Allohning goʻzal ismlari

…

Qidir

Xudoning nomlari

Bu maqolada Allohning goʻzal ismlari

(arabcha: 

ﻰﻨﺴﺤﻟا

 

ﻪﻠﻟا

 

ءﺎﻤﺳأ

, ʾasmāʾ allāh al-

Ḥusnā) va ularning mazmuni berilgan.

Qurʼonning Aʼrof surasi 180-oyatida Alloh

ismlari haqida shunday deyiladi:

Allohning goʻzal ismlari bordir. Bas,

uni oʻsha ismlar bilan chorlangiz

(yod etingiz),Uning ismlarida haqdan

ogʻib (nooʻrin joylarda ularni

qoʻllaydigan mushrik) kimsalarni

tark qilingiz“

. Bu ismlar 99 ta. Ular musulmon

ilohiyotida muhim oʻrin tutadi. Alloh

ismlari koʻp duolarda qoʻshib aytiladi.

Qur’onning Hashr surasida (22-24

oyatlar) Allohning goʻzal ismlarining

qisqa roʻyxati bor: ar Rahmon, ar-Rahim,

al-Malik, al-Quddus, as-Salom, al-

Moʻmin, al-Muhaymin, al-Aziz, al-

Jabbor, al-Mutakabbir, al-Xoliq, al-Bori’,

al-Musavvir. Boshqa hamma ismlar

Qur’onning turli joylarida uchraydigan

Alloh sifatlaridan kelib chiqadi va ular

bilan bogʻlangan feʼllardan hosil boʻlgan.

99 ta ism roʻyxati Abu Hurayra (601-679)

rivoyat qilgan hadisda bor. Ana shu

hadisga koʻra, Muhammad 99 raqamini

keltirgan va har kim Allohning mazkur

ismlarini birma-bir aytib chiqsa, albatta

jannatdan joy ato qilinadi degan. Boshqa

Hadis toʻplamalrida ham Alloh ismlari

roʻyxati keltiriladi.

Ismlar roʻyxati va maʼnosi

# Arabcha

Oʻqilishi

Tarjima va maʼnolari

Qur’ondagi

manbasi

1

ﻪﻠﻟا

Alloh

Xudoning ismi. Barcha suralarning (bittasidan

tashqari) boshlanishida qoʻllaniladi

2

ﻦﻤﺣﺮﻟا

Ar-Rohmān

Mehribon — Ulugʻ neʼmatlarni beruvchi.Bu

sifatfaqat Allohga xos boʻlib, barchaga kofirga

ham, moʻminga ham mehribon va neʼmat beruvchi

maʼnosini anglatadi.Rahmon sifatini Alloh

taolodan boshqa hech kimga nisbatan ishlatib

boʻlmaydi.

Rahmon

surasi.

3

ﻢﻴﺣﺮﻟا

Ar-Rohīm

Rahmli — „Rohiym“ latif neʼmatlarni beruvchi.Bu

sifat xosroq boʻlib, qiyomat kuni faqat moʻminlarga

rahm qiluvchi maʼnosini anglatadi.Va Allohdan

oʻzgalarga, jumladan Paygʻambar alayhissalomga

nisbatan ham ishlatiladi.

Barcha

suralarning

(bittasidan

tashqari)

boshlanishida

qoʻllaniladi

4

ﻚﻠﻤﻟا

Al-Malik

Podsho — Barcha narsani egasi."Malik" haqiqiy

egadir.Undan oʻzga ega yoqdir.Shuning uchun

bandalar faqat unga qul boʻladilar.Hech vaqtda bir

qulga ikki xoʻjayin boʻlmaydi.Shuning uchun

insonlar oʻzlariga oʻxshaganinsonlarga emas, balki

yagona yaratganga, haqiqiy Malikka qul boʻlish

lozim.

59:23, 20:114

5

سوﺪﻘﻟا

Al-Quddūs

Muqaddas, nuqsonlardan holi — Barcha ayblardan

xoli, noloyiq sifatlardan munazzah, mutlaq

muqaddaslik va mutlaq poklik Allohning

oʻzigagina hosdir.

59:23, 62:1

6

مﻼﺴﻟا

As-Salām

Ofat va balolardan solomat. Qutqarayotgan —

„Salom“-barcha nuqsonlardan salomat.

Shuningdek, tinchlik, xotirjamlik va rohat beruvchi

degani. Alloh „Salom“ sifati ila bandalarga tinchlik,

omonlik, xotirjamlik ato qiladi.

59:23

7

ﻦﻣﺆﻤﻟا

Al-Mu’min Moʻmin-iymon va omonlik beruvchi.

59:23

8

ﻦﻤﻴﻬﻤﻟا

Al-

Muhaymin

Hamma narsani qamrab oluvchi.Alloh

bandalarning barcha holatlariga guvoh boʻlib

turadi.Undan hech narsa maxfiy qolmaydi.

59:23

9

ﺰﻳﺰﻌﻟا

Al-Aziz

Izzat va qudrat sohibi. Ulugʻ — Barchaning ustidan

gʻolib. Undan biror narsa gʻolib kelolmaydi.

3:6, 4:158,

9:40, 48:7,

59:23

10

رﺎﺒﺠﻟا

Al-Jabbār

Bandalarini ishlarini isloh etuvchi. Jabbor — oliy

qadar ulugʻ, Uning oldida hamma oʻzini xor tutadi.

59:23

11

ﺮﺒﻜﺘﻤﻟا

Al-

Mutakabbir

Kattalik yarashuvchi zot. Mutakabbir — kibriyosi va

ulugʻligi behad. Uning oldida boshqalar qul boʻlib

turadi.

59:23

12

ﻖﻟﺎﺨﻟا

Al-Holiq

Yaratuvchi, vujudga keltiruvchi. Xoliq — Asli va

oʻxshashi yoq narsaning oʻlchovini mos qilib

yaratuvchi. Xoliq mutloq vujudga keltiruvchidir.

6:102, 13:16,

39:62, 40:62,

59:24

13

ئرﺎﺒﻟا

Al-Bāri'

Bori' — Yoʻqdan paydo qiluvchi, vujudga keltiruvchi,

yaratuvchi. Bori’ning vujudga keltirishida tafovut

yoqdir.

59:24

14

رﻮﺼﻤﻟا

Al-

Musovvir

Maxluqot va mavjudotlarga suvrat va shakl

beruvchi.

59:24

15

رﺎﻔﻐﻟا لآ Al-Gʻoffār

Gʻaffor — Koʻplab magʻfirat qilib, bandalarning

aybini oʻz fazli ila kechib yuboruvchi. bandalarning

aybu nuqsonlari va gunohu maʼsiyatlarini fosh

qilmay yopib turuvchi.

20:82, 38:66,

39:5, 40:42,

71:10

16

رﺎﻬﻘﻟا

Al-Qohhār

Qahhor — Barcha maxluqotlarni qabzasida tutib,

ularni oʻz hukmiga yuritib va qudrati ila

boʻysundirib turuvchi.

13:16, 14:48,

38:65, 39:4,

40:16

17

بﺎﻫﻮﻟا

Al-Vahhāb Oʻz neʼmatlarini tekin ato etuvchi.

3:8, 38:9,

38:35

18

قازﺮﻟا

Ar-Rozzāq Barcha tirik mavjudot rizqini yetkazib beruvchi.

51:58

19

حﺎﺘﻔﻟا

Al-Fattāh

Hukm etuvchi, rahmat hazinalarini ochuvchi.

34:26

20

ﻢﻴﻠﻌﻟا

Al-'Alīm

Biluvchi, dono, ilm sohibi. Boʻlgan va boʻladigan,

avvalgi va oxirgi, zohir va botin narsalarning

2:158, 3:92,

4:35, 24:41,

barchasini biluvchi.

33:40

21

ﺾﺑﺎﻘﻟا

Al-Qobiz

Kimlarningdir rizqini qiyuvchi, ruhlarni qabz etuvchi

(oluvchi).

2:245

22

ﻂﺳﺎﺒﻟا

Al-Bāsit

Kimlargadir keng rizq beruvchi, ruh baxsh etuvchi. 2:245

23

ﺾﻓﺎﺨﻟا Al-Hofiz

Kofirlar martabasini tushiruvchi.

95:5

24

ﻊﻓاﺮﻟا

Ar-Rāfi'

Moʻminlar martabasini koʻtaruvchi.

58:11, 6:83

25

ﺰﻌﻤﻟا

Al-Mu’izz

Kimlarnidir aziz, qadrli etuvchi.

3:26

26

لﺬﻤﻟا

Al-Muzill

Kimlarnidur xoru zalil qiluvchi.

3:26

27

ﻊﻴﻤﺴﻟا

As-Samī

Maxfiy va oshkora gap va sharpalarni, xatto dildan

oʻtganini ham, eshituvchi.

2:127, 2:256,

8:17, 49:1

28

ﺮﻴﺼﺒﻟا

Al-Basīr

Hamma maxfiy va oshkora narsalarni koʻruvchi.

4:58, 17:1,

42:11, 42:27

29

ﻢﻜﺤﻟا

Al-Hakam

Qatʼiy hukm etuvchi.

22:69

30

لﺪﻌﻟا

Al-`Adl

Oʻta adolatli.

6:115

31

ﻒﻴﻄﻠﻟا

Al-Latīf

Bandalariga sezdirmay oʻz lutfu ehsonini yetkasizb

beruvchi.

6:103, 22:63,

31:16, 33:34

32

ﺮﻴﺒﺨﻟا

Al-Hobīr

Hamma maxfiy va oshkora ishlardan

xabardor.

[1][2][3][4]

6:18, 17:30,

49:13, 59:18

33

ﻢﻴﻠﺤﻟا

Al-Halīm

Jazolashga shoshmaydigan, hilm bilan yaxshilik

qilib turuvchi.

2:235, 17:44,

22:59, 35:41

34

ﻢﻴﻈﻌﻟا

Al-'Azīm

Azamatli va ulugʻ zot. Aql tasavvur qila

olmaydigan darajada azamatli va ulugʻ.

2:255, 42:4,

56:96

35

رﻮﻔﻐﻟا

Al-Gʻofūr

Koʻp magʻfirat qiluvchi.

2:173, 8:69,

16:110, 41:32

36

رﻮﻜﺸﻟا

Ash-Shakūr Oʻz amaliga koʻp savob beruvchi.

35:30, 35:34,

42:23, 64:17

37

ﻲﻠﻌﻟا

Al-'Aliyy

Martabasi oliylikda benihoya.

4:34, 31:30,

42:4, 42:51

38

ﺮﻴﺒﻜﻟا

Al-Kabīr

Hammadan ulugʻ.

13:9, 22:62,

31:30

39

ﻆﻴﻔﺤﻟا

Al-Hafīz

Har bir narsani komil muhofaza qiluvchi.

11:57, 34:21,

42:6

40

ﺖﻴﻘﻤﻟا

Al-Muqīt

Barcha moddiy va ruhiy rizqlarni yaratuvchi.

4:85

41

ﺐﻴﺴﺤﻟا An-Hasīb

Hisob qiluvchi, kifoya qiluvchi.

4:6, 4:86,

33:39

42

ﻞﻴﻠﺠﻟا

Al-Jalīl

Sifatlarida ulugʻlikka ega.

55:27, 39:14,

7:143

43

ﻢﻳﺮﻜﻟا

Al-Karīm

Saxovatli va karami keng. Birov soʻramasa ham,

hech bir evaz olmasdan, narsalarni ato qiluvchi.

Qarama-qarshilikdan pok. Karamli ishlar va

xislatlar sohibi.

27:40, 82:6

44

ﺐﻴﻗﺮﻟا

Ar-Roqīb

Doimo kuzatib turuvchi. Raqiyb — hech bir zararni

ham qoʻymay tekshirib turuvchi.

4:1, 5:117

45

ﺐﻴﺠﻤﻟا

Al-Mujīb

Duolarni ijobat qiluvchi.

11:61

46

ﻊﺳاﻮﻟا

Al-Vāsi'

Keng va keng qamrovli zotdir

2:268, 3:73,

5:54

47

ﻢﻴﻜﺤﻟا

Al-Hakīm

Dono

31:27, 46:2,

57:1, 66:2

48

دودﻮﻟا

Al-Vadūd

Bandalarini sevuvchi

11:90, 85:14

49

ﺪﻴﺠﻤﻟا

Al-Majīd

Eng ulugʻvor

11:73

50

ﺚﻋﺎﺒﻟا

Al-Bā'is

Oʻliklarning tiriltiruvchisi

22:7

51

ﺪﻴﻬﺸﻟا

Ash-Shahīd

Har bir narsaga hoziru nozir. Barchaga shohidlik

beruvchi.

4:166, 22:17,

41:53, 48:28

52

ﻖﺤﻟا

Al-Haqq

Oʻzgarmas sobit zot. Haqni yuzaga chiqaruvchi

zot.

6:62, 22:6,

23:116, 24:25

53

ﻞﻴﻛﻮﻟا

Al-Vakīl

Barchaning ishi unga topshirilgan zot.

3:173, 4:171,

28:28, 73:9

54

ىﻮﻘﻟا

Al-Qovviyy Quvvatli zot.

22:40, 22:74,

42:19, 57:25

55

ﻦﻴﺘﻤﻟا

Al-Matīn

Matonatli zot.

51:58

56

ﻰﻟﻮﻟا

Al-Valiyy

Himoya qiluvchi doʻst, homiy va yordamchi

4:45, 7:196,

42:28, 45:19

57

ﺪﻴﻤﺤﻟا

Al-Hamīd

Barcha maqtovlar ila maqtalgan zot.

14:8, 31:12,

31:26, 41:42

58

ﻰﺼﺤﻤﻟا Al-Muhsi

Barcha narsaning hisobini olgan zot.

72:28, 78:29,

82:10-12

59

ئﺪﺒﻤﻟا

Al-Mubdi'

Barcha narsalarni avval boshdan bor qilgan zot.

10:34, 27:64,

29:19, 85:13

60

ﺪﻴﻌﻤﻟا

Al-Mu'īd

Yoʻq boʻlgan narsalarni yana qaytadan bor

qiluvchi.

10:34, 27:64,

29:19, 85:13

61

ﻰﻴﺤﻤﻟا

Al-Muhyi

Tiriltiruvchi. U zot oʻliklarni tiriltiruvchidir va bu

ismga ularni tiriltirishdan oldin sazovordir. Uni

ularni oʻlik boʻlganlaridan keyin jon kiritib tirik

qilganidan keyin tiriltiruvchi, deb atalganidek, ularni

xalq qilishdan oldin, ularga hayot berishidan oldin

ham, tiriltiruvchi, deyilaveradi. Xuddi, xaloyiqni xalq

qilishidan oldin Xoliq boʻlganidek.

7:158, 15:23,

30:50, 57:2

62

ﺖﻴﻤﻤﻟا

Al-Mumīt

Oʻldirivchi. Barcha jonzotlarning jonini oluvchi.

3:156, 7:158,

15:23, 57:2

63

ﻲﺤﻟا

Al-Hayy

Tirik. U tirikdir, oʻlmas. Yaʼni, Allohning hayoti

abadiydir, oʻlim ila yoʻq boʻlmas. Shuningdek,

Allohning hayoti azaliydir, oldindan yoʻq boʻlgan

emas.

2:255, 3:2,

25:58, 40:65

64

مﻮﻴﻘﻟا

Al-Qoyyūm

Oʻz oʻzidan qoim boʻlgan va boshqalarni qoim

qilgan zot.

2:255, 3:2,

20:111

65

ﺪﺟاﻮﻟا

Al-Vājid

Topuvchi. Xohlagan narsasini topuvchi. Bu ishda

birov Uni toʻsa olmaydi.

38:44

66

ﺪﺟﺎﻤﻟا

Al-Mājid

Majdu sharaf sohibi boʻlgan zot.

85:15, 11:73,

67

ﺪﺣاﻮﻟا

Al-Vāhid

Yagona. Bita. Boʻlinmas. U zot oʻz zotida ham,

sifatlarida ham va ishlarida ham birdir.

2:163, 5:73,

9:31, 18:110

68

ﺪﻤﺼﻟا

As-Somad Somad sifati koʻp maʼnolarni oʻz ichiga oladi:- itoat

qilingan ulugʻ-Usiz hech bir ish bitmaydi.- hech

112:2

kimga hojati tushmaydi, barchaning hojati Unga

tushadi.- butun maxluqot bitib tugasa ham, Oʻzi

doim boqiydir va hokazo.

69

ردﺎﻘﻟا

Al-Qodir

Cheksiz qudrat sohibi. U zot har bir narsaga

qodirdir. har bir ish unga osondir.

6:65, 36:81,

46:33, 75:40

70

رﺪﺘﻘﻤﻟا

Al-

Muqtadir

Juda ham qudratli.

18:45, 54:42,

54:55

71

مﺪﻘﻤﻟا

Al-

Muqoddim

Oldinga suruvchi. U zot xohlagan shaxs va narsani

xohlaganidan oldinga suradi.

16:61, 17:34,

72

ﺮﺧﺆﻤﻟا

Al-Mu’ahhir

Orqaga suruvchi. U zot xohlagan shaxs va narsani

xohlaganidan orqaga suradi.

71:4

73

لوﻷا

Al-'Avval

„Avval“ — U hamma narsadan avval, yaʼni, barcha

mavjudotlar yoʻqligida Alloh bor edi. Mavjudotlarni

„Avval“ sifatiga ega boʻlgan Alloh yaratdi. Yaʼni,

Alloh vujudga kelishining boshlanishi yoʻqdir.

57:3

74

ﺮﺧﻷا

Al-'Ahir

„Oxir“ — U hamma narsa yoʻq boʻlib ketganda ham

Oʻzi qoladi.

57:3

75

ﺮﻫﺎﻈﻟا

Az-Zohir

„Zohir“ — Uning mavjudligi oshkor, ochiq-oydindir.

U hamma narsadan zohir-ustundir.

57:3

76

ﻦﻃﺎﺒﻟا

Al-Bātin

"Botin" — U koʻzga koʻrinmaydi. Hammadan

pinhon-maxfiy narsalarni bilib turuvchidir.

57:3

77

ﻲﻟاﻮﻟا

Al-Vāli

Har bir narsaga voliy — ega boʻlgan zot.

13:11, 22:7

78

ﻲﻟﺎﻌﺘﻤﻟا

Al-Mutā'ali Nuqsonlardan yuqori turuvchi zot.

13:9

79

ﺮﺒﻟا

Al-Barr

Ulugʻ yaxshilik qiluvchi.

52:28

80

باﻮﺘﻟا

At-Tavvāb

Bandalarni tavbaga yoʻllovchi va ularning tavbasini

koʻplab qabul qiluvchi zot.

2:128, 4:64,

49:12, 110:3

81

ﻢﻘﺘﻨﻤﻟا

Al-

Muntaqim

Zolim va osiylardan intiqom oluvchi.

32:22, 43:41,

44:16

82

ﻮﻔﻌﻟا

Al-Afuvv

Afv qiluvchi.

4:99, 4:149,

22:60

83

فوؤﺮﻟا

Ar-Roʻūf

Oʻta shafqatli va mehribon.

3:30, 9:117,

57:9, 59:10

84

ﻚﻠﻤﻟا ﻚﻟﺎﻣ

Mālik-ul-

Mulk

Mulk egasi. Bu dunyodagi ishlarni oʻzi

xohlaganicha qiladi. Uning qazosini qaytaradigan

va hukmini oʻzgartiradigan yoʻq.

3:26

85

لﻼﺠﻟا وذ

ماﺮﻛﻹاو

Zūl-Jalāli

val’ikrom

Sharaf va kamol egasi. Karam va ikrom egasi.

55:27, 55:78

86

ﻂﺴﻘﻤﻟا

Al-Muqsiţ

Oʻz adolati ila mazlumlarga nusrat va zolimlarga

jazo beruvchi.

7:29, 3:18

87

ﻊﻣﺎﺠﻟا

Al-Jāmi

Jamlovchi. Barcha haqiqatlarni jamlovchi.

Odamlarni qiyomat kuni jamlovchi.

3:9

88

ﻲﻨﻐﻟا

Al-Gʻoni

Behojat. Uning hech kim va hech narsaga hojati

tushmaydi.

3:97, 39:7,

47:38, 57:24

89

ﻲﻨﻐﻤﻟا

Al-Mugʻni

Behojat qiluvchi. U zot Oʻz bandalaridan qay birini

xohlasa behojat qilib qoʻyadi.

9:28

90

ﻊﻧﺎﻤﻟا

Al-Māni'

Man qiluvchi.

67:21

91

رﺎﻀﻟا

Az-Zorr

Zarar qiluvchi. Zararli narsalarni ham yaratuvchi.

6:17

92

ﻊﻓﺎﻨﻟا

An-Nāfi

Manfaat beruvchi.

30:37

93

رﻮﻨﻟا

An-Nūr

Oʻz-oʻzi ila zohir boʻlgan va oʻzgalarni zohir qilgan. 24:35

94

يدﺎﻬﻟا

Al-Hādi

Hidoyat qiluvchi. U zot Oʻz fazli ila xohlagan

kimsani hidoyat qiladi. Yaʼni, Alloh kimni toʻgʻri

yoʻlga hidoyat qilsa, albatta, Oʻz xohishi va fazli ila

hidoyat qiladi.

22:54

95

ﻊﻳﺪﺒﻟا

Al-Badī

Oʻxshashi yoʻq narsalarni keltiruvchi.

2:117, 6:101

96

ﻲﻗﺎﺒﻟا

Al-Bāqi

Boqiy qoluvchi. U doimiy bordir, unga foniylik oriz

boʻlmas.

55:27

97

ثراﻮﻟا

Al-Vāris

Muvjudotlar yoʻq boʻlganda ham boqiy qoluvchi

zot.

15:23

98

ﺪﻴﺷﺮﻟا

Ar-Roshīd

Toʻgʻri yoʻlga irshod qiluvchi.

2:256

99

رﻮﺒﺼﻟا

As-Sobur

Oʻta sabrli. Osiylarni azoblashga shoshilmaydi.

2:153, 3:200,

103:3

1. Allohning ismlari va sifatlari

2. Hadith: Book of Invocations - Sahih

al-Bukhari - Sunnah.com - Sayings

and Teachings of Prophet

Muhammad (

ﻢﻠﺳ

 

و

 

ﻪﻴﻠﻋ

 

ﻪﻠﻟا

 

ﻰﻠﺻ

) .

sunnah.com.

3. Hadith - Book of Oneness,

Uniqueness of Allah (Tawheed) -

Sahih al-Bukhari - Sunnah.com -

Sayings and Teachings of Prophet

Muhammad (

ﻢﻠﺳ

 

و

 

ﻪﻴﻠﻋ

 

ﻪﻠﻟا

 

ﻰﻠﺻ

) .

sunnah.com.

Manbalar

4. 

Khadem, Dhikru'llah

 (March 1976).

"Bahá'u'lláh and His Most Holy

Shrine" . Bahá'í News (540): 4–5.

Archived from the original  on 2017-

06-20.

https://web.archive.org/web/201706

20121705/http://www.teachingandp

rojects.com/meansandmaterials.ht

m .

Islom diniga oid ushbu maqola chaladir.

Siz uni boyitib, Vikipediyaga yordam

berishingiz mumkin.

  So‘nggi tahrir 3 oylar avval Umarxon III tomonidan amalga oshirildi  

Matndan CC BY-SA 3.0  litsenziyasi boʻyicha

foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan

boʻlsa).

"

https://uz.wikipedia.org/w/index

.php?

title=Xudoning_nomlari&oldid=2066

693

" dan olindi