtiyojiga sarflanadigan suv sarfini hisobga oluvchi koeffitsent (reagent tayyorlar, filtrlarni yuvish va x*5) =1,05-1,08
Q_sut- sutkali suv sarfi (m³/sut)

T_HCI-birinchi ko‘tarish nasos stansiyani ish vaqti. T_HCI=24 soat.

2. Tozalash stansiyani inshootlar tarkibi manbadagi suv sifatiga iste’molchilarni suv sifatiga qo‘yiladigan talablariga bog‘liq holda tanlanadi. Ichimlik suv tayyorlashda inshootlar tarkibi QMQ ga binoan korxonalar uchun texnologik talablarga asoslanib tanlanadi. Masalan: loyqali suvlar dastlabki tindirilganda loyqa miqdori 8-12 mg/l gacha tozalanib, rangi 25-30⁰S ga yetkaziladi. Reagentli suvni tiniqlashtirish usuli tanlanib, ikkinchi bosqichda suv tezkor filtrlardan o‘tkaziladi.
3. Tozalash stansiyani bosh plani joy rel’efiga bog‘liq holda balandlik sxemasi tuziladi. Kichik vodoprovod tozalash stansiyalar inshootlari bir joyda kompleksni tashkil qilib, bir binoda joylanishi ham mumkin. Bosh planda hamma inshootlar, yordamchi binolar ko‘rsatiladi va tozalash stansiyani chegaralari QMQ talablariga binoan aniqlanadi.
Tozalash stansiyasi manbaga yaqin joylashgan maqsadga muvofiqdir. Ko‘pincha suv tozalash stansiyalari o‘zioqar suv harakati tartibiga asoslangan sxema bo‘yicha quriladi. Birinchi suvni ko‘tarish nasos stansiyasi tomonidan ko‘tarilgan suv barcha inshootlar bo‘ylab o‘z oqimi bilan o‘tib, toza suv rezervuariga boradi va undan ikkinchi nasos stansiyasi yordamida vodoprovod tarmog‘iga uzatiladi.
6-Jadval
Yer usti suvlarini tiniqlashtirish va rangsizlantirish texnologik sxemalari.

Suv sifati					Stansiyani ish unumi, m^3/sut		Texnologik sxema va inshootlar tarkibi
Loyqa Miqdori	Rangi, Grad		Umumiy mikroblar soni
Reagentsiz suvni tozalash texnologiyasi.
<50		<50		>50	1000		Sekin filtrlar va zararsizlantirish
50…700		<50		>50	30000		Gidrosiklonlar sekin filtirlar zichligi kamaytirilib yuvilgvn zararsizlantirish.
>700		<50		>100	xar-xil		Gidrosiklonlar (setkalar), indirigichlar sekin filtrlar – zararsizlantirish
Reagentli suvni tozalash texnologiyasi
<30..50		<150		>50	5000-10000		Reagent xo‘jaligi tezkor bosimli filtr - zararsizlantirish.
<120		<150		<50	xar-xil		Reagent xo‘jaligi tutashuv tindirgichlar zararsizlantirish
<250		<250		>50	xar-xil		Reagent xo‘jaligi -flatator –tezkor ochiq filtirlar, zararsizlantirish
<2500		<500		>50	xar-xil		Reagent xo‘jaligi– gorizontal tindirgichlar (quyiqa moddalar cho‘kindi vositasida ishlovchi tindirgich) – tezkor ochiq filtrlar zararsizlantirish
>2500		<500		>50	xar-xil		Birlo tindirgichlar reagent xo‘jaligi - tindirgichlar- -ikki bosq ichli filtrlar - zararsizlantirish

Suvni tozalash texnologik sxemasi tanlanganda va inshootlar tarkibi aniqlangandan keyin balandlik sxema tuziladi.

Balandlik sxema – ketma-ket suv olish inshootlaridan toza suv rezervuarigacha tozalash inshootlarida suv sathi ko‘rsatilgan sxema tushiniladi. Shunda har bir inshootda suv sathi ko‘rsatilgan bo‘lishi kerak. Balandlik sxema toza suv rezervuaridan boshlab tuziladi (eng pastda joylashgan inshoot)
Inshootlarda va quvurlarda (kommunikatsiyalarda) bosim isrofi QMQ dan olinadi. (QMQ 2.04.02-97; 58 bet) QMQ da bosim isrofini o‘rtacha qiymati keltirilgan.

Savollar.

1. Tozalash stansiyasining inshoatlarni joylashtirishda asosiy qo‘llaniladigan talablar.
2. Balandlik sxema deganda nimani tushunasiz?
3. Inshoatlardagi va quvurlardagi bosim isrofi qiymati qanday aniqlanadi?