Aholi uchun birlamchi tibbiy-ijtimoiy yordamni ko‘rsatish; aholi uchun birlamchi tibbiy-ijtimoiy yordamni ko‘rsatish

- aholi uchun birlamchi tibbiy-ijtimoiy yordamni ko‘rsatish;

• - aholi uchun birlamchi tibbiy-ijtimoiy yordamni ko‘rsatish;

• - sanitariya va tushuntirish ishlarini olib borish (sog‘lom hayot tarzini tadbiq qilish);

• - kasallikni oldini olish uchun ishlarni olib borish (kasallikning barcha davrlarini o‘z vaqtida aniqlash, chora ko‘rish);

• - dinamik kuzatuv o‘tkazish;

• - xaet uchun xavf soladigan xolatlarda va kasallikning o‘tkir davrida birinchi yordam ko‘rsatish;

• - o‘z vaqtida konsultatsiya va gospitalizatsiya qilish;

• - davolash chora tadbirlarini o‘tkazish va tiklanish davrini to‘g‘ri tashkil qilish;

• - vaqtinchalik ishga layoqatsizlikni to‘g‘ri tashkillashtirish;

• - yetim, qari, nogiron va surunkali bemorlarga tibbiy va ijtimoiy yordamni ko‘rsatish;

• - tasdiqlangan va kerakli xujjatlarni to‘g‘ri olib borish.

Traxeal qism

• Traxeal qism

• Aortal qism

• Bronxial qism

• Aorto-bronxial qism

• Bronx osti qismi

• Retroperikardial qism

• Diafragma usti qismi

• Diafragma ichi qismi

• Abdominal qism

Rentgenologik tekshirish usuli

• Rentgenologik tekshirish usuli

• Endoskopik tekshirish usullari

• Radioizotop tekshirish usullari(tashqi va bo‘shliqga kirish bilan)

• Ultratovush tekshirish usuli

• Qizilo‘ngach ichi pH-metriyasi

• Qizilo‘ngach motorikasini tekshirish

• Kompyuter tomografiya

I. Rivojlanish nuqsonlari

• I. Rivojlanish nuqsonlari

• 1. Tug‘ma qizilo‘ngach atreziyasi va qizilo‘ngach-traxeal oqmalar

• 2. Qizilo‘ngach tugma stenozlari

• 3. Qizilo‘ngach tugma membranoz diafragmasi

• 4. Tug‘ma kalta qizilo‘ngach

• 5. Tug‘ma ezofageal kistalar

• 6. Tomirlar anomaliyasi

• II. Jarohatlar

• 1. Travmatik jarohatlar – tashqi va ichki

• 2. Qizilo‘ngach kuyishi va uning asoratlari

• III. Qizilo‘ngach kasalliklari

• 1. Divertikullar - pulsion va traksion

• 2. Yallig‘lanish kasalliklari - ezofagit

• IV. Qizilo‘ngach o‘sma kasalliklari

• 1. Xavfsiz o‘smalar

• 2. Xavfli o‘smalar

• V. Qizilo‘ngach motorikasining buzilishi (kardiospazm)

• 1. Axalaziya

• 2. Ezofagospazm

Rak

• Rak

• Sarkoma

• Poliplar

• Kardiospazm

• Chandiqli strikturalar

• Divertikullar

• Ezofagit

• Tuberkulez

• Zahm

I daraja – barcha ovqat luqmasi o‘tadi, faqat yutinish paytida nohush hissiyot paydo bo‘ladi (kuyishish, tirnalish, ba'zida og‘riq)

• I daraja – barcha ovqat luqmasi o‘tadi, faqat yutinish paytida nohush hissiyot paydo bo‘ladi (kuyishish, tirnalish, ba'zida og‘riq)

• II daraja – qattiq luqma qizilo‘ngachda ushlanib qoladi va o‘tishi qiyinlashadi, bemor suv ichishga majbur bo‘ladi

• III daraja – qattiq luqma o‘tmaydi. Majburiy luqmani yutish paytida bemor qayd qilishi mumkin. Bemorlar suyuq va yarim suyuk oziqa istemol qilishadi

• IV daraja – qizilo‘ngach orqali faqat suyuqlik o‘tadi

• V daraja – qizilo‘ngach o‘tkazuvchanligining to‘liq yo‘qolishi. Bir qultim suv, hatto bemor so‘lagi ham o‘tmaydi.

I daraja – shilliq qavati giperemiyasi va shishishi

• I daraja – shilliq qavati giperemiyasi va shishishi

• II daraja – shilliq qavati va shilliq osti qavati jarohatlanishi

• III daraja – qizilo‘ngach xamma qavatlarinig jarohatlanishi

Qabul qilingan modda xarakteri

• Qabul qilingan modda xarakteri

• Qabul qilingan modda xajmi

• Aralashma konsentratsiyasi

• Qabul qilingan modda konsistensiyasi

• Qabul qilingan moddaga individual sezuvchanlik darajasi

1. O‘tkir – 5-10 sutka

• 1. O‘tkir – 5-10 sutka

• (yengil, o‘rta, og‘ir)

• 2. Latent davr – 7-30 sutka

• 3. Striktura xosil bo‘lish bosqichi 30 sutkadan ko‘p (lokal va tarqalgan striktura)

O‘tkir davri (5-10 sutka) og‘iz bo‘shlig‘i, hamqum, to‘sh orqasida, epigastral sohada og‘riq. Gipersalivatsiya. Disfagiya. Travmadan so‘ngi birinchi soatlarda shok holati. Bir necha soatdan so‘ng kuyish natijasida toksemiya belgilari kuchayib boradi

• O‘tkir davri (5-10 sutka) og‘iz bo‘shlig‘i, hamqum, to‘sh orqasida, epigastral sohada og‘riq. Gipersalivatsiya. Disfagiya. Travmadan so‘ngi birinchi soatlarda shok holati. Bir necha soatdan so‘ng kuyish natijasida toksemiya belgilari kuchayib boradi

• Sohta yaxshi bo‘lish davri (7-30 sut) tahminan 1-chi haftaning ohirida nekrozga uchragan qizilo‘ngach to‘qimasi ko‘chishi kuzatiladi, natijada qizilo‘ngach o‘tkazuvchanligi biroz tiklanadi. Asorati: qizilo‘ngachdan qon ketishi, qizilo‘ngach devori perforatsiyasi, katta maydondagi jarohatlarda sepsis rivojlanishi

• Strikturalar hosil bo‘lish davri (2 dan 6 oygacha, ba'zida yillab davom etadi) Qizilo‘ngach devorida har xil maydonli, sekin bituvchi yaralar paydo bo‘ladi. Yaralar fibrin bilan qoplangan, kontakt qilganda yengil qon oqishi kuzatiladi. Qizilo‘ngach o‘tkazuvchanligi to‘liq yo‘qolishi bilan kechishi mumkin. Strikturalarni yuqorida joylashishida qo‘yidagilar kuzatiladi: laringospazm, yo‘tal, bo‘g‘ilish belgilari ovqat luqmasini nafas yo‘liga tushishi natijasida kuzatiladi

Zahar modda neytralizatsiyasi

• Zahar modda neytralizatsiyasi

• Intoksikatsiya va og‘riqni bartaraf etish

• Suv-ishqor almashinuvini normalashtirish

• Yallig‘lanishga qarshi chora tadbir

• Parenteral oziqlanish

• Yurak-qon tomir faoliyatini tiklash

• Buyraklar faoliyatini tiklash

• Nafas olishini buzilishini profilaktikasi

• Og‘iz bo‘shlig‘ini tualeti

I. Birlamchi

• I. Birlamchi

• Qizilo‘ngach va oshqozon motorikasini nerv va peptid (gastrin, gistamin, motilin va boshqalar) regulyasiyasini birlamchi buzilishi

• II. Ikkilamchi

• Diafragma qizilo‘ngach teshigi churralarida, privratnik stenozida, oshqozon yara kasalligida, xoletsistitda, qorin bo‘shlig‘i katta xajmli o‘smalarda, assitda, xomiladorlikda, oshqozon rezeksiyasidan so‘ng, sklerodermiyada va boshqalarda

• III. Og‘irlik darajasiga qarab (Savari va Miller endoskopik klassifikatsiyasi, 1978)

I davr – kardiyani funksional doimiy bo‘lmagan spazmi, qizilo‘ngach kengayishi kuzatilmaydi

• I davr – kardiyani funksional doimiy bo‘lmagan spazmi, qizilo‘ngach kengayishi kuzatilmaydi

• II davr – kardiyani stabil spazmi, qizilo‘ngach keskin bo‘lmagan kengayishi bilan

• III davr – kardiya mushak qavatining chandiqli o‘zgarishi, qizilo‘ngach keskin kengayishi bilan

• IV davr – kardiya keskin stenozi, qizilo‘ngach dilyatatsiyasi (ko‘pincha S-simon), ezofagit belgilari bilan

Disfagiya

• Disfagiya

• Regurgitatsiya

• Og‘riq (og‘riqlar ovqat qabul qilish bilan bog‘liq bo‘lmaydi), paresteziyalar, qichishishlar

• Ko‘ngil aynishi, qayd qilish, ozib ketish

• Asoratlari (ezofagit, malignizatsiya, nafas olishni buzilishi)

Umumiy

• Umumiy

• adinamiya, ozib ketish, quvvatsizlik, tana haroratining subfebril bo‘lishi, gipoproteinemiya

• Ko‘krak qafasi a'zolari kasalliklari uchun xos bo‘lgan belgilar

• ko‘krak qafasidagi og‘riqlar, ovqatlanishdan so‘ngi taxikardiya, ovoz tembrining o‘zgarishi, yo‘tal xurujlari

• Qizilo‘ngach kasalliklari uchun xos bo‘lgan belgilar

• disfagiya – reflektor, mexanik yoki aralash, salivatsiyaning oshishi, og‘riq, og‘izdan nohush xidni kelishi, og‘iz bo‘shlig‘ida nohush ta'mni bo‘lishi, qayd qilish