Asar tahlili

ASAR TAHLILI

415-guruh talabasi Qodirova Shahnoza

RASHOD NURI GUNTEKIN “CHOLIQUSHI”

MUALLIFNING QISQACHA BIOGRAFIYASI

RASHOD NURI GUNTEKIN

• Rashod Nuri Guntekin (1892-yil, Istanbul – 1956-yil London) – turk yozuvchisi, dramaturg, tarjimon, adabiyotshunos.
• Dastlabki asarlari: “ESKI OSHNA”, “XANJAR”, “SEHRLI QO`L” va boshqalarda kiborlar, jamiyatga xos illatlar fosh etilgan.
• Yozuvchining mashhur asarlaridan biri “CHOLIQUSHI” romanida turk qishloqlarining yorqin manzarasi chizilgan, asar qahramonlar hayoti va sarguzashtlari tasvirlangan.

ASAR NOMI, JANRI, MUALLIFNING IJODIY METODI

• “CHOLIQUSHI”

ASAR NOMI

• ROMAN

JANRI

• REALIZM VA ROMANTIZM

METODI

ASARNING TEMATIK TASNIFI

“CHOLIQUSHI” ISHQIY MAVZUDA YOZILGAN ASAR BO`LISHI BILAN BIRGALIKDA O`SHA DAVRNING IJTIMOIY MUAMMOLARIGA MOHIRONA TANQIDIY YONDOSHA OLGAN ROMAN SIFATIDA HAM MUHIMDIR. “CHOLIQUSHI” TURKIYADA YANGI VA MODERN DAVRDAN BOSHLANISHINI IFODALAGAN ASAR HISOBLANADI.

ASAR MAVZUSI

“CHOLIQUSHI” ISHQIY MAVZUDAGI ASAR. YA’NI ASOSIY MAVZUSI MUHABBATDIR. FERIDE YA’NI BOSH QAHRAMON UZOQ VAQT MOBAYNIDA SEVGISINI TAN OLMASDAN, KAMRONDAN NAFRATLANISHINI AYTSA-DA, MAKTABDA HAM, ONADO`LUDA ISH IZLAB SARGARDON KEZGAN PAYTLARIDA HAM KAMRONNI QATTIQ SEVISHDA DAVOM ETADI. USHBU ASARNI O`QIGAN KITOBXON FERIDENING KECHINMALARIGA O`ZI BILMAGAN HOLDA SHERIK BO`LIB QOLADI.

ASARNING ASOSIY G`OYASI

ASARDAGI ASOSIY G`OYA – G`URUR SABAB MUHABBATNING AZOBGA QO`YILISHIDIR. YA’NI G`URURI VA SEVGISI ORASIDA MUNTAZAM KURASHNI TO`XTATOLMAGAN FERIDE UZOQ YIL G`URURINING SEVGISI USTIDAN QOZONGAN G`ALABASIDAN AZOBLANIB YASHAYDI.

ASAR SARLAVHASI HAQIDA

TA’KIDLANGANIDEK “CHOLIQUSHI”ASARI MUHABBAT MAVZUSIGA BAG`ISHLANGAN ASAR. MUALLIF BU TUYG`UNING BUTUN QUDRATINI BIRGINA OJIZA CHOLIQUSHI TIMSOLIDA YAQQOL GAVDALANTIRIB BERADI. FERIDENI ESA HUDDI CHOLIQUSHI SINGARI DEB TA’RIFLAYDI.

ASARNING LINGVISTIK TAHLILI

• “KO`ZGA YAQINROQ BIRONTASI UCHRASIN, KO`RAMIZ”
• “SIZGA BO`Y YETIB QOLGAN QIZDAY MUOMALA QILISH”
• “TILIMNI UCHIDA BIR NARSA TURIBDI”
• KAMRONNING KELISHI CHINDAN HAM TA’BIMNI XIRA QILDI”

1. FRAZEOLOGIZMLAR

ASARNING LINGVISTIK TAHLILI

• MUALLIM
• SHIFOKOR
• O`QITUVCHI
• BOG`BON
• OFITSER
• SHIFOKOR
• MUDIR
• ASKAR
• INJENER

2. KASB-HUNARGA OID SO`ZLAR

ASARNING LINGVISTIK TAHLILI

• ISTANBUL
• ONADO`LU
• ZAYNILAR QI`SHLOG`I
• TURKIYA
• MUSUL
• DIYORBAKIR
• XONIKIN
• BAG`DOD
• KARBALO
• ARABISTON
• SURIYA
• TRIPOLI
• ALBANIYA
• TAQIRDOG`I

3. TOPONIMLAR

ASARDAGI MILLIY KALORIT

UNASHTIRUV

MAVLUD BAYRAMLARI

FOTIXA TO`Y QILISH

ASARDAGI TUGUN

KAMRONNING XIYONATI JO`SHQIN, SHADDOD BO`LGAN FERIDEGA OG`IR BOTADI. SEVGAN BO`LISHIGA QARAMAY G`URURINI BIRINCHI DARAJAGA QO`YISHGA SABAB BO`LADI VA AYNAN SHU HIYONAT SABAB G`URUR VA MUHABBAT O`RTASIDA JUDA UZOQ HAMDA AZOBLI KURASH KECHADI. KAMRONNING HAM FERIDENI SEVISHI, BIROQ HIYONAT HAM QILA OLISHINI ASARDAGI TUGUN SIFATIDA OLSAK BO`LADI.

ASARDAGI KONFLIKT TURI

FERIDE	XADICHA XONIM
FERIDE	NARIMON
XAYRULLOHBEY	KAMRON

INSON-INSON

ASAR KULMINATSIYASI

HAQIQIY MUHABBAT ORADA QANCHALAR TO`SIQLAR BO`LISHIDAN QAT’IY NAZAR ASLO YO`QOLIB KETMAYDI. UZOQ SINALGAN AZOBLI KUNLARDAN SO`NG FERIDE VA KAMRONNING BIRGA BOO`LISHLARI ASARNING ENG KULMINATSION NUQTASIDIR.

ASARDAGI YECHIM

FERIDENING ULKAN G`URURI MUHABBATI USTIDAN HUKMRONLIK QILADI VA AYNAN SHU SABAB YILLAR DAVOMIDA AZOBLARGA SABAB BO`LADI. BIROQ BU BILAN FERIDENI AYBLAMASLIK KERAK YOKI BU UNING XARAKTERI BO`LGAN. AGAR KAMRON XIYONAT QILMAGANDA VOQEALAR BOSHQACHA TUS OLAR EDI.

ASARDAGI MAVJUD FOLKLOR NAMUNALARI

SUT BILAN KIRGAN JON BILAN CHIQADI

ASARDAN OLGAN TAASSUROTLARIM

HAM SEVGI MUHABBAT, HAMDA BIR MOJARO ROMANI SIFATIDA E’TIROF ETISHIMIZ MUMKIN BO`LGAN “CHOLIQUSHI” ROMANI O`QUVCHIGA YAQIN SO`ZLASHUV TILOIDA YOZILGAN VA AYNAN SHU SABABGA KO`RA HAM SEVIB O`QILISHINI ANGLADIM, TASVIRLARNING RANG-BARANGLIGI VA KO`PLIGI O`QUVCHINING O`ZINI HAM VOQEALAR ORASIDA HIS QILISHIGA YORDAMLASHADI. RUHIY HOLATLARNI MUKAMMAL O`XSHATISHLAR BILAN IFODALAGAN YOZUVCHI TABIAT HODISALARI TASVIRLARIDAN HAM FOYDALANGAN. SHAXSAN MEN UCHUN ASAR JUDA MUKAMMAL YOZILGANDEK NOMA`QUL BO`LGAN JIHATLARI YO`Q.

VENN DIAGRAMMASI

FERIDE

G`URURLI

SHO`X-

SHADDOD

KAMRON

OG`IR

BOSIQ

ULARNING IKKISI HAM BIR-BIRLARINI YOQTIRADI, AMMO G`URURI SABAB AZOBLANADI