Awi'zeki so'ylew ha'm jazi'wi'mi'zdag'i' so'zler yamasa ga'pler bir tutas ayti'li'p kete bermeydi, intonaciyali'q irkilis, qi'sqa pauza jasaw menen de ayti'ladi

Awi'zeki so'ylew ha'm jazi'wi'mi'zdag'i' so'zler yamasa ga'pler bir tutas ayti'li'p kete bermeydi, intonaciyali'q irkilis, qi'sqa pauza jasaw menen de ayti'ladi. Bunday jag'dayda ga'ptin' yamasa ga'ptin' qurami'ndag'i' so'zlerdin' intonaciyali'q wo'zgesheliklerine qaray sha'rtli irkilis belgileri qollani'ladi'. Irkilis belgileri ga'ptegi so'zlerdin', so'z dizbeklerinin yamasa ga'plerdin' ma'nilik jaqtan ti'n'lawshi'g'a tu'sinikli, da'l ug'i'ni'li'wi'n ta'miyinleydi.
Irkilis belgileri de ha'ripler si'yaqli' jazi'wda sha'rtli belgilerdin' biri. Wolardi'n' sani' wonsha ko'p yemes. Jazi'wda barli'g'i' boli'p won tu'rli irkilis belgisi qollani'ladi': nogat (.), soraw belgisi (?), u'ndew belgisi (!), qos noqat (:), u'tir (.), noqatli'u'tir (;), ko'p noqat (...), si'zi'qsha (-), qawi's (0)), ti'rnaqsha (<»).
Irkilis belgilerinin' sani az bolg'ani' menen wolardi'n' sintaksislik xizmeti ju'da' ken'. Ma'selen, bir g'ana u'tirdin' ha'm qospa ga plerdin' qurami'nda birneshe sintaksislik kategoriyalarg'a qatnasli boli'p keledi. Bul irkilis belgisi jay ga'plerdin' qurami'nda sanaw intonaciyasi ayti'lg'an birgelkili ag'zalardi'n' arasi'na, ayi'ri'mlang'an ag'zalarda, kiris ha'm qaratpa ag'zalarda ga'ptin' tiykarg'i' bo'leginen aji' rati'p ko'rsetiwde, qospa ga'ptin' qurami'ndag'i' jay ga'plerdi bir-birinen bo'lip jazi'wda qoyi'ladi'.
Irkilis belgilerinin' qoyi'li'w wori'nlari' ha'r tu'rli. Wolardi'n' geyparalari' ga'ptin' aqi'ri'nda qoyi'latug'i'n bolsa, geyparalari ga'p ishinde, al bazi' birewleri ga'ptin' basi'nda, wortasi'nda qollani'la beredi. Usi' si'yaqli' wo'zgesheliklerine qaray to'mendegi toparlarg'a bo'linedi: 1) ga'ptin' keynine qoyi'latug'i'n irkilis belgileri; 2) jày gàplerde qoyilatug`in irkilis belgileri; 3) qîspà gàplerde qoyilàtugin irkilis belgileri. 153-shinig`iww. Tekstti woqin`.