9-mavzu: baliqlar ekologiyasi va iqtisodiy ahamiyati reja


Download 454.87 Kb.
Sana13.05.2020
Hajmi454.87 Kb.
#105648
Bog'liq
Baliqlar ekologiyasi

9-MAVZU: BALIQLAR EKOLOGIYASI VA IQTISODIY AHAMIYATI

Reja:

Suvning eng muhim xossalari

  • Suv atmosfera havosini erita oladi.
  • Suv kuchli erituvchidir, shu sababli suvdagi moddalar suv organizmlarining (baliqlarning) iste’moli uchun yaroqli holga keladi.
  • Suvda bug’ hosil qiladigan yashirin issiqlik bo’ladi, shu sababli suv bug’langanida uning ustki qatlami tez soviydi va pastga tusha boshlaydi.
  • Suvning issiqlik sig’imi yuqori bo’lganidan, uning temperaturasi sutka va yil fasllariga qarab atmosfera temperaterasiga nisbatan kam o’zgaradi.
  • Suv muzlaganda uning ustki qavati muzlaydi. Muz qatlami pastki qatlamlaridan issiqlik ajralishni tutib turadi va suvning tubigacha muzlashga yo’l qo’ymaydi.
  • Suvning solishtirma og’irligi baliqlarning solishtirma og’irligiga yaqin. Shunga ko’ra ko’pchilik baliqlar butun umrini suv bag’rida o’tkazadi va substratga muxtoj emas.

Suv temperaturasining ahamiyati

  • Evriterm baliqlar
  • (mo’tadil iqlimli zonalardagi suv ekosistemalarida tarqalgan)

  • Stenoterm baliqlar
  • (qutb va tropik zonalardagi suv ekosistemalarida tarqalgan)

Suvdagi kislorod miqdorining ahamiyati

  • Kislorodni juda ko’p talab qiluvchi baliqlar, ya’ni 1 litr suvda 7-11 sm3 kislorod bo’lgan suvlarda yashaydigan baliqlar (gulmoy, kumja, peskar, nalim va golyan)
  • Ko’p kislorod talab qiluvchi baliqlar, ya’ni 1 litr suvda 5-7 sm3 kislorod bo’lgan suvlarda yashaydigan baliqlar (xarius, golavl, toshbaliq)
  • Nisbatan kam kislorod talab qiluvchi baliqlar, ya’ni 1 litr suvda 4 sm3 kislorod bo’lgan suvlarda yashaydigan baliqlar (chavoq baliq, plotva, olabug’a)
  • O’ta kam kislorod talab qiluvchi baliqlar. Ular kislorodi juda kam bo’lgan oqmas suvlarda yashaydi, ya’ni bunday suvlarning 1 litrida 0,5 sm3 kislorod bo’ladi. Bunday suvlarda zog’ora baliq, lin va tovon baliqlar yashaydi.

Baliqlarning asosiy ekologik gruppalari

Suvdagi tuzlarga munosabatiga ko’ra:

  • Dengiz baliqlari
  • O’tkinchi baliqlar
  • Chala o’tkinchi baliqlar
  • Chuchuk suv baliqlari

Baliqlarning asosiy ekologik gruppalari

Suv havzalaridagi yashash joylariga ko’ra:

  • Pelagik (ochiq suv muhitida yashovchi) baliqlar, suvning yuzasidan boshlab 150-200 metr chuqurlikkacha boradigan suv bag’rida yashaydi
  • Litoral baliqlar, suv havzalarining qirg’oqlariga yaqin joyda, ya’ni sohil yaqinida va suv tubi bilan ma’lum darajada bog’langan holda yashaydi.
  • Abissal baliqlar, asosan dengiz va okeanlarning tubida katta chuqurliklarida yashaydi.

Pelagik baliqlar

Litoral baliqlar

Abissal baliqlar

Baliqlar migratsiyasi

  • Passiv migratsiya
  • Aktiv migratsiya
  • Anadrom migratsiya
  • Katadrom migratsiya

Baliqlar migratsiyasi

Aktiv migratsiya


nerest migratsiyasi

ovqatlanish migratsiyasi



qishlash migratsiyasi

Baliqlarda jinsiy dimorfizm

Baliqlarning amaliy ahamiyati

  • Baliglarning umumiy moddalar aylanishidagi roli
  • Baliglarning iqtisodiy ahamiyati

E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT!


Download 454.87 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling