Bajardi: Axborot xavfsizligi fakulteti 711

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI

TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

ekologiya

fanidan
1-Amaliyot topshirig’i

Bajardi: Axborot xavfsizligi fakulteti 711

-18 guruh talabasi Rashidov Anvar

1-Topshiriq

Mavzu:Umumiy ekologik muammolar

Ishdan maqsad: Asosiy tushuncha va ta’riflarni o‘rganish.

Variant nomeri 14

1.1- Topshiriq (14-variant) Sasna .

1.1. Topshiriqni bajarish uchun misol

Misol. Normal sharoitda quyidagi parametrlarga ega Sasna daraxtni o'stirish uchun qancha hajmda o'simlik karbonat angidrid gazini o'zlashtirishi kerak: D = 0.43 m, balandligi h = 13 m, yog'och zichligi ρ = 0,43 m³.

№ variant

Yog'och turi

, g/sm^3

I

II

III

IV

V

D, m

h, m

D, m

h, m

D, m

h, m

D, m

h, m

D, m

h, m

14.

Sasna

0,43

0.7

13

0.79

8

0.3

8

0.2

18

0.38

6.78

I.usul I-Hisoblash usuli: Daraxtning massasini (m) aniqlaymiz. Buning uchun ko’ndalang kesimi (πr²), balandligi (h) (r radius D/2=0,35m), va zichlikni (ρ) ko'paytiramiz.

Ya'ni,

m=3.14(m)*0.35(m)*0.35(m)*13(m)*0.43(g/sm³)=2150kg

Karbonat angidriddan o'tin hosil bo'lishi reaktsiysi qo’yidagicha davom etadi:

(1.2)

Biz (1.2) tenglamadagi karbonat angidridning (CO₂) massasini m₁ ga, uglerodning massasini (C) m₂ ga va ularning molekulyar og'irliklarini M₁ va M₂ ga mos ravishda teng deb qabul qilamiz.

Reaksiya beruvchi moddalar massalari va ularning molekulyar massalarining nisbatidan foydalanamiz:

(1.3)

bu erda m₁ va m₂ - reaktivlarning massalari; M₁ va M₂ ularning molekulyar og'irliklari; k₁ va k₂ ularning stexiometrik koeffitsientlari ((1.2) tenglama bo'yicha ular biriga teng).

Kislorodning atom massasi 16 ga, uglerod – 12 gateng (D.I.Mendeleyev jadvalidan). Shunga ko'ra, CO₂ (M₁) ning molekulyar og'irligi 16×2+12=44;

uglerodning molekulyar massasi uning atom massasiga teng olinadi, ya'ni. M₂=2. (1.3) formuladan foydalanib quyidagilarga erishamiz:

(1.4)

Ma'lumotlarni almashtirib, quyidagilarni olamiz:

Ma'lumki, normal sharoitda 1 molga teyg har qanday gaz 22,4 litr hajmni egallaydi. 1 mol karbonat angidridning massasi 0,044 kg yoki 44 g (bir molning massasi son jihatdan molekulyar og'irlikka teng bo'lgani uchun) bo'lgani uchun, 17959 kg tarkibidagi karbonat angidrid mollari sonini 22,4 litrga ko'paytirsak, biz kerakli qiymatni olamiz.

4013.6 m³.

Javob: normal sharoitda olingan karbonat angidrid hajmi 4013.6m³.
II-Hisoblash usuli: Daraxtning massasini (m) aniqlaymiz. Buning uchun ko’ndalang kesimi (πr²), balandligi (h) (r radius D/2=0,395m), va zichlikni (ρ) ko'paytiramiz.

Berilgan : D=0.79 (m), h=8(m), ρ=0.43 g/sm³

m=3.14(m)*0.79(m)*0.79(m)*8(m)*0.43(g/sm³)=6741kg

M₂=2. (1.3) formuladan foydalanib quyidagilarga erishamiz:

Ma'lumki, normal sharoitda 1 molga teyg har qanday gaz 22,4 litr hajmni egallaydi. 1 mol karbonat angidridning massasi 0,044 kg yoki 44 g (bir molning massasi son jihatdan molekulyar og'irlikka teng bo'lgani uchun) bo'lgani uchun, 11.45 kg tarkibidagi karbonat angidrid mollari sonini 22,4 litrga ko'paytirsak, biz kerakli qiymatni olamiz.

12583.7 m³.

Javob: normal sharoitda olingan karbonat angidrid hajmi 12583.7m³.