Baʼzi holatlarda yuqori lavozim egalarining yordami bilan biylikka oʻtirganlar ham boʻlgan

Baʼzi holatlarda yuqori lavozim egalarining yordami bilan biylikka oʻtirganlar ham boʻlgan. Munis va Ogahiyning “Firdavsul iqbol” asarida Xoʻjamurod biyni “koʻp muddatdin beri hukumat mansabidin xalaʼ qilib erdi, baʼzi akobiri qoʻngʻirotiyaning savobi bila oʻz mansabida oʻlturgʻuzub”, deb yozilgan [11:221]. Maʼlumotdan shuni aytish mumkinki, Xoʻjamurod biyning boshqaruvchilik salohiyati yuqori va amaldorlar undan manfaatdor boʻlgan.

Biylik amalidagi kishi vafot etsa, mansab uning farzandlari va yaqinlariga olib berilgan. Xususan, “Jomeal voqioti sultoniyya” asarida keltirilishicha, “Xivada rabbius soniyning 18ida mangʻit ulusining sarasi oʻz ajali bilan vafot etib, uning ukasi Bobo hudaychini biylik mansabi bilan siylaydi” [14:61].

Boshqaruvda oʻziga xos tartib-qoidalar mavjud edi. Jumladan, mansabdor vafot etsa, hukmdor uning oilasiga mablagʻ ajratib, saroy mansabdorlaridan birini vakil qilib yuborgan. Mansabga tayinlash tartibotiga koʻra, marhumning oʻgʻillari boʻlsa, ular mansab talablariga toʻla javob bersa, otasining oʻrniga tayinlangan.