Antennanin’ tiykarg’i bag’darlang’anliq parametrleri. Antennanin’ bag’darlang’anliq diagrammasi

1. 
   Antennanin’ tiykarg’i bag’darlang’anliq parametrleri. Antennanin’ bag’darlang’anliq diagrammasi
   

Antennaniń baǵdarlanǵanliq xarakteristikasi dep nurlatiwshi antenna payda qilǵan maydan kernewliliginiń antennadan bir qiyli uzaqliqta jaylasqan keńisliktegi baqlaw múyeshleriniń baylanıslı ekenligine aytıladı. Bul xarakteristikalardiń grafikaliq sáwleleniwi baǵdarlanǵanliq diagrammasi dep ataladı.
Sızıqlı polyusli tolqinlardi nurlatiwshi antennalardiń baǵ-q xar-si ádette baǵ-q diagrammasinan ótiwshi eki óz-ara perpendikulyar kesip elektr hám magnit vektorlarınıń tegisliklerinde kórip shiǵiladi. Kóp jaǵdaylarda antennalardiń baǵ-q diagrammasi hám joqari p.j.k ne iye boliwi talap etiledi. Bunday nátiyjege erisiw ushin berilgen baǵdarda maydan vektorları óz-ara keńislik boyınsha sáykes qozǵalıwshi bir neshe terbentirgishlerden paydalaniw mumkin. Bagdarlanǵanlıq h joqari p.j.k.tin pauda qiliw u-n kop mugdardagi terbentirgishler sistemasinan paydalaniw k-k boladi. Bunday sistema bar bolip, ol antenna reshetkalari d.a. Antenna reshetkalari 2 turge bolinedi: kóndeleń nurlatiwshi antenna reshetkalari hám boylama nurlantiriwshi antenna reshetkalari.
Baǵ-q diagrammasina iye boliw u-n bir neshe terbentirgishlerden ibarat bolǵan antennalardan pay-di. Bunday sistema antenna reshetkalari d.a Eger reshetka terbentirgishleri bir qiyli tegislikke iye bolsa bunday antennalar sinfaz antennalar d.a. Sinfaz reshetkalardiń baǵ-q diagrammasi tolqin uzinligi kemeyiwi m-n tarayadi. Terbentirgishlerdin saniniń kemeyiwi h olar arasindaǵı aralıqtiń artiwi m-n kemeyedi.

1. 
   Troposfera ha’m onin’ du’zilisi
   

2. 
   Gektometrli tolqinlarda baylanis
   

Gektometrli tolqinlar (100-1000 m) – bul tolqinlar u-n topiraq otkiziwsheńlgi sonnan ibarat bolip, olar Jer astina juda shuqir kirip baradi. Bunda tolqin uzinligi qansha uzin bolsa Jer tubine sonsha kop jutiladi. Sol sebepli bul tolqinlar 500-700 km den artiq araliqlarga tarqala almaydi. Radiobaylanis ulken araliqlarga ionosfera tolqinlari arqali ámelge asiriladi. Tolqinlar ionosferanin E oblastinan qaytadi, sebebi D oblastta elektronlar konsentraciyasi gektometrli tolqinlardiń qaytiwi ushin jeterli bolmaydi. Tolqin D oblasttan ekinshi márte ótip atirǵanda olar kushli jutiladi, sonin ushin qabil qiliw noqatinda kundizgi ionosfera tolqinlarinin intensivligi kishi bolip, baylanis jerli tolqinda ámelge asiriladi. Jerli tolqindi esapqa almasada bolatuǵin zonada ionosfera tolqinnin maydan kernewliligi tájiriybe joli menen alinǵan tómendegi anlatpa arqali aniqlanadi:

3. 
   Antennanin’ elektr parametrleri
   

Baǵdarlanǵan antenna basqa radiostanciyalarga tasir etiwshi kesentlerdi kemeytiw imkanin beredi ham basqa radiostanciyalardan qanil qiliwda kesentler kolemin kemeytiredi.
Fider sozi ingl. tilinen to feed sozinen alingan bolip, tomenlew d.m.a. Fider antennani uzatqish pn baylanistiriwshi qurilma bolip (y/a q.qilǵish pn), ol tolqin en.sin minimal jogaltiwi, nurlanbawi, antennanin qarsiligin h uzatqishtin shigiw qarsiligi mn saykes keliwi kk. Fider tolqin rejimine jaqin bolǵan rejimde islewi maqsetke muwapiq.
Antennanin kiriw qarsiligi dep,

4. 
   Sinfaz gorizontal antennalarda reflektorlar
   
5. 
   Romb siyaqli antennalar