9-Mavzu: Sut va sut mahsulotlarinui soxtalashtirish turlarini o'rganish va uni aniqlash usullari Reja

---

9-Mavzu: Sut va sut mahsulotlarinui soxtalashtirish turlarini o'rganish va uni 
aniqlash usullari 
 
Reja: 
1. Sut va sut mahsulotlari. Sut va sut mahsulotlarining bozordaga yitkazishda 
mavjud moammolar.
2. Sut va sut mahsulotlarini soxtalshtirish. 
3. Soxtalashtirilgan sut mahsulotlarini aniqlash. 
 
So'nggi yillarda Respublikamizda sut va sutli ichimliklar va ayniqsa muzqaymoq 
turlari va ishlab chiqarish hajmi sezilarli darajada oshdi. Barqaror talabga ega bo'lgan 
sut va sut mahsulotlari bozorida uning yuzlab nomlari mavjud va ularning aksariyati 
faol ravishda reklama qilinmoqda, shuning uchun sut va sut mahsulotlarini suv bilan 
suyultirish orqali soxtalashtirish yoki hajmini ko'paytirish vasvasasi har doim 
tarqatuvchi va sut mahsulotlarini ishlab chiqaruvchisi uchun mavjud. 
Bugungi kunda barcha turdagi sut va sutli ichimliklar, ayniqsa bozorlarga 
etkazib beriladigan quyultirilgan sut va muzqaymoqlarning haqiqiyligini har 
tomonlama tekshirish bilan bog'liq muammolar ayniqsa dolzarbdir. 
Sut va sut mahsulotlarining haqiqiyligini tekshirishda quyidagi tadqiqot 
maqsadlariga erishish mumkin: 
♦ sut va sut mahsulotlari turini aniqlash; 
♦ soxtalashtirish usullari va ularni aniqlash usullari. 
Sut va sut mahsulotlarining turini aniqlash uchun haqiqiyligini ekspertizadan 
o'tkazayotganda ekspert o'zi hal qilinishi kerak bo'lgan vazifalar doirasini va uning 
ixtiyorida bo'lgan usullarni o'zi belgilashi kerak. Ushbu maqsadga erishish uchun 
mutaxassis hal qilishi mumkin bo'lgan vazifalar doirasini ko'rib chiqamiz. 
Sut - bu iliq qonli sutemizuvchilarni laktatsiya davrida hosil bo'lgan ozgina 
yopishqoq suyuqlik (xira oq rangda yoki sarg'ish tusda va o'ziga xos hidda). 
Odam sutni bevosita oziq-ovqat mahsuloti sifatida yoki qaymoq, fermentlangan 
sut mahsulotlari, muzqaymoq, sut konservalari, sigir moyi (sariyog), pishloqni qayta 
ishlash uchun xom ashyo sifatida ishlatadi. 
Ayrim buzoqlarni va bolalarni boqish uchun mo'ljallangan sut har xil o'ziga xos 
xususiyatlarga ega (rangi, kimyoviy tarkibi, asosiy tarkibiy qismlarining nisbati, 
bifidoaktiv shakar va kaltsiyning mavjudligi)