Amaliy topshiriqlar. Hurmatli talabalar! Quyida masalalar berilgan. Har bir talaba individual tarzda


Download 199.58 Kb.
Pdf ko'rish
Sana11.01.2023
Hajmi199.58 Kb.
#1088122
Bog'liq
biomasalaamaliy (1)



Amaliy topshiriqlar. 
Hurmatli talabalar! Quyida masalalar berilgan. Har bir talaba individual tarzda 
masalalarni ishlab, hamda pdf holatida Ism familiyangiz yuqori qismida 
ko’rsatilgan holatda yuborishingiz so’raladi. Noto’g’ri javob taqdim etgan yoki 
boshqa talabaning javobini yuborgan, ism familiyasi qayd qilinmagan, shartlar 
bo’yicha javob taqdim etmagan talabalarning javoblari baholanmaydi. 
1. Onasi shabko`r (geterozigota), otasi polidaktiliya bilan kasallangan sog` qiz 
otasi shabko`r va polidaktiliya bilan kasallangan, onasi sog` yigitga 
turmushga chiqdi. Yigit shabko`rlik bilan, uning ukasi polidaktiliya bilan 
kasallangan. Shu oilada tug`ilgan farzandlarning echa %i shabko`rlik bilan 
kasallangan bo`lishi mumkin? 
2. Odamlarda polidaktiliya va o‘naqaylik dominant belgilardir. Otasi 6 
barmoqli, onasi har ikkala belgiga nisbatan sog‘lom oiladan chapaqay va 
barmoq-lari soni normal bola tug‘ildi. Bu oilada yana qanday fenotipli 
bolalar tug‘ilishi mumkin? 
3. Odamda polidaktiliya va katarakta 1 ta autosomada joylashgan dominant 
genlar bilan irsiylanadi. Erkak katarakta va polidaktiliya bilan kasallangan 
bo`lib, unga bu genlardan biri onasidan o`tgan. Ayol 2 belgisi bo`yicha 
sog`lom. Nazariy jihatdan krossingover 3% bo`lsa, shu oilada tug`ilishi 
mumkin bo`lgan bolalarning necha foizi ota-onaga fenotip jihatdan o`xshash 
bo`ladi? 
4. Xitoy primulasi gulining ustunchasi va og‘izcha rangini belgilovchi genlar 
bitta xromosomada joylashgan. Gul ustunchasining kaltaligi (A) dominant, 
uzunligi (a) retsessiv, ustuncha og‘izchasining yashil rangi (B) qizil rangi (b) 
ustidan dominantlik qiladi. Tajribada ustunchasi qisqa gomozigota
og‘izchasi qizil bo‘lgan o‘simlik uzun ustunchali yashil og‘izchali o‘simlik 
bilan chatishtirilib, F1 da 100 ta, F2 da 990 ta duragay olingan: a) F2 da 
necha xil gameta hosil bo‘ladi? b) F2 da nechta o‘simlik kalta ustunchali va 
yashil og‘izchali? d) F2 da necha xil genotip hosil bo‘ladi. 
5. Odamlarda ranglarni ajrata olmaslik (daltonizm) retsessiv belgi bo‘lib, uni 
belgilovchi d geni va uning dominant alleli D geni (ranglarni normal ajrata 
olishlik) X xromosomada joylashgan. Ranglarni normal ajrata oladigan qiz, 
xuddi shunday ranglarni normal ajrata oladigan yigitga turmushga chiqqan. 
Oilada tug‘ilgan qizlarning hammasi normal, o‘g‘illarining ayrimlari esa 
daltonik bo‘lgan. Ota-onaning genotipi qanday bo‘lgan? 
6. Bolalarda immunitet yetishmasligi qonda γ – globulin sintezlanmasligi 
oqibatida vujudga keladi. Ushbu kasallikni keltirib chiqaruvchi genning bir 


turi autosomada, ikkinchi turi jinsiy X xromosomada joylashgan. Kasallik 
belgisi ikkala holda ham retsessiv irsiylanadi. Ona ikki belgi bo‘yicha 
geterozigotali, ota sog‘lom va uning avlodlarida kasallik kuzatilmagan 
bo‘lsa, tug‘ilgan farzandlarning necha foizi 1-belgi bo‘yicha sog‘lom 
bo‘ladi? 
7. Itlarning bir zotida tanasi rangi ikki juft allel bo`lmagan genlar bilan 
boshqariladi. Genotip A_B_ holatda tanasi rangi qora, A_bb holatda malla, 
aaB_ holatda jigarrang hosil bo`ladi. Ikki juft retsessiv genga ega bo`lgan 
itlar rangi och sariq rangda bo`ladi. Qora urg`ochi va malla erkak itlar 
chatishtirilganda qora, malla, och sariq, jigarrang itlar hosil bo`lgan. Qora 
kuchukchalar genotip bo`yicha qanday ajralish beradi? 
8. Hidli no`xatning gultojbarglari oq va qizil rangda bo`ladi. Genotipi boshqa – 
boshqa bo`lgan ikkita oq gultojbargli shakli chatishtirilgan. Natijada F1 da 
qizil, F2 da esa oq va qizil shaklli formalar olingan. Dastlabki ota-ona va F1 
duragaylarining genotipini toping. 
9. Otlar yungining kulrang belgisi ikki xil allel bo‘lma-gan dominant gen 
ishtirokida rivojlanadi. Ularda B qora, b malla rangni ifodalaydi. Boshqa 
xromosomada joylashgan I gen; B va b genlar funksiyasini susaytiradi va 
otlar rangi kulrang bo‘lib qoladi. Gomozigota kulrang biya bilan malla 
yungli ayg‘ir chatishtirilgan. F1 da kulrang otlar olingan. Ular o‘zaro 
chatishtirilganda F2 12 ta kulrang 3 ta qora va bitta malla yungli otlar 
olingan. Chatishtirishda ishtirok etgan biya va ayg‘irning, F1 va F2 duragay 
otlarning genotipini aniqlang. 
10. Qovoqda U geni mevaning sariq rangini, u geni yashil rangini ifodalaydi. 
S dominant ingibitor , s qovoqlarda rangning yuzaga chiqishiga to`sqinlik 
qilmaydi. Ikki juft dominant genlar bo`y`icha gomozigota oq qovoq yashil 
qovoqlar bilan chatishtirilishi natijasida hosil bo`lgan F1 duragaylari o`zaro 
chatishtirilsa, F2 da olingan 1040 duragaylarning nechtasi keyingi avlodda 
ajralish beradi? 
11. Sichqonlarda jun rangining sariq va qora bo`lishi bir juft allel genlarga (A-a) 
bog`liq. Ma`lum bo`lishicha, sariq rangli sichqonlar faqat geterozigotali 
holatda bo`ladi. Agar sariq rangli sichqonlar sariq rangli sichqonlar bilan 
chatishtirilsa, nisbat qanday bo`ladi? 
12. Odamda A geni bo`yning normal bo`lishini, retsessivi nanizmga olib keladi. 
B geni esa terida normal pigmentlilikni, retsessiv alleli esa, letal 
hisoblanadi. Har ikkala belgisi bo`yicha geterozigota ota onalardan letal 
belgili farzandlarning tug`lish ehtimoli % da qanday? 


13. Bug`doy donining rangi ikki juft noallel kumulyativ polimer genlar 
faoliyatiga bog`liq. Oq va qizil rangli bug`doylar chatishtirilganda F2 da 
6400 ta o`simlik olingan. Hosilning nechtasi och qizil rangda bo`ladi? 
14. DNK molekulasida 3240 ta vodorod bog’ mavjud bo'lib, undagi T nukleotidi 
soni 165 ta. Shu DNK asosida sintezlangan t-RNK dagi fosfat kislotalar 
qoldig'i sonini aniqlang.
15. i-RNK dan sintezlangan oqsil massasi 16800 Daltonga teng. i-RNK 
sintezlangan DNKni 30% S tashkil qiladi. Shu DNK qo’sh zanjiri 
yoyilayotgan vaqtda nechta vodarod bog’ uziladi? (bitta aminokislotaning 
og’irligi 120 D deb olinsin).
16. DNK zanjirida 450 ta T nukleotidi bo‘lib, u barcha nukleotidlarning 15 %ini 
tashkil qiladi. Shu DNK dagi vodorod bog‘lar sonini hisoblang. 
17. DNK zanjirida 180 ta vodorod bog‘i va 20 ta Guanin borligi ma’lum bo‘lsa, 
DNK fragmentining uzunligi necha nanometr?
18. Agar RNK zanjirida A-800, G-1600, U-2000, C-600 bo‘lsa, shu RNK nusxa 
olgan DNK da T –necha foiz?
19. DNK uzunligi 816 A0 va 20 ta Adenin bo‘lsa, azotli asoslar orasida nechta 
vodorod bog‘i bor? (Qo‘shni nukleotidlar orasidagi masofa 3,4 A)
20. DNK fragmentida 800 ta dezoksiriboza bor. DNK fragmenti uzunligi necha 
A0 ? (Qo‘shni nukleotidlar orasidagi masofa 3,4 A) 

Download 199.58 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling