Biologiya online kanali uchun maxsus
Download 69.51 Kb.
|
BIO 207 ta test javobli
|
Ma’lum bir uzunlikdagi DNK fragmenti tarkibidagi vodorod bog‘lar soni adenin nukleotidlari sonidan 1400 taga, sitozin nukleotidlari sonidan 1200 taga ko‘p bo'lsa, DNK fragmentining uzunligini (nm) aniqlang. (DNK molekulasida qo'shni nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm ga teng.) A) 408 B) 238 C) 204 D) 102 Akseleratsiya (a), akkomodatsiya (b) va akromegaliyaga (c) xos bo‘lgan xususiyatlarni aniqlang. 1) bolalar organizmi psixik rivojlanishining tezlashuvi; 2) organizm jismoniy rivojlanishining tezlashuvi; 3) bolalarda bo‘y o‘sishining tezlashuvi; 4) katta odamlarda bo‘y o‘sishining tezlashuvi; 5) katta odamlarda qo‘l-oyoqlarning kattalashishi; 6) kipriksimon muskullar qisqarganda gavhar do‘ngligini ortishi; 7) yaqindagi buyumlarga qaraganda kipriksimon muskullarning bo‘shashishi; 8) ko‘z qorachig‘ining qorong‘u va yorug‘lik holatida kengayib-torayishi A) a-1, b-7, c-5 B) a-2, b-8, c-4 C) a-3, b-6, c-2 D) a-3, b-7, c-4 Urbanoekosistema (a) va agroekosistemalarda (b) o‘suvchi o‘simliklarni aniqlang. 1) virgin archasi; 2) Samarqand-3; 3) Namangan-34; 4) Rizamat; 5) tikan daraxt; 6) oq akatsiya; 7) qarag‘ay; 8) Turkiston archasi; 9) gultish; 10) Yapon saforasi A) a-1,5,6; b-6,7,8 B) a-7,5,4; b-9,7,3 C) a-5,6,8; b-2,3,10 D) a-1,5,10; b-2,3,4 Nomozshomgulda qizil rang oq rang ustidan va gulqo‘rg‘on bo‘laklari qo‘shilganligi qo‘shilmaganligi ustidan chala dominantlik qiladi. Har ikki belgi ham oraliq harakterda irsiylanadi. Gullari qizil, gulqo‘rg‘on bo‘laklari to‘liq qo‘shilgan o‘simlik oq gulli, gulqo‘rg‘on bo‘laklari qo‘shilmagan o‘simlik bilan chatishtirildi. F2 da 80 tup o‘simlik hosil bo‘ldi. Qizil gulli, gulqo‘rg‘on bo‘laklari yarim qo‘shilgan o‘simliklar avlodning necha foizini va genotipik sinflarning necha foizini tashkil qiladi? A) 12,5; 11,1 B) 12,5; 22,2 C) 25; 12,5 D) 62,5; 44,4 Hayotning hujayraviy shakllari bilan birga rivojlangan organizmlarni aniqlang. 1) viruslar; 2) bakteriyalar; 3) zamburug‘lar; 4) plazmid; 5) bakteriya virusi A) 1,2 B) 2,5 C) 1,5 D) 3,4,5 Chuchuk suv gidrasi fenotipida mavjud bo‘ladigan (a) va mavjud bo‘lmaydigan (b) biokimyoviy belgi(lar)ni aniqlang. 1) oqsil tuzilishi; 2) hujayraviy shakli; 3) ferment faolligi; 4) to‘qimalar tuzilishi; 5) qondagi gormonlar miqdori; 6) tana tuzilishi A) a-1,3; b-2,5 B) a-1,3; b-5 C) a-3,4; b-2,6 D) a-5,6; b-1,3 Sintez reaksiyalarini amalga oshiruvchi organoidlarni aniqlang. A) mitoxondriya, lizosoma, ribosoma B) donador endoplazmatik to‘r, ribosoma, yadrocha C) ribosoma, mitoxondriya, silliq endoplazmatik to‘r D) endoplazmatik to‘r, Golji apparati, ribosoma, lizosoma Baqa qonidan ajratib olingan eritrotsitlar odam qon plazmasi bilan aralashtirilganda (a) va odam qonidan ajratib olingan eritrotsitlar baqa qon plazmasiga aralashtirilganda (b) qanday hodisa kuzatiladi. (amfibiyalarda osh tuzining 0,6% li eritmasi-fiziologik eritma) 1) hujayra turgorligi yo‘qoladi; 2) hujayra tarangligi ortadi; 3) sitoplazmadan suv plazmaga o‘tadi; 4) plazmadan suv sitoplazmaga o‘tadi; 5) eritrotsit membranasi burishadi; 6) eritrotsit membranasi yoriladi A) a-1,5,6; b-2,3,4 B) a-2,3,4; b-1,3,5 C) a-1,3,5; b-2,4,6 D) a-1,4,5; b-2,3,6 Yo‘rg‘a zoti (a) va churrak (b) uchun xos bo‘lgan xususiyatlarni aniqlang. 1) suyak tarkibida havo mavjud; 2) oshqozoni sodda tuzilgan; 3) yovvoyi o‘simliklar bargi, novdasi, tugunaklari bilan oziqlanadi; 4) oshqozoni ikki bo‘lmali; 5) tez yuguradi; 6) “Qizil kitob”ga kiritilgan; 7) Ajdodi 3000 yil oldin xonakilashtirilgan; 8) qishloq xo‘jaligida foydalaniladi; 9) sekin va beso‘naqay yuradi; 10) tuxumidan jo‘ja chiqadi A) a-1,4,3,6; b-1,4,9,10 B) a-5,8,7,3; b-1,4,6,10 C) a-1,9,5,10; b-2,8,7 D) a-2,8,7; b-1,9,10 Irsiyat bilan bog‘liq bo‘lgan (a) va bog‘liq bo‘lmagan (b) og‘ir ruhiy xastalikni aniqlang. A) a-nevroz, b-meningit B) a-ensefalit, b-shizofreniya C) a-shizofreniya, b-uyqusizlik D) a-shizofreniya, b-nevroz I.I.Vavilov organizmlarning yangi formalari paydo bo‘lishini qaysi qonun asosida tushuntirib bergan? A) irsiy o‘zgaruvchanlikning gomologik qatorlar qonuni B) madaniy o‘simliklarning kelib chiqish markazlari asosida guruhlash C) dominant belgining markazlashish qonuni D) odam irqlarining kelib chiqishini o‘rganish asosida Ulotriksining jinsiy va jinssiz ko'payishi natijasida 150 ta yangi iplari hosil bo'ladi. Ko'payish jarayonidagi zoosporalar va gametalarning nisbati 1:2 bo'lsa,jinsiy ko'payish ko'payish natijasida nechta yangi ulotriks ipi hosil bo'ladi? A)30 B)60 C)90 D)120 Tanasida himoya vazifasini nayza o’taydigan organizmlarning umumiy belgilarini aniqlang. 1) nafas olish organi; 2) ontogenez-ona qornida; 3) oziqlanish usuli; 4) tanasi yassi; 5) hidni yaxshi sezadi; 6) yuragida venoz qon bo’ladi; 7) urg’ochisi geterogametali; 8) urg’ochisi gomogametali; 9) hazm qilish organlari ketma-ketligi A) 1,6,8,5 B) 2,7,9 C) 2,3,4,9 D) 1,5,6,8 Yelkaning ikki boshli muskulining paylari qaysi suyaklarga birikmaydi? 1) bilak suyagi; 2) tirsak suyagi; 3) yelka suyagi; 4) o‘mrov suyagi; 5) kurak suyagi A) 2,5 B) 1,3 C) 2,4 D) 1,5 Nomozshomgulda qizil rang oq rang ustidan va gulqo‘rg‘on bo‘laklari qo‘shilganligi qo‘shilmaganligi ustidan chala dominantlik qiladi. Har ikki belgi ham oraliq harakterda irsiylanadi. Gullari qizil, gulqo‘rg‘on bo‘laklari to‘liq qo‘shilgan o‘simlik oq gulli, gulqo‘rg‘on bo‘laklari qo‘shilmagan o‘simlik bilan chatishtirildi. F2 da 80 tup o‘simlik hosil bo‘ldi. Avlodning nechtasini pushti gulli o‘simliklar tashkil qiladi? A) 10 B) 20 C) 30 D) 40 Hujayra nazariyasining qaysi qoidasi amitozga asoslangan? A) Barcha tirik organizmlar hujayralardan tashkil topgan B) Hujayra avval mavjud bo‘lgan hujayradan hosil bo‘ladi C) Hujayra tirik organizmlarning tuzilishi va funksional birligi D) Har bir hujayra mustaqil hayot kechirish xususiyatiga ega Yevropoid irqining kelib chiqishi qaysi jarayonlar bilan bog‘liq? 1) irsiyat; 2) o‘zgaruvchanlik; 3) moslanish; 4) migratsiya; 5) alohidalanish; 6) konvergensiya A) 1,2 B) 4,5 C) 2,3 D) 4,6 Viskonsin universiteti olimlarining sichqonlar ustida o‘tkazgan ikkinchi tajribasida kuzatiladigan jarayonlarni aniqlang. 1) populyasiya soni ortadi; 2) populyasiya zichligi ortadi; 3) areal hajmi o‘zgarmaydi; 4) naslga g‘amxo‘rlik xususiyati yo‘qoladi; 5) territoriya torligi cheklovchi omil; 6) emigratsiya populyasiya muvozanatini ta’minlaydi; 7) ovqat miqdori sichqonlar ko‘payishiga cheklovchi omil; 8) territoriya hajmi ortadi; 9) kannibalizm vujudga keladi; 10) qari individlar soni yosh individlarga nisbatan yuqori bo‘ladi; 11) Ovqat miqdori cheklovchi omil bo‘lmaydi A) 2,4,5,7,10 B) 1,4,8,9,10 C) 2,4,5,11,10 D) 5,7,9,10 Quyida keltirilgan o‘simliklar ketma-ketligida asosiy barg bandidagi yaproqchalar soni qanday o‘zgaradi? yong‘oq → sebarga → qulupnay → soxta kashtan a) ortadi; b) kamayadi; c) o‘zgarmaydi A) a,a,c B) b,a,c C) b,c,a D) b,a,a Kam yorug‘lik sharoitida ham fotosintez mexanizmlariga ega bo‘lgan organizmlarni aniqlang. A) binafsha, qulupnay, xina, kartoshka B) dalachoy, yantoq, qayin, qarag‘ay C) qarag‘ay, binafsha, xina, g‘o‘za D) qayin, qarag‘ay, binafsha, xina Odam skeletining qismlarida suyaklar sonining kamayib borish tartibida joylashtiring. A) ko‘krak qafasi; umurtqa pog‘onasi; o‘ng va chap yelka kamari; ikkala oyoq son, boldir suyaklari B) umurtqa pog‘onasi; ko‘krak qafasi; bosh skeleti; ikkala oyoq son, boldir suyaklari; o‘ng va chap yelka kamari C) ko‘krak qafasi; bosh skeleti; umurtqa pog‘onasi; ikkala oyoq son, boldir suyaklari; o‘ng va chap yelka kamari D) ko‘krak qafasi; umurtqa pog‘onasi; bosh skeleti; ikkala oyoq son, boldir suyaklari; o‘ng va chap yelka kamari Hayvonlarning yo‘rg‘a zoti (a) va yo‘rg‘a turi (b) uchun xos bo‘lgan xususiyatlarni juftlang. 1) suyak tarkibida havo mavjud; 2) oshqozoni sodda tuzilgan; 3) tez yuguradi; 4) issiq qonli organizm; 5) barmoqlari toq; 6) oyoqlari baquvvat; 7) embrional rivojlanishi ona qornida o‘tadi; 8) postembrional davrda biogenetik qonun kuzatilmaydi; 9) nafas olishda diafragma va alveolalar qatnashadi; 10) chap aorta ravog‘iga ega; 11) miyachasida burmalar mavjud A) a-3,5,9,10,11; b-1,6,8,9,11 B) a-3,6,5,9,11; b-2,7,8,10,5 C) a-2,7,8,10,11; b-3,6,5,4,11 D) a-5,8,9,11; b-1,2,3,6,9 J.A. Musayev (a) va I. Q. Musaboyev (b) larning ilm-fanga qo‘shgan hissasini aniqlang. 1) yuqumli kasalliklarni davolash; 2) yuqumli kasalliklarni yuqish usullarini aniqlagan; 3) yuqumli kasalliklar tarqalish sababini aniqlagan; 4) g‘o‘zaning viltga chidamli navlari kashf qilgan; 5) g‘o‘za genetik kolleksiyasini kashf qilgan; 6) g‘o‘zaning serhosil navlarini kashf qilgan A) a-5, b-2 B) a-4, b-2 C) a-6, b-1 D) a-5, b-3 Odam qon aylanish tizimida tomirlarning a’zolarning ichida (a) va a’zolardan tashqarida (b) joylashgan turlarini aniqlang. 1) kapillar; 2) aorta; 3) yuqori kovak vena; 4) arteriola; 5) pastki kovak vena; 6) limfa kapillar; 7) arteriya A) a-1,3,5; b-2,4,7 B) a-7,4,6; b-1,3,5 C) a-1,2,6; b-3,4,5 D) a-1,4,6; b-3,5,7 Odam yoshligidan burun orqali nafas olish va chiqarishi natijasida qaysi muskullar yaxshi rivojlangan? A) ichki va tashqi qovurg‘alararo, bo‘yin, yelka B) tashqi va ichki qovurg‘alararo, diafragma C) ichki va tashqi qovurg‘alararo, diafragma, o‘mrov osti D) qovurg‘alararo, katta ko‘krak muskuli, qorin muskuli Odam organizmida chuvalchangsimon o‘simta (a) va chuvalchangsimon qism (b) qaysi a’zoda joylashgan. A) a-yo‘g‘on ichak; b-miya yarimsharlari orasida B) a-ingichka ichak; b-miya stvoli C) a-ko‘richak; b-miyacha yarimsharlari D) a-yo‘g‘on ichak; b-miya ensa bo‘lagida Quyida keltirilgan o‘simliklar ketma-ketligida asosiy barg bandidagi yaproqchalar soni qanday o‘zgaradi? akatsiya→yong‘oq→soxta kashtan → sebarga →qulupnay A) kamayadi B) ortadi C) o‘zgarmaydi D) avval ortadi keyin kamayadi Miya yarimsharlarini (a) va miyacha yarimsharlarini (b) tutashtirib turuvchi tuzilmani aniqlang. 1) gipotalamus; 2) miya ustuni; 3) chuvalchangsimon qism; 4) miya ko‘prigi; 5) qadoqsimon tana; 6) assotsiativ zona A) a-5; b-3 B) a-5; b-6 C) a-4; b-3 D) a-1; b-3 Bir xil sharoitda yashovchi, bir xil ovqat bilan ovqatlanadigan ikkita turga mansub organizmdan qaysi xususiyatga ega bo‘lgani yashash uchun kurashda g‘olib bo‘ladi? A) tez va ko‘p ovqat yeganlari B) tez ko‘payganlari C) kuchli va baquvvat bo‘lganlari D) tez harakatlanganlari Agroekosistema (a) va urbanoekosistemalarda (b) o‘suvchi o‘simliklarni aniqlang. 1) virgin archasi; 2) Samarqand-3; 3) Namangan-34; 4) Rizamat; 5) tikan daraxt; 6) oq akatsiya; 7) qarag‘ay; 8) Turkiston archasi; 9) gultish; 10) Yapon saforasi A) a-6,7,8; b-1,5,6 B) a-7,5,4; b-9,7,3 C) a-10,2,3; b-6,8,5 D) a-2,3,4; b-5,1,10 Nomozshomgulda qizil rang oq rang ustidan va gulqo‘rg‘on bo‘laklari qo‘shilganligi qo‘shilmaganligi ustidan chala dominantlik qiladi. Har ikki belgi ham oraliq harakterda irsiylanadi. Gullari qizil, gulqo‘rg‘on bo‘laklari to‘liq qo‘shilgan o‘simlik oq gulli, gulqo‘rg‘on bo‘laklari qo‘shilmagan o‘simlik bilan chatishtirildi. F2 da 80 tup o‘simlik hosil bo‘ldi. Avlodning nechtasini pushti gulli, gulqo‘rg‘on bo‘laklari yarim qo‘shilgan o‘simliklar tashkil qiladi? A) 10 B) 20 C) 5 D) 45 Odam DNK molekulasi bilan kalamushning DNK molekulasida o‘xshash nukleotidlar ketma-ketligining soni 2,55∙109 taga teng. Odam DNK molekulasi bilan kalamush DNK molekulasining ketma-ketligi o‘xshash bo‘lmagan nukleotidlar sonini toping. A) 12,8∙1010 B) 1,245∙1010 C) 1,5∙1010 D) 745∙1015 Quyidagi yuz tuzilishlari qaysi tipdagi odamlar uchun xos? 1) peshonasi juda qiya; 2) peshonasi past; 3) peshonasi nishab; 4) qosh usti bo‘rtib chiqqan; 5) jag‘i oldinga bo‘rtib chiqqan; 6) iyagi zaif rivojlangan a-Avstralopitek; b-Pitekantrop; c-Neandertal; d-Sinantrop; e) Geydelberg A) a-1,4; c-2,5; e-3,6 B) b-1,5; c-2,4; d-3,6 C) a-2,4; b-1,5; c-3,6 D) b-1,5; c-3,6; d-2,4 Populyatsiya zichligini quyidagi formulalarning qaysi bir(lar)i bilan ifodalanadi? a) individlarning o‘rtacha umri; b) yosh individlar soni; c) populyatsiya zichligi; d) populyatsiya soni; f) populyatsiya hududi; j) populyatsiya biomassasi; h) qari individlar soni 1) C=b+h/f; 2) C=a/d; 3) C=b/h; 4) C=d/f; 5) C=j/f A) 2 B) 1,5 C) 1,4 D) 3,5 O‘simliklarda (a) va hayvonlarda (b) harakatlanish xususiyati asosan qanday ahamiyatlarga ega? 1) oziqlanish; 2) suv bug‘lanishi; 3) meva va urug‘larni tarqatish; 4) himoyalanish; 5) yorug‘lik nurini tutish; 6) harakatlanishni amalga oshirish uchun A) a-1,5; b-4,6 B) a-1,6; b-4,1 C) a-1,5; b-2,5 D) a-3,5; b-4,6 Har xil spora hosil qiluvchi (a) va spora hosil qiluvchi bandi halqasimon (b) bo‘lgan parazit organizmlar xo‘jayini (2n navi) mikrospora hujayrasining profaza davridagi xromosomalar sonini aniqlang. A) a-14; b-26 B) a-28; b-52 C) a-7; b-13 D) a-21; b-26 Quyida keltirilgan o‘simliklar ketma-ketligida asosiy barg bandidagi yaproqchalar soni qanday o‘zgaradi? yong‘oq→ soxta kashtan → qulupnay→ sebarga→ ra’no → akatsiya a) ortadi; b) kamayadi; c) o‘zgarmaydi A) a,a,c,b,b B) b,b,c,a,a C) a,b,b,a,c D) a,b,c,b,c Organizmning o‘zi tarqalgan muhitda genotipini keskin o‘zgartirmagan holatda yashashi bu.... A) irsiyat B) raqobatchanlik C) nasl qoldirish D) yashovchanlik Yaylovlarda yer bag‘irlab o‘sadigan butalar (a), ko‘p yillik o‘t (b) va daraxtlarni (c) aniqlang. 1) na’matak; 2) sanchiqo‘t; 3) kirpio‘t; 4) betaga; 5) archa; 6) irg‘ay; 7) shuvoq; 8) zirako‘t; 9) sutlama; 10) pskom piyoz; 11) qorabaroq; 12) tugmachagul A) a-1,6; b-2,4,9,7; c-5 B) a-1,12; b-11,10,8,2,9; c-5,6 C) a-6,2,4; b-6,4,9,8; c-5,7,10 D) a-1,5,3; b-12,7,10,6; c-11,6 Tarkibida 25 % G dan iborat 2490 ta vodorod bog‘i bo‘lgan DNK zanjiriga komplementar ravishda hosil bo‘lgan iRNK dan 9960 D og‘irlikdagi oqsil sintez bo‘ldi. Translyatsiya jarayonida iRNK ning necha foiz qismi va nechta tRNK qatnashgan? (bitta aminokislota 120 D ga teng) A) 25%, 83 ta B) 10%, 83 ta C) 25%, 332 ta D) 10%, 249 ta Odamning tabiiy tanlanish nazoratidan chiqib ketishiga sabab bo‘lgan omillarni aniqlang. 1) o‘rmondan ochiq yerda yashashga o‘tishi; 2) nutqning paydo bo‘lishi; 3) tashqi signallarni qabul qilishi; 4) informatsiyani o‘zlashtirish; 5) kasal odamlarga g‘amxo‘rlik qilish; 6) ongning paydo bo‘lishi A) 1,2,6 B) 2,4,5 C) 1,3,6 D) 2,4,6 Quyida keltirilganlar orasidan bo'y uzunligi 70 sm dan yuqori bo'lmagan o‘simliklarni tanlang. 1) ra’no; 2) jag‘-jag‘; 3) yerbag‘ir; 4) dorivor gulxayri; 5) sebarga; 6) qora ituzum; 7) yovvoyi sabzi; 8) oddiy zira; 9) qizil lola; 10) boychechak; 11) piyozli arpa; 12) g‘umay; 13) iloq; 14) kuksoniya A) 2,5,13,10,9,11,3 B) 7,5,13,9,1,3,4,8 C) 11,6,5,4,2,10,9,8 D) 5,3,6,8,14,2 Chuchuk suv gidrasi fenotipida mavjud bo‘lmaydigan (a) va mavjud bo‘ladigan (b) biokimyoviy belgi(lar)ni aniqlang. 1) oqsil tuzilishi; 2) hujayraviy shakli; 3) ferment faolligi; 4) to‘qimalar tuzilishi; 5) qondagi gormonlar miqdori; 6) tana tuzilishi A) a-2,5; b-1,3 B) a-5; b-1,3 C) a-2,6; b-3,4 D) a-1,3; b-5,6 Dengiz sathidan 2700-2800 metr balandlikda o‘sadigan, poyasi tikanli (a) va gultojbarglari tilsimon (b) bo‘lgan o‘simliklarni aniqlang. A) a-archa; b-ermon, andiz B) a-na’matak; b-shuvoq C) a-na’matak, shirach; b-shuvoq D) a-maxsar; b-andiz Bakteriya hujayrasida qaysi jarayon to‘xtovsiz sodir bo’ladi? A) ikkiga bo‘linishi B) replikatsiya C) transformatsiya D) translyatsiya O‘tloq va pichanzorlar mahsuldorligining keskin o‘zgarishiga (a) va o‘rmonlarga katta zarar yetkazilishiga (b) nima(lar) asosiy sabab bo‘ladi? 1) Orol dengizining sathi pasayishi va atmosferaga zaharli chiqindining tarqalishi; 2) chorva mollarini doimiy boqish; 3) sayyohlar soni ortishi; 4) o‘rmonlarni to‘xtovsiz kesish; 5) alyuminiy zavodining zararli ta'siri A) a-1,2; b-4,5 B) a-1; b-3,4 C) a-2; b-4,5 D) a-1; b-3 Barglari burishgan makkajo’xori va barglari silliq makkajo‘xori o‘simliklari bir-biri bilan chatishtirilganda jami 4388 ta burishgan va silliq bargli o‘simliklar olindi. Avlodlarning nechtasi silliq bargli? A) 1646 B) 3291 C) 1097 D) 2194 Oqsili tarkibida fenilalanin-56 ta, leysin-34 ta, serin-20 ta, lizin-18 ta, metionin-30 ta va boshqa aminokislotalar borligi aniqlandi. DNK zanjirining mutatsiyaga uchrashi natijasida ushbu oqsil genidagi AAA kodonlarining 8 tasi AAT, 3 tasi AAS va 5 tasi TAS holatida o‘zgardi. Mutatsiyaga uchragan gendan hosil bo‘lgan oqsildagi aminokislotalar sonini aniqlang. A) fen-56, ley-34, ser-20, liz-18, met-30 B) fen-40, ley-45, ser-20, liz-18, met-35 C) fen-40, ley-50, ser-16, liz-20, met-32 D) fen-40, ley-42, ser-20, liz-18, met-43 Odam skeletining qismlarida suyaklar sonining ortib borish tartibida joylashtiring. A) ikkala oyoq son, boldir suyaklari; o‘ng va chap yelka kamari; bosh skeleti; umurtqa pog‘onasi; ko‘krak qafasi B) o‘ng va chap yelka kamari; ikkala oyoq son, boldir suyaklari; bosh skeleti; ko‘krak qafasi; umurtqa pog‘onasi C) o‘ng va chap yelka kamari; ikkala oyoq son, boldir suyaklari; bosh skeleti; umurtqa pog‘onasi; ko‘krak qafasi D) o‘ng va chap yelka kamari; ikkala oyoq son, boldir suyaklari; umurtqa pog‘onasi; bosh skeleti; ko‘krak qafasi Odam skeletining quyidagi qismlarida suyaklar sonining ortib borish tartibida joylashtiring. 1) bosh skeleti; 2) umurtqa pog‘onasi (ko‘krak qismi); 3) soxta va yetim qovurg‘alar; 4) o‘ng va chap yelka kamari; 5) ikkala oyoqning son va boldir suyaklari A) 5,4,3,2,1 B) 5,3,4,2,1 C) 4,5,2,3,1 D) 4,5,3,2,1 Dengiz sathidan 1200-1600 metr balandlikda o‘sadigan, gultojbarglari tilsimon (a) va soxta tilsimon (b) bo‘lgan o‘simliklarni aniqlang. A) a-karrak; b-ermon, andiz B) a-kakra, andiz; b-andiz, bo‘yimadaron C) a-kakra, shirach; b-andiz, bo‘yimadaron D) a-kakra; b-andiz, ermon Oraliq tipda irsiylanuvchi ikkita belgisi bilan farq qiluvchi gomozigota dominant va retsessiv organizmlar o‘zaro chatishtirilganda F2 da hosil bo‘lgan organizmlar nechta genotipik va nechta fenotipik sinfni hosil qiladi? A) 9:9 B) 4:9 C) 6:9 D) 3:9 Hayotiy shakli bir yillik (a) va ko‘p yillik (b) bo‘lgan, 1 m2 maydonda 8 tup o‘sadigan o‘simliklar bir yoz davomida 200 m2 maydondan qancha suv bug‘latadi. (bir tup o‘simlik tanasining og‘irligi 1200 gr) 1) g‘o‘za; 2) qizilmiya; 3) makkajo‘xori A) 1-a-960 t; 2-b-800 t B) 1-a-320 t; 2-b-960 t C) 1-a-960 t; 3-b-320 t D) 1-a-800 t; 2-b-960 t Gullari mayda, yashil yoki rangsiz, boshoqsimon yoki shingilsimon to‘pgulda o‘rnashgan, sanchuvchi mevaga ega bo‘lgan o‘simlik. A) qo‘ytikan B) afsonak C) ebalak D) saksovul Qovurg‘alararo va diafragma muskullarini yaxshi rivojlanishiga olib keluvchi jarayonni aniqlang. A) oqsil va vitaminlarga boy ovqatlanish B) jismoniy mashqlar bilan muntazam shug‘ullanish C) organizmni turli sharoitda chiniqtirish D) yoshlikdan burun orqali nafas olish Oraliq tipda irsiylanuvchi ikkita belgisi bilan farq qiluvchi gomozigota dominant va retsessiv organizmlar o‘zaro chatishtirilganda F2 da hosil bo‘lgan organizmlar nechta fenotipik sinfni hosil qiladi? A) 9 B) 4 C) 6 D) 3 Irsiyat bilan bog‘liq bo‘lmagan (a) va bog‘liq bo‘lgan (b) og‘ir ruhiy xastalikni aniqlang. A) a-nevroz, b-shizofreniya B) a-ensefalit, b-shizofreniya C) a-uyqusizlik, b-meningit D) a-shizofreniya, b-nevroz Odam 1 mm3 qonidagi o‘rtacha jami eritrotsitlar og‘irligini (gr) aniqlang. A) 0,05 B) 5∙10‾6 C) 5∙10‾3 D) 5∙10‾9 Odamning DNK molekulasida taxminan 2000∙109 ta nukleotid mavjudligi ma’lum bo‘lsa, kalamush DNK sidagi nechta nukleotid ketma-ketligi odam DNK sidagi nukleotidlar ketma-ketligi bilan o‘xshash. A) 43,8∙1010 B) 266∙109 C) 125,2∙109 D) 34∙1010 Quyida keltirilgan qaysi o‘simliklarning o‘sishi uchun tuproqning sho‘rlanishi cheklovchi omil bo‘lmaydi? 1) juzg‘un; 2) yantoq; 3) baliqko‘z; 4) yulg‘un; 5) sarsazan; 6) qorabaroq; 7) shuvoq; 8) buyurg‘un A) 3,5,6 B) 1,2,3 C) 4,5,6 D) 3,7,8 Immunitetning qaysi turlari sog‘lom odamda hosil bo‘ladi? A) passiv, sun’iy B) tug‘ma, tabiiy C) tug‘ma, sun’iy D) tug‘ma, passsiv Barglari burishgan makkajo’xori va barglari silliq makkajo‘xori o‘simliklari bir-biri bilan chatishtirilganda jami 4388 ta burishgan va silliq bargli o‘simliklar olindi. Avlodlarning nechtasi bargi silliq emas? A) 1646 B) 3291 C) 1097 D) 2194 Quyidagi turkumga mansub o‘simliklarning O‘zbekistonda tarqalgan turlari soni ortib borishi tartibida joylashtiring. a) zira; b) qovoq; d) sebarga; e) bo‘ritaroq; f) nok; g) na’matak; h) olma A) b,e,h,a,d,f,g B) b,h,e,f,d,a C) a,d,f,h,e,b D) d,h,e,b,a,f,g Daryo bo‘yidagi to‘qaylarning quriy boshlashiga (a) va tekisliklardagi o‘tloqzorlarga katta zarar keltirishiga (b) nima(lar) asosiy sabab bo‘ladi? 1) chorva mollarining ko‘payishi; 2) Orol dengizi sathinig pasayishi; 3) sayyohlar soni ortishi; 4) Sun’iy suv omborlari; 5) Tursunzoda alyuminiy zavodining zararli ta’siri A) a-2,4; b-5 B) a-1; b-3 C) a-4; b-1,3 D) a-2; b-4 Hayvonlarning yo‘rg‘a zoti uchun xos bo‘lgan xususiyatlarni aniqlang. 1) suyak tarkibida havo mavjud; 2) oshqozoni sodda tuzilgan; 3) tez yuguradi; 4) issiq qonli organizm; 5) barmoqlari toq; 6) oyoqlari baquvvat; 7) embrional rivojlanishi ona qornida o‘tadi; 8) postembrional davrda biogenetik qonun kuzatilmaydi; 9) nafas olishda diafragma qatnashmaydi; 10) chap aorta ravog‘iga ega; 11) miyachasida burmalar mavjud A) 3,5,9,10,11 B) 4,6,5,9,11 C) 2,7,8,10,11 D) 1,5,6,8,11 Qaysi holatda populyatsiyada tug‘ilishlar soni o‘limning o‘rnini to‘ldira olmaydi? A) kam sonli populyatsiyaga tabiiy ofatlar ta’sir qilganda B) populyatsiyada kannibalizm kuzatilganda C) populyatsiyada emigratsiya miqdori ortganda D) turlararo raqobat kuchli bo‘lganda Pastki kovak venaga qaysi a’zolardan keluvchi venoz qon quyiladi? 1) bosh miya; 2) o‘ng qo‘l; 3) o‘ng oyoq; 4) jigar; 5) buyrak; 6) chap qo‘l; 7) chap oyoq A) 1,4,6 B) 2,6,5 C) 3,4,5 D) 1,2,6 Sentriola (a) va sentromeraga (b) xos bo‘lgan xususiyatlarni aniqlang. 1) hujayra shaklini aniqlaydi; 2) zlatka hujayrasi telofaza bosqichi oxirida mikronaychalari 108 ta bo‘ladi; 3) o‘z-o‘zidan ko‘payadi; 4) xromosoma shaklini aniqlaydi; 5) nitellada mitoz vaqtida sentriola sentromeraga birikadi; 6) pampas hujayrasida metafaza bosqichi unga bo‘linish urchug‘i naychalari birikishi tugallanadi; 7) odam eritrotsitlarida undan 46 ta mavjud; 8) hayot siklidagi hujayrada 54 ta mikronaychalari bor; 9) profaza bosqichida odam hujayrasida 92 ta xromatidada 46 ta mavjud; 10) hujayra DNK siga birikkan A) a-2,3,8; b-1,4,9 B) a-3,8; b-4,6,9,10 C) a-5,8,10; b-4,7,9 D) a-3,8,10; b-7,6,9 Hayotiy shakli bir yillik (a) va ko‘p yillik (b) bo‘lgan, 1 m2 maydonda 8 tup o‘sadigan o‘simliklar bir yoz davomida 200 m2 maydondan qancha suv bug‘latadi. ( bir tup o‘simlik tanasining og‘irligi 1200 gr) 1) g‘o‘za; 2) qizilmiya; 3) makkajo‘xori A) 1-a-960 t; 2-a-320 t; 3-b-800 t B) 1-b-960 t; 2-b-800 t; 3-a-320 t C) 1-a-960 t; 1-a-960 t; 3-b-320 t D) 1-a-960 t; 2- b-800 t; 3-a-320 t Dengiz sathidan 2000 m balandlikda uchraydigan organizmni aniqlang. A) zog’ora baliq, ko’k sug’ur, ko’l baqasi B) halqali ninachi, jayron, jayra C) tapir, qora baliq, moviy ninachi D) qora baliq, halqali ninachi, ko’k sug’ur Odam DNK molekulasi bilan ho‘kizning DNK molekulasida o‘xshash nukleotidlar ketma-ketligining soni 2086∙1014 taga teng. Odam DNK molekulasi bilan ho‘kiz DNK molekulasining ketma-ketligi o‘xshash bo‘lmagan nukleotidlar sonini toping. A) 2∙1018 B) 5364∙1014 C) 745∙1015 D) 5∙1016 Immunitetning qaysi turi sog‘lom odam (a) va bemor odamda (b) hosil bo‘ladi? A) a-tabiiy, b-tug‘ma B) a-sun’iy, b-passiv C) a-faol, b-tug‘ma D) a-sun’iy, b-tug‘ma O‘simlik bargida transpiratsiya bo‘lgan suv odamning to’rt kunlik o‘rtacha iste’mol qiladigan suv miqdoriga teng. Shuncha miqdordagi suv fotosintezning fotoliz jarayonida sarflanganda hosil bo‘lgan glyukoza odam muskullarida aerob parchalanishidan qancha miqdorda issiqlik (kJ) energiya ajralib chiqadi? A) 24889 B) 3500 C) 21000 D) 37333 Quyida keltirilganlar orasidan bo‘y uzunligi 1 m dan 1,5 m oralig‘ida bo‘lgan o'simliklarni tanlang. 1) ra’no; 2) jag‘-jag‘; 3) yerbag‘ir; 4) dorivor gulxayri; 5) sebarga; 6) qora ituzum; 7) yovvoyi sabzi; 8) oddiy zira; 9) qizil lola; 10) boychechak; 11) piyozli arpa; 12) g‘umay; 13) iloq; 14) kuksoniya A) 1,14,4,8,7,12 B) 8,11,4,7,14 C) 7,4,12,11 D) 1,12,14,11,7 J.Lamark ta’limotiga ko‘ra organizmlar evolyutsiyasida nima asosiy omil bo‘ladi? A) vaqt B) tashqi muhit C) irsiyat D) oziqlanish Chuchuk suv gidrasi fenotipida mavjud bo‘ladigan (a) va mavjud bo‘lmaydigan (b) gistologik (I) hamda anatomik (II) belgi(lar)ni aniqlang. 1) oqsil tuzilishi; 2) hujayraviy shakli; 3) ferment faolligi; 4) to‘qimalar tuzilishi; 5) qondagi gormonlar miqdori; 6) tana tuzilishi; 7) organlar joylashuvi; 8) organlar tuzilishi A) I a-2; b-4,8 II a-6; b-7 B) I a-3,5; b-7,8 II a-1,3; b-5,6 C) I a-2; b-8 II a-6; b-4,7 D) I a-8; b-2,4 II a-7; b-6 Odamning DNK molekulasida taxminan 1565∙109 ta nukleotid mavjudligi ma’lum bo‘lsa, kalamush DNK sidagi nechta nukleotid ketma-ketligi odam DNK sidagi nukleotidlar ketma-ketligi bilan o‘xshash. A) 438,2∙109 B) 266∙109 C) 125,2∙109 D) 31,3∙109 Bakteriyalarni “tirik tabiat go‘rkovlari” deb nomlagan olimni aniqlang. A) Ibn Sino B) L.Paster C) Grifforit D) V. Sukachev Odam DNK molekulasi bilan ho‘kizning DNK molekulasida o‘xshash nukleotidlar ketma-ketligining soni 2086∙1014 taga teng. Odam DNK molekulasidagi jami nukleotidlar sonini toping. A) 2∙1018 B) 5364∙1014 C) 745∙1015 D) 5∙1016 Odam DNK molekulasi bilan makakaning DNK molekulasida o‘xshash nukleotidlar ketma-ketligining soni 500∙1015 taga teng. Odam DNK molekulasidagi jami nukleotidlar sonini toping. A) 2,94∙1016 B) 1,78∙1016 C) 7,57∙1017 D) 500∙1020 Hayvonlarning yo‘rg‘a turi uchun xos bo‘lgan xususiyatlarni aniqlang. 1) suyak tarkibida havo mavjud; 2) oshqozoni sodda tuzilgan; 3) tez yuguradi; 4) issiq qonli organizm; 5) barmoqlari toq; 6) oyoqlari baquvvat; 7) embrional rivojlanishi ona qornida o‘tadi; 8) postembrional davrda biogenetik qonun kuzatilmaydi; 9) nafas olishda diafragma va alveolalar qatnashadi; 10) chap aorta ravog‘iga ega; 11) miyachasida burmalar mavjud A) 1,6,8,9,11 B) 2,5,7,8,10 C) 3,6,5,4,11 D) 1,2,3,6,9 Immunitetning qaysi turlari bemor odamda hosil bo‘ladi? A) passiv, sun’iy B) tabiiy, tug‘ma C) sun’iy, faol D) passiv, tabiiy Tayyor organik oziq bilan oziqlanuvchi (I) va anorganik moddani organik moddaga aylantiruvchi (II) organizmlarni barg bandida po‘kak hosil bo‘lishi barvaqt (a) va kech (b) yuz beradigan hamda kuzda gala hosil qilishi kech (a) va barvaqt (b) yuz beradigan guruhlarga juftlang. 1) qaldirg‘och; 2) chittak; 3) terak; 4) nastarin; 5) o‘rdak; 6) kartoshkagul; 7) zarg‘aldoq; 8) tikan daraxt; 9) laylak; 10) g‘oz; 11) atirgul; 12) bulbul; 13) shamshod; 14) zog‘cha; 15) chinor; 16) akatsiya; 17) oqqush; 18) ligustrum A) I a-2,5,10,17; b-1,12,7,17 II a-3,8,16; b-4,11,18 B) I a-5,10,17; b-1,7,9,12 II a-3,8,18; b-4,11,16 C) I a-5,10,17; b-3,8,16 II a-1,7,9,12; b-4,11,18 D) I a-5,10,17; b-1,7,9,12 II a-3,16,8; b-11,18,4 Akkomodatsiya (a), akseleratsiya (b) va akromegaliya (c) ga xos bo‘lgan xususiyatlarni aniqlang. 1) bolalar organizmi psixik rivojlanishining tezlashuvi; 2) organizm jismoniy rivojlanishining tezlashuvi; 3) bolalarda bo‘y o‘sishining tezlashuvi; 4) katta odamlarda bo‘y o‘sishining tezlashuvi; 5) katta odamlarda qo‘l-oyoqlarning kattalashishi; 6) kipriksimon muskullar qisqarganda gavhar do‘ngligini ortishi; 7) yaqindagi buyumlarga qaraganda kipriksimon muskullarning bo‘shashishi; 8) ko‘z qorachig‘ining qorong‘u va yorug‘lik holatida kengayib-torayishi A) a-7, b-2, c-4 B) a-8, b-1, c-5 C) a-7, b-1, c-5 D) a-6, b-3, c-4 Qisqa hayot sikliga ega bo‘lgan, biologik tadqiqotlarda labarotoriya hayvoni sifatida qo‘llaniladigan umurtqali (a) va umurtqasiz (b) hayvon(lar)ni aniqlang. 1) baqa; 2) melanogaster; 3) kapalak; 4) sichqon; 5) quyon; 6) kalamush A) a-1,4; b-2 B) a-4,6; b-2,3 C) a-1,4,5; b-3 D) a-4,6; b-2 Ko‘krak qafasi va qorin bo‘shlig‘ini ajratib turuvchi muskulning yaxshi rivojlanishiga olib keluvchi jarayonni aniqlang. A) yoshlikdan burun orqali nafas olish va chiqarishga odatlanish B) muntazam jismoniy mashqlar bilan shug‘ullanish C) oqsil va vitaminga boy oziqlanish D) organizmni turli sharoitda chiniqtirish Quyidagilar orasidan ko‘p yillik o‘simliklarni aniqlang. 1) qizilmiya; 2) sigirquyruq; 3) qo‘g‘a; 4) kalina; 5) kamxastak; 6) dala qirqbo‘g‘im; 7) qora ituzum; 8) tak-tak; 9) chayir ajriq; 10) sarsabil; 11) karnaygul; 12) andiz; 13) qo‘ytikan; 14) zuxrasoch; 15) saur; 16) buk; 17) zirk A) 12,14,1,9,11,6 B) 6,1,9,14,10,12 C) 1,7,6,2,13,12,8 D) 16,17,1,9,11,15 Barglarda organik moddalar hosil bo‘lishini o‘rganish tajribasida nima uchun barg ma’lum muddat spirt eritmasiga solinadi? A) fotosintez amalga oshmasligi uchun B) pigmentlardan tozalash uchun C) kraxmalni eritish uchun D) kraxmal hosil bo‘lishi uchun Tayyor organik oziq bilan oziqlanuvchi (I) va anorganik moddani organik moddaga aylantiruvchi (II) organizmlarni barg bandida po‘kak hosil bo‘lishi barvaqt (a) va kech (b) yuz beradigan hamda kuzda gala hosil qilishi barvaqt (a) va kech (b) yuz beradigan guruhlarga juftlang. 1) qaldirg‘och; 2) chittak; 3) terak; 4) nastarin; 5) o‘rdak; 6) kartoshkagul; 7) zarg‘aldoq; 8) tikan daraxt; 9) laylak; 10) g‘oz; 11) atirgul; 12) bulbul; 13) shamshod; 14) zog‘cha; 15) chinor; 16) akatsiya; 17) oqqush; 18) ligustrum A) I a-1,12,7,17; b-2,5,10,17 II a-3,8,16; b-4,11,18 B) I a-1,7,9,12; b-5,10,17 II a-3,8,18; b-4,11,16 C) I a-5,10,17; b-3,8,16 II a-1,7,9,12; b-4,11,18 D) I a-1,7,9,12; b-5,10,17 II a-3,16,8; b-11,18,4 Urbanoekosistemada uchramaydigan o‘simliklarni aniqlang. 1) virgin archasi; 2) Samarqand-3; 3) Namangan-34; 4) Rizamat; 5) tikan daraxt; 6) oq akatsiya; 7) omad; 8) Turkiston archasi; 9) Sanzor; 10) Yapon saforasi A) 2,3,7,9 B) 1,7,8,10 C) 3,7,4,9 D) 1,2,5,7 J.B.Lamark (I) va Ch.Darvin (II) organizmlarning tashqi muhit ta’sirida bilvosita o‘zgaruvchanligini qanday tushuntirgan? A) populyatsiyada barcha organizmlar o‘zgarishi (I), nerv sistemasi rivojlanmagan organizmlarning o‘zgarishi (II) B) organizm avlodlarning o‘zgarishi (I), o‘zgaruvchanlik ayrim individlarda namoyon bo‘lishi (II) C) hayvonlarning talabi va odatlari o‘zgaradi (I), organizmlarning avlodlari o‘zgaradi (II) D) murakkab nerv sistemasiga ega organizmlarning o‘zgarishi (I), o‘zgaruvchanlik barcha organizmlarda kuzatiladi (II) Chuchuk suv gidrasi fenotipida mavjud bo‘lmaydigan (a) va mavjud bo‘ladigan (b) gistologik (I) hamda anatomik (II) belgi(lar)ni aniqlang. 1) oqsil tuzilishi; 2) hujayraviy shakli; 3) ferment faolligi; 4) to‘qimalar tuzilishi; 5) qondagi gormonlar miqdori; 6) tana tuzilishi; 7) organlar joylashuvi; 8) organlar tuzilishi A) I a-4,8; b-2 II a-7; b-6 B) I a-7,8; b-3,5 II a-5,6; b-1,3 C) I a-8; b-2 II a-4,7; b-6 D) I a-8; b-2,4 II a-7; b-6 Hayotiy shakli bir yillik (a) va ko‘p yillik (b) bo‘lgan, 1 m2 maydonda 8 tup o‘sadigan o‘simliklar bir yoz davomida 200 m2 maydondan qancha suv bug‘latadi. (bir tup o‘simlik tanasining og‘irligi 1200 gr) 1) g‘o‘za; 2) qizilmiya; 3) makkajo‘xori A) 1-a-960 t; 3-b-800 t B) 3-a-320 t; 2-b-800 t C) 1-a-960 t; 3-b-320 t D) 1-a-800 t; 2-b-960 t Uzun burun kapalak, salamandraning embrional va postembrional davrida hamda xameleon, lemur, magellanning faqat embrional davrida kuzatiladigan a’zosini aniqlang. A) xorda B) jabra C) nerv nayi D) miya pufaklari O‘simlik bargida transpiratsiya bo‘lgan suv odamning uch kunlik o‘rtacha iste’mol qiladigan suv miqdoriga teng. Shuncha miqdordagi suv fotosintezning fotoliz jarayonida sarflanganda hosil bo‘lgan glyukoza odam muskullarida aerob parchalanishidan qancha miqdorda issiqlik (kJ) energiya ajralib chiqadi? A) 2625 B) 18666 C) 15750 D) 112000 O‘simlik fotosintezining yorug‘lik va qorong‘ulik bosqichlarida hosil bo‘lgan suv sog‘lom odam ikki kun davomida iste’mol qilgan o‘rtacha suv miqdoriga teng bo‘lsa, shu fotosintezda hosil bo‘lgan glyukozaning aerob (a) va anaerob (b) parchalanishidan qancha energiya ATF da to‘planadi? A) a-19704; b-1037 B) a-9851; b-518 C) a-10900; b-6300 D) a-6300; b-470 Ingichka ichak qaysi xususiyatlari bilan yo‘g‘on ichakdan farq qiladi? 1) akademik A.I. Ugolev tomonidan faoliyati o’rganilgan; 2) vorsinkalar bo‘lmaydi; 3) bezlarining hujayralarida translyatsiya natijasida amilaza hosil bo‘ladi; 4) bo‘shlig‘i bir qavat epiteliy bilan qoplangan; 5) nisbatan uzun; 6) devorida aylana va uzunasiga joylashgan silliq muskullar bor; 7) simpatik nerv ta’sirida faoliyati kuchayadi; 8) parasimpatik nerv ta’sirida faoliyati kuchayadi; 9) asosiy organik moddalar so‘riladi; 10) so‘rilgan moddaning ortiqcha qismi buyrak, o‘pka va teri orqali chiqib ketadi A) 3,4,5,9 B) 1,5,7,9 C) 3,5,9,1 D) 2,6,8,10 Ikki xil gul diagrammasi bo‘lgan yovvoyi organizm(lar) (a) va toza liniyani (b) aniqlang. 1) makkajo‘xori; 2) idish qovoq; 3) zarmiton; 4) qozonyuvg‘ich; 5) bodring; 6) cho‘gari; 7) itqovun; 8) aravakash; 9) pekin A) a-1,8; b-2,7 B) a-1,9; b-6,4 C) a-7; b-3,6 D) a-7,5; b-3,9 Viskonsin universiteti olimlarining sichqonlar ustida o‘tkazgan birinchi (I) va ikkinchi (II) tajribalarida kuzatiladigan jarayonlarni aniqlang. 1) populyatsiya soni ortadi; 2) populyatsiya zichligi ortadi; 3) areal hajmi o‘zgarmaydi; 4) naslga g‘amxo‘rlik xususiyati yo‘qoladi; 5) territoriya torligi cheklovchi omil; 6) emigratsiya populyatsiya muvozanatini ta’minlaydi; 7) ovqat miqdori sichqonlar ko‘payishiga cheklovchi omil; 8) territoriya hajmi ortadi; 9) kannibalizm vujudga keladi; 10) qari individlar soni yosh individlarga nisbatan yuqori bo‘ladi; 11) Ovqat miqdori cheklovchi omil bo‘lmaydi A) I-1,6,2,8,9; II-2,4,5,7,10 B) I-2,3,6,8,11; II-1,4,5,9,10 C) I-1,6,7,8,2; II-2,4,5,11,10 D) I-1,2,8,6,11; II-5,7,9,10 Anorganik moddani organik moddaga aylantiruvchi (I) va tayyor organik oziq bilan oziqlanuvchi (II) organizmlarni barg bandida po‘kak hosil bo‘lishi barvaqt (a) va kech (b) yuz beradigan hamda kuzda gala hosil qilishi barvaqt (a) va kech (b) yuz beradigan guruhlarga juftlang. 1) qaldirg‘och; 2) chittak; 3) terak; 4) nastarin; 5) o‘rdak; 6) kartoshkagul; 7) zarg‘aldoq; 8) tikan daraxt; 9) laylak; 10) g‘oz; 11) atirgul; 12) bulbul; 13) shamshod; 14) zog‘cha; 15) chinor; 16) akatsiya; 17) oqqush; 18) ligustrum A) I a-3,8,16; b-4,11,18 II a-1,12,7,17; b-2,5,10,17 B) I a-3,8,18; b-4,11,16 II a-1,7,9,12; b-5,10,17 C) I a-1,7,9,12; b-4,11,18 II a-5,10,17; b-3,8,16 D) I a-3,16,8; b-11,18,4 II a-1,7,9,12; b-5,10,17 Quyidagi turkumga mansub o‘simliklarning O‘zbekistonda tarqalgan turlari soni kamayib borishi tartibida joylashtiring. a) zira; b) qovoq; d) sebarga; e) bo‘ritaroq; f) nok; g) na’matak; h) olma A) g,f,d,a,h,e,b B) a,g,d,f,e,b C) a, d, f, e, h ,b D) g,a,f,d,h,e,b Odam DNK molekulasi bilan kalamushning DNK molekulasida o‘xshash nukleotidlar ketma-ketligining soni 2,55∙109 taga teng. Odam DNK molekulasidagi nukleotidlar sonini toping. A) 12,8∙1010 B) 1245∙1010 C) 1,5∙1010 D) 745∙1015 Bakteriya hujayrasida qaysi jarayon to‘xtovsiz sodir bo’ladi? A) ikkiga bo‘linishi B) replikatsiya C) transformatsiya D) transkripsiya Agroekosistemalarda o‘suvchi o‘simliklarni aniqlang. 1) virgin archasi; 2) Samarqand-3; 3) Namangan-34; 4) Rizamat; 5) tikan daraxt; 6) oq akatsiya; 7) qarag‘ay; 8) Turkiston archasi; 9) gultish; 10) Yapon saforasi A) 7,2,10,9 B) 3,5,9,1 C) 4,3,9,2 D) 3,8,10,7 Odam skeletining quyidagi qismlarida suyaklar sonining yig‘indisi ortib borish tartibida (<) joylashtiring. 1) o‘ng oyoqning son va boldir suyaklari; 2) chap yelka kamari; 3) yetim qovurg‘alar; 4) chap oyoqning son va boldir suyaklari; 5) o‘ng yelka kamari; 6) soxta qovurg‘alar; 7) umurtqa pog‘onasi (ko‘krak qismi); 8) bosh skelet A) 5+2< 2+1<1+4< 4+3< 3+5< 5+6< 2+3+4< 3+4+1< 6+7< 8 B) 5+2< 2+1<1+4< 4+3< 6+5< 4+6< 2+3+4< 3+4+6< 6+7< 8 C) 5+2< 2+1< 2+4< 4+3< 3+5< 5+6< 2+3+4< 3+4+1< 6+7< 8 D) 5+2< 2+1< 2+6< 4+3< 6+5< 4+6< 2+3+4< 3+4+6< 6+7< 8 Odatda 2,5 t tuproq tarkibida mavjud bo'lgan organik modda (a) va suvning (b) massasini (o'rtacha-kg) aniqlang. A) a-425; b-1250 B) a-250; b-900 C) a-250; b-750 D) a-150; b-450 Makkajo‘xori ekilgan maydonda o‘rtacha 1m2 da 6 tup o‘simlik bor. Bir tup o‘simlikda ildizdan so'rilgan suvning 60% miqdori transpiratsiya uchun sarflanib ketgan. 6 m2 maydonda makkajo‘xori o‘simligi yoz davomida ildiz orqali qancha miqdorda suv so‘rib olingan. A) 12 t B) 1200 l C) 7200 l D) 2160 l Har xil turga mansub hayvonlarning o‘zaro gomologik (a) va har xil turdagi hayvonlarning organlari gomologik (b) ekanligini izohlovchi to‘g‘ri ma’lumotni toping. 1) har xil turdagi hayvonlarda murtak varaqlari har xil; 2) murtak varaqlari har xil bo‘lgan hayvonlarda bir xil to‘qima va organlar hosil bo‘ladi; 3) har xil turdagi hayvonlarda bir xil turdagi murtak varaqlari va ulardan bir xil to‘qima va organlar paydo bo‘ladi; 4) vazifasi xar xil bo‘lgan a’zolarning kelib chiqishi o‘xshash; 5) vazifasi bir xil bo‘lgan a’zolarning tuzilishi o‘xshash; 6) vazifasi har xil bo‘lgan a’zolarning kelib chiqishi har xil A) a-3, b-4 B) a-2, b-5 C) a-1, b-6 D) a-3, b-5 Odam qon aylanish tizimida tomirlarning a’zolardan tashqarida (a) va a’zolarning ichida (b) joylashgan turlarini aniqlang. 1) kapillar; 2) aorta; 3) yuqori kovak vena; 4) arteriola; 5) pastki kovak vena; 6) limfa kapillar; 7) arteriya A) a-2,3,7; b-1,4,6 B) a-2,3,4; b-1,3,6 C) a-3,5,7; b-3,4,5 D) a-2,4,7; b-1,3,5 Hujayra nazariyasining qaysi qoidasi mitozga asoslangan? A) Barcha tirik organizmlar hujayralardan tashkil topgan B) Hujayra avval mavjud bo‘lgan hujayradan hosil bo‘ladi C) Hujayra tirik organizmlarning tuzilishi va funksional birligi D) Har bir hujayra mustaqil hayot kechirish xususiyatiga ega Miyacha yarimsharlarini (a) va miya yarimsharlarini (b) tutashtirib turuvchi tuzilmani aniqlang. 1) gipotalamus; 2) miya ustuni; 3) chuvalchangsimon qism; 4) miya ko‘prigi; 5) qadoqsimon tan; 6) assotsiativ zona A) a-5; b-3 B) a-5; b-6 C) a-4; b-3 D) a-3; b-5 Yuqori kovak vena (a) va pastki kovak venaga (b) qaysi a’zolardan keluvchi venoz qon quyiladi? 1) bosh miya; 2) o‘ng qo‘l; 3) chap qo‘l; 4) jigar; 5) buyrak; 6) o‘ng oyoq; 7) chap oyoq A) a-1,3; b-5,7 B) a-2,3; b-1,4 C) a-1,4; b-2,3 D) a-5,4; b-6,7 Hujayrada tarkibi nukleoprotein bo‘lgan tuzilmalarni aniqlang. A) yadro, yadrocha, xromotid, ribosoma B) ribosoma, xromosoma, sentromera, sentriola C) lizosoma, ribosoma, xloroplast, yadro D) xromatin, ribosoma, yadrocha, bakteriofag Kichik gala (a), katta gala (b) va juda katta galani (c) hosil qiluvchi organizmlarning xususiyatlarini juftlang. 1) rangi o’zi yashaydigan muhit rangiga o’xshash; 2) o’troq; 3) ko’chib yuruvchi; 4) gala yo’lida uchragan hamma o’simlikni yeb ketaveradi; 5) galasi baland daraxtlar shohida tunaydi; 6) galasi Afrika dashtlarida yashaydi; 7) sovuqqa juda chidamli; 8) juda ochko’z; 9)toj suyagi bo’lmaydi A) a-1,3,9; b-6,5; c-1,8,4 B) a-4,6,8; b-1,6,9; c-1,3,4 C) a-1,6,9; b-3,5; c-1,4,8 D) a-1,5,6; b-3,5; c-4,8 Hayvonlarning yo‘rg‘a turi (a) va yo‘rg‘a zoti (b) uchun xos bo‘lgan xususiyatlarni juftlang. 1) suyak tarkibida havo mavjud; 2) oshqozoni sodda tuzilgan; 3) tez yuguradi; 4) issiq qonli organizm; 5) barmoqlari toq; 6) oyoqlari baquvvat; 7) embrional rivojlanishi ona qornida o‘tadi; 8) postembrional davrda biogenetik qonun kuzatilmaydi; 9) nafas olishda diafragma va alveolalar qatnashadi; 10) chap aorta ravog‘iga ega; 11) miyachasida burmalar mavjud A) a-1,6,8,9,11; b-3,5,9,10,11 B) a-2,7,8,10,5; b-3,6,5,9,11 C) a-3,6,5,4,11; b-2,7,8,10,11 D) a-1,2,3,6,9; b-5,8,9,11 O‘sayotgan (I), barqaror (II) va kamayib borayotgan (III) populyatsiyalarni farqlashda qaysi formuladan foydalaniladi? a- individlarning o‘rtacha umri; b- yosh individlar soni; c- populyatsiya zichligi; d- populyatsiya soni; f- populyatsiya hududi; j- populyatsiya biomassasi; h- qari individlar soni m1=d/f; m2=a/b; m3=b/h; m4=f/j A) I m1-1 dan yuqori, II m2-1 ga teng, III m3-1 dan kam B) I m3-1 dan yuqori, II m4-1 dan yuqori, III m4-1 dan kam C) I m3-1 dan yuqori, II m3-1 ga teng, III m3-1 dan kam D) I m1-1 dan yuqori, II m2-1 dan yuqori, III m3-1 dan yuqori Viskonsin universiteti olimlarining sichqonlar ustida o‘tkazgan birinchi tajribasida kuzatiladigan jarayonlarni aniqlang. 1) populyatsiya soni ortadi; 2) populyatsiya zichligi ortadi; 3) areal hajmi o‘zgarmaydi; 4) naslga g‘amxo‘rlik xususiyati yo‘qoladi; 5) territoriya torligi cheklovchi omil; 6) emigratsiya populyatsiya muvozanatini ta’minlaydi; 7) ovqat miqdori sichqonlar ko‘payishiga cheklovchi omil; 8) territoriya hajmi ortdi; 9) kannibalizm vujudga keladi; 10) qari individlar soni yosh individlarga nisbatan yuqori bo‘ladi; 11) Ovqat miqdori cheklovchi omil bo‘lmaydi A) 1,6,2,8,9 B) 2,3,6,8,11 C) 1,6,7,8,2 D) 1,2,8,6,11 Zog‘ora baliqning ovlash mumkinligini ko‘rsatuvchi populyatsiya ko‘rsatkichini formula shaklida ifodalang. a) individlarning o‘rtacha umri; b) yosh individlar soni; c) populyatsiya zichligi; d) populyatsiya soni; f) populyatsiya hududi; j) populyatsiya biomassasi; h) qari individlar soni A) x=d/f B) x=b/h C) x=a/b D) x=c/j Biosferaning litosfera (a) hamda litosfera va gidrosfera (b) qatlamlarida hayot kechuruvchi organizmlarni aniqlang. A) a-kutora, yerqazar; b-krot, sakrovchi B) a-sakrovchi, tipratikan; b-vixuxol, krot C) a-yomg‘ir chuvalchangi, vixuxol; b-krot, yerqazar D) a-tipratikan, yerqazar; b-qunduz, dengiz mushugi Yelkaning ikki boshli muskulining paylari qaysi suyaklarga birikadi? 1) bilak suyagi; 2) tirsak suyagi; 3) yelka suyagi; 4) o‘mrov suyagi; 5) kurak suyagi A) 2,5 B) 1,3 C) 2,4 D) 1,5 Pastki kovak vena (a) va yuqori kovak venaga (b) qaysi a’zolardan keluvchi venoz qon quyiladi? 1) bosh miya; 2) o‘ng qo‘l; 3) chap qo‘l; 4) jigar; 5) buyrak; 6) o‘ng oyoq; 7) chap oyoq A) a-1,2; b-4,3 B) a-1,4 b-3,7; C) a-5,7; b-3,1 D) a-5,4; b-2,6 Bosh miya po‘stlog‘i chap ensa sohasida ko‘rish markaziga keluvchi signallar ko‘rish analizatorining qaysi periferik qismidan yetib keladi? A) chap va o‘ng ko‘z shox pardasi B) chap va o‘ng ko‘z to‘r pardasi C) o‘ng ko‘z to‘r pardasi D) o‘ng ko‘z shox pardasi Fiziologik uyqusi 16-17 soat bo‘lgan bolaning sut tishlari soni (a), ayta oladigan so‘zlar soni (b) va umurtqa pog‘onasining lordoz qismidagi umurtqalar sonini (c) aniqlang. A) a-20, b-300, c-17 B) a-20, b-300, c-12 C) a-8, b-1000, c-12 D) a-8, b-10, c-12 Vulqon otilishidan hosil bo‘lgan tog‘larda o‘simliklar rivojlanishiga nima cheklovchi omil bo‘ladi? A) haroratning yuqori bo‘lishi B) tuproqning kamligi yoki yo‘qligi C) namlikning yetishmasligi D) kislorod yetishmasligi Tirik organizmlar hujayrasidagi suvga xos bo‘lgan to‘g‘ri ma’lumotlarni aniqlang. 1) miqdori keng doirada o‘zgarib turadi; 2) hujayra harorati doimiyligini saqlashda ishtirok etmaydi; 3) tuproqning 25-35% ini tashkil qiladi; 4) fizik xususiyatlari qutblanishi bilan bog’liq; 5) oksidlanish reaksiyalarda hosil bo‘ladi; 6) oksidlanish reaksiyalarda sarflanadi; 7) fotosintezda hosil bo‘ladi va sarflanadi; 8) o‘simliklarning meva va urug‘larini tarqalishiga yordam beradi; 9) yirtqich vidra uchun yashash muhiti bo‘ladi; 10) o‘simlik hujayralaridagi ortiqcha qismi transpiratsiya yo‘li bilan ajraladi A) 1,4,5,7 B) 1,3,8,10 C) 2,4,6,9 D) 3,8,9,10 Oraliq tipda irsiylanuvchi ikkita belgisi bilan farq qiluvchi gomozigota dominant va retsessiv organizmlar o‘zaro chatishtirilganda F2 da hosil bo‘lgan organizmlarning genotipik va fenotipik sinflarining nisbati qanday? A) 1:1 B) 1:2,25 C) 1:1,5 D) 1:3 Qandalalar erkagida xromosomalari odatda bittaga yetishmaydi. Yadrosida faqat autosoma (I) va autosoma+X (II) xromosoma bo‘lgan spermatozoidlar bilan normal tuxum hujayra urug‘langanda hosil bo‘lgan avlodlarning jinslarini aniqlang. A) I ♀; II ♂ B) I ♀; II ♀ C) I ♂; II ♀ D) I ♂; II ♂ Urbanoekosistemada o‘suvchi o‘simliklarni aniqlang. 1) virgin archasi; 2) Samarqand-3; 3) Namangan-34; 4) Rizamat; 5) tikan daraxt; 6) oq akatsiya; 7) qarag‘ay; 8) Turkiston archasi; 9) gultish; 10) Yapon saforasi A) 1,6,8,10 B) 1,7,5,6 C) 9,4,2,10 D) 3,7,5,9 Quruqlikdagi ekosistemalarda abiotik va biotik omillarning bog‘lovchi zanjirni ko‘rsating. A) inson B) o‘simlik C) tuproq D) suv O‘simlik bargida transpiratsiya bo‘lgan suv odamning bir kunlik o‘rtacha iste’mol qiladigan suv miqdoriga teng. Shuncha miqdordagi suv fotosintezning fotoliz jarayonida sarflanganda hosil bo‘lgan glyukoza odam muskullarida aerob parchalanishidan qancha miqdorda issiqlik (kJ) energiya ajralib chiqadi? A) 875 B) 6222 C) 5250 D) 37333 Fiziologik uyqusi 16-17 soat bo‘lgan bolaning sut tishlari soni, ayta oladigan so‘zlar soni va umurtqa pog‘onasining lordoz qismidagi umurtqalar sonining yig’indisini aniqlang. A) 337 B) 332 C) 1020 D) 30 Kartoshkaning o‘rtapishar (a) va kechpishar (b) toza liniyalari uchun xos bo‘lgan ma'lumotlarni aniqlang. 1) “Samarqand”; 2) “Nimrang”; 3) “Obidov”; 4) cho‘ziq; 5) pushtirang; 6) qizil; 7) sariq; 8) yumaloq A) a-1,5,8; b-2,6,4 B) a-3,6,4; b-2,7,8 C) a-2,4,5; b-3,4,6 D) a-2,4,5; b-3,4,7 Metallar biotexnologiyasi bakteriyalarning qaysi xususiyatiga asoslangan? A) Bakteriyalarning foydali oqsil ishlab chiqarilishiga B) Minerallarni oksidlash va eruvchan birikmaga aylantirish C) Bakteriya DNKsiga foydali gen kiritish D) Kam chiqindi ajratish Antropogenezda ichaklarning qisqarishiga sababchi bo‘lgan omilni aniqlang. A) olovda pishgan oziq bilan oziqlanish B) aralash ovqatlanish C) qattiq oziq bilan oziqlanish D) o‘simlik mahsulotlari bilan oziqlanish Ikki xil shaklli gul diagrammasiga ega bo‘lgan o‘simlik(lar)ni kelib chiqish markazi bilan juftlang. a) Efiopiya; b) Janubiy Amerika; c) O‘rta Yer dengizi; d) Markaziy Amerika 1) oshqovoq; 2) loviya; 3) arpa; 4) makkajo‘xori; 5) beda; 6) qand lavlagi; 7) tamaki A) 1d, 3a B) 1d, 4d C) 5c, 2d D) 3a, 7b Hujayra nazariyasining qaysi qoidasi meyozga asoslangan? A) Barcha tirik organizmlar hujayralardan tashkil topgan B) Hujayra avval mavjud bo‘lgan hujayradan hosil bo‘ladi C) Hujayra tirik organizmlarning tuzilishi va funksional birligi D) Har bir hujayra mustaqil hayot kechirish xususiyatiga ega Replika ko‘chirish usulida olimlar tomonidan qaysi hodisa isbotlab berilgan? A) spontan mutatsiya B) faglar bakteriya ichida o‘z-o‘zidan ko‘payishi C) spontan mutatsiya tufayli bakteriyalarning faglarga chidamli bo‘lishi D) bakteriyaning xususiyatlari irsiyatga bog‘liqligi Quyidagilardan qon va suyak tarkibida ko‘p miqdorda (a) va oz miqdorda (b) bo‘ladiganlarni aniqlang. A) a-xlor, fosfor, kaliy; b-marganets, kobalt, temir B) a-kaliy, xlor, fosfor; b-rux, ftor, yod C) a-natriy, kalsiy, ftor; b-mis, alyuminiy, rux D) a-rux, ftor, xlor; b-yod, kobalt, marganets Chig‘anoqdagi retseptorlari yaxshi rivojlangan, lekin burun bo‘shlig‘idagi retseptorlari yaxshi rivojlanmagan, ilmoqqa o‘xshash o‘tkir tirnoqga ega bo‘lgan yirtqichlar turkumiga mansub O‘zbekiston hududida yo‘qolib ketgan (a) va soni kamayib ketgan (b) hayvonlarni aniqlang. 1) tasqara; 2) kalxat; 3) burgut; 4) ilvirs; 5) Turon yo‘lbarsi; 6) Gepard; 7) silovsin; 8) to‘qay mushugi A) a-1,3; b-4,7 B) a-4,5; b-2,7 C) a-5,6; b-4,7 D) a-4,5,6; b-7,8 Markaziy Osiyo hududida tirik organizmlar uchun abiotik omillarning optimum darajasi qancha vaqt davom etadi? A) 3 oy B) 6-7 oy C) yil davomida D) 4-5 oy O‘rmonlarga (a) va tekisliklardagi o‘tloqzorlarga (b) katta zarar yetkazilishiga nima asosiy sabab bo‘ladi? 1) chorva mollarini doimiy boqish; 2) sayyohlar soni ortishi; 3) Orol dengizining sathi pasayib atmosferaga zaharli chiqindilarni tarqalishi; 4) sun’iy suv ombori; 5) alyuminiy zavodining zararli ta'siri A) a-2, b-1 B) a-5, b-3 C) a-2, b-4 D) a-2, b-5 Quyida keltirilgan qaysi o‘simliklarning o‘sishi uchun tuproqning sho‘rlanishi cheklovchi omil bo‘ladi? 1) juzg‘un; 2) yantoq; 3) baliqko‘z; 4) yulg‘un; 5) sarsazan; 6) qorabaroq; 7) shuvoq; 8) buyurg‘un A) 1,2,3,4 B) 3,5,6,7 C) 2,4,5,7 D) 1,2,7,8 Yelkaning ikki boshli muskulining paylari qaysi suyaklarga birikmaydi? 1) bilak suyagi; 2) tirsak suyagi; 3) yelka suyagi; 4) o‘mrov suyagi; 5) kurak suyagi A) 2,3,4 B) 1,3,4 C) 2,4,5 D) 1,3,5 O‘simlik fotosintezining yorug‘lik va qorong‘ulik bosqichlarida hosil bo‘lgan suv sog‘lom odam bir hafta davomida iste’mol qilgan o‘rtacha suv miqdoriga teng bo‘lsa, shu fotosintezda hosil bo‘lgan glyukozaning aerob (a) va anaerob (b) parchalanishidan qancha energiya ATF da to‘planadi? A) a-69000; b-3630 B) a-9852; b-520 C) a-20700; b-10900 D) a-6300; b-470 Tushuvchi chambar ichak va to‘g‘ri ichak oralig‘ida joylashgan yo‘g‘on ichak qismini ko‘rsating. A) ko‘tariluvchi chambar ichak B) ko‘ndalang chambar ichak C) sigmasimon ichak D) ko‘richak Nomozshomgulda qizil rang oq rang ustidan va gulqo‘rg‘on bo‘laklari qo‘shilganligi qo‘shilmaganligi ustidan chala dominantlik qiladi. Har ikki belgi ham oraliq harakterda irsiylanadi. Gullari qizil, gulqo‘rg‘on bo‘laklari to‘liq qo‘shilgan o‘simlik oq gulli, gulqo‘rg‘on bo‘laklari qo‘shilmagan o‘simlik bilan chatishtirildi. F2 da 80 tup o‘simlik hosil bo‘ldi. Pushti gulli o‘simliklar genotipi genotipik sinflarning nechtasini tashkil qiladi? A) 1 B) 4 C) 9 D) 3 Quyidagi keltirilgan hujayralardagi xivchinlar soni ortib borish tartibida joylashtiring. 1) gidraning spermatozoid hujayrasi; 2) volvoks hujayrasi; 3) tufelka; 4) gidrani endodermasidagi muskul tolali hujayra; 5) bo‘linayotgan evglena; 6) evglena sistasi; 7) xlamidomonada; 8) yosh ulotriks; 9) qirqbo‘g‘im anteridiysidagi jinsiy hujayra; 10) qirqbo‘g‘im arxegoniysidagi jinsiy hujayra; 11) yo‘sin anteridiysidagi jinsiy hujayra; 12) yo‘sin arxegoniysidagi jinsiy hujayra; 13) yashil evglena A) 1,6,2,4,8,10 B) 6,13,5,8,3 C) 12,7,8,13,9,10 D) 6,13,4,5,8,10 Hujayra nazariyasining qaysi qoidasi R. Virxov fikrlari asosida kiritilgan? A) Barcha tirik organizmlar hujayralardan tashkil topgan B) Hujayra avval mavjud bo‘lgan hujayradan hosil bo‘ladi C) Hujayra tirik organizmlarning tuzilishi va funksional birligi D) Har bir hujayra mustaqil hayot kechirish xususiyatiga ega Odam qon aylanish tizimida tomirlarning a’zolardan tashqarida joylashgan turlarni aniqlang. 1) kapillar; 2) aorta; 3) yuqori kovak vena; 4) arteriola; 5) pastki kovak vena; 6) limfa kapillarlari; 7) arteriya A) 3,5,7 B) 3,4,5 C) 1,2,6 D) 1,4,6 Har xil spora hosil qiluvchi (a) va spora hosil qiluvchi bandi halqasimon (b) bo‘lgan parazit organizm xo‘jayinida mikrospora hujayrasining metafaza bosqichidagi xromosomalar (I) va xromatidalar (II) sonini aniqlang. A) a-I-26, II-26; b-I-14, II-21 B) a-I-7, II-7; b-I-13, II-13 C) a-I-7, II-14; b-I-13, II-26 D) a-I-14, II-28; b-I-26, II-52 Makkajo‘xori ekilgan maydonda o‘rtacha 1m2 da 6 tup o‘simlik bor. Bir tup o‘simlikda ildizdan so'rilgan suvning 60% miqdori transpiratsiya uchun sarflanib ketgan. 1 m2 maydonda makkajo‘xori o‘simligi yoz davomida ildiz orqali qancha miqdorda suv so‘rib olingan. A) 2000 l B) 1200 l C) 7200 l D) 2160 l Qaysi olim tarixiy jarayonda turlarning o‘zgaruvchanligi va moslanish muammosini ilmiy asosda isbotlab berdi? A) Ch. Darvin B) J.B. Lamark C) A.R. Beruniy D) J. Kyuve Quyidagilardan qaysilari mikroorganizmlardan odamgacha bir xil bo‘ladi? A) nukleotidlar ketma-ketligi B) hujayra tuzilishi C) genetik kod D) oqsildagi monomerlar ketma-ketligi Tanasi har xil darajada bo‘limlarga bo‘lingan hayvonlar sinfi uchun xos bo‘lgan (a) va xos bo‘lmagan (b) xususiyatlarni aniqlang. 1) qorin bo‘limining hamma bo‘g‘imlari qo‘shilib ketgan; 2) tasmasimon chuvalchanglar sinfiga mansub; 3) yuragi qorin qismida joylashgan; 4) tanasi 1000 tagacha bo‘g‘imlarga bo‘lingan; 5) postembrional rivojlanishda metamorfoz kuzatilmaydi; 6) ingichka naysimon nafas olish a’zosi mavjud; 7) har bir bo‘g‘imida bir juftdan qorinoyoqlari bor; 8) muskullari alohida muskul boylamlaridan iborat; 9) terisi shilimshiq modda bilan namlanib turadi; 10) shakli uzun yassi tasmaga o‘xshash; 11) ayirish a’zosining tuzilishi yomg‘ir chuvalchangiga o‘xshash A) a-1,3,6,11; b-4,7,9,10 B) a-3,7,8,11; b-1,2,10,5 C) a-2,9,4,10; b-3,6,5,11 D) a-1,7,9,10; b-4,3,6,11 Davriy o‘zgarishlarni labarotoriya sharoitida modellashtirish maqsadida qanday organizmlar tanlaniladi? A) uzoq umr ko‘radigan B) o‘rtacha umr ko‘radigan C) qisqa umr ko‘radigan D) butun hayot davomida o‘suvchi Replika ko‘chirish usuli bilan bakteriyalarda qaysi jarayon aniqlanadi (a) va bu jarayon bakteriyada qanday ahamiyatga ega (b)? A) a-irsiyat mavjudligi; b-xususiyatlari irsiyatga bog‘liqligi B) a-shtammda mutatsiya sodir bo‘lishi; b-mutatsiya oqibatida yangi klon hosil bo‘lishi C) a-spontan mutatsiya mavjudligi; b-viruslarga chidamlilik paydo bo‘lishi D) a-klon hosil bo‘lishi; b-bakteriali yuqumli kasalliklarni faglar yordamida davolash Odam skeletining quyidagi qismlarida suyaklar sonining yig‘indisi ortib borish tartibida (<) joylashtiring. 1) bosh skeleti; 2) umurtqa pog‘onasi (ko‘krak qismi); 3) soxta qovurg‘alar; 4) o‘ng yelka kamari; 5) chap oyoqning son va boldir suyaklari; 6) yetim qovurg‘alar; 7) chap yelka kamari; 8) o‘ng oyoqning son va boldir suyaklari A) 5+7< 4+7< 5+8< 4+5+7< 3+7< 5+8+6< 2< 3+7+2< 1 B) 4+7< 4+8< 5+8< 4+5+8< 5+6+7< 3+7< 2< 3+7+2< 1 C) 8+7< 4+8< 5+8< 4+2< 3+7< 5+8+6< 2< 3+7+2< 1 D) 4+7< 4+8< 5+8< 4+5+7< 3+7< 5+8+6< 2< 3+7+2< 1 Odamning postembrional davrida faqat hayot sikli kuzatiladigan hujayralar, organik olam evolyutsiyasida dastlab qaysi organizmlarda paydo bo‘lgan. 1) gidra; 2) suv shilliq; 3) yomg‘ir chuvalchang; 4) aktiniya; 5) oq planariya A) 1,2,3 B) 2,3,5 C) 1,5 D) 2,5,4 Quyidagi omillar organik olam evolyutsiyasida qanday oʻzgarishlarga sabab bo‘lgan? Hayotning hujayraviy shakllarini paydo bo‘lishi (a); Ozon qatlami paydo bo‘lishi (b); Hozirgi zamon odamlarining paydo bo‘lishi (c). 1) organizmlarning suv muhitidan quruqlik muhitiga o‘tishi; 2) suvda ham quruqlikda yashovchilar sinfining kelib chiqishi; 3) ko‘p hujayrali organizmlarni paydo bo‘lishi; 4) kimyoviy evolyutsiyani biologik evolyutsiyaga o‘tishi; 5) biokimyoviy evolyutsiyani paydo bo‘lishi; 6) biosferaning noosferaga aylanishi; 7) biogenez davrining tugallanishi; 8) ko‘p hujayralilarning kelib chiqishi A) a-4, d-3, c-6 B) a-5, b-4, c-7 C) a-4, b-1, c-7 D) a-8, b-2, c-6 Barg bandida po‘kak hosil bo‘lishi barvaqt (a) va kech (b) yuz beradigan hamda kuzda gala hosil qilishi barvaqt (a) va kech (b) yuz beradigan, tayyor organik oziq bilan oziqlanuvchi (I) va anorganik moddani organik moddaga aylantiruvchi (II) organizmlarni aniqlang. 1) qaldirg‘och; 2) chittak; 3) terak; 4) nastarin; 5) o‘rdak; 6) kartoshkagul; 7) zarg‘aldoq; 8) tikan daraxt; 9) laylak; 10) g‘oz; 11) atirgul; 12) bulbul; 13) shamshod; 14) zog‘cha; 15) chinor; 16) akatsiya; 17) oqqush; 18) ligustrum A) I a-1,12,7,17; b-2,5,10,17 II a-3,8,16; b-4,11,18 B) I a-1,7,9,12; b-5,10,17 II a-3,8,18; b-4,11,16 C) I a-5,10,17; b-3,8,16 II a-1,7,9,12; b-4,11,18 D) I a-1,7,9,12; b-5,10,17 II a-3,16,8; b-11,18,4 Ch. Darvinning tabiiy tanlanish tufayli moslanish kelib chiqishini isbotlovchi dalilni aniqlang. A) qora rangli qayin odimchisi gen mutatsiya tufayli sodir bo‘lishi B) tungi kapalakning yorug‘ beruvchi lampaga urilib nobud bo‘lishi C) qora kalamushning 2 ta qiyofadosh turida xromosomalar soni farq qilishi D) cho‘chqalar ilonlar bilan oziqlanishi Kichik gala (a), katta gala (b) va juda katta galani (c) hosil qiluvchi organizm(lar)ni aniqlang. 1) to’ng’iz; 2) magellan; 3) chigirtka; 4) jayron; 5) kazuar; 6) go’ngqarg’a; 7) zog’cha; 8) yumronqoziq; 9) asalari A) a-5; b-6,7; c-3 B) a-9; b-1,4; c-5,6 C) a-6; b-5; c-8,9 D) a-3; b-5; c-6,7 17-25 yosh oralig‘ida suyakka aylanadigan suyaklar sonini aniqlang. A) 33-34 B) 65-66 C) 66-67 D) 43-44 L. Paster “tirik tabiat go‘rkovlari” deb qaysi organizmlarni nomlagan? A) Viruslar B) Bakteriyalar C) Zamburug‘lar D) Yirtqich hayvonlar Nomozshomgulda qizil rang oq rang ustidan va gulqo‘rg‘on bo‘laklari qo‘shilganligi qo‘shilmaganligi ustidan chala dominantlik qiladi. Har ikki belgi ham oraliq harakterda irsiylanadi. Gullari qizil, gulqo‘rg‘on bo‘laklari to‘liq qo‘shilgan o‘simlik oq gulli, gulqo‘rg‘on bo‘laklari qo‘shilmagan o‘simlik bilan chatishtirildi. F2 da 80 tup o‘simlik hosil bo‘ldi. Avlodning necha foizini pushti gulli, gulqo‘rg‘on bo‘laklari yarim qo‘shilgan o‘simliklar tashkil qiladi? A) 12,5% B) 6,25% C) 50% D) 25% Qaysi jarayonlar mitozning profaza bosqichida boshlanib metafazada tugallanadi? 1) yadroning kattalashishi; 2) sentriolaning hujayra qutblari tomon tarqalishi; 3) bo‘linish urchug‘i hosil bo‘lishi; 4) xromotidlarning ajralishi; 5) yadrochalarning yo‘qolishi; 6) xromosomalarning ekvator tekisligi tomon harakatlanishi; 7) xromosomalarning spirallashishi; 8) bo‘linish urchug‘i mikronaychalarining qisqarishi A) 1,3,8 B) 2,3,7 C) 2,4,6 D) 3,5,7 O‘simlik fotosintezining yorug‘lik va qorong‘ulik bosqichlarida hosil bo‘lgan suv sog‘lom odam olti kun davomida iste’mol qilgan o‘rtacha suv miqdoriga teng bo‘lsa, shu fotosintezda hosil bo‘lgan glyukozaning aerob (a) va anaerob (b) parchalanishidan qancha energiya ATF da to‘planadi? A) a-59222; b-3877 B) a-12444; b-5880 C) a-59111; b-3111 D) a-21800; b-4038 Quyida keltirilganlar orasidan bo‘y uzunligi 50 sm dan 150 sm oralig‘ida bo‘lgan o'simliklarni tanlang. 1) ra’no; 2) jag‘-jag‘; 3) yerbag‘ir; 4) dorivor gulxayri; 5) sebarga; 6) qora ituzum; 7) yovvoyi sabzi; 8) oddiy zira; 9) qizil lola; 10) boychechak; 11) piyozli arpa; 12) g‘umay; 13) iloq; 14) kuksoniya A) 3,4,7,11,6,9,12 B) 4,7,11,8,14,5,12,6 C) 8,7,4,6,11,5,9 D) 8,7,14,6,9,11,5,4,12 Jinsiy sistemasi bir uchi berk ingichka naycha (a) va jinsiy a'zosi bir juft uzun urug’don (b) bo’lgan organizmlarning xususiyatlarini juftlang. 1) himoya rangiga ega; 2) kasallagan odami ozadi, rangi siniq bo’lib qorni muntazam og’riydi; 3) 6-7 km balandlikda uchraydi; 4) vakillari dengiz, chuchuk suv va tuproqda hayot kechiradi; 5) vakillari faqat sovuq shimoliy mintaqalarda va baland tog’li hududlarda uchramaydi; 6) kechasi ovga chiqadi; 7) so’lagidan yopishtiruv vositasi sifatida ishlatiladi; A) a-2,4; b-1,7 B) a-1,4,7; b-2,4 C) a-1,7; b-3,4,6 D) a-1,3,7; b-2,5 Oraliq tipda irsiylanuvchi ikkita belgisi bilan farq qiluvchi gomozigota dominant va retsessiv organizmlar o‘zaro chatishtirilganda F2 da hosil bo‘lgan organizmlar nechta genotipik sinfni hosil qiladi? A) 9 B) 4 C) 6 D) 3 Tog‘ yonbag‘irlaridagi o‘rmonlarni kesish kuchayishi sababli qanday choralar qo‘llanildi? A) yog‘ochbop archalarni ekish B) O‘zbekiston Respublikasi “Qizil kitob”i chop etildi C) yog‘ochbop teraklarni ekish D) TMXI tashabbusi Odam 1 mm3 qonidagi o‘rtacha jami eritrotsitlar og‘irligini (kg) aniqlang. A) 0,05 B) 5∙10‾6 C) 5∙10‾3 D) 5∙10‾9 Yuqori kovak venaga odamning qaysi a’zolaridan keluvchi venoz qon quyiladi? 1) bosh miya; 2) o‘ng qo‘l; 3) o‘ng oyoq; 4) jigar; 5) buyrak; 6) chap qo‘l; 7) chap oyoq A) 1,3,6,7 B) 2,3,4 C) 1,4,5 D) 1,2,6 Evolyutsiyada geografik alohidalanish (a) va biologik alohidalanishga (b) xos bo‘lgan jarayonlarni ko‘rsating. 1) ixtiozavr va delfinning tana tuzilishini o‘xshash bo‘lishi; 2) trias davrida Avstraliyaning Gondvanadan ajralishi; 3) qora kalamushning ikkita qiyofadosh turining mavjudligi; 4) Sirdaryo va Amudaryoning Missisipi daryosidan ajralib qolishi; 5) Lanao ko‘lida yonsuzarning 18 ta turini hosil bo‘lishi; 6) qayin odimchisining oqimtir va qoramtir formalarining hosil bo‘lishi A) a-2,4; b-3,5 B) a-1,2,4; b-3,5 C) a-5,6; b-3,4 D) a-2,4,6; b-1,3,5 Yo‘g‘on ichak qaysi xususiyatlari bilan ingichka ichakdan farq qiladi? 1) akademik A.I. Ugolev tomonidan faoliyati o’rganilgan; 2) vorsinkalar bo‘lmaydi; 3) bezlarining hujayralarida translyatsiya natijasida amilaza hosil bo‘ladi; 4) bo‘shlig‘i bir qavat epiteliy bilan qoplangan; 5) nisbatan keng bo‘ladi; 6) devorida aylana va uzunasiga joylashgan silliq muskullar bor; 7) noorganik moddalar so‘riladi; 8) parasimpatik nerv ta’sirida faoliyati kuchayadi; 9) organik moddalar so‘riladi; 10) so‘rilgan moddaning ortiqcha qismi buyrak, o‘pka va teri orqali chiqib ketadi A) 2,5,7,9 B) 1,3,4,9 C) 2,3,6,8 D) 2,5,7,8 Viskonsin universiteti olimlarining sichqonlar ustida o‘tkazgan ikkinchi (I) va birinchi (II) tajribalarida kuzatiladigan jarayonlarni aniqlang. 1) populyatsiya soni ortadi; 2) populyatsiya zichligi ortadi; 3) areal hajmi o‘zgarmaydi; 4) naslga g‘amxo‘rlik xususiyati yo‘qoladi; 5) territoriya torligi cheklovchi omil; 6) emigratsiya populyatsiya muvozanatini ta’minlaydi; 7) ovqat miqdori sichqonlar ko‘payishiga cheklovchi omil; 8) territoriya hajmi ortadi; 9) kannibalizm vujudga keladi; 10) qari individlar soni yosh individlarga nisbatan yuqori bo‘ladi; 11) Ovqat miqdori cheklovchi omil bo‘lmaydi A) I-2,4,5,7,10; II-1,6,2,8,9 B) I-1,4,5,9,10; II-2,3,6,8,11 C) I-2,4,5,11,10; II-1,6,7,8,2 D) I-5,7,9,10; II-1,2,8,6,11 Ayta oladigan so‘zlar soni va umurtqa pog‘onasining kifoz qismidagi umurtqalar sonining yig’indisi 27 ta bo’lgan bolaning bir kecha kunduzdagi fiziologik uyqusini aniqlang. A) 16-17 soat B) 14-15 soat C) 21-22 soat D) 20 soat Ochiq joyda o‘suvchi barg sathi katta bo‘lgan o‘simliklarni aniqlang. A) tok, tut, beda B) chinor, eman, o‘rik, akatsiya C) nitella, tok D) otquloq, chinor Odamning tabiiy tanlanish nazoratidan chiqib ketishiga sabab bo‘lmagan omillarni aniqlang. 1) o‘rmondan ochiq yerda yashashga o‘tishi; 2) nutqning paydo bo‘lishi; 3) tashqi signallarni qabul qilishi; 4) informatsiyani o‘zlashtirish; 5) kasal odamlarga g‘amxo‘rlik qilish; 6) ongning paydo bo‘lishi A) 1,2,3 B) 1,3,5 C) 1,3,6 D) 2,4,6 Bakteriya hujayrasida qaysi jarayon to‘xtovsiz sodir bo’ladi? A) DNK ning ikki hissa ortishi B) replikatsiya C) transformatsiya D) DNK dan RNK hosil bo‘lishi Dengiz sathidan 2500 m balandlikda joylashgan hududlarda uchramaydigan hayvonlarni aniqlang. 1-laqqa; 2-qorabaliq; 3-povituxa; 4-kvaksha; 5-zog’ora baliq; 6-ko’l baqa; 7-triton; 8-halqali ninachi A) 4,8,7 B) 3,4,6 C) 2,5,8 D) 6,1,5 Odam skeletining quyidagi qismlarida suyaklar sonining kamayib borish tartibida joylashtiring. 1) bosh suyaklari; 2) umurtqa pog‘onasi (ko‘krak qismi); 3) soxta va yetim qovurg‘alar; 4) o‘ng va chap yelka kamari; 5) ikkala oyoqning son va boldir suyaklari A) 1,2,3,4,5 B) 1,2,3,5,4 C) 1,3,2,5,4 D) 1,2,4,3,5 To‘g‘ri (a) va noto‘g‘ri (b) fikrlarni aniqlang. 1) birlamchi belbog‘ joylashuviga ko‘ra xromosomalar teng va noteng yelkali bo‘ladi; 2) hujayra organoidlarini alohida ajratib olish uchun sitokimyoviy usuldan foydalaniladi; 3) hujayra ichi va tashqarisidagi haroratning juda kam farq qilishi suvning erituvchanlik xususiyati bilan bog‘liq; 4) fotoliz jarayonidan hosil bo‘lgan ionlardan suv hosil bo‘ladi; 5) assidiya erkin yashovchi xordalilardan kelib chiqqan; 6) mustaqil holda irsiylanish qonuni juft allel genlar bir juft gomologik xromosomada joylashganda amalga oshadi; 7) tur ichidagi xilma-xillikning birdan-bir manbai irsiyat; 8) suvo‘tlari suvlarni ifloslikdan tozalashda foydalaniladi A) a-1,4,5,8; b-2,3,6,7 B) a-1,3,5,8; b-2,4,6,7 C) a-2,3,5,7; b-1,4,6,8 D) a-1,5,6,8; b-2,3,7 Immunitetning qaysi turi bemor odamda (a) va sog‘lom odamda (b) hosil bo‘ladi? A) a-passiv, b-sun’iy B) a-tug‘ma, b-tabiiy C) a-tug‘ma, b-faol D) a-tug‘ma, b-sun’iy Barglarda organik moddalar hosil bo‘lishini o‘rganish tajribasida hujayralarni pigmentlardan tozalash uchun qaysi moddadan foydalaniladi? A) Yodning 1% li eritmasi B) Toza suv C) Spirt eritmasi D) Kraxmal eritmasi Odamning DNK molekulasida taxminan 745∙1015 ta nukleotid mavjudligi ma’lum bo‘lsa, ho‘kiz DNK sidagi nechta nukleotid ketma-ketligi odam DNK sidagi nukleotidlar ketma-ketligi bilan o‘xshash. A) 2086∙1014 B) 5364∙1014 C) 2∙1018 D) 5∙1016 Qandalalar erkagida xromosomalari odatda bittaga yetishmaydi. Yadrosida autosoma +X (I) va faqat autosoma (II) xromosoma bo‘lgan spermatozoidlar normal tuxum hujayra bilan urug‘langanda hosil bo‘lgan avlodlarning jinslarini aniqlang. A) I ♀; II ♂ B) I ♀; II ♀ C) I ♂; II ♀ D) I ♂; II ♀ Tanasi har xil darajada bo‘limlarga bo‘lingan hayvonlar sinfi uchun xos bo‘lmagan (a) va xos bo‘lgan (b) xususiyatlarni aniqlang. 1) yuragi qorin qismida joylashgan; 2) muskullari alohida muskul boylamlaridan iborat; 3) qorin bo‘limining hamma bo‘g‘imlari qo‘shilib ketgan; 4) tanasi 1000 tagacha bo‘g‘imlarga bo‘lingan; 5) postembrional rivojlanishda metamorfoz kuzatilmaydi; 6) ingichka naysimon nafas olish a’zosi mavjud; 7) har bir bo‘g‘imida bir juftdan qorinoyoqlari bor; 8) tasmasimon chuvalchanglar sinfiga mansub; 9) terisi shilimshiq modda bilan namlanib turadi; 10) shakli uzun yassi tasmaga o‘xshash; 11) ayirish a’zosi tuzilishi yomg‘ir chuvalchangiga o‘xshash A) a-4,3,6,11; b-1,7,9,10 B) a-3,7,2,11; b-1,8,10,5 C) a-8,9,4,10; b-3,6,5,11 D) a-4,7,9,10; b-1,3,6,11 Chuchuk suv gidrasi fenotipida mavjud bo‘ladigan (a) va mavjud bo‘lmaydigan (b), anatomik (I) hamda gistologik (II) belgi(lar)ni aniqlang. 1) oqsil tuzilishi; 2) hujayraviy shakli; 3) ferment faolligi; 4) to‘qimalar tuzilishi; 5) qondagi gormonlar miqdori; 6) tana tuzilishi; 7) organlar joylashuvi; 8) organlar tuzilishi A) I a-6; b-7 II a-2; b-4,8 B) I a-1,3; b-5,6 II a-3,5; b-7,8 C) I a-6; b-4,7 II a-2; b-8 D) I a-7; b-6 II a-8; b-2,4 8 ta bo’yin umurtqasiga ega hayvon bilan oziqlanuvchi organizmni belgilang. A) chayon B) falanga C) biy D) qoraqurt Har xil spora hosil qiluvchi (a) va spora hosil qiluvchi bandi halqasimon (b) bo‘lgan parazit organizm xo‘jayinlarning poyasiga xos to'g'ri ma’lumotlarni aniqlang. 1) silindrsimon; 2) shoxlangan poya; 3) bo‘g‘imlarga bo‘lingan; 4) yotib o‘suvchi; 5) ilashib o‘suvchi; 6) o't poya; 7) tik poya A) a-1,3,7; b-2,7 B) a-1,4,6; b-2,6,7 C) a-3,5,6; b-2,4,7 D) a-2,3,7; b-1,3,7 Makkajo‘xori ekilgan maydonda o‘rtacha 1m2 da 6 tup o‘simlik bor. Bir tup o‘simlikda ildizdan so'rilgan suvning 60% miqdori transpiratsiya uchun sarflanib ketgan. 3 m2 maydonda makkajo‘xori o‘simligi yoz davomida ildiz orqali qancha miqdorda suv so‘rib olingan. A) 7200 l B) 1200 l C) 6000 l D) 2160 l O‘simlik bargida transpiratsiya bo‘lgan suv odamning besh kunlik o‘rtacha iste’mol qiladigan suv miqdoriga teng. Shuncha miqdordagi suv fotosintezning fotoliz jarayonida sarflanganda hosil bo‘lgan glyukoza odam muskullarida aerob parchalanishidan qancha miqdorda issiqlik (kJ) energiya ajralib chiqadi? A) 4375 B) 85675 C) 26250 D) 31111 Tuproqning ifloslanishiga (a) va foydasiz o‘simliklarni ko‘payishiga (b) nima asosiy sabab bo‘ladi? 1) sayyohlar soni ortishi; 2) alyuminiy zavodi qurilishi; 3) chorva mollarni doimiy boqish; 4) sun’iy suv omborlari; 5) Orol dengizini sathi pasayib atmosferaga zaharli chiqindini tarqalishi A) a-5, b-3 B) a-1, b-4 C) a-3, b-5 D) a-2, b-5 Mikroorganizmlar biotexnologiyasini metallurgiya sohasida qo‘llash odatdagi texnologiyadan qanday afzalliklarga ega? 1) atmosferaga zaharli gazlar ajralishi kamayadi; 2) rudalarni hajmi ortadi; 3) siyqa rudalardan foydalanish mumkin; 4) sarflanadigan energiya miqdori ortadi; 5) qimmatbaho rudaga aylanadi; 6) chiqindilar miqdori kamayadi A) 1,4,5 B) 1,2,5 C) 2,4,6 D) 3,1,6 Tuzilishi ko'ra qaysi guruhga mansub suyaklar 20-25 yosh oralig‘ida suyakka aylanadi? 1) uzun naysimon; 2) kalta naysimon; 3) yassi suyak; 4) uzun g‘ovak; 5) g‘alvirsimon suyak; 6) kalta g‘ovak A) 1,3,5 B) 1,3,6 C) 2,5,1 D) 3,4,6 Chumolilar uchun xos bo‘lgan ma’lumotlarni aniqlang. 1) “Avesto” ta’limotida yomonlik xudosi Anxra Manu tomonidan yaratilgan; 2) “Avesto” ta’limotida go‘zallik xudosi Axura Mazda tomonidan yaratilgan; 3) og‘iz a’zosida 4 jag‘ va 2 ta labdan iborat; 4) nerv tugunlari boshqa hujayralarga nisbatan sust rivojlangan; 5) lichinkasi voyaga yetgan shaklidan kichikligi bilan farq qiladi; 6) tuproq tuzilmasining shakllanishida ishtirok etadi; 7) o‘zaro biologik bog‘lanishning mutualizm shakli namayon bo‘ladi; 8) daraxt yog‘ochlari bilan oziqlanadi A) 1,3,5,7 B) 1,3,6,8 C) 2,3,4,6 D) 2,6,7,8 Har xil spora hosil qiluvchi (a) va spora hosil qiluvchi bandi halqasimon (b) bo‘lgan parazit organizmlar xo‘jayinining gul formulasi qanday bo‘ladi? 1) Gk(3)+(5)Gt5Ch(∞)U(∞); 2) Gk(5)Gt1+2(2)Ch(9)+1U1; 3) Gk(5)Gt(5)Ch5U1; 4) Og(2)+2Ch3,6U1; 5) Og3+3Ch3+3U3 A) a-4; b-1 B) a-2; b-5,1 C) a-3; b-2 D) a-5; b-2,3 Quyidagi hujayralardan qaysilarida faqat hayot sikli (a) va faqat mitoz sikli (b) kuzatiladi? 1) suyak iligi; 2) ichak epiteliysi; 3) neyron; 4) skelet muskuli; 5) bo‘linish zonasidagi ayrim spermatozoidlar; 6) epidermis; 7) mikrospora; 8) ayrim birlamchi tuxum hujayralar; 9) arxeospora; 10) shimpanze qonidagi eritrotsit A) a-1,2,6; b-3,4,10 B) a-4,6,8; b-2,3,7 C) a-3,4,10; b-5,7,8 D) a-3,4,10; b-4,6,8 Baqa qonidan ajratib olingan eritrotsitlar odam qon plazmasi bilan aralashtirilganda (a) va aynan shu eritrotsitlar ona suti bilan aralashtirilganda (b) qanday hodisa kuzatiladi? (amfibiyalarda osh tuzining 0,6% li eritmasi-fiziologik eritma) A) a-plazmoliz, b-plazmoliz B) a-plazmoliz, b-deplazmoliz C) a-deplazmoliz, b-deplazmoliz D) a-deplazmoliz, b-plazmoliz Odam qonining shaklli elementlarini o‘rganishda dastlab qaysi usuldan foydalaniladi? A) sitogenetik B) sitokimyoviy C) sentrifugalash D) biokimyoviy Ayrim hollarda bir turning sekin-asta o‘zgarib boshqa turga aylanishi tur paydo bo‘lishining qaysi yo‘nalishi uchun xos? A) filetik B) duragaylash C) divergensiya D) allopatrik Tayyor organik oziq bilan oziqlanuvchi (I) va anorganik moddani organik moddaga aylantiruvchi (II) organizmlarni barg bandida po‘kak hosil bo‘lishi kech (a) va barvaqt (b) yuz beradigan hamda kuzda gala hosil qilishi barvaqt (a) va kech (b) yuz beradigan guruhlarga juftlang. 1) qaldirg‘och; 2) chittak; 3) terak; 4) nastarin; 5) o‘rdak; 6) kartoshkagul; 7) zarg‘aldoq; 8) tikan daraxt; 9) laylak; 10) g‘oz; 11) atirgul; 12) bulbul; 13) shamshod; 14) zog‘cha; 15) chinor; 16) akatsiya; 17) oqqush; 18) ligustrum A) I a-1,12,7,17; b-2,5,10,17 II a-4,11,18; b-3,8,16 B) I a-1,7,9,12; b-5,10,17 II a-4,11,16; b-3,8,18 C) I a-5,10,17; b-3,8,16 II a-4,11,18; b-1,7,9,12 D) I a-1,7,9,12; b-5,10,17 II a-11,18,4; b-3,16,8 O‘simlik fotosintezining yorug‘lik va qorong‘ulik bosqichlarida hosil bo‘lgan suv sog‘lom odam uch kun davomida iste’mol qilgan o‘rtacha suv miqdoriga teng bo‘lsa, shu fotosintezda hosil bo‘lgan glyukozaning aerob (a) va anaerob (b) parchalanishidan qancha energiya ATF da to‘planadi? A) a-2074; b-19702 B) a-29556; b-1555 C) a-18900; b-1410 D) a-3900; b-1009 Odam qon aylanish tizimida tomirlarning a’zolar ichida joylashgan turlarini aniqlang. 1) kapillar; 2) aorta; 3) yuqori kovak vena; 4) arteriola; 5) pastki kovak vena; 6) limfa kapillar; 7) arteriya A) 2,3,5 B) 3,4,5 C) 1,2,6 D) 1,4,6 Dengiz sathidan 2000 m balandlikda uchramaydigan organizmni aniqlang. A) zog’ora baliq B) ko’k sug’ur C) suluv ninachi D) to’ng’iz Suyaklanish jarayoni 20-25 yoshgacha davom etadigan suyaklar sonini aniqlang. A) 23 B) 33 C) 206 D) 27
Download 69.51 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|