A 10 sm. B 20 sm. C 5 sm. D cheksizlikda
Download 1.99 Mb. Pdf ko'rish
|
Linzalar
|
3.1-masala Shu'lalanuychi nuqta fokus masofasi 10 sm bo'lgan sochuvchi linza fokusida turibdi. Uning tasviri linzadan qanday masofada hosil bo'ladi? A) 10 sm. B) 20 sm. C) 5 sm. D) cheksizlikda. ? 1 . 0 1 . 0 : lg f m F d m F an Beri 1 𝐹 = 1 𝑑 + 1 𝑓 1 𝐹 = 1 𝑑 − 1 𝑓 − 1 𝐹 = 1 𝑑 − 1 𝑓 Yig’uvchi(qavariq) linzada ishlatiladi qachonki d>F bo’lsa Yig’uvchi(qavariq) linzada ishlatiladi qachonki d (har doim) Bizning masalada 3-formula ishlatiladi(sochuvchi deyilgani uchun) 3.2-masala Sindirish ko'rsatkichi n 1 =1,6 bo’lgan yi-g’uvchi shisha linza, sindirish ko’rsatkichi n 2 =l,25 bo’lgan suyuqlikka tushirildi. Bunda ... A) linzaning fokus masofasi ortdi. B) linzaning fokus masofasi kamaydi. C) linzaning optik kuchi o'zgarmadi. D) linza yig'uvchidan sochuvchiga aylandi. ? 25 , 1 2 6 , 1 1 : lg F n n an Beri 𝐹 = 1 𝑛 𝐿 𝑛 𝑚 − 1 1 𝑅 1 + 1 𝑅 2 Yig’uvchi(qavariq), Dastlab linza havodan bo’lgan shuning uchun 𝑛 𝑚 =1, so’ngra 𝑛 𝑚 =1,25 bo’lgan, shundan ortishi chiqadi. 3.3-masala Rasmda ko'rsatilgan nuqtalardan qaysi biri linzaning fokusi, qaysi biri optik markazidir? A) 4, 5. B) 3, 5. C) 2, 3. D) 2, 4. Rasmdan ko’rinib turibdiki 2 nuqta linzaning fokusi. Optik markazi esa 4 nuqta hisoblanadi. 3.4-masala Parallel nurlar dastasi fokus masofalari F 1 va F 2 bo'lgan ikki yig'uvchi linzadan o'tib yana parallel ravishda tarqalishi uchun linzalarni qanday joylashtirish lozim? Yondagi 2 ta qoidaga asoslanadigan bo’lsak bu nuqta 1-linza uchun ham 2-linza uchun o’z focus nuqtasi hisoblanadi.Demak, 1-sidan F1, 2-sidan esa F2 uzoqlikda bo’lsa , bir- biridan L=F1+F2 uzoqlikda bo’ladi. 3.5-masala Parallel nurlar 2 linzadan o'tgach, parallel-ligicha qoldi. Agar bu linzalarning ikkalasi ham yig'uvchi bo'lsa, ular qanday joylashganlar? A) bir-biriga bevosita tegib turibdi. B) linzalar orasidagi masofa fokus masofalar yig'indisidan ancha katta. C) bir linzaning orqa fokal tekisligi ikkinchi linzaning oldingi fokal tekisligi bilan mos tushadi. D) javob fokus masofalar nisbatiga bog'liq. 3.4- masalaga qarang. Rasmda yashil chiziq bilan berilgan 3.6-masala Yorug'lik dastasi fokus masofalari F 1 va F 2 bo'lgan ikki linzadan iborat sistemadan o'tmoqda. Bu sistemadan chiqqanda dasta nurlari parallelligicha qolishi uchun linzalar orasidagi masofa qanday bo'lishi kerak? A ) F 1 . B) F 1 +F 2 C) (F 1 +F 2 )/2. D) |F 1 -F 2 | 3.4- masalaga qarang. 3.7-masala Fokus masofasi F bo'lgan ikkita bir xil linza bir-biridan biror l masofaga qo'yilgan. Ulardan biriga parallel nurlar dastasi tushmoqda. Bu dasta 2-linzadan o'tgandan so'ng parallelhgicha qolishi uchun, l qanday bo'lishi kerak? A) l=F/2 B) l=2F. C) l=F. D) l=4F. 3.4- masalaga qarang. 3.8-masala Fokus masofasi F 1 bo'lgan linzaga parallel tushgan nur fokus masofasi F 2 bo'lgan linzadan chiqib yana parallel holda tarqalmoqda (rasm). Shu ikki linza orasidagi masofa qanday? A) F 2 -F 1 . B) F 1 F 2 /(F 1 +F 2 ) C) 0. D) F 1 +F 2 . 3.4- masalaga qarang. 3.9-masala Uchta linzaning fokus masofalari (F) teng bo'lib, ular bir-biridan F masofada joylashgan. A nur fokusdan o'tib, birinchi linzaga tushadi. Nurning linzalar sistemasidan chiqqandan keyingi yo'nalishini aniqlang. A) 4 B) 5. C) 3. D) 2 yoki 1 Nur linzaning fokusidan tushsa singanidan so’ng bosh optic o’qga parallel ketadi Linza bosh optic o’qiga parallel yo’nalgan nurlar o’tkazilganda, nurlar singandan so’ng linzaning fokusi orqali o’tadi . Nur optic markaz orqali o’tkazilsa sinmaydi . Uchta linzaning fokus masofalari (F) teng bo'lib, ular bir-biridan F masofada joylashgan,degan so’zi juda muhim hisoblanadi quyidagi qoidalarni ishlatishda 3.10-masala Kvarsdan (n=l,7) yasalgan F 1 fokus masofali yig'uvchi linza suvga (n=1,3) va so'ngra anilinga (n=1,59) tushirildi va mos ravishda F 2 va F 3 fokus masofalar o'lchandi. Fokus masofalar orasidagi to'g'ri munosabatni ko'rsating. A) F 1 =F 2 =F 3 . B) F 3 C) F 1 >F 2 >F 3 . D) F 1 . 59 , 1 3 , 1 7 , 1 : lg 3 2 1 n n n an Beri 𝐹 = 1 𝑛 𝐿 𝑛 𝑚 − 1 1 𝑅 1 + 1 𝑅 2 3.11-masala Qabariq linzaning fokus masofasi linza sirtlarining egrilik radiusiga teng bo'lsa, linza materialining sindirish ko'rsatkichi qanday? A) 1,5. B) 1,4. C) 1,45. D) 1,3. ? lg n R F an Beri 𝐹 = 1 𝑛 𝐿 𝑛 𝑚 − 1 1 𝑅 1 + 1 𝑅 2 𝑛 𝑚 aytilsa, linza havoda turgan bo’ladi va 1 ga teng. 𝐹 = F 2 𝑛 𝐿 − 1 3.12-masala Rasmda linza, buyum, linzaning bosh optik o'qi va fokuslari tasvirlangan. Shu vaziyatdagi buyumning tasviri qanday bo'ladi? A) shu holatda tasvir hosil bo'lmaydi. B) haqiqiy, kichiklashgan va teskari. C) haqiqiy, kattalashgan va to'g'ri. D) mavhum, kattalashgan va to'g'ri. Chizmalarini slayddan ko’ring.Rasmda 3-holat tasvirlangan. 3.13-masala Buyum qabariq linza va uning fokusi orasida joylashgan bo'lsa, uning tasviri qanday va qaerda bo'ladi? A) haqiqiy, to'g'ri, kattalashgan, linzaning buyum joylashgan tomonida. B) bunday joylashishda tasvir hosil bo'lmaydi. C) haqiqiy, teskari, kichiklashgan, linzaning buyum yo'q tomonida. D) mavhum, to'g ri, kattalashgan, linzaning buyum joylashgan tomonida. 3.12- masalaga qarang. 3.14-masala Qavariq-botiq linza gorizontal qo'yildi va unga suyuqlik quyildi. Bunda linzaning optik kuchi qanday o'zgardi? (Optik kuch algebraik kattalik.) A) o'zgarmadi. B) kamaydi. C) ortdi. D) javob suyuqlik turiga bog'liq. −𝐷 = 𝑛 𝐿 𝑛 𝑚 − 1 1 𝑅 1 + 1 𝑅 2 Suyuqlik botiq qismiga quyilgani uchun botiq linza uchun yechiladi. Dastlab linza havodan bo’lgan shuning uchun 𝑛 𝑚 =1, so’ngra 𝑛 𝑚 =1 dan katta bo’lgan, shundan ortishi chiqadi. 3.15-masala Yig'uvchi linza yordamida mavhum tasvir hosil qilish uchun buyum ... joylashgan bo'lishi kerak. Nuqtalar o'rniga to'g'risini tanlab qo'ying. A) linza fokusida. B) linza va fokus orasida. C) linza va ikkilangan fokus orasida. D) TJY. 3.12- masalaga qarang. 3.16-masala Buyum yig'uvchi linzadan qanday masofada joylashganda tasvir kattalashgan, mavhum, to'g'ri bo'ladi? A) d=F. B) d 3.12- masalaga qarang. 3.17-masala Fokus masofasi 36 sm bo'lgan linzadan 18 sm uzoqlikda joylashgan buyumning kattalashgan mavhum tasviri linzadan necha sm masofada hosil bo'ladi? A) 36. B) 18. C) 12. D) 9 ? 18 36 lg f sm d sm F an Beri Demak bu yig’uvchi linza 1 𝐹 = 1 𝑑 − 1 𝑓 Yig’uvchi(qavariq) linzada ishlatiladi qachonki d 3.18-masala Fokus masofasi 1 m bo'lgan yig'uvchi linzadan necha metr masofaga buyumni joylashtirsak, uning mavhum tasviri linzadan 3 m masofada hosil bo'ladi? A) 2. B) 1,5. C) 1,25. D) 0,75. ? 3 1 lg d m f m F an Beri 1 𝐹 = 1 𝑑 − 1 𝑓 3.19-masala AB buyumning linzadagi tasviri qaysi sohada hosil bo'ladi? A) 5. B) 4. C) 3. D) 2 1 𝐹 = 1 𝑑 + 1 𝑓 Yig’uvchi(qavariq) linzada ishlatiladi qachonki d>F bo’lsa F Yoki quyidagi qoidalardan 2-si ishalatilsin. 3.20-masala AB buyumning yig'uvchi linzadagi tasviri qanday bo’ladi? A) mavhum, to'g'ri, kichraygan. B) mavhum, to'g'ri, kattalashgan. C) haqiqiy, to g'ri, kichraygan. D) haqiqiy, teskari, kattalashgan. 3.19- masalaga qarang.Rasmlardagi 2- qoida 3.21-masala Rasmda 00 ' -linzaning bosh optik o'qi, S - buyum, S ' - uning haqiqiy tasviri. Bu qanday linza va u nimaga yaqinroq joylashgan: buyumgami yoki uning tasvirigami? A) sochuvchi, S'ga. B) sochuvchi, S ga. C) yig'uvchi, S'ga. D) yig'uvchi, S ga. 3.12- masalaga qarang.2-qoidadagi rasmga qarang 3.22-masala Buyum yupqa yig'uvchi linzadan F A) mavhum va kichiklashgan, to'g'ri. B) mavhum va kattalashgan, to'g ri. C) mavhum va kichiklashgan, teskari. D) haqiqiy va kattalashgan, teskari. 3.12- masalaga qarang.2-qoidadagi rasmga qarang 3.23-masala Buyumni linzadan 25 sm masofaga qo'ysak, uning haqiqiy tasviri linzadan 50 sm narida hosil bo'ladi. Buyum shu linzadan 0,2 m masofaga qo'yilsa, tasvir linzadan necha sm masofada hosil bo'ladi? A) 40. B) 20. C) 25. D) 100. ? 2 , 0 2 50 2 25 1 lg f m d sm f sm d an Beri 1 𝐹 = 1 𝑑 1 + 1 𝑓 1 1 𝐹 = 1 𝑑 2 + 1 𝑓 2 Linza focus masofasi o’zgarmaydi chunki u yon tarafdagi kattaliklarga bog’liq. Bundan ko’rinib turibdiki 𝐹 = 1 𝑛 𝐿 𝑛 𝑚 − 1 1 𝑅 1 + 1 𝑅 2 1 𝑑 1 + 1 𝑓 1 = 1 𝑑 2 + 1 𝑓 2 3.24-masala Buyum fokus masofasi 12 sm bo'lgan linzadan 16 sm uzoqlikda qo'yildi. Linzaning kattalashtirishi qanday? A) 6. B) 5. C) 4. D) 3 ? 16 12 lg k sm d sm F an Beri 1 𝐹 = 1 𝑑 + 1 𝑓 𝑘 = 𝑓 𝑑 3.25-masala Yig'uvchi linzaning fokus masofasi F ga teng. Linzaning kattalashtirishi 2 ga teng bo'lishi uchun buyum undan qanday masofada qo'yilishi kerak? A) 1.5F. B) F. C) 2F. D) 3F. ? 2 lg d k F an Beri 1 𝐹 = 1 𝑑 + 1 𝑓 𝑘 = 𝑓 𝑑 𝑓 = 2𝑑 Va 1-formulaga quyiladi 1 𝐹 = 1 𝑑 + 1 2𝑑 3.26-masala Buyum fokus masofasi 50 sm bo'lgan yig'uvchi linzadan necha sm masofaga joylastirilganda, 4 marta kattalashgan tasvir hosil qilish mumkin? A) 25. B) 31,2. C) 50. D) 62,5. ? 4 50 lg d k sm F an Beri 1 𝐹 = 1 𝑑 + 1 𝑓 𝑘 = 𝑓 𝑑 𝑓 = 4𝑑 1 𝐹 = 1 𝑑 + 1 4𝑑 3.27-masala Fokus masofasi 0,5 m ga teng bo'lgan linza yordamida 5 marta kattalashtirilgan haqiqiy tasvir hosil qilish uchun buyumni linzadan necha metr masofaga qo'yish kerak? A) 0,4 B) 0.6. C) 1. D) 1,24. ? 5 5 , 0 lg d k m F an Beri 1 𝐹 = 1 𝑑 + 1 𝑓 𝑘 = 𝑓 𝑑 𝑓 = 5𝑑 1 𝐹 = 1 𝑑 + 1 5𝑑 3.28-masala Yig'uvchi linzaning fokus masofasi F ga teng. Linzaning kattalashtirishi 2 dan katta, ammo 3 dan kichik bo'lishi uchun, buyumni undan qanday uzoqlikda qo'yish kerak? A) 5F/3>d>3F/2. B) 3F 2 , lg k F an Beri 𝑘 = 𝑓 𝑑 𝑓 = 2𝑑 1 𝐹 = 1 𝑑 + 1 2𝑑 𝑓 = 3𝑑 1 𝐹 = 1 𝑑 + 1 3𝑑 Shundan 2 ta oraliq chiqadi kirmaydigan 3.29-masala Buyum bilan uning yig'uvchi linzadagi haqiqiy tasviri orasidagi masota 2,5 m. Linzadan tasvir- gacha bo'lgan masofa esa 2 m bo'lsa, linzaning kattalashtirish koeffitsiyenti qanday? A) 0,8. B) 1,25. C) 5. D) 4 ? 2 5 , 2 lg k f f d an Beri 𝑑 = 0,5 𝑘 = 𝑓 𝑑 3.30-masala Jism yig'uvchi linzadan ikkilangan fokus masofadan ortiqroq masofada joylashgan. Uning linzadagi tasviri qanday bo'ladi? A) mavhum va kattalashgan. B) mavhum va kichiklashgan. C) mavhum va teskari. D) haqiqiy va kichiklashgan 3.12 ga qarang 3.31-masala Buyum linzadan uning ikkilangan fokus masofasidan uzoqroqda joylashsa, qanday tasvir hosil bo'ladi? A) haqiqiy, kichraygan. B) haqiqiy, kattalashgan. C) haqiqiy, teng. D) mavhum, kattalashgan. 3.12 ga qarang 3.32-masala Buyum yupqa yig'uvchi linzadan d>2F masofada joylashtirilgan bo’lsa, uning tasviri qanday bo'ladi? A) mavhum va kichiklashgan, to'g'ri. B) mavhum va kattalashgan, to'g'ri. C) mavhum va kichiklashgan, teskari. D) haqiqiy va kichiklashgan, teskari. 3.12 ga qarang 3.33-masala Linza yordamida buyumning kichiklashgan va teskari tasviri hosil qilindi. Bu qanday linza va buyum qaerda joylashgan? A) botiq; linzadan ixtiyoriy masofada. B) botiq; linzaning ikkilangan fokus masofasidan uzoqda. C)qavariq; linza bilan fokus orasida. D) qavariq; linzaning ikkilangan fokus masofasidan uzoqda. 3.12 ga qarang 3.34-masala Yig'uvchi linzadan buyumgacha qanday masofada tasvir haqiqiy, to'nkarilgan va kichiklashgan bo'ladi? A) d=2F. B) d=F. C) d>2F. D) d<2F. 3.12 ga qarang 3.35-masala Buyum fokus masofasi F bo'lgan yig'uvchi linzadan cheksiz uzoqlikda joylashgan bo'lsa, uning tasviri linzadan qanday uzoqlikda hosil bo'ladi? A) F/2. B) F. C) 1,5F. D) 2F cheksiz = d lg F an Beri 1 𝐹 = 1 ∞ + 1 𝑓 1 𝐹 = 1 𝑑 + 1 𝑓 1 𝐹 = 1 𝑓 𝐹 = 𝑓 3.36-masala Buyum bilan yig'uvchi linza oralig'i 3F. Linzaning fokus masofasi F bo'lsa, tasvirning o'lchami buyum o'lchamidan necha marta katta bo ladi? A) 3. B) 2. C) 1. D) 0,5 ? 3 , lg k F d F an Beri 1 𝐹 = 1 𝑑 + 1 𝑓 𝑘 = 𝑓 𝑑 3.37-masala Fokus masofasi 1 m bo'lgan qavariq linzadan 3m masofada jism turibdi. Linzaning chiziqli kattalashtirishini aniqlang. A) 1. B) 1,5 C) 2. D) 0,5. ? 3 1 lg k f F an Beri 1 𝐹 = 1 𝑑 + 1 𝑓 𝑘 = 𝑓 𝑑 3.38-masala Yig'uvchi linzadan buyumgacha bo'lgan masofa fokus masofadan uch marta katta bo’lsa, kattalashtirish koeffitsiyenti qanday? A) 3. B) 2. C) 1,5. D) 0,5 ? 3 lg k F d an Beri 1 𝐹 = 1 𝑑 + 1 𝑓 𝑘 = 𝑓 𝑑 3.39-masala Buyum linzadan 4F masofada joylashgan. Shu buyumning ekrandagi tasviri o'zidan necha marta kichik bo’ladi? A) 2. B) 3. C) 4. D) 5. ? / 1 4 lg k F d an Beri 1 𝐹 = 1 𝑑 + 1 𝑓 𝑘 = 𝑓 𝑑 3.40-masala Agar haqiqiy tasvir buyumdan 3 marta kichik bo'lsa, buyum linzadan qanday masofada joylashgan? Linzaning fokus masofasi F. A)4/3F. B) 1,5F. C) 2F. D) 4F 3 / 1 lg k an Beri 1 𝐹 = 1 𝑑 + 1 𝑓 𝑘 = 𝑓 𝑑 3.41-masala Yig'uvchi linzadan buyumgacha bo'lgan masofa d va linzaning fokus masofasi F qanday munosabatda bo'lganda, linzaning kattalashtirishi 0,5 ga teng bo'ladi? A) d=4F. B) d=2F. C) d=F. D) d=3F 5 , 0 lg k an Beri 1 𝐹 = 1 𝑑 + 1 𝑓 𝑘 = 𝑓 𝑑 3.42-masala Buyum yig'uvchi linzadan d=nF masofada joylasrigan bo'lsa.linza bilan tasvir orasidagi masofa qanday bo'ladi? A) (n+1)/ nF. B) (n-1)/ nF. C) nF/(n+1). D) nF/(n-1). ? lg f nF d an Beri 1 𝐹 = 1 𝑑 + 1 𝑓 3.43-masala Ikkita S 1 va S 2 shamlar orasiga yig'uvchi linza shunday qo'yilganki, S 1 ning tasviri S 2 turgan joyda hosil bo'ldi va aksincha. Bu hol shamlar orasidagi L masofa qanday bo'lganda yuz berishi mumkin? A) L=2F. B) L>2F. C) F Beri lg 𝑑 1 = 𝑓 2 𝑑 2 = 𝑓 1 Download 1.99 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|