Andijon muhandislik -iqtisodiyot instituti Texnologik mashinalar va jihozlar kafedrasi

Andijon muhandislik -iqtisodiyot instituti

Texnologik mashinalar va jihozlar kafedrasi

« MASHINASOZLIK TEXNOLOGIYASI ASOSLARI » fanidan

Texnologik mashinalar va jihozlar yonalishi 3-kurs talabasi Юлдашев Шухратning

1 – LABORATORIYA ISHI

Mavzu: Texnologik jarayon ketma ketligini o’rganish bo’yicha

XISOBOTI

Qabul qildi TMJ kafedrasi

Ассистенти Ш.Каримов

ANDIJON 2010 yil

1 – LABORATORIYA ISHI

Mavzu: Texnologik jarayon ketma ketligini o’rganish.

Ishdan ko’zda tutilgan maqsad. Ishlab chiqarishda mashina detallarini tayyorlash texnologik jarayonining ketma ketligini o’rganish

Umumiy ma’lumotlar.

Detal tayyorlash texnologik jarayon ketma ketligi xaqida ma’lumotlar.

Bu jarayon ishlab chiqarishni xal qiluvchi elementi hisoblanadi.

Texnologik jarayonni ratsional tuzishda buyumning sifati, mexnat va moddiy mablag’lar sarflanishini hisobga olish kerak. Detalni tayyorlash texnologik jarayonini loyixalash uchun kerak bo’lgan birlamchi ma’lumotlarga quyidagilar kiradi;

• 
  detalning ishchi chizmasi va uni tayyorlash uchun texnik shartlar
  
• 
  yillik ishlab chiqarish dasturi
  
• 
  xom-ashyo va zagotovkalar xaqida ma’lumot
  

-ishlab chiqarish korxonasining o’ziga xos sharoitlari xaqida ma’lumot

Texnologik jarayonni loyixalashda bir qator tavsiyavie xamda hisobiy ma’lumotlar ham kerak bo’ladi, bular; ishlab chiqarish jixozlarining texnik tavsiflari, kataloglar, qo’yimlar va o’lchimlar dopusklari va boshqalar; kesish, o’lchash va yordamchi asboblar xaqida ma’lumotlar; kesish rejimlari, ishlov berishda asosiy, yordamchi va tayyorlov-xotima vaqtlar va x. k.

Texnologik jarayonni loyixalash detalning ishchi chizmasini o’rganishdan boshlanadi, bunda loyixalovchi detalning shakli, o’lchamlarining joelashuvi, ishlov beriluvchi yuzalarning tozaligi, ularga qo’yilgan texnik talablarga, detalning materialiga e’tibor berishi kerak.

Ko’p xolatlarda, agar detal konstruktsiyasi murakkab bo’lsa, uzel, agregat yoki mashinaning chizmasi bilan tanishib, detalning ishlash sharoiti bilan tanishish zarur bo’ladi.

Loyixalangan texnologik jarayon ishlab chiqarish turiga va detal, uzel xamda butun mashinaga nisbatan qo’yiladigan talablarga javob bera oladigan bo’lishi kerak. Detal ishlash, uzel va mashinani yig’ish texnologik jarayonida jixozlar, moslamalar va asboblardan imkoni boricha to’la foydalanadigan va bunda vaqt sarfi eng kam sarflanadigan xamda mashinani imkon qadar arzon tayyorlanadigan qilib tuzilishiga e’tibor berish zarur. Binobarin, texnologik jarayonning tanlab olingan varianti eng qulay va yuqori unumli bo’lishi kerak. Ishni bajarish tartibi

1. 
   Bir vaqtda ishlov beriladigan detallar sonini aniqlash.
   
2. 
   Detal materialining fizik-Mexanik xossalarini aniqlash.
   
3. 
   Detal uchun zagotovka tayyorlash usulini belgilash.
   
4. 
   Detalning Mexanik ishlov beriladigan yuzalari uchun ishlov berish turini aniqlash.
   
5. 
   Yuzalarga ishlov berish uchun qo’yimlar miqdorini va zagotovka o’lchamlarini aniqlash.
   
6. 
   Zagotovkaga ishlov berish uchun qo’yimlar miqdori va o’tishlar soni xamda o’lchamlari ko’rsatilgan eskiz chizmasini tayyorlash.
   
7. 
   Asosiy va yordamchi bazaviy yuzalarni tanlash.
   
8. 
   Detalni tayyorlash texnologik jarayon ketma ketligini tuzish (operatsion xarita (reja)).
   
9. 
   Mexanik ishlov berish operatsiyasini ishlab chiqish.
   
10. 
    Ishlov berish jixozlarining tipini tanlash va ularning texnik tavsifini aniqlash.
    

Eslatma: Detallar chizmalari xar bir talaba uchun aloxida beriladi.

Tajriba ishini bajarish tartibi yuzasidan xisobot

Ishni bajarish tartibini «Val» detalni tayyorlash misolida ko’rib chiqamiz.

1. 
   Bir vaqtda ishlov beriladigan detallar sonini aniqlash.
   

-Bir vaqtda ishlov berishga qo’yiladigan detallar sonini quidagi ifoda orqali aniqlaymiz;