Bir jinsli differensial tenglamaga keltiriladigan differensial tenglamalar
Download 101.39 Kb. Pdf ko'rish
|
4 Bir jinsli differensial tenglamaga keltirila
Bir jinsli differensial tenglamaga keltiriladigan differensial tenglamalar Ushbu
2 2 2 1 1 1 c y b x a c y b x a f y
(1.4.1) ko‘rinishdagi differensial tenglamaning umumiy yechimini topish uchun, uni o‘zgaruvchilari ajraladigan yoki bir jinsli differensial tenglamalarga keltiramiz. Buning uchun quyidagi hollarni ko‘rib chiqamiz:
1 2 0 c c
bo‘lsin. Bu holda (1.4.1) differensial tenglama
b x a y b x a f y 2 2 1 1
(1.4.2)
ko‘rinishni oladi. Oxirgi (1.4.2) differensial tenglamani ushbu 1 1 2 2 , 0 y a b y x y f h x y x a b x
(1.4.3)
ko‘rinishda yozish mumkin. Bu esa bir jinsli differensial tenglamadir.
2 1
c o‘zgarmas sonlarning kamida bittasi noldan farqli bo‘lib, quyidagi 1 1 1 2 2 2 0, 0 a x b y c a x b y c
(1.4.4) to‘g‘ri chiziqlar ) ,
0 0
x nuqtada kesishsin. U holda koordinatalar boshini ) ,
0 0
x
nuqtaga ko‘chirsak, berilgan differensial tenglama bir jinsli differensial tenglamaga keltiriladi. Haqiqatan ham, (1.4.1) differensial tenglamani ushbu ) ( ) ( ) ( ) ( 0 2 0 2 0 1 0 1 y y b x x a y y b x x a f y
ko‘rinishda yozib, 0 0 , x x t y y z
almashtirish bajarsak, z y ekanligidan quyidagi dt dz z z b t a z b t a f z , 2 2 1 1
differensial tenglama hosil bo‘ladi. Bu esa bir jinsli differensial tenglamadir. 3-hol. Faraz qilaylik, 2 1 ,c c sonlarning kamida bittasi noldan farqli bo‘lib, (1.4.4) to‘g‘ri chiziqlar o‘zaro parallel bo‘lsin. U holda 1 2 1 2 , kb b ka a
munosabatlar bajarilgani uchun (1.4.1) differensial tenglama quyidagi ko‘rinishni oladi:
2 1 1 1 1 1 ) (
y b x a k c y b x a f y .
Bu differensial tenglama y b x a z 1 1 almashtirish yordamida o‘zgaruvchilari ajraladigan differensial tenglamaga keltiriladi. Haqiqatan ham, quyidagi y b x a z 1 1 ,
y b a z 1 1
belgilashlar natijasida 2 1 1 1 c kz c z f b a z
differensial tenglamaga ega bo‘lamiz. Bu esa o‘zgaruvchilari ajraladigan differensial tenglamadir. Download 101.39 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling