Aziz Bahodirovich 6-sinf Qadimgi Tarix Majburiy fanlar uchun Super qo’llanma guliston 2020

Ossuariy

MILODDAN AVVALGI VI – MILODIY III ASRLARDA O’RTA OSIYO

O’rta osiyoda ahamoniylar hukmronligi

Hukmdor nomi	Hukmdorga tegishli ma’lumotlar
Kir II	1.O’rta Osiya hududini bosib olishga harakat qilib ko’rgan dastlabki fors podshosi 2. Parfiya, Maeg’iyona, Baqtriya ni bosib oladi 3.mil avv 530- yilda ulkan lashkar bilan massagetlar ustiga yurish qildi(Geradod ma’lumoti)
Doro I	1.hukmronligining birinchi yili (mil avv 522 yil) Marg’iyonada Frada boshchiligida fors istilosiga qarshi yirik xalq qo’zg’aloni ko’tarildi (Behustun qoyatosh yozuvlarida qayd etilgan). 2.hukmronligining uchinchi yilida (mil avv 519 yil ) saklar ustiga yurish qildi. O’tkir uchli kuloh kiyib yuruvchi saklar (bu yerda Saka –tigra- hauda nazarda tutilgan) ning Skunxa degan podshosini qo’lga kiritdi. 3.mil avv II asrda Poliyen “Shiroq rivoyatini” keltiradi. Bu rivoyatda Shiroq Doro I boshchiligidagi qo’shinni 7 kun davomida cho’lda adashtiradi.

• 
  Bosib olingan mamlakatlarni itoatda tutib turish uchun ahamoniylar yagona davlatni alohoda viloyat Satrapliklarga bo’lib tashladilar.
  
• 
  Satrap so’zi forsch “xshatra”-viloyat so’zidan kelib chiqqan
  
• 
  O’rta Osiyoning forslar bosib olgan hududlari 3 ta satraplikka bo’linadi
  
• 
  Dora I va uning vorisi Kserks hukmronligi davrida bosib olingan viloyatlardagi O’rta Osiyo xalqlari yunon- fors urushlarida ham qatnashganlar.
  
• 
  mashhur Marafon jangida (mil avv 490 yil) fors qo’shinlari markazida bo’lgan Saklar muvofaqiyatli urushgan
  

Geradot O’rta Osiyolik jangchilarning qurol yarog’ini tasvirlab bergan.

Baqtriyaliklar

Saklar

Xorazmliklar va Sug’diylar

kamon

nayza

Xanjar(akinak)

Jangavor oybolta(sagaris)

kamon

nayza

Kserks qo’shinlarida eng yaxshi jangchilari.

• 
  mill avv V-IV asrlarda O’rta Osiyoda dastlabki tanga pullar tarqalgan.
  

• 
  1877 yil Amudarya xazinasidan olton va kumush buyumlar topilgan (Britaniya muzeyida saqlanmoqda)
  

Hukmdor nomi

Yil Hukmdorga tegishli ma’lumotlar

Makedoniyalik Aleksandr

mil avv 336 y Makedoniya podshosi bo’ldi (20 yosh) mil avv 334 Sharqqa yurish boshladi (10 yil davomida) Yurish davomida 1.Kichik osiyo, 2.Suriya, 3.Eron, 4.Hindistonda katta hududlarni egalladi Mil avv 330 Qodimgi Fors davlatining Ahamoniylar sulolasidan bo’lgan oxirgi shohi Doro III ning qo’shinlarini tor-mor keltirdi Mil avv 329 Aleksandr qo’shini Oks – Amudaryodan kechdi Mil avv 329 Maroqandani egalladi Mil avv 328 Spitamen bilan Aleksandr o’rtasida hal qiluvchi jang bo’lib o’tdi Mil avv 323 Makedoniyalik Aleksandr vafot etdi.

Yodda tuting!!!

• 
  Makedoniyalik Aleksandrning ustozi Aristotel (Arastu) bo’lgan. U Amudaryodan ikki podsho Kir II va Doro I kechib o’tgani va ikkisi ham mag’lubiyatga uchragani, shu bois u yurishga yaxshi tayyorgarlik ko’rishligini aytgan.
  
• 
  NAUTAKA- Qashqadaryo vohasining sharqiy qismi.
  
• 
  MAROQANDA-Samarqand.
  
• 
  Kurushkat- Kirapolis(Fors shohi Kir II asos solgan. Makedoniyalik Aleksandr ushbu shaharni bosib olish uchun asosiy qo’shinlari bilan Sirdaryo qirg’oqlari sari yuradi.
  
• 
  Oks –Amudaryoning qadimgi nomi.
  
• 
  Yaksart- Sirdaryonig qadimgi nomi.
  
• 
  Palitimet- Zarafshon daryosining qadimgi nomi.( Bu yerda Spitamen Makedonskiyga pistirma qo’ygan.)
  
  
  Makedoniyalik Aleksandr qurgan
  
• 
  Zariasp-Baqtriya
  

Aleksandriya

Esxata

Saklarga qarshi kurash maqsadida qurdi

Sirdaryo bo’yida,Xo’jand yaqinida joylashgan

3 yil harakat qildi
Makedoniyalik

Aleksandr

O’rta Osiyoga hujumi



Bosib oldi

Marg’iyona

Baqtriya

So’g’diyona

Bosib ololmadi

Xorazm

Farg’ona

Toshkent

Sirdaryo bo’ylarini (hozirgi Bekobod va

Xo’jand orasi)

• 
  Makedoniyalik Aleksandr Xoriyen va Oksiartning Hisor tog’ida joylashgan qal’alarini qo’lga kiritib, Oksiartning qizi Ravshanakga uylanadi.
  
• 
  Makedoniyalik Aleksandrning siyraklashgan qo’shini Baqtriya va So’g’diyona yoshlari bilan to’ldirilgan.
  

Makedoniyalik Aleksandr vafot etgandan so’ng u tuzgan davlat 3 qismga bo’linib ketdi. Aleksandrning eng yaqin lashkarboshilari tomonidan boshqarildi.

Makedoniya

Misr

Suriya(Bobil)

Mil avv 312 yil

Salavka bu davlatga hukmron bo’ldi

Mesopatamiya

Eron

Sharqiy viloyatlar

Parfiya

Baqtriya

So’g’diyona

Marg’iyona

Antiox

(hukmdori)

Salavkiylar davlatiga kirgan hududlar

Aziz Bahodirovich [phone] Faqat OLG’A qadam bos!

!!