Biologiya 104 variant 2020 yil 19 may Aziz o`quvchim ! Tayyorgarlikni kuchaytiramiz

Abacus ta’lim  kelajakka ishonchli qadam 

 

Biologiya 104 variant 2020 yil 19 may  

Aziz o`quvchim !  

Tayyorgarlikni kuchaytiramiz.  

G`alabani birgalikda qo`lga kiritamiz  

1. Quyidagi sistematik birliklar orasidan tip (2), va 

sinflar (1) ni ajrating. 1) qorinoyoqlilar; 2) 

bo’g’imoyoqlilar;  

3) suyakli baliqlar; 4) infuzoriya; 5) koral poliplar;  

6) o’rgimchaksimonlar; 7) yassi chuvalchanglar;  

8) zuluklar; 9) sodda hayvonlar; 10) 

chumchuqsimonlar; 11) so’rg’ichlilar; 12) 

termitlar;  

A) 1-2,9,7; 2-1,4,5,6 B) 1-8,11; 2-2,7,9  

C) 1-2,9,7; 2-8,11,1,4,6,5 D) 1-12,10,4,5,6; 2-9,7,1  

2. Mitoz fazalarini undagi kuzatiladigan jarayonlar 

bilan juftlab ko’rsating.  

III-anafaza; I-telefaza; II-profaza; IV-metofaza;  

1) plazmatik membrana shakillanadi; 2) axramatin 

ipi shakillanadi; 3) sentromera bo’linadi; 4) 

xromatidalar sentromeralari orqali birlashadi; 5) 

xromosomalar ingichkalashadi; 6) sentriola 

hujayra qutublari tomon yo’naladi; 7) xromatidalar 

qutublarga tomon yo’naladi;  

8) axromatin ipiga sentromera birikadi; 9) sentriola 

bo’linadi; 10) xromasomalar hujayra markazida 

toplanadi;  

A) III-3,4,7; I-1,5; II-6,9,2; IV-8,10  

B) II-9,6,8; III-3,7; IV-10,4,2; I-5,1  

C) I-1,5; IV-8,10; III-7,3; II-4,6,2,9  

D) IV-10,6,9; II-4,2,8; I-1,5; III-3,8,7  

3. Yashil (a), qizil (b), qo’ng’ir (c) suvo’tlarni 

juftlang.  

A) a-laminariya; b-porfira; c-ulva  

B) a- porfira; b- ulva ; c- laminariya  

C) a-kladafora; b-fillafora; c-laminariya  

D) a-nemalion; b-klodafora; c-ulva  

4. Xromosomani o’rganish orqali aniqlangan 

ikkinchi qoidani aniqlang.  

A) Har qanday organizmning jinsiy hujayrasi 

hamma vaqt somatik hujayralardan ikki hissa 

kamroq bo’ladi  

B) Bir turga mansub barcha organizmlarning 

hujayrasidagi xromosomalar soni bir  

C) Har qanday organizmning jinsiy hujayradagi 

jinsiy xromosomalar soni somatik hujayradagi 

jinsiy xromosomalar soniga nisbatan ikki hissa 

kamroq bo’ladi  

D) Har qanday organizmning tana hujayrasi jinsiy 

hujayrasiga nisbatan ikki barobar ko’p 

xromosomaga ega bo’ladi  

5. Malakali sportchilar ko'zini bog`lagan holda 

ham velosipedda yura olishi qaysi analizatorning 

yaxshi rivojlanganligi bilan bog`liq ?  

A) teri analizatorlari B) propioretseptorlar  

C) visseroretseptorlar  

D) vestibular analizator retseptorlari  

6. Ribasomada sintezlangan oqsilda 

aminokislotalar soni 562 ta bo`lsa, shu oqsil 

sintezida qatnashgan iRNK ning o`lchamini 

toping.  

A) 540,32 B) 191,08 C) 573,24 D) 1146,48  

7. Gemoglobin sinteziga javobgar bo`lgan DNK 

bo`lagi nechta triplet koddan iborat ?  

A) 3432 B) 1716 C) 2154 D) 1144  

8. Uch avlod ichida populyatsiya to’lqinidagi 

kamroq o’lgan organizmlar qaysi tanlanish 

qoidasiga amal qilmaganligi uchun nobut bo’lgan 

?  

A) stabillashtiruvchi B) harakatlantiruvchi  

C) dizruptiv D) suniy tanlanish  

9. Miya shakillanishiga ta’sir ko’rsatuvchi 

aminokislotaning kodonini aniqlang.  

A) UUU B) UUA C) UAG D) UAC  

10. Qo’ng’iroq tovushi ta’sirida hosil bo’lgan 

so’lak ajratish refleksi lampa yorug’lik ta’sirida 

tormozlanishi, tormozlanishning qaysi turiga misol 

bo’ladi ?  

A) shartli tormozlanish  

B) chegaradan tashqari tormozlanish  

C) tashqi tormozlanish D) so’nish tormozlanish  

11.Quyidagi organizmlardan qaysilarida 

metomorfoz turning tarqalishi bilan bog’liq.  

1) jigar qurti 2) ninachi 3) qurbaqa 4) korall polip  

5) korall aspidi 6) assidiya 7) qayin odimchisi  

8) oq planariya 9) baliq 10) aureliya  

A) 6,1,4 B) 10,6,8 C) 2,5,6 D) 8,9,7  

12. E.сoli bakteriyasi asosiy xromasomasiga 

transpozaza bilan ishlov berilgandi unda 23 

restriksiya sayti paydo bo’ldi, so’ng 

transpozonlarning birikishi tufayli 18 ta 

rekambinatsiya sayti bunyod bo’ldi.  

Asosiy xromasomadagi transpozitsiya sayti (a) 

soni  

va qayta ulanmagan vodorod (b) , fosfodiefir (c)  

bog’larini sonini aniqlang.  

A) a-18; b-50; c-10; B) a-13; b-20; c-10;  

C) a-18; b-15; c-8; D) a-13; b-50; c-18;  

13. Mitoxondriyani ajratib olib, uning 

hususiyatlarini o’rganish ushun dastlab qanday 

amal bajariladi ?  

A) organ va to’qimalar maydalanadi  

B) organ va hujayralar maydalanadi  

C) muskul va hujayralar maydalanadi  

D) to’qima va hujayralar bir hil massa hosil 

bo’lgunicha maydalanadi, sentrafugada 

aylantiriladi  

14.O’simlik urug’larini unib chiqish harorati 

to’g’ri ko’rsatilgan javobni toping.  

A) bug’doy +3; sabzi -5; B) g’oza +12; karam +5;  

 

 

C) beda va javdar -1 D) no’xot+2; rediska -2;  

15. Yerdagi hamma tirik organizmlar kompleksi 

… hosil qiladi. A) ekosferani B) ekotizimni  

C) biogeotsenozni D) biomni  

16. Ishchi arilar boshining yon tomonida ikkita 

murakkab ko'zlar ularning orasida uchta oddiy 

ko'zlar joylashgan. Ular urug’langan tuxumdan 

rivojlanadi. Ushbu matnda turning qaysi mezonlari 

aks etgan.  

A) morfologik, fiziologik B) geografik,ekologik  

C) biokimyoviy,fiziologik D) eklogik,genetic  

7. Qaysi o’simlikning gullari yo’g’on va uzun 

gulpoyada bandsiz (a) va uzun gulpoyada 

gulbandlari yordamida navbat bilan (b) joylashgan 

?  

A) a-rediska, jag’-jag’; b-makkajo’xori;  

B) a-makkajo’xori; b-karam, qurttana;  

C) a-olma, nok; b-zubturum  

D) a-zubturum; b-makkajo’xori  

18. Jismoniy mashq bajargan odam o'pkasining 

minutlik hajmi 20 1 bo‘lsa, uning bir minutdagi 

nafas olish sonini ko‘rsating.  

A) 20 marta В) 100 marta C) 40 marta D) 72 marta  

19. Quyidagi fikrlarning qaysi biri noto‘g‘ri 

ifodalangan?  

A) Hozirgi qushlaming ajdodi arxeopteriks 

bo`lolmaydi  

B) Qushlarning ajdodi protoavis hisoblanadi  

C) Protoavis arxeopteriksdan bir necha ming yillar 

oldin yashab o‘tgan deb hisoblanadi  

D) Protoavisning toj suyagi rivojlangan  

20. Xromasomadagi genlar AFIKSROLEDWQ 

izchillikda joylashgandi mutatsiyadan keyin 

genlarning izchilligi AFIKAFIKQWDEMNBV 

ko’rinishda ekanligi aniqlandi. Ro’y bergan 

mutatsiya tur(lar)ini aniqlang.  

1) translokatsiya; 2) duplikatsiya; 3) translyatsiya;  

4) deletsiya; 5) transkripsiya;  

6) inversiya; 7) replikatsiya;  

A) 6,2,3,4 B) 3,4,5,6 C) 1,7,3,4 D) 6,2,1,4  

21. Orangutan zigotasining 6 marta bo`linishidan 

so`ng xromosomalar soni va holati qanday bo`ladi 

?  

A) 3072; 24+XX; 24+XY B) 6144; 46+XX; 

46+XY  

C) 1536; 46+XX; 46+XY D) 3072; 46+XX; 

46+XY  

22. Tishga ega bo`lmagan turkum(a), oila(b), 

tip(c),  

sinf(d) va tur(e)ni juftlang.  

1) kitsimonlar; 2) xivchinlilar; 3) dumlilar;  

4) qushlar; 5) yassi chuvalchanglar; 6) terili 

toshbaqa;  

7) zirhlilar; 8) qarchig`aysimonlar; 9) 

karpsimonlar;  

10) hasharotxo`rlar; 11) mollyuskalar; 12) 

tovuqsimonlar  

A) a-8; b-12; c-5; d-4; e-6  

B) a-12; b-8,7; c-5; d-2,4; e-6  

C) a-12; b-8; c-5; d-2; e-6  

D) a-8,10; b-12; c-5; d-,4,2; e-6  

23. Aerob prokariotlardan kelib chiqqan deb 

taxmin qilinadigan organoid …..  

A) Energiya almashinuvinig ikkinchi va uchinchi 

bosqichida qatnashadi  

B) Oqsil sintezi haqidagi axborotni saqlamaydi  

C) DNK va RNK si bo`linish yo`li bilan tez 

ko`payish imkonini beradi  

D) Hujayradagi miqdori to`qima va organlarning 

funksional faolligiga bog`liq  

24. DNK molekulasining birinchi ipida umumiy 

nukleotidlarni 4,5 foizini tashkil etuvchi guaninlar 

joylashgan bo’lib qolgan guaninlar ikkinchi ipda 

joylashgan. Ikkinchi ipda yana 162 tasitozin bor.  

Shu DNK molekluasida nechta nukleotid bor ?  

A) 12800 B) 900 C) 1800 D) 3600  

25. Quyidagilardan qaysi biri faqat ter bug’lanishi 

orqali amalga oshiriladi ?  

A) ortiqcha suv ajraladi  

B) tana harorati normallashadi  

C) zararli tuzlar ajralib chiqadi  

D) CO

2 

ajralib chiqadi  

26. Uzunligi 886,38 nm bo’lgan oqsil molekulasi 

tuzulishida nechta triplet bo’ladi ?  

A) 295 B) 2607 C) 590 D) 869  

27. Yuragi bitta qorinchali hayvonlarni toping.  

a) gavial; b) bitiniya; c) langust; d) triton; e) 

gekkon;  

f) biy; g) oq chumolilar; h) kayra; i) cho‘rtan.  

A) a,b,d,e,g,h B) a,c,e,f,g,h  

C) a,b,d,e,i D) b,c,f,g  

28. Quyidagilardan tiriklikning organizm va 

hujayra darajasi farqlanmaydigan hayvonlarni 

toping.  

1) volvoks; 2) gidra; 3) koral poliplari; 4) tufelka;  

5) nitella; 6) xlorella; 7) achitqi zamburug’i;  

8) penitsill; 9) kuydirgi qo’zg’atuvchisi 10) 

amyoba  

A) 2,5 B) 1,3,6 C) 10,4 D) 10,7,4,1,6  

29. DNK molekulasining birinchi ipida umumiy 

nukleotidlarni 4,5 foizini tashkil etuvchi guaninlar 

joylashgan bo’lib qolgan guaninlar ikkinchi ipda 

joylashgan. Ikkinchi ipda yana 162 ta sitozin bor. 

Shu DNK molekluasining bir ipidan sintezlangan 

iRNK ning uzunligi necha nm ?  

A) 112 B) 612 C) 1213 D) 900  

30. Qisqa muddatda o’tadigan jarayonlarni 

belgilang  

1) filogenaz 2) zigotaning bo’linishi 3) bo’linishga 

tayyorgarlik 4) ontogenez 5) tur doirasida ro’y 

 

 

beradigan jarayonlar 6) turli sinflardagi 

o’zgarishlar 7) ovogenez A) 5,2,4 B) 3,1,6 C) 

1,2,7,6 D) 4,6,2  

31. Quyidagi muskullar odam tanasining qaysi 

qismida joylashganligini aniqlang. 1- ikki boshli; 

2- teriosti;  

3- serbar; 4- katta va kichik; 5-tikuvchi; 6-to'g'ri;  

a) bo'yin; b) orqa; c) dumba; d) yelka; e) qorin.  

A) a-2; b-3, 4; c-6; d- l;e-5 B) a-2; b-3; c-4; d- l;e-

6  

C) a-1; b-5; c-3; d-6; e-2,4  

D) a-6; b-1,5; c-2; d-4; e-3  

32. Qaysi javobda filogenezini faqat embrional 

davrda takrorlaydigan hayvonlar to’g’ri 

ko’rsatilgan?  

1) gaviallar; 2) qurbaqa; 3) oq chumoli; 4) yomg’ir 

chuvalvhangi; 5) jigar qurtti; 6) qizil chuvalchang;  

7) kuya; 8) opossum; 9) lama vekuniya; 10) burga  

A) 2,5,7,9 B) 5, 6, 7, 10 C) 1, 8, 9 D) 3, 4, 6  

33. Glyukoza parchalanishining kislorodli 

bosqichida issiqlik sifatida tarqalgan energiyaning 

miqdori 20880 kj ni tashkil etadi. Parchalanishda 

ishtirok etgan O

2 

miqdorini aniqlang. A) 108 B) 

180 C) 36 D) 72  

Testlarni ishlab javoblarini jo`nating.