, 7-mavzu:Shaxsni o’rganish biografik metod. Tayanch tushunchalar. - Individ-biologik turning umumiy irsiy xossalarini tashuvchi biologik organizm.
- Endopsixika-shaxs psixik tuzulishining ichki qismlari sifatida psixik elementlar va funksiyalarning o’zaro bog’liqligi.
- E’tiqodlar-shaxsni o’z qarashlari,tamoyillari,dunyoqarashiga muvofiq ravishda harakat qilishga undovchi motivlar tizimi.
- 1.’shaxs’ tushunchasi ‘yuz’, ‘soxta qiyofa’ so’zlaridan kelip chiqadi.
‘Shaxs’ tushunchasi tarix va uni psixologik tarzda tushinish. , - Qadimgi Yunonistonda ‘shaxs’ tushunchasiga mos keluvchi atama ishlab chiqilmagan edi.O’zining betakror taqdiriga ega bo’lgan shaxs haqida Aflotun bimas edi,bilishni xam xoxlamasdi.Uning o’rnini ruh egallaydi.Arastuning ‘Jon haqida’asari hozirgi zamon psixologiyasiga yo’l ochib beradi.
Shaxs tuzulishida biologik va ijtimoiy nisbatlar muammosi. - - Chet el psixologiyasida inson shaxs sifatida barqaror belgilar majmuasini tashkil etuvchi temperement,sezgirlik,motivlar,layoqatlar,mayllar,turli hayotiy vaziyatgalarga moslashoyatganida aynan shu insonga xos bo’lgan fikrlar oqimi va hulq-atvorini belgilab beradigan beradigan ma’naviyat tushuniladi.
Shaxs haqida psixologik nazariya. - Kaliforniya Universitetining bir guruh olimlari 130 mingdan ortiq odamlarning ‘katta Beshik’ nomi bilam ma’lum shaxsiy sifatida taxlil qilganlar.Olimlarning fikriga ko’ra,20-30 yoshlilarda murakkab vazifani bajarishda va tashkilotlar tuzishda ko’mak beradigan vijdoniylikning kuchayishi kuzatiladi.Murosaga kelish moyillik,aksincha,ko’pchilik holatlarda 30 yoshdan so’ng yorqin namoyon bo’ladi.Shunday qilip,faylasuflar,tarixchilar,pedagoglar va psixologlarda ‘shaxs’tushunchasining turlicha talqinlar mavjud.
, - XXasr 70-yillilarning oxirida shaxs muammosiga tuzulishi yondashuv yo’nalishi tizimli yondoshuvni qo’llash tendensiyasi bilan almashindi.Shu munosabat bilan A.N.Leontev g’oyalari alohida e’tiborga loyiq.Uning fikricha, shaxs-bu insoning jamiyatdagi hayoti natijasida yuzaga keladigan alohida turdagi psixologik hosila.Turli faoliyatning birgalikda bo’ysunishi ontogenezda shakllanadigan shaxsning asosini yaratadi.
Shaxsni psixologik tuzulishini quyidagi ko’rinishda tasavvur etish mumkin.. Shaxs shaklanishi va taraqqiyoti. . - Inson individi go’daklikdavrning birinchi oylaridan tuban hissiyotlarning ustunligi sut emizuvchi bosqichini egallaydi;ikkinchi yarim yillikda tutish va har tomonlama taqlid qilish faoliyatini rivojlantirib, yuqori sut emizuvchi-maymun darajasiga etadi,va ikki yoshda gavdani tik tutib yurish va nutq egallagandan so’ng oddiy insoniy holatga erishadi.
- Odamning psixik taraqqiyoti qonuniyatlari ustida olib borilgan ko’p sonli tadqiqotlar individ psixik taraqqiyotning boshlang’ich sharti uning biologik rivojlanishi,dep hisoplash imkonini beradi.
- M.K.Mamardashvilli tasdiqlashicha: .Shunday ta’rif bergan bo’lardim.Uning ifodalanishlariga moyilligi barcha narsalarni bilishiga yoki boshqa yuksak belgilarga bog’liq emas.
- B.G.Ananev ga sifatida tarif beradi..
, Slayd yaratuvchi 104-guruh talabasi Olimov Feruz E’tibor uchun raxmat……….
Do'stlaringiz bilan baham: |
