Болалар тарбия жамоаси ва ягона педагогик жараённинг асосий шакли


Download 126.5 Kb.
bet1/5
Sana18.12.2022
Hajmi126.5 Kb.
#1032256
  1   2   3   4   5
Bog'liq
1403410129 45734


Болалар тарбия жамоаси ва ягона педагогик жараённинг асосий шакли
Режа:


1. Мустакил фикрловчи эркин шахсни шакллантириш таълим ва кадрлар тайёрлаш миллий моделининг асосий максади.
2. Шахснинг жамоада карор топиши
3. Жамоа хакида тушунча

Мустакил фикрловчи эркин шахсни шакллантириш таълим ва кадрлар тайёрлаш миллий моделининг асосий максади. Ижтимоий муносабатлар куламининг кенгайиши усиб келаётган авлодни ута мураккаб хусусиятга эга муносабатлар жараёнига хар томонлама етук этиб тайёрлаш вазифасини куймокда. Психологик, интеллектуал ва физиологик жихатдан етук инсон хаётий карама-каршилик, хусусан, турли бузгунчи гоялар таъсирига тушиб колиш, носоглом турмуш кечириш ва ноконуний хатти-харакатларни содир этишдан узини саклаб кола олади. Шунингдек, шахснинг аклий салохиятга эгалиги жамият ижтимоий-иктисодий ривожланишини таъминловчи асосий омилдир. Узбекистон Республикасида демократик ва хукукий жамият барпо этилаётган мавжуд шароитда ёш авлоднинг мустакил ва эркин фикрлай олиши руй бераётган вокеа-ходисаларга шахсий муносабтини билдиришга имкон беради. Ижтимоий борликда кечаётган узгаришларга нисбатан шахсий нуктаи назарнинг шаклланиши шахс фаоллигини курсатувчи мухим жихатлардан биридир. колаверса, мустакил фикр эгаси булган шахс уз имкониятлари, кобилиятини эркин намоён эта олади. Муваффакиятли равишда олиб борилаётган таълимий ислохотларнинг хам асосий максади эркин, мустакил фикрига эга баркамол шахс ва малакали мутахассисни тарбиялаб вояга етказишдан иборатдир. Бу хусусида Узбекистон Республикаси Президенти И.А.Каримов куйидагиларни эътироф этади: «Амалга оширилаётган ислохотларнинг асосий максади хар бир фукаронинг шахс сифатида шаклланиши учун, уз кобилиятини, уз талантини ишга солиб хаётини янада яхшилаши, маънан бойитиши учун барча имкониятни яратиб беришдан иборатдир»1.
Комил инсонни шаклланириш масаласи барча даврда хам мухим ижтимоий вазифа сифатида кун тартибига куйилган. Хусусан, зардуштийлик динида комилликнинг асоси эзгу фикр, эзгу суз ва эзгу амал (харакат)дан иборат эканлиги таъкидланса, ислом таълимоти гояларига кура етукликнинг бош мезони – илмлилик, билимли булишдир.
Шарк мутафаккирларининг асарларида хам комил инсон киёфасининг ёритилишига алохида ахамият берилган. Хусусан, Абу Наср Форобий комил инсонни шакллантириш ва фозил жамоа (етук жамият)ни шакллантириш тарбиянинг бир бутун, яхлит икки йуналиши эканлигига ургу беради. Алломанинг фикрича, фозил жамият комил инсон саъйи-харакати билан барпо этилиши мумкин. Шу боис мамлакатни бошкарувчи шахс узида энг олий инсоний фазилатларни мужассам эта олиши зарур, деб хисоблайди. «Акл тугрисидаги» рисоласида Абу Наср Форобий рахбар шахс киёфасида намоён булиши лозим булган ун икки фазилатни келтириб утади. Бизнинг фикримизча, мазкур фазилатлар хар бир замонавий шахсда уз аксини топа олиши керак, зеро, улар инсон хаётини муътадил кечиши хамда муайян касбий фаолиятларни ташкил этишда муваффакиятларга эришишни кафолатлайди.
Абу Райхон Беруний хам комилликнинг асосини илмли булишда деб хисоблайди ва барча иллатларнинг асосий сабаби илмсизликдир, дея ургу беради. Алломанинг фикрича, ахлокийлик, тугрилик, одиллик, тадбиркорлик, узини вазмин тутиш, камтарлик, инсоф, эхтиёткорлик, шунингдек, аадолатли ва виждонли булиш комил инсон киёфасида акс этиши зарур булган энг асосий сифатлардир.
Абу Али ибн Сино хам камолотга эришишнинг биринчи мезон сифатида билимли булишни алохида кайд этади. Билимли инсоннинг адолатли булиши эса унинг янада юксалишини таъминлайди, дея бахолаб аллома, адолатни рухий лаззат (рухий хотиржамлик)нинг мухим курсаткичи эканлигини уктиради.
Алишер Навоий асарларида комил инсон муаммоси марказий уринни эгаллайди ва уз орзусидаги комил инсон шахсини асарларининг кахрамонлари тимсолида гавдалантиришга уринади. Мутафаккир карашларида комил инсон куйидаги сифатларга эга булиши борасидаги гоя илгари сурилади: аклли, ахлокли, билимли, ижодкор, кобилиятли, доно, камтар, инсонпарвар, саховатли, сабр-каноатли, адолатли, мурувватли, соглом, жисмонан бакувват, мард ва жасур1.
Абдулла Авлоний комил инсонни тарбиялаш борасидаги карашлари билан Шарк мутафаккирларининг фикрларини бойитар экан, комил инсон киёфасида, яна шунингдек, ватанпарварлик, хамда интизомлилик сифатлари хам намоён булиши керак, деб хисоблайди. Аллома миллат такдирининг жонкуяри сифатида миллий тил тараккиёти жамият маънавий ривожини таъминловчи асосий омил, дея бахолайди.



Download 126.5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling