9-mavzu: Debitorlik va kreditorlik qarzlarini boshqarish


Download 215.26 Kb.
bet1/3
Sana21.01.2023
Hajmi215.26 Kb.
#1107031
  1   2   3
Bog'liq
9. korxonalarining debitorlik qarzdorligini boshqarish-fayllar.org

9-MAVZU: Debitorlik va kreditorlik qarzlarini boshqarish.

Reja:


1. Debitorlik qarizlarning iqtisodiy mohiyati va ularni kelib chiqish sabablari.
2. Kreditorlik qarizlarning iqtisodiy mohiyati va ularni kamaytirish yo’llari.
3. Debitorlik va kreditorlik qarizlarini tartibga solishning huquqiy asoslari.
1. Debitorlik qarizlarning iqtisodiy mohiyati va ularni kelib chiqish sabablari.
Korxonalar o‘rtasida bo‘ladigan, shuningdek, kredit tashkilotlari va nazorat tashkilotlari o‘rtasidagi, korxonalarning davlat tashkilotlari (organlari) bilan hisob-kitob to‘lovlarida kechiktirilgan vaqt bo‘yicha farqlanishlar kelib chiqadi. Bunda korxona tomonidan to‘lanishi lozim bo‘lgan majburiyatlar kreditorlik majburiyatlari, olinishi lozim bo‘lgan majburiyatlar esa debitorlik majburiyatlar hisoblanadi. Debitorlik va kreditorlik majburiyatlari hisob-kitoblarning doimiy yo‘ldoshi hisoblanadi. Lekin to‘lov muddatining oshib ketishi korxonalar moliyaviy ahvoliga katta ta’sir o‘tkazadi. Shu maqsadda korxonalar faoliyatini yuritishda debitorlik va kreditorlik majburiyatlarini to‘g‘ri va samarali boshqarish masalasiga alohida ahamiyat beriladi. Bir vaqtning o‘zida to‘lash muddati o‘tgan qarzlar muam- mosi yoki noto‘lovlar muammosining mavjud ekanligi alohida dolzarblik kasb etmoqda.

Debitorlik qarizlarning iqtisodiy mohiyati va ularni kelib chiqish sabablari.

Debitorlik qarizlarning iqtisodiy mohiyati va ularni kelib chiqish sabablari.

Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi sharoitida debitorlik – kreditorlik qarzlarini tartibga solish va samarali boshqarish masalalariga bag‘ishlangan bo‘lganligi uchun, bizning fikrimizcha, eng avvalo, biz debitorlik va kreditorlik qarzlarining iqtisodiy mohiyati va ularning kelib chiqish sabablari to‘g‘risida aniq tasavvur va tushunchaga ega bo‘lishimiz kerak.

Mamlakat iqtisodiyotida debitorlik - kreditorlik qarzlari hajmining nisbatan katta ekanligi ular iqtisodiy mazmun - mohiyatini va eng avvalo, ular ikki qismining o‘zaro nisbatini tadqiq etishni taqozo etadi. Qayd etish lozimki, debitorlik va kreditorlik qarzlari, bir tomondan, umumiylik jihatlari bilan xarakterlansa, ikkinchi tomondan esa, farqli jihatlari bilan ham xarak- terlanadi. Dastlab, ularning ana shu jihatlarini yoritishga harakat qilaylik. Debitorlik va kreditorlik qarzlari o‘rtasidagi umumiylik ular har birining tovarlar bo‘yicha shartnomani tuzish va uni to‘lash bilan bog‘liq bo‘lgan vaqt o‘rtasidagi uzilishga, demak, pulning to‘lov vositasi sifatidagi funksiyasiga asoslanganligidadir. Ular o‘rtasidagi farqlar esa debitorlik va kreditorlik qarzlarining amalga oshish xususiyatlaridan kelib chiqadi.


Download 215.26 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling