7 – mavzu: sabzavot, poliz va kartoshka ekinlari zararkunandalarining biologiyasi

---

7 – MAVZU: SABZAVOT, POLIZ 

VA KARTOSHKA EKINLARI 

ZARARKUNANDALARINING 

BIOLOGIYASI.

O’QITUVCHI: ABDURAXMONOV. SH. M.

---

Reja:

1.Kolorado qo‘ng‘izi.

2.Pomidor zang kanasi.

3.Sim qurtlar va soxta sim qurtlar.

4.Poliz qo‘ng‘izi yoki epilyaxna.

5.Qovun pashshasi.

6.Kartoshka kuyasi.

---

O‘zbekistonda sabzavot va poliz ekinlarida 100 dan ortiq zararli bo‘g‘im oyoq jonivorlar

aniqlangan. Deyarli barcha sabzavot va poliz ekinlarini chertmakchilar, qoraqo’ng’izlar,

o’rgimchakkana, suyrukush buzoqboshi, shilimshiqqurt kabi xammaxo’r zararkunandalar

shikastlaydi, ammo ma’lum oilaga xos ekinlargagina moslashgan xasharotlar xam kam emas.

Bularga butguldosh o‘simliklar burgachalari, karam pashshachari, piyoz pashshasi, poliz

qo‘ng‘izi va boshqalar misol bula oladi.

Zararkunandalarning eng

ko‘pi ituzumguldosh ekinlarda (pomidor, kartoshka, baqlajon,

dalampir va b.) va poliz ekinlarida (bodring,

qovun, tarv o’z, k,ovok) uchraydi. Ular

x,ammaxur zararkunandalar ( o’rgimchakkana, shira, ildiz kemiruvchi hasharotlar, oqqanot)

xamda ixtisoslashgan Kolorado

qo‘ng‘izi, pomidor zang kanasi, poliz

qo‘ng‘izi, qovun

pashshasi kabi xasharotlar bilan xam zararlanadi. Butguldosh (karam, rediska, turp)

o‘simliklar orasida karam qattiq zararlanadi (ildiz kemiruvchilar, ok kapalaklar, karam

qo‘yasi, oqqanot va o’rgimchakkana). Piyozdoshlar (piyoz, sarimsoq) kuchli darajada trips

xamda piyoz pashshasi bilan zararlanadi. Soyabonguldoshlar orasida sabzi

kamroq

shikastlanadi. Sabzavot va poliz ekinlariga bir necha turdagi nematodalar zarar yetkazadi.

Bular ichida shish ko‘zgatuvchilari ayniqsa zararlidir.

---