Berdaq atindaği qaraqalpaq màmleketlik universiteti ekonomika fakulteti buxgalteriyaliq esap hàm audit topari studentleriniñ ekonomikaliq teoriya pàninen tayarlağan prezentaciya jumisi

Berdaq atindaği qaraqalpaq màmleketlik universiteti ekonomika fakulteti buxgalteriyaliq esap hàm audit topari studentleriniñ ekonomikaliq teoriya pàninen tayarlağan prezentaciya jumisi

Tema:òndiris procesi,oniñ nàtiyjeleri hàm nàtiyjeliligi

Seminar sabaģi jobasi

1.Òndiris procesi haqqinda

2.Òndiris procesiniñ faktorlari

3. Faktorlardiñ birigiw usillari

Òndiris –bul adamlardiñ mutàjligin qanaatlandiriw yağniy olardiñ materialliq hàm ruwxiy bayliqqa bolğan talaplarin orinlaw hàm islep shiğariwshi payda aliw màqsetin gòzlegen halda àmelge asirilatuğin process

Medicina ilimleriniñ tiykarin saliwshisi orta aziya oyshili abu ali ibn sinoda ekonomikağa biyparwa bolmağan . Ol òndiris procesi haqqinda tòmendegi pikirdi aytip òtken

Haywan tàbiyat inàm etken nàrselerge qanaat etedi ,adamlarģa bolsa tabiyat bergen nàrseler kemlik qiladi,ol aziq-awqat,kiyim-kenshek hàm turaq jayģa mùtajlik sezedi. Haywan tàbiyat nàrselerin òzlestirip aladi,adam bolsa òz miyneti menen òzine aziq-awqat ,kiyim-kenshek ùy-jay tayarlaydi. Usi maqsette adam diyqanshiliq hàm ònermentshilik penen shuģillaniwi kerek

Islep shiğariw yağniy òndiris procesiniñ faktorlari

Jumis kùshi faktori

Jumis kùshi

Àyyemgi dàwirlerde adam tovar retinde qul bolip satilģan bolsa

Hàzirgi dàwirde adam emes bàlkim oniñ fizikaliq kùshi hàm ruwxiy uqipliliģi miynet bazarina shiģariladi

Jumis kùshi qanshelli zàrur bolģanina qaramastan ol òndiristi ozinen òzi òndiristi hàreketke keltire almaydi.

Òndiris hàreketke keliwi ushin oģan òndiris qurallari yaģniy jumis qurallari kerek bolip tabiladi. Jumis qurallari kàsip tùrlerine qarap hàr qiyli tùrlerge bòlinedi. Màselen ,bir kàrxanaģa direktor ,buxgalter,ekonomist hàm jumisshilar kerek bolsa ,sol menen birge olar jumis alip bariwi ushin kerekli qurallarda zàrùr bolip tabiladi.

Jer faktori

Jer faktorina barliq tàbiyģiy resurslar hàm tàbiyat tàrepinen inam etilgen barliq bayliqlar kiredi.

Olar diyxan xojaliqlari ushin keñ hàm ònimli egislik jerler, toģaylar, jer asti qazilma bayliqlari, suw resurslarin kirgiziwge boladi

Jer ekonomikaliq resurslar qatarina kiredi.

Sebebi, oniñ kòlemi sheklengen ,odan ùnemli paydalaniw zàrùr. Jerden resurs retinde paydalaniw kapital yaģniy pul menen tikkeley baylanisli.

Qandayda bir karxanani ashiw ushin àlbette oģan jer maydani kerek boladi. Jer maydani màmleketke tiyisli oni yuridikaliq jol menen ijaraģa alip ,onnan paydalanģani suhin saliq tòleydi

Kapital faktori

Kapital-bul òz iyelerine dàramat keltiretuģin ,òndiris hàm xizmet kòrsetiwdiñ barliq tarawlarinda qollanilatuģin òndiris àsbaplari hàm òndiris faktorlarinan satip aliw ushin jumsalatuģin aqsha qarjilari yaģniy pul bolip tabiladi.

Kapitaldiñ formalari

Aqsha

Tayar ònimler

Òndiris àsbaplari

Isbilermenlik qàbileti faktori

Isbilermenler istiñ kòzin biletuģin ,tàwekelshilikke qol ura alatuģin ,òz tarawinda jetkilikli bilimge iye qàniygeler bolip , olar jer ,kapital hàmde miynet resurslarin oz ara birlestiretuģin adam

Jumis kùshi bar bolsa isbilermen ne ushin kerek?

Isbilermen bolmastan quri jumis kùshi bolsa ol jerden heshqanday òndiris procesin kòriwge bolmaydi.

Sebebi isbilermen òz aldina 2 sorawdi qoyadi

Ne ushin yaki kim ushin islep shiģariw kerek

Az shiģinlarsiz qalay islep shiģariw kerek

Oylap koreyik isbilermen ushin bul sorawlar ne sebepten ahmiyetli?

Ne ushin yaki kim ushin islep shiģariw kerek

Az shiģinlarsiz qalay islep shiģariw kerek

Bul sorawdi isbilermen usinis hàm talaplardan kelip shiģip ùyrenedi . Usinis hàm talap jil màwsimleri,tovardiñ arzan yaki qimbatliliģinan ham basekige shidamli tovar islep shiģariwģa bolģan mùtajlikden kelip shiģadi

Bazardaģi tutiniwshilardiñ hàmmesi de qimbat bahali hàm sapali tovardi satip alģisi keledi. Biraq buģan qarjisi jetpeytin adamlar arzan biraq sapali tovar alģisi keledi . Sol ushinda isbilermen az shiģiblarsiz biraq sapali tovardi bazar ortaliģina alip shigiwdi maqset etedi

Isbilermen boliw ushin ne islew kerek?

ISBILERMEN BOLIW USHIN LIDERLIK QÀBILIYETLERGE IYE BOLIWI KEREK

Isbilermen jumisshilar menen birge islesiwdi hàm olardi basqariwdi biliwi kerek

Isbilermen adam tàwekelshil boliwi kerek. Ol tàwekeldi puqta oylap,keyin àmelge asiriwi kerek

Isbilermen izleniwsheñ boliwi kerek. Ol adamlardiñ yaģniy tutiniwshilardiñ talaplarin hàm usinislarin ùyrenip shiģiwi kerek

Isbilermen jaratiwshañ boliwi kerek ol basqalardiñ islep shiģarģan tovarlarin nusxalamastan jaña brend yaki jana islep shiģariw usilin jarata biliwi kerek

Isbilermen waqittan ùnemli paydalaniwi hàm òz bilim kònlikpelerin hàrdayim asiriwi lazim

Juwmaq orninda soni aytiw mumkin . Bul faktorlar bir biri menen tiģiz baylanisli .

• Jumisshi kushi bolip isbilermen ,jer ,kapital bolmasa ol waqitta ondiris procesi jùz bermeydi
• Jer bolip jumisshi kushi bolmasa isbilermennin qansha kapitali kop bolgani menen ol hesh narse qila almaydi
• Kapital bolip oni duris basqaratugin isbilermen bolmasa karxana kriziske ushiraydi
• Isbilermen bolip jumis kushi yaki jer bolmasa. Isbilermen hesh narse qila almaydi

Bul faktorlardi bir biri menen et penen tirnaqtay baylanisli ekenin ayta alamiz